ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΛΒΑΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ

Η «εμπλοκή» τής θρησκείας με την εθνική ταυτότητα στα Βαλκάνια αποτελεί ένα σημαντικό σημείο για την κατανόηση, την ερμηνεία και την ανάγνωση ως εθνικής (εθνικιστικής) αφήγησης. Καθώς σημειώνει η ιστορικός Μιράντα Βίκερς, «στα Βαλκάνια, η θρησκεία, ο πολιτισμός και η πολιτική είναι πάντα κοντινοί συνοδοιπόροι». 

Ο Γκασμέντ Καπλάνι, (αλβανός, που από το 1991 ζει και εργάζεται στην Ελλάδα, πτυχιούχος τής Φιλοσοφικής Σχολής τού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και διδάκτορας Ιστορίας και Πολιτικής Επιστήμης τού Παντείου Πανεπιστημίου), μελετά μια αγροτική κοινωνία, την αλβανική, επιστρέφοντας όμως, στην κομβική θεματική τής διαμόρφωσης εθνικής ταυτότητας. 

Σε αντιθέση με τη δική μας περίπτωση (σ.σ. διαβάστε στην «Ελεύθερη Έρευνα»: Zorba the christian), ο αλβανικός εθνικισμός όχι μόνο δέν χρησιμοποίησε τη θρησκεία ως συγκροτητικό - συστατικό του στοιχείο, αλλά το ακριβώς αντίθετο, έτεινε να την υποκαταστήσει.

Η γλώσσα, το αίμα, η γη, αυτά ήταν τα υλικά, με τα οποία πλάστηκε η αλβανική εθνική ταυτότητα. Στον βαθμό, που ο «αλβανισμός» θεωρήθηκε κι αυτός θρησκεία (σύμφωνα με τον αφορισμό τού αλβανού εθνικιστή Πάσκο Βάσσα), έχει ενδιαφέρον να αναρωτηθεί κανείς για τις απώτερες συνέπειες τής σχέσης, που συνάπτεται ανάμεσα στις παραπάνω συνθήκες και την ιστορία.

Ο Καπλάνι πάντως, υποστηρίζει, ότι οι μυθευτικές - εργαλειακές χρήσεις δέν έλειψαν, μόνο, που τα πρόσημα ήταν αντεστραμμένα. Ο μύθος δέν αφορούσε μια δήθεν οργανική σχέση έθνους και θρησκείας, αλλά το ακριβώς αντίθετο, ότι οι αλβανοί ανέκαθεν αδιαφορούσαν για τη θρησκεία.
συνέχεια

ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΟΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΡΕ ΓΑΜΩΤΟ !

Περί τής μή ελληνικής
καταγωγής των μικρασιατών

Έγραψε στις 07.09.2012 ο/η: Λάζαρης Γιάννης

Στρεβλωμένη παρουσιάζεται από την επίσημη παιδεία τού σημερινού κράτους η εικόνα τής Μικράς Ασίας, σύμφωνα με την οποία, η περιοχή αυτή ήταν δήθεν πάντα ελληνική κι όσοι «βάρβαροι» εισέβαλαν σε αυτήν, αργά ή γρήγορα «μπολιάστηκαν με τον ελληνικό πολιτισμό» κι εξελληνίστηκαν. Έτσι, στους μικρασιατικής καταγωγής σημερινούς κατοίκους τού ελλαδικού χώρου, ειδικά στους πόντιους, έχει δημιουργηθεί η ψευδαίσθηση, ότι είναι γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων ελλήνων και μάλιστα οι γνησιότεροι όλων. Οι σημερινοί μικρασιάτες τής Ελλάδας όμως, κατάγονται από μια πανσπερμία ασιατικών φυλών, που έζησαν στην περιοχή στο πέρασμα των αιώνων. Οι συνδετήριοι κρίκοι, οι οποίοι τους ενώνουν με τους υπόλοιπους κατοίκους τού ελλαδικού χώρου, είναι η κοινή ορθόδοξη χριστιανική πίστη και η χρήση τής ρωμέικης γλώσσας (νεοελληνικής), που τους επιβλήθηκαν επί βυζαντινής περιόδου, αρκετές φορές δια τής βίας. Οι μικρασιάτες πρόσφυγες στην Ελλάδα κι ιδίως οι πόντιοι στη Μακεδονία, δεν έχουν φυλετική σχέση με τους αρχαίους έλληνες αποίκους (και στη Μασσαλία π.χ. έκαναν αποικίες οι έλληνες, κανένας όμως σήμερα δεν ισχυρίζεται, ότι η Μασσαλία είναι ελληνική), αλλά αποτελούν πληθυσμιακό σύμφυρμα γεωργιανών, αρμένιων, σελτζούκων και κυρίως λαζών, ανάμικτο με τα αναρίθμητα γηγενή φύλλα τής περιοχής.

Νέα αλβανική πρόκληση: Τα Σύβοτα Θεσπρωτίας είναι αλβανικά

Χυδαία πρόκληση σε μαθητικό περιοδικό, «Γύρω Τριγύρω», της Αλβανίας, εναντίον της Ελλάδας.

Επισημαίνεται ότι τα Σύβοτα είναι αλβανικά!

Κάθε δυνατό μέσο χρησιμοποιούν οι Αλβανοί εθνικιστές για να παγιώσουν τις διεκδικήσεις τους σε βάρος της Ελλάδας, που αποτελούν πλέον καθημερινό φαινόμενο, και επεκτείνονται στην παιδεία, τον πολιτισμό, σε εκδόσεις της Ακαδημίας Επιστημών, στα ΜΜΕ και πλέον και στον τουρισμό.

«Η πόλη, αναφέρει το περιοδικό, διατηρεί ακόμα την αρχαία Ιλλυρο-Πελασγική αρχιτεκτονική. Τα λευκά σπίτια με σκεπή και το ανοιχτό γαλανό χρώμα στα παράθυρα και πόρτες, όλα είναι στον κλασικό αλβανικό ρυθμό. Τα αλβανικά χρώματα τα συναντάς και στις μικρότερες λεπτομέρειες... Στα Σύβοτα οι κάτοικοι είναι Αλβανοί, αλλά δεν τους επιτρέπουν να μιλήσουν την όμορφη αλβανική γλώσσα, διότι, σύμφωνα με την ορθόδοξη κυβέρνηση της Ελλάδας, λέγονται Έλληνες. Παρά την απαγόρευση να μιλούν την μητρική τους γλώσσα αυτοί μιλούν αλβανικά».

Έχουν αποθρασυνθεί τελείως οι εθνικιστές στη γειτονική χώρα.

Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ...ΤΑ ΣΥΒΟΤΑ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΟ ΑΛΒΑΝΟΥΣ, ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ...ΌΣΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΛΛΥΡΟ-ΠΕΛΑΣΓΙΤΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΑΛΛΟΝ ΘΑ ΕΙΔΑΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΣΥΒΟΤΩΝ 40 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΌΧΙ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΜΑΤΟ ΒΙΛΛΕΣ ΚΑΙ ΑΣΧΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΘΕΡΕΤΡΑ...

Νέος γύρος έντασης στα Βαλκάνια με αιχμή το μειονοτικό, ενώ αυξάνονται οι ελληνικές επενδύσεις!

Ή εθνοτική ένταση στη Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν υποχωρεί, αντίθετα εμπλέκει ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Ταυτόχρονα εθνικιστικές φωνές δημιουργούν χάσμα μεταξύ των κοινοτήτων, εμπλέκουν τις μειονότητες σε κρατικούς ανταγωνισμούς, ενώ συντελούνται σοβαρά βήματα που φέρουν τη σφραγίδα του Μεγαλοϊδεατισμού.  Το Τρίγωνο Αλβανία-Κόσοβο-Δημοκρατία της Μακεδονίας συγκεντρώνει ένα εύφλεκτο υλικό εθνικιστικών ανταγωνισμών, στη σκιά των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών, περιοχή με τεράστιο πολιτικό και οικονομικό ενδιαφέρον για τον ελληνικό καπιταλισμό. Δεν είναι εξάλλου άσχετες με τα παραπάνω οι επικίνδυνες κινήσεις ακραίων εθνικιστών της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, που εκμεταλλεύονται το υπαρκτό ζήτημα της καταπίεσης από το αλβανικό αστικό κατεστημένο για να αναθερμάνουν το ζήτημα της Αυτονομίας της Βόρειας Ηπείρου-Νότιας Αλβανίας σε συνεννόηση με την ΕΥΠ και τη ΝΔ των Σαμαρά-ΔΙΚΤΥΟ 21. Προσπάθειες που καταγράφονται ως κινήσεις ρελάνς του αστικού κατεστημένου στο Τσάμικο ζήτημα, που εμπλέκονται στην ισχυροποίηση της θέσης των Ελλήνων επιχειρηματιών στην Αλβανία, αλλά και στα γενικότερα ζητήματα (καθορισμός ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδας-Αλβανίας), επιδιώκοντας παράλληλα την τροφοδότηση του εθνικισμού για τον αποπροσανατολισμό του εργαζόμενου λαού μας από τα τεράστια αδιέξοδα που προκαλούν οι αντεργατικές-αντικοινωνικές επιλογές κυβέρνησης-Ε.Ε.-ΔΝΤ.

«Αθήνα, η πρωτεύουσα της Κάτω Αλβανίας» 

http://www.aformi.gr/2011/04/%C2%AB%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-%CE%B7-%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%B5%CF%8D%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%BA%CE%AC%CF%84%CF%89-%CE%B1%CE%BB%CE%B2%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82/

Του Τάσου Κωστόπουλου

Της μόδας έγιναν τα τελευταία χρόνια οι δημόσιες συζητήσεις (και καβγάδες) για τη διαδικασία διαμόρφωσης του νεοελληνικού έθνους.

Τα σχετικά ερεθίσματα δεν έλειψαν: από το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού, που έπεσε θύμα του υπό διαμόρφωσιν «εθνικού χώρου» το 2007, μέχρι την τρέχουσα τηλεοπτική σειρά του Σκάι περί 1821.

Το ενδιαφέρον αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο. Οχι μόνο επειδή συμπίπτει με την πολιτική εδραίωση και τηλεοπτική υπερπροβολή της εγχώριας ακροδεξιάς, που στηρίζει το επικοινωνιακό προφίλ της (και) στην προάσπιση της «εθνικά ορθής» εκδοχής του παρελθόντος απέναντι σε κάθε λογής αμφισβητήσεις. Αλλά και γιατί, σε καιρούς που το ευρωπαϊκό όραμα μισού αιώνα αργοπνίγεται στον βάλτο του μνημονίου χωρίς ορατή διέξοδο, η στροφή στο παρελθόν φαντάζει σχεδόν μονόδρομος: είτε φυγής είτε αναστοχασμού τής έως τώρα συλλογικής μας πορείας.

Ως συμβολή στην εθνική επέτειο, δημοσιεύουμε ένα άγνωστο μέχρι σήμερα κείμενο του Ιωνα Δραγούμη. Πρόκειται για ένα σενάριο «υποθετικής ιστορίας» (virtual history), ενοφθαλμισμένο σε έκθεση που συνέταξε για τον υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Σκουζέ ως υποπρόξενος στο Δεδεαγάτς (τη σημερινή Αλεξανδρούπολη).

Αντικείμενό του, το ενδεχόμενο μιας διαφορετικής εθνικής εξέλιξης των Αρβανιτών της νότιας Ελλάδας, αν εξωτερικές επιρροές είχαν ευνοήσει μια πρόωρη «αφύπνιση» του αλβανικού εθνικισμού πριν η επανάσταση του 1821 εντάξει οργανικά αυτούς τους πληθυσμούς στο νεοελληνικό έθνος. Ολόκληρη η έκθεση φυλάσσεται στο προσωπικό αρχείο του Ιωνα, στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη (Εν Δεδεαγάτς τη 9.3.1906, αριθ.80).

Δύο επισημάνσεις είναι εδώ αναγκαίες. Σε όλο το κείμενο, ο Δραγούμης αναφέρεται σε «Αλβανούς», ακολουθώντας την τρέχουσα πρακτική των ελλήνων λογίων της εποχής του. Αντίθετα με σήμερα, που οι λέξεις «Αρβανίτης» και «Αλβανός» έχουν σαφώς διακριτό περιεχόμενο, εκείνα τα χρόνια η μεταξύ τους διαφορά αφορούσε όχι το περιεχόμενο αλλά το ιδίωμα εκφοράς του λόγου: για «Αρβανίτες» (της Ελλάδας ή της Αλβανίας) μιλούσαν οι αγράμματοι και οι δημοτικιστές, «Αλβανούς» αποκαλούσαν τους ίδιους ανθρώπους οι λόγιοι.

Η δεύτερη επισήμανση αφορά τη δεδηλωμένη νοσταλγία του Δραγούμη για την παλιά ισχύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Δεν πρόκειται για παραδοξολογία αλλά για κοινό τόπο της ελληνικής διπλωματικής σκέψης της εποχής: στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα, η αντιμετώπιση της «σλαβικής απειλής» περνούσε από μια ελληνοτουρκική συμμαχία εμπόρων, γραφειοκρατών και γαιοκτημόνων απέναντι στη σλαβόφωνη χριστιανική αγροτιά. Η σκιά αυτής της συμπόρευσης είναι ορατή και στο υποθετικό σενάριο του Ιωνα:

«Προ τριών περίπου αιώνων, ως υπολογίζουνε ιστορικοί τινές, εγκατεστάθησαν εν Αττική, Βοιωτία, Αργολίδι και τισι των νήσων Αλβανοί χριστιανοί. Βαθμηδόν, είτε εξωθούντες προς τα αστικά κέντρα τους αγροτικούς πληθυσμούς, ους επί τόπου εύρον, είτε αφομοιούντες αυτούς ως εκ της υπεροχής του αριθμού, εκάλυψαν τας ειρημένας επαρχίας. Απέμειναν δε τότε ελληνικά μόνον τα μεγάλα κέντρα (κωμοπόλεις και πόλεις), αι Αθήναι, αι Θήβαι, τα Μέγαρα, το Αργος, η Κόρινθος κτλ αίτινες και ενισχύθησαν διά των από της υπαίθρου εκδιωχθέντων υπό της αλβανικής επιδρομής ιθαγενών.

»Αλλά τα ολιγάριθμα ταύτα κέντρα ου μόνον διετήρησαν τον ελληνικόν αυτών χαρακτήρα και πολιτισμόν (culture), αλλ’ οιωνεί εκάλυψαν δι’ αυτών και την ύπαιθρον. Αλλωστε οι Αλβανοί ήσαν ομόδοξοι των Ελλήνων, τέκνα της Μεγάλης Εκκλησίας, ιερουργούντες ελληνιστί. Οι Αλβανοί ούτοι έποικοι, οι δυναθέντες να επικρατήσωσι του ιθαγενούς στοιχείου εν τη υπαίθρω, δεν είχον την δύναμιν να υπερισχύσωσι επί των πόλεων, απ’ εναντίας εστρέφοντο προς τας πόλεις ίνα λαμβάνωσι τα φώτα, τον πολιτισμόν και την διεύθυνσιν.

»Εγεννήθη εκ των πραγμάτων κατ’ ανάγκην η αιωνίως υφισταμένη μεταξύ αγροτικών και αστυκών πληθυσμών αλληλεγγύη ή μάλλον οι υποκαταστήσαντες τους ιθαγενείς αγρότας Αλβανοί έγιναν υποκατάστατοι εκείνων και ως προς τας μετά των πόλεων υφισταμένας σχέσεις της υπαίθρου. Και η μεν ύπαιθρος δεν έπαυσε παρέχουσα κατ’ ολίγον προς τα αστυκά κέντρα Αλβανούς αγρότας προς συγχώνευσιν και εξελληνισμόν, τα δ’ άστεα επεκάλυπτον διά των πτερύγων της ηθικής και της δεσποτείας άπασαν την ύπαιθρον χώραν.

»Υποτεθείσθω προς στιγμήν ότι, προ της απελευθερώσεως της Αττικής και Βοιωτίας από της Τουρκοκρατίας, εγεννάτο εν τη κεφαλή φίλου τινός Αυστριακού η χρήσιμος αλλ’ ανθελληνική ιδέα επιχειρήσεως προπαγανδιστικής εργασίας προς απόσπασιν των Αλβανών αγροτών από της «τυραννικής» ελληνικής επιρροής των Αθηνών και των Θηβών. Τι θα συνέβαινε τότε; Ακριβώς ό,τι νυν συμβαίνει εν Μακεδονία και Θράκη. Θα ηναγκάζετο η Αυστριακή προπαγάνδα

α) Διά παντός μέσου να δηλητηριάση τους Αλβανούς ούτως ώστε να καταστρέψη την υφισταμένην μετ’ αυτών και των Ελλήνων σύμπνοιαν και ιδιωτικήν αλληλεγγύην. Της δηλητηριάσεως θα εποίουν αρχήν δια της εξάψεως του φυσικώς υπάρχοντος φθόνου των γεωργικών λαών κατά των εμπορικών, ους θεωρούν ως εκμεταλλευομένους αυτούς.

β) Να αποσπάση τους Αλβανούς εκ της πνευματικής διευθύνσεως της Μεγάλης Εκκλησίας ούσης Ελληνικής, διότι εν Ανατολή, ως γνωστόν, σχεδόν μόνη η θρησκεία διακρίνει τας εθνικότητας. Οποίαν θρησκείαν θα ενεφύτευον οι Αυστριακοί εις τους Αλβανούς θα ήτο αδιάφορον, αρκεί να μην ήτο ελληνική θρησκεία. Εάν η καθολική θρησκεία παρίστατο δυσπρόσδεκτος τοις Αλβανοίς, θα προέκρινον αναμφιβόλως την μωαμεθανικήν προς εγκόλαψιν.

γ) Να ιδρύση δια παντός τρόπου εν Αθήναις και Θήβαις κοινότητας αλβανικάς ανεξαρτήτους των κοινοτήτων των πόλεων τούτων.

δ) Να αναλάβη προσωρινώς αυτή -η μόνη δύναμις και αλλοτρία τω τόπω- την διεύθυνσιν των βαθμηδόν αποσπωμένων Αλβανών, μέχρι της αυξήσεως και ενδυναμώσεως των αστυκών τούτων αλβανικών κοινοτήτων, οπότε θα ηδύναντο αύται αφ’ εαυτών να διευθύνωσι την ύπαιθρον.

»Καλή τύχη, η μέθοδος των προπαγανδών δεν είχεν εισέτι ανακαλυφθή, η δε Τουρκία ήτο, τω καιρώ εκείνω, ικανώς επίφοβος και εις αυτή την Αυστρίαν. Αλλως αι εργασίαι της υποθετικής ταύτης προπαγάνδας θα είχον πλείστας επιτυχίας, αι δε Αθήναι θα ήσαν νυν η πρωτεύουσα της Κατωτάτης Αλβανίας, ως τα Ιωάννινα είναι νυν της Κάτω!»

Η ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΕΝΟΣ ''ΑΝΤΕΘΝΙΚΟΥ'' ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΟΥ

http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2493


Μια μεσαιωνικού τύπου επίθεση 
από την απόδημη Ρωμιοσύνη
σε επιστήμονα γερμανικού πανεπιστημίου.

Ο δρ. Εμμ. Σαρίδης περιγράφει 
στην «Ελεύθερη Έρευνα» τη δυσάρεστη εμπειρία του.


Επιστροφή

Ενώ η επιστημονική κοινότητα τής Γερμανίας είχε χαρακτηρίσει τη διδακτορική διατριβή τού κ. Εμμ. Σαρίδη σα μια σημαντική συνεισφορά στο θέμα τής δημιουργίας των εθνών, η απόδημη Ρωμιοσύνη, τον κατηγόρησε ως ανθέλληνα, κατάσκοπο των σκοπιανών, των βούλγαρων, των τούρκων, τον συκοφάντησε παντού κι ουσιαστικά τον εξέβαλε από τις συνάξεις της. Αυτό βέβαια, ήταν το λιγότερο. Στη συνέχεια, εξαγριωμένοι ρωμιοί βρήκαν τα δέκα αντίτυπα τού διδακτορικού, που ο δρ. Σαρίδης είχε παραδώσει στη βιβλιοθήκη τού πανεπιστημίου, τα μουντζούρωσαν, τα γέμισαν υβριστικές φράσεις, τα έσκισαν και στο τέλος τα εξαφάνισαν όλα!

Ο λόγος; Στη διδακτορική του διατριβή, ο δρ. Σαρίδης ασχολείτο με τις διαδικασίες σχηματισμού τού ελληνικού έθνους και διαπίστωνε, ότι η σύσταση τού ελληνικού κράτους λίγη σχέση έχει με αυτά, που μας μαθαίνουν στο σχολείο για τους αρχαίους έλληνες κι εμάς σαν τους δήθεν απογόνους τους. Η Ελλάδα, σύμφωνα με τη διδακτορική, είναι ένα έθνος, όπως αυτά, που δημιουργήθηκαν, αφού οι κεντρικές δυνάμεις, ιδιαίτερα η Αγγλία, διαπίστωσαν, ότι η έννοια τής αποικίας είχε πλέον περάσει και την αντικατέστησαν με την έννοια τού έθνους, που οι πάντα πρόθυμοι επιστήμονες, «ανακάλυψαν», ότι έχει τις ρίζες του σε κάποια αρχαιότητα.

Αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο τον δρ. Σαρίδη να μας μιλήσει για την απίστευτη αυτή μεσαιωνικού τύπου επίθεση, που τού επιφύλαξε η απόδημη Ρωμιοσύνη τής Γερμανίας... 

ΤΟ 1922 ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ

ΜΙΑ ΝΕΑ ΜΑΤΙΑ

έκδ. «Νεφέλη», Αθήνα, 2011
Κείμενα: Χ. Εξερτζόγλου, Δ. Σταματόπουλος,
A. Ozil, Κ. Κατσάπης, Α-Μ. Τσέτλακα
http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2489


- Οι μικρασιάτες, όταν έφτασαν τρέμοντας από τις κακουχίες στις ελληνικές ακτές, ούτε ενδιέφεραν ούτε θεωρούνταν, από μεγάλο μέρος του πολιτικού και κοινωνικού κατεστημένου τής εποχής, αλλά και τού πληθυσμού, μέλη τού εθνικού σώματος. Για τους ίδιους τους πρόσφυγες όμως, οι πατρίδες, που άφησαν πίσω τους, αποτελούσαν πράγματα χειροπιαστά. Δεν ήταν ακόμη χαμένες πατρίδες. Έγιναν, καθώς σιγά-σιγά συνειδητοποίησαν, ότι δεν υπήρχε επιστροφή. Δεν είχαν βγάλει καλά-καλά τα μαύρα μαντίλια τού πένθους, όταν έμαθαν, ότι ο Βενιζέλος υπέγραψε συμφωνίες με τον Ινονού και πρότεινε τον Κεμάλ για το Νόμπελ Ειρήνης.

Διεκδικώντας τη νέα πατρίδα, μεγάλωσαν την απόσταση. Αλλά και τότε, οι χαμένες πατρίδες ήταν ακόμη αισθήματα χειροπιαστά. Όχι ιδεολογία.

ΤΙ ΑΠΕΓΙΝΑΝ ΤΟΣΟΙ ΣΛΑΒΟΙ;

Με μεγάλη χαρά αναδημοσιεύουμε ένα εξαιρετικό κείμενο από το σαιτ:  http://www.freeinquiry.gr/pro.php?id=2477

Εκβυζαντινίστηκαν, δεν εξελληνίστηκαν
οι λαοί, που εποίκισαν τον ελλαδικό χώρο το μεσαίωνα

Από τον στ΄αιώνα κι ύστερα, κατέβηκαν κι εγκαταστάθηκαν πολλοί σλάβοι στον ελλαδικό χώρο. Από την Πελοπόννησο, πέρασαν στα νησιά τού Αιγαίου κι έφτασαν ως την Κρήτη αλλάζοντας την εθνογραφική σύνθεση τού πληθυσμού. Ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος μνημονεύοντας το γεγονός λέει, πως «εσλαυώθη πάσα η χώρα.» Αιώνες αργότερα στο χώρο εγκαταστάθηκαν κι άλλοι επήλυδες, κυρίως αρβανίτες, βλάχοι κ.ά.. 

Θα ρωτήσει όμως κάποιος: Ενώ ακόμα κι ως σήμερα, οι βλάχοι κυρίως κι οι αρβανίτες σε πολλές περιοχές ξεχωρίζουν από τον άλλο πληθυσμό από τα ήθη και έθιμα κι ιδιαίτερα από τη γλώσσα τους, οι σλάβοι εξαφανίστηκαν; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι δύσκολη. Θα υπενθυμίσω πρώτα, πως σ΄ όλη την Ελλάδα υπάρχουν χιλιάδες σλάβικα τοπωνύμια. Στη νεοελληνική γλώσσα υπάρχουν επίσης σλάβικες λέξεις. Θα εξετάσουμε λοιπόν το ζήτημα χωρίς εθνικιστικές παρωπίδες. Η μισαλλοδοξία κι ο σωβινισμός δεν έχουν θέση στην ιστορική έρευνα.

Η ουσία της ιστορικής ενότητας

Συγγραφέας: 

Δημήτρης Γληνός

Άρδην τ. 65

Η έννοια της ιστορικής ενότητας πρέπει να ξεχωριστή σε δυο ιδιαίτερα στοιχεία. Στην αντικειμενική ιστορική συνέχεια ενός λαού και στη συνείδηση αυτής της συνέχειας. Αντικειμενική ιστορική συνέχεια έχομε, όταν ένας λαός από την αρχή που φάνηκε στην ιστορία ξακολούθησεν αδιάκοπα να υπάρχη, χωρίς δηλ. να ’ρθη καμιά εποχή γενικού εξολοθρεμού της φυλής ή χωρίς να γίνη τούτο ανακάτεμα αιμάτων, που ο πρωτόγονος φυλετικός χαραχτήρας του λαού να έχει σβήσει, μαζί με τα οικοδομημένα απάνω σ’ αυτόν ψυχικά αποκρυσταλλώματα από την ως τότε ιστορική ζωή του.

Νταβούτογλου, Στρατηγικό βάθος και η πνευματική αμηχανία αν όχι ανημποριά των νεοελλήνων

Παναγιώτης Ήφαιστος, Καθηγητής Στρατηγικών Σπουδών
Πανεπιστήμιο Πειραιώς www.ifestosdu.gr

Η νέο-Οθωμανική πολιτική της Τουρκίας που εκκολάπτεται εδώ και καιρό αλλά αποκρυσταλλώθηκε στο βιβλίο Στρατηγικό βάθος του Αχμέτ Νταβούτογλου, νυν Υπουργού Εξωτερικών, σχοινοβατώντας εισέρχεται δυναμικά μέσα στην θυελλώδη δίνη της μεταψυχροπολεμικής διεθνούς πολιτικής.
Συγκρούεται με τους Εβραίους, συντηρεί σχέσεις με τα ισλαμικά καθεστώτα και συνάπτει μαζί τους συμφωνίες, αλλά, επικοινωνιακά πρωτίστως, απευθύνεται στις ισλαμικές κοινωνίες. Συμπεριφέρεται ισότιμα στις σχέσεις της με τις μεγάλες δυνάμεις μη διστάζοντας όπως φαίνεται στο Ιράν να περάσει μέσα από τις συμπληγάδες των ηγεμονικών συγκρούσεων. Σταδιακά αλλά σχεδιασμένα και μεθοδικά κτίζει μουσουλμανικά τόξα στα Βαλκάνια, ιδρύει χιλιάδες ισλαμικά σχολεία σε όλο τον κόσμο και καλλιεργεί ερείσματα μέσα στις ισλαμικές κοινότητες στα δυτικά κράτη. Ακόμη, με «απορία» είδαμε όλοι τον αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα να κάνει το πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό στην Άγκυρα, για να τον ακολουθήσει σε δύο χρόνια ο Ρώσος ομόλογός του Μεντέγιεφ ο οποίος και προχώρησε στην σύναψη πλήθους συμφωνιών με την Τουρκία. Είχαμε «νταβουτογλειανές συμφωνίες», επίσης, με την Συρία και την Αρμενία, ενώ άλλες αντίστοιχες εκκολάπτονται. Ακόμη πιο σημαντικό και όχι λόγο επιπολαιότητας ή αθυροστομίας, ο ΓΓ του ΟΗΕ επισκεπτόμενος την Κωνσταντινούπολη υιοθέτησε την περιφερειακή στρατηγική του Νταβούτογλου. Εκατομμύρια μουσουλμάνοι, επιπλέον, διαδηλώνουν με την τουρκική σημαία και η Άγκυρα σχεδιασμένα και σταθερά επιτυγχάνει να γίνει ο σημαντικότερος ενεργειακός κόμβος. Ακόμη, ο Γάλλος υπουργός ευρωπαϊκών υποθέσεων δηλώνει ότι: «αναλαμβάνοντας ενεργό ρόλο στην Ανατολή όπως είχε κάνει επί έτη και στη Δύση, η Τουρκία του 21ου αιώνα ανακαλύπτει εκ νέου τον εαυτό της και τον αναγκαίο ρόλο της ως γέφυρας μεταξύ των δύο κόσμων, η αξιοσημείωτα ενεργή διπλωματία της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή αντανακλά τη θέση της ως αναδυόμενης δύναμης».

Λυκοσυμμαχίες και ανταγωνισμοί επικίνδυνοι για τους λαούς

ΤΟΥΡΚΙΑ - ΙΣΡΑΗΛ - ΕΛΛΑΔΑ
Η συνεργασία μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων των τριών χωρών και οι κλιμακούμενες αντιθέσεις στην περιοχή αποτελούν εκρηκτικό μείγμα για τις εξελίξεις

Χάρτης της Ανατολικής Μεσογείου, όπου διακρίνονται τα όρια του FIR των χωρών της περιοχής. Είναι φανερό ότι το Ισραήλ, προκειμένου να πραγματοποιεί αεροπορικές ασκήσεις μεγάλων αποστάσεων, έχει κυρίως ανάγκη το ελληνικό FIR, όπως και το κυπριακό

Η βάρβαρη ισραηλινή επίθεση ενάντια στη νηοπομπή αλληλεγγύης προς τον παλαιστινιακό λαό της Γάζας, τα ξημερώματα της περασμένης Δευτέρας, είναι η κορυφή του παγόβουνου στο σκηνικό έντασης που διαμορφώνουν εδώ και καιρό στην ανατολική Μεσόγειο οι ανταγωνισμοί και οι αντιθέσεις ανάμεσα σε ισχυρά ιμπεριαλιστικά κέντρα, όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ, αλλά ανάμεσα και σε περιφερειακούς «παίχτες», όπως η Τουρκία και το Ισραήλ.

ΈΛΑ: ΑΘΩΟΙ ΌΛΟΙ ΟΙ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟΙ

Μετά από ακροαματική διαδικασία περίπου ενός έτους, το πενταμελές Εφετείο της Αθήνας αθώωσε σήμερα και τους τρεις κατηγορούμενους, Αγγελέτο Κανά, Ειρήνη Αθανασάκη και Χρήστο Τσιγαρίδα απ' όλες τις κατηγορίες που τους είχαν αποδοθεί.

Αθώοι κρίθηκαν από το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων οι κατηγορούμενοι για συμμετοχή στην οργάνωση Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας και σε βομβιστικές ενέργειες της, Χρήστος Τσιγαρίδας,Αγγελέτος Κανάς και Ειρήνη Αθανασάκη.

Μετά από πολύμηνη ακροαματική διαδικασία που διεξήχθη στην ειδική αίθουσα των φυλακών Κορυδαλλού,οι Εφέτες προχώρησαν στην αθώωση των τριών κατηγορουμένων που σε πρώτο βαθμό είχαν κριθεί ένοχοι και είχε καταδικαστεί ο καθένας σε 25χρόνια κάθειρξης. Στο σκεπτικό του το δικαστήριο θεωρεί πως για τους τρεις κατηγορουμένους δεν προέκυψαν ισχυρά και ικανά στοιχεία που να τους συνδέουν με συγκεκριμένες πράξεις της οργάνωσης οι οποίες δεν έχουν παραγραφεί λόγω παρέλευσης 20ετίας.

Για τον Χρήστο Τσιγαρίδα οι Εφέτες δέχθηκαν την δήλωση του ότι υπήρξε μέλος του ΕΛΑ έως το 1989 και τον κύρηξαν ομόφωνα αθώο για τις μη πραγεγραμμένες ενέργειες της οργάνωσης έως τότε, ελλείψει στοιχείων. Ομόφωνα αθώος κρίθηκε και για όλες τις ενέργειες της οργάνωσης μετά το 1989 και έως το 1995 οπότε η οργάνωση ανέστειλε την δράση της.

Ο Αγγελέτος Κανάς κρίθηκε αθώος κατά πλειοψηφία για απλή συνέργεια σε εκρήξεις και σε απόπειρες ανθρωποκτονιών καθώς και στην ανθρωποκτονία του αστυνομικού Γ.Βέλλιου.

Για την Ειρήνη Αθανασάκη ομόφωνα το δικαστήριο αποφάσισε την αθώωση της. Τρία μέλη του δικαστηρίου έκριναν ότι η κατηγορουμένη δεν συνέδραμε σε πράξεις της οργάνωσης ενώ δύο Εφέτες είχαν την άποψη πως δεν προέκυψαν στοιχεία που να την συνδέουν με συγκεκριμένες μη παραγεγραμμένες πράξεις του ΕΛΑ. 

http://politikokafeneio.com/Forum/viewtopic.php?t=19986

Δέκα μικροί μύθοι για το 1821

* Οταν μιλάμε συνεχώς και με τόση ευκολία για «χαμένες πατρίδες», καλό θα είναι να μην ξεχνάμε πως «χαμένες πατρίδες» υπάρχουν για όλους εκείνους τους οποίους αφορούσε η ανταλλαγή πληθυσμών,και όχι μόνο για τους Ελληνες 

 

Επειδή υποθέτω πως όσα ακολουθούν είναι ενδεχόμενο να προκαλέσουν αντιδράσεις, σπεύδω να καταθέσω, ως εκ των προτέρων απάντηση, την πασίγνωστη ρήση του Σολωμού πως το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικό ό,τι είναι αληθινό. Καλό θα είναι να τη θυμόμαστε αυτή τη φράση κάθε φορά που η μισαλλοδοξία και ο φανατισμός, η εθνική τύφλωση και μυθολογία οδηγούν σε απώλεια του κριτικού πνεύματος, ακρογωνιαίου λίθου του Διαφωτισμού αλλά και του δυτικού πολιτισμού γενικότερα, συκοφαντημένου από έναν τυφλό και στρεψόδικο αντιδυτικισμό, δεξιό και «αριστερό». Δύση και δυτικός πολιτισμός δεν είναι μόνο ο Μπους, αλλά και η δυνατότητα που έχει ο Μάικλ Μουρ να εμφανίζεται στη σκηνή κατά την απονομή των Οσκαρ, και να λέει στον Μπους «Ντροπή σας, κύριε πρόεδρε», υπό το (τηλεοπτικό) βλέμμα μερικών δισεκατομμυρίων κατοίκων του πλανήτη, δίχως κανείς να διανοείται ότι θα μπορούσε να τον συλλάβει, να τον εξορίσει, να τον στείλει σε «στρατόπεδο αναμόρφωσης» ή απλώς να του κλείσει το μικρόφωνο. Σε ό,τι αφορά λοιπόν ορισμένους «πατριωτικούς» ή/και «αντιιμπεριαλιστικούς» μύθους που διακονούνται και διακινούνται συστηματικά στη χώρα μας, ιδού - δυστυχώς για όσους βολεύονται με αυτούς - ορισμένες «διορθωτικές επισημάνσεις».
1. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας δεν υπήρξαν βίαιοι εξισλαμισμοί στη μετέπειτα ελληνική επικράτεια. Οι Οθωμανοί, εφόσον οι υπόδουλοι λαοί κατέβαλλαν κανονικά τους φόρους που τους αναλογούσαν, δεν ασχολούνταν ιδιαίτερα με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους. Οι μαζικοί εξισλαμισμοί που παρατηρούνται στα Βαλκάνια (Βοσνία, Αλβανία κ.λπ.) έγιναν, κατά κανόνα, με τη θέληση εκείνων που αλλαξοπίστησαν, και ειδικότερα με σκοπό να έχουν καλύτερες σχέσεις με τον κατακτητή και να συμμετέχουν από καλύτερη θέση στη νομή και άσκηση της εξουσίας.
2.. H επάνδρωση των Γενιτσάρων, από ένα χρονικό σημείο και έπειτα τουλάχιστον, δεν γινόταν βιαίως, μέσω «παιδομαζώματος». Αντίθετα μάλιστα, όσο το σώμα αυτό αποκτούσε εξέχουσα θέση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, αρκετοί γονείς προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν τη «σταδιοδρομία» των παιδιών τους μέσω της κατάταξής τους στους Γενίτσαρους.
3. Ουδέποτε κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας υπήρξε - ή συνέτρεχε λόγος να υπάρξει - «κρυφό σχολείο», όπως τουλάχιστον αυτό έχει καταγραφεί στο εθνικό συλλογικό ασυνείδητο. Οποιος ήθελε μπορούσε να μάθει ελληνικά, σερβικά, βουλγαρικά κ.ο.κ. χωρίς να παρενοχλείται από τους κατακτητές, οι οποίοι - επαναλαμβάνω - ενδιαφέρονταν πρωτίστως, αν όχι σχεδόν αποκλειστικά, για την ομαλή καταβολή των κάθε είδους φόρων προς τον σουλτάνο.
4. Ο ρόλος της Εκκλησίας καθ' όλη αυτή την περίοδο υπήρξε τουλάχιστον αμφιλεγόμενος, αν όχι και αρνητικός σε αρκετές περιπτώσεις (προσοχή: της Εκκλησίας, όχι της θρησκείας). Τα παραδείγματα, πολλά και γνωστά, ξεκινούν από τους ανθενωτικούς της εποχής της Αλωσης και φθάνουν ως τις παραμονές του 1821, με τον λυσσαλέο πόλεμο κατά των οπαδών του Διαφωτισμού, των Φιλικών κ.λπ.
5. H εξέγερση που άρχισε το 1821 είχε ουσιαστικά κατασταλεί (μόνο μικρές εστίες αντίστασης απέμεναν, οι οποίες ήταν θέμα χρόνου να σβήσουν και αυτές), όταν τον Ιούλιο του 1827 οι Αγγλοι, οι Γάλλοι και οι Ρώσοι αποφάσισαν να δημιουργηθεί ελληνικό κράτος, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει λίγους μήνες μετά η Ναυμαχία του Ναυαρίνου.
6. Μπορεί αυτό να μην αρέσει διόλου σε ορισμένους και να μην ταιριάζει με την εθνική μας μυθολογία, αλλά στους «δόλιους», «αναξιόπιστους» κ.ο.κ. Συμμάχους οφείλει, λοιπόν, εν πολλοίς η Ελλάδα την ανεξαρτησία της και την κρατική της (προσοχή: όχι την εθνική) υπόσταση. Οι ίδιοι αυτοί Σύμμαχοι, με την ίδια ή διευρυμένη «σύνθεση», ήταν επίσης εκείνοι που - και για δικούς τους βέβαια λόγους, αλλά το γεγονός παραμένει - προσέφεραν στην Ελλάδα τη Θεσσαλία το 1881, απέτρεψαν την προέλαση των Τούρκων προς την Αθήνα το 1897, έβαλαν την υπογραφή τους στη Συνθήκη των Σεβρών το 1920.
7. Στον ένοπλο αγώνα κατά των Τούρκων μετείχαν ποικίλων εθνικών προελεύσεων κάτοικοι του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου, των οποίων η εθνική συνείδηση βρισκόταν εν πολλοίς στο στάδιο της διαμόρφωσης. Τόσο ο «Θούριος» του Ρήγα, με τις αναφορές του στο πλήθος των υπόδουλων στους Οθωμανούς εθνοτήτων, όσο και η καταγωγή αρκετών πρωταγωνιστών της Επανάστασης (Αρβανίτες της Υδρας και των Σπετσών, Σουλιώτες, Βλάχοι, σλαβόφωνοι κ.ά.) βεβαιώνουν «του λόγου το ασφαλές».
8. Και πάλι όχι επειδή οι Σύμμαχοι είναι εξ ορισμού «φιλέλληνες» ή «μεγαλόψυχοι», αλλά επειδή η χώρα ευτύχησε να ακολουθήσει τότε πολιτική σωστών συμμαχιών και ανοιχτών οριζόντων (αντί να παίξει τον ρόλο της μικρής «ανάδελφης» που κάθεται και κλαίει), η Ελλάδα υπήρξε η μεγάλη ευνοημένη από τη «μοιρασιά» στα Βαλκάνια μεταξύ 1910 και 1920. Ετσι η Θεσσαλονίκη έγινε «συμπρωτεύουσα» της Ελλάδας, αν και το 1912 ο πληθυσμός τής πόλης περιλάμβανε περίπου 40% Εβραίους, 25% Τούρκους, 20% Ελληνες και 15% άλλους.
9. Οταν μιλάμε συνεχώς και με τόση ευκολία για «χαμένες πατρίδες», καλό θα είναι να μην ξεχνάμε πως «χαμένες πατρίδες» υπάρχουν για όλους εκείνους τους οποίους αφορούσε η ανταλλαγή πληθυσμών, και όχι μόνο για τους Ελληνες. Χρήσιμη, από αυτή την άποψη, θα ήταν και η παράθεση ορισμένων στοιχείων που συστηματικά αγνοούμε ή αποσιωπούμε, όπως ότι στα τέλη του 19ου αιώνα στο Ρέθυμνο οι μουσουλμάνοι ήταν περισσότεροι από τους χριστιανούς, ότι τα Γιαννιτσά ήταν μία από τις ιερές πόλεις των Τούρκων ή ότι το 1913 ο ελληνικός πληθυσμός του Κιλκίς ήταν λιγότερο από 5%!
10. Τέλος, όταν γίνεται λόγος για την εκδίωξη των ελληνικών πληθυσμών από την «προαιώνια κοιτίδα» τους Μικρά Ασία, μπορεί το σχήμα αυτό να χαϊδεύει τα αφτιά των κάθε λογής «ελληνόψυχων» και «πατριδολάγνων», αλλά - δυστυχώς και πάλι γι' αυτούς - η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Με εξαίρεση ορισμένους συμπαγείς ελληνικούς πληθυσμούς, κυρίως στον Πόντο και στην Καππαδοκία, οι περισσότεροι από τους Ελληνες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν κάτω από δραματικές συνθήκες τη Μικρά Ασία το 1922-23 ήταν οικογένειες που, αναζητώντας καλύτερη τύχη, είχαν μεταναστεύσει εκεί από την ηπειρωτική Ελλάδα και από τα νησιά του Αιγαίου κατά τον 19ο αιώνα.
Αυτά, και μην ξεχνάμε: κάθε φορά που ο πειρασμός, με το πρόσωπο ενός αγγελικού στην όψη αλλά ιδιαίτερα επικίνδυνου ψευδοπατριωτισμού, χτυπά την πόρτα, ας τον ξορκίζουμε... με τη φράση του Σολωμού.

Ο κ. Ανδρέας Παππάς είναι επιμελητής εκδόσεων και μεταφραστής. Διδάσκει στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης (ΕΚΕΜΕΛ). Από τις εκδόσεις Καστανιώτη κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο του «Υπο-γλώσσια, B´».

 

Αρβανίτες : Έλληνες ή Αλβανοί;

Αρβανίτες : Έλληνες ή Αλβανοί;

Ημερομηνία δημοσίευσης: Παρασκευή, 9 Οκτωβρίου, 2009 Δημοσίευση

Οι Αρβανίτες (στην αρβανίτικη γλώσσα: arbërorë ή arbëreshë) θεωρούνται οι απόγονοι μεταναστών από το Άρβανον (περιοχή της σημερινής κεντρικής και νότιας Αλβανίας), οι οποίοι εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της κεντρικής και νότιας Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα, κυρίως μεταξύ του 13ου αιώνα και του 15ου αιώνα. Οι Αρβανίτες έπαιξαν κυρίαρχο και ουσιαστικό ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια της Eλληνικής Επανάστασης του 1821 όσο και στη διαμόρφωση του ελληνικού κράτους στη συνέχεια.
Πρωτοαναφέρονται στο βιβλίο της Άννας Κομνηνής, «Αλεξιάδα». Το βιβλίο ασχολείται με τις ταραχές στην περιοχή του Αρβάνου που προκάλεσαν οι Νορμανδοί κατά τη διάρκεια της βασιλείας του πατέρα της, Αυτοκράτορα Αλέξιου Α’ Κομνηνού (1081 –1118). Στην «Ιστορία» (1079 –1080 μ.Χ.), ο Βυζαντινός ιστορικός Μιχαήλ Ατταλιάτης ήταν ο πρώτος που ανέφερε τους Αλβανούς ως έχοντες λάβει μέρος σε εξέγερση εναντίον της Κωνσταντινούπολης το 1043 μ.Χ. και τους Αρβανίτες ως υποτελείς του Δούκα του Δυρραχίου.
Σύμφωνα με μια θεωρία η λέξη Αρβανίτης έχει κοινή προέλευση με τη λέξη «Αλβανός», με αλλαγή των συμφώνων ρ-λ.
Στους περισσότερους Αρβανίτες δεν αρέσει καθόλου να τους λένε Αλβανούς.
Στη δεκαετία του 1990 ο Αλβανός Πρόεδρος Σαλί Μπερίσα (Sali Berisha) περιέγραψε τους Αρβανίτες σαν μια αλβανική μειονότητα στην Ελλάδα, προκαλώντας την οργισμένη αντίδραση των Αρβανιτών στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με τον Αριστείδη Κόλλια, μερικοί Αρβανίτες στο βορειοδυτικό τμήμα της Ηπείρου παραδοσιακά αυτοαποκαλούνται και με την ονομασία Shqiptár, χωρίς να επικαλούνται αλβανική εθνική συνείδηση (Σκιπτάρ=οπλοφόρος (από το λατινικό scipio που σημαίνει ράβδος (εκ του σκήπτρο) και skapt=δόρυ). Οι Αλβανοί αποκαλούν έτσι τους εαυτούς τους σήμερα και την χώρα τους Σκηπερία (Republika e Shqipërisë), αν και προσπαθούν να ταυτίσουν τη λέξη σκιπτάρ=οπλοφόρος με την λέξη σκιπόνιε που σημαίνει αετός). Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται επίσης σε μερικά χωριά της Θράκης, όπου οι Αρβανίτες μετανάστευσαν από τα βουνά της Πίνδου κατά τον 19ο αιώνα. Από την άλλη μεριά αυτή η λέξη είναι παντελώς άγνωστη στο κύριο σώμα των Αρβανιτών της νότιας Ελλάδας.
Καταγωγή των Αρβανιτών
Για την καταγωγή των Ελλήνων Αρβανιτών υπάρχουν πολλές θεωρίες οι περισσότερες από τις οποίες δεν είναι και τόσο αξιόπιστες. Η γνώση που έχουμε είναι κατά κύριον λόγον ιστορική και όχι καθαρά επιστημονική. Οι Αρβανίτες ξεκίνησαν από την περιοχή του Αρβάνου (σημερινή Αλβανία). Η περιοχή της σημερινής Αλβανίας είναι η αρχαία Ιλλυρία. Οι Αρβανίτες ήρθαν στην Ελλάδα πριν από την Οθωμανική κατάκτηση και δεν εδέχθησαν την επιρροή της οθωμανικής κυριαρχίας στους λαούς της περιοχής στο ζήτημα της θρησκείας και της κουλτούρας.
Η Αρβανίτικη γλώσσα είναι η γλώσσα που μιλιόταν στην περιοχή της Ιλλυρίας πριν την Οθωμανική κατάκτηση γι’ αυτό και διαφέρουν από τα αλβανικά σε σημαντικό βαθμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι σημερινοί Αλβανοί χαρακτηρίζουν την αρβανίτικη γλώσσα ως αρχαία αλβανικά. Είναι αξιοσημείωτο επίσης ότι η αρβανίτικη γλώσσα χρησιμοποιεί ελληνικό συντακτικό κι ως γνωστόν το συντακτικό, γλωσσικά δεν «δανείζεται».
Να σημειωθεί εδώ ότι οι μετανάστες εκείνοι, ποτέ δεν ονόμασαν τους εαυτούς τους Αρβανίτες. Αρβανίτες τους ονόμασαν οι γηγενείς της Ελλάδας, όπως συνήθως ονομάζουν κάποιον που πάει από άλλο μέρος, κατά το Σοφικίτες, Βατικιώτες, Υδραίοι, Ποριώτες και άλλοι, από τον τόπο προέλευσης.
Σήμερα οι απόγονοι των Ελλήνων-Αρβανιτών που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα πριν 650 χρόνια, έστω κι αν κάνουν αρβανίτικους Συνδέσμους και Συλλόγους, δεν δέχονται καν ότι είναι Αρβανίτες-Αλβανοί, αλλά Έλληνες από την Αλβανία.
Από αυτούς τους Έλληνες–Αρβανίτες, που πολλοί εξακολουθούν να χρησιμοποιούν την αρβανίτικη διάλεκτο και στις μέρες μας για τη συνεννόησή τους με τους σημερινούς Αλβανούς οικονομικούς μετανάστες, προήλθε μεγάλος αριθμός αγωνιστών του 1821, όπως αναφέρουν διάφορες πηγές, μεταξύ των οποίων οι:
Ανδρέας Μιαούλης ή Ανδρέας Βώκος, ναύαρχος, αργότερα πολιτικός.
Μάρκος Μπότσαρης, Σουλιώτης αγωνιστής και μέλος της Φιλικής Εταιρείας, σκοτώθηκε το 1823 από Τουρκαλβανούς, στο Καρπενήσι. Και φυσικά, Κίτσος Τζαβέλλας, και γενικώς όλοι οι Σουλιώτες.
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, η μόνη γυναίκα μέλος της Φιλικής εταιρίας (το καράβι της μάλιστα το βάφτισε με το αρχαιοελληνικό όνομα «Αγαμέμνων»).
Παύλος Κουντουριώτης, ναύαρχος, αργότερα Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Θεόδωρος Πάγκαλος, στρατηγός και δικτάτορας.
Αλέξανδρος Κορυζής, Πρωθυπουργός του ‘41, και άλλοι.
Eπίσης είναι γνωστό ότι ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων, στο πλαίσιο της πολιτικής του που ήθελε να εξουσιάζει ένα ελληνο-αλβανικό βασίλειο, είχε στην υπηρεσία του πολύ κόσμο, οι οποίοι βέβαια μίλαγαν αρβανίτικα, και μπορούμε να υποθέσουμε ότι ήταν αρβανίτες. Αυτοί ήταν οι μετέποιτα οπλαρχηγοί της επανάστασης του 1821, όπως ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Αθανάσιος Διάκος, και πολλοί άλλοι.
Ιλλυρική καταγωγή
Μια από τις απόψεις για την καταγωγή των Αρβανιτών, είναι ότι οι Αρβανίτες που ήρθαν εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, ήταν αμιγή ιλλυρικά φύλα, δηλαδή Αλβανοί (αν και για πολλούς οι σύνδεση των σημερινών Αλβανών με τους αρχαίους Ιλλυριούς είναι αρκετά συζητήσιμη*), οι οποίοι με το πέρασμα των αιώνων εξελληνίστηκαν και αναμείχθηκαν με τον ελληνικό πληθυσμό, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ελληνικής εθνικής συνείδησης. Οι αντιδράσεις σε αυτή την εκδοχή προέρχονται κυρίως από τους ίδιους τους Αρβανίτες οι οποίοι στην συντριπτική πλειοψηφία δεν δέχονται την περίπτωση της αλβανικής καταγωγής ενώ κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, με το όνομα Αρβανίτες ονομάζονταν οι Αλβανοί που πολεμούσαν στο πλευρό των Τούρκων κατά των Ελλήνων, δηλαδή οι λεγόμενοι Τουρκαλβανοί, που σημαίνει ότι η ονομασία αυτή δεν χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει τους αλβανόφωνους Έλληνες
**.Πελασγική καταγωγή
Η άποψη περί καταγωγής των Αρβανιτών από τους προέλληνες Πελασγούς, υποστηρίζεται κυρίως από την αλβανική πλευρά και από κάποιους Αρβανίτες συγγραφείς και μελετητές. Έτσι τονίζεται η πελασγική καταγωγή όχι μόνο των Αρβανιτών αλλά και των Αλβανών καθώς και η ταύτιση των αρβανίτικων με τη γλώσσα των Πελασγών, με σκοπό να προβληθεί η άποψη ότι οι το αλβανικό έθνος αποτελεί τον αρχαιότερο πληθυσμό των Βαλκανίων, πριν ακόμα την έλευση των Ελλήνων, και ότι οι Αρβανίτες είναι οι πραγματικοί ιθαγενείς του Ελλαδικού χώρου τους οποίους οι Έλληνες συνάντησαν ως Πελασγούς, κατά την κάθοδο τους. Αυτή η εκδοχή όμως στερείται ρεαλιστικότητας, αφού δεν είναι δυνατόν μετά από τρεις και πλέον χιλιετίες να διασώθηκαν πελασγικοί πληθυσμοί στην Ελλάδα.
Καταγωγή από τους Τόσκηδες
Μια δημοφιλής θεωρία είναι αυτή που ανάγει την καταγωγή των Αρβανιτών, στους Τόσκηδες της νότιας Αλβανίας, οι οποίοι αποτελούν τη μία από τις δύο μεγάλες εθνικές ομάδες των Αλβανών (η άλλη είναι οι Γκέγκηδες, που ζουν στην βόρεια Αλβανία). Ως γνωστόν, υπάρχει έντονη διαφοροποίηση ανάμεσα στους Γκέγκηδες και τους Τόσκηδες από φυλετικής και πολιτισμικής άποψης (οι Τόσκηδες θεωρούν τους Γκέγκηδες άξεστους, αμόρφωτους και κατώτερους πολιτισμικά), ενώ η τόσκικη και η γκέγκικη διάλεκτος παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές, έτσι ώστε οι Γκέγκηδες να θεωρούνται οι πραγματικοί απόγονοι των Ιλλυριών, ενώ οι Τόσκηδες να θεωρούνται απόγονοι εξαλβανισμένων ελληνικών φύλων της Ηπείρου, δηλαδή Ελλήνων οι οποίοι ζώντας ανάμεσα σε αλβανικά φύλα υιοθέτησαν και προσάρμοσαν στις ανάγκες τους την αλβανική γλώσσα, αναμειγνύοντας και στοιχεία από την ελληνική, δημιουργώντας έτσι την αρβανίτικη διάλεκτο. Οι Αρβανίτες λοιπόν, σύμφωνα με πολλούς μελετητές, αποτελούν τους Τόσκηδες που μετανάστευσαν από την Βόρεια Ήπειρο στην Ελλάδα. Η εκδοχή αυτή εξηγείται από το γεγονός ότι οι Αρβανίτες μπορούν να συνεννοηθούν σε κάποιο βαθμό μιλώντας αρβανίτικα μόνο με τους Τόσκηδες, ενώ η συνεννόηση με τους Γκέγκηδες είναι αδύνατη, όπως επίσης και από το ότι η αρβανίτικη γλώσσα περιέχει πλήθος αρχαϊκών στοιχείων της ελληνικής.
Δωρική καταγωγή
Έχει διατυπωθεί η άποψη, η οποία όμως δε στηρίζεται πουθενά, ότι οι Αρβανίτες είναι απόγονοι των δωρικών ελληνικών φύλων. Οι υποστηρικτές της φανταστικής αυτής άποψης προσπαθούν και εφευρίσκουν ομοιότητες στην κουλτούρα μεταξύ Αρβανιτών και Δωριέων. Οι Αρβανίτες ήταν λαός σκληρός, πολεμοχαρής και λιτός, με κύρια απασχόληση την κτηνοτροφία (χαρακτηριστικό δωρικό στοιχείο) και την αγροτιά. Κοινωνία κλειστή μη δεχόμενη επιμειξίες. Οι διάφορες φατρίες είναι μια ακόμη δωρική μορφή κοινωνικής συγκρότησης. Τα ελληνικά αρβανίτικα από μελέτες που έχουν γίνει περιέχουν πλήθος ομηρικών λέξεων, η δε δομή της γλώσσας είναι λιτή και «βαριά». Είναι πολύ πιθανό να πρόκειται για μία δωρική γλώσσα αρχαϊκού τύπου.
Πάρα πολλά κοινά στοιχεία παρουσιάζουν οι Έλληνες Αρβανίτες με τους Σφακιανούς της Κρήτης και από φυλετικής απόψεως και από πλευράς κουλτούρας. Είναι γνωστό ότι οι Σφακιανοί προέρχονται από τους Δωριείς και κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι ασχολούνται με την κτηνοτροφία καθώς επίσης και ότι είναι ανυπότακτοι και πολεμοχαρείς, ενώ έχουν ενδογαμική τάση. Ακόμα το κύριο μουσικό όργανο της Κρήτης είναι η λύρα, το όνομα της οποίας υποτίθεται ότι προέρχεται από την λέξη Ιλλυρία, τόπο καταγωγής των Δωριέων. Ακόμα η ύπαρξη των φατριών-οικογενειών στους Σφακιανούς είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό κοινό στοιχείο με τους Αρβανίτες όπως και η βεντέτα η οποία στους σημερινούς Αρβανίτες υπάρχει πολύ λιγότερο σε αντίθεση με τους Σφακιανούς όπου έχει διατηρηθεί. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό στοιχείο μεταξύ Σφακιανών και Αρβανιτών είναι ορισμένα ενδυματολογικά στοιχεία τα οποία θα λέγαμε δωρικά. Η χαρακτηριστική μαύρη ενδυμασία των Σφακιανών έχει διατηρηθεί ατόφια μέχρι και σήμερα. Στους Έλληνες Αρβανίτες τα παλαιότερα χρόνια συναντούμε τα μαύρα σκουφιά, χαρακτηριστικό των Αρβανιτών των παλαιότερων χρόνων. Από μία ατόφια μαρτυρία του 19ου αιώνα αναφέρεται ότι τρεις Αρβανίτες είχαν πάει σε μία Μονή για να γίνουν μοναχοί. Ο ηγούμενος της Μονής μόλις τους είδε κατάλαβε αμέσως ότι ήταν Αρβανίτες απο τα χαρακτηριστικά μαύρα σκουφιά τους.
Στο «Λεξικό Εθνών – Εθνοτήτων – Λαών» του Γιόζεφ Βολφ, αναφέρονται τα παρακάτω:«Αρβανίτες ή Αλβανοί: Λαός που διαμορφώθηκε στο χώρο της σημερινής Αλβανίας τους πρώτους μ.Χ. αιώνες. Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος (πέθανε το 160-168 μ.Χ.) αναφέρει μια φυλή στην Ιλλυρία με το όνομα Άλβανες, που ζούσε στο χώρο μεταξύ Δυρραχίου και Δίβρης. Είναι φανερό ότι πρόκειται για ένωση πατριών που συγκροτήθηκε για αυτοάμυνα. Αυτή η ένωση ενισχύεται πολύ την εποχή των μεγάλων βαρβαρικών επιδρομών του 4ου-7ου μ.Χ. αιώνα. Τότε, στην περιοχή θα εισβάλουν σλαβικά φύλα που θα καταστρέψουν τις πόλεις. Μεγάλο μέρος των κατοίκων αυτών των πόλεων καταφεύγει στα βουνά και πυκνώνει τις γραμμές των Αλβανών, οι οποίοι φυσικά αντιστέκονται και αποκρούουν τους Σλάβους. Στις αρχικές ιλλυρικές πατριές, που συγκρότησαν τους Αλβανούς ή Αρβανίτες, προστέθηκαν τώρα και στοιχεία των παραλίων, ελληνικά, ρωμαϊκά κ.λπ. Οι Αλβανοί ή Αρβανίτες ενισχύονται ακόμα περισσότερο στην περίοδο της βουλγαρικής επέκτασης. Είναι καθαρά ποιμενικές πατριές, που κρατούν το όπλο στο χέρι. Οι Βυζαντινοί θα τους χρησιμοποιήσουν ως κλεισουράρηδες, φύλακες στα ορεινά μέρη. Θα ξεχωρίσουν τρεις διαφορετικές ομάδες: Οι Γκέγκηδες, οι Τσάμηδες και οι Τόσκηδες, με μια μικρότερη υποδιαίρεση, τους Λιάπηδες. Δε συγκρότησαν έθνος, παρόλο που είχαν βρεθεί από νωρίς μπροστά σε κοινό εχθρό. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας, οι αρβανίτικες πατριές χρησιμοποιούνται ως στρατός στα φεουδαρχικά κρατίδια που συγκροτήθηκαν στον ελλαδικό χώρο. Τον 14ο αιώνα οι ένοπλοι αυτοί Αρβανίτες που είχαν εγκατασταθεί σʼ όλη την οροσειρά της Πίνδου εξεγείρονται, ανατρέπουν την εξουσία στην Ήπειρο και δημιουργούν τρία κρατίδια: των Μπουαίων με κέντρο το Αγγελόκαστρο, των Λιοσαίων με κέντρο την Άρτα και του Κάρολου Τόπια, που καταλάμβανε τη Β. Ήπειρο και μέρος της Αλβανίας. Αργότερα η φατρία του Μπούα Σπάτα θα αποικίσει την Αττική στη θέση που βρίσκονται σήμερα τα Σπάτα το Κορωπί και το Μαρκόπουλο, ενω η φάρα του Λιόσα θα αποικίσει την Αττική στη θέση που βρίσκεται σήμερα τα Λιόσα και το Μενίδι.
Με τη διάλυση αυτών των κρατιδίων οι πολεμικές πατριές των Αρβανιτών σκορπούν ως μισθοφόροι σε διάφορα μέρη της Ελλάδας: στην Αττική και Βοιωτία ως μισθοφόροι των Ατσαγιόλι και στην Πελοπόννησο ως μισθοφόροι των Παλαιολόγων. Οι Τούρκοι θα τους βρουν απλωμένους σʼ όλη την Ελλάδα. Οι Τούρκοι θα εξισλαμίσουν το βασικό όγκο των αρβανίτικων φατριών, που κατοικούσαν πέρα από τα όρια της σημερινής Ελλάδας και θα τους χρησιμοποιήσουν ως στήριγμα της εξουσίας τους. Οι Αρβανίτες που βρέθηκαν σκορπισμένοι, ως μισθοφόροι θα μείνουν κατά το πλείστο χριστιανοί και γιʼ αυτό θα πολεμούν τους Τούρκους.
Αυτοί οι Αρβανίτες θα συγχωνευτούν τελικά με το Νεοελληνικό έθνος. Αντίθετα, οι εξισλαμισμένοι θα συγκροτήσουν το έθνος των Αλβανών, που ζει στην Αλβανία.
Οι Αλβανοί όμως ονομάζουν τον εαυτό τους Σκιπτάρ.
Ως μισθοφόροι, οι Αρβανίτες βρίσκονται σκορπισμένοι στα πέρατα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Οι χριστιανοί Αρβανίτες θα είναι οι βασικοί μισθοφόροι της Βενετίας και θα δράσουν σʼ όλη τη διάρκεια των τουρκοβενετικών πολέμων. Μεγάλος αριθμός Αρβανιτών μισθοφόρων θα εγκατασταθούν στο βασίλειο της Νεάπολης, όπου θα παραμείνουν Και μετά την κατάλυση. Απόγονοί τους ζουν σήμερα σκορπισμένοι στη Ν. Ιταλία.
Μεγάλος όγκος Αρβανιτών θα κατέβει στον ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα στην Πελοπόννησο το 1770, την εποχή των Ορλωφικών. Για μια περίοδο θα κυριαρχήσουν στην Πελοπόννησο, ενώ θα εξαναγκάσουν σε φυγή το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Πελοποννήσου. Έγιναν πραγματική συμφορά. Οι ίδιοι οι Τούρκοι θα τους καταδιώξουν. Σε συνεργασία με τις κλέφτικες ομάδες της Πελοποννήσου οι Τούρκοι θα τους εξοντώσουν. Μαζί με τις ένοπλες πατριές είχαν κατέβει στην Πελοπόννησο και πολλοί ποιμένες. Με το διωγμό, οι περισσότεροι θα φύγουν για να εγκατασταθούν στα νησιά (Κυκλάδες, Σάμο κ.λπ.), ενώ ένα μεγάλο μέρος θα επιστρέψει στην Αλβανία, μετά από περίπου 10 χρόνια παραμονής στην Πελοπόννησο. Αρβανίτες θα εγκατασταθούν σε όλα τα μέρη της Ελλάδας, τόσο ως μισθοφόροι των Βενετών, όσο και ως μισθοφόροι των Τούρκων.
Οι χριστιανοί Αρβανίτες, που εγκαταστάθηκαν στον ελλαδικό χώρο πριν από την Τουρκοκρατία, θα πολεμήσουν τους Τούρκους και στη συνέχεια, μέσα από κοινούς με τον ελληνικό πληθυσμό αγώνες κατά των Τούρκων, θα συγχωνευτούν με τους Έλληνες.
Οι Αρβανίτες θα αφομοιωθούν από το νεοελληνικό έθνος.
Η γλώσσα των Αρβανιτών γενικά ήταν φτωχή και οι Αρβανίτες υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιούν πολλές ελληνικές λέξεις. Σιγά σιγά η γλώσσα τους χάνεται. Η αρβανίτικη γλώσσα δε χάθηκε εντελώς μόνο στις περιοχές, όπου οι Αρβανίτες έμειναν ως αποκλειστική-κλειστή κοινωνία(Αττική και Βοιωτία και κατά κάποιο τρόπο η Κορινθία). Όταν η κλειστή κοινωνία τους θα σπάσει (από τα μέσα του 18ου αιώνα και έπειτα) η αρβανίτικη γλώσσα θα αρχίσει να υποχωρεί. Εξακολουθεί να αντιστέκεται όμως, στα ορεινά χωριά της Βοιωτίας-Αττικής».
Η κάθοδος των Αρβανιτών
Η ιστορία της καθόδου των Αρβανιτών ή Αλβανιτών ξεκινά από τον 13ο αιώνα. Όταν δημιουργήθηκε το Δεσποτάτο της Ηπείρου στις αρχές του 13ου αιώνα, οι Αλβανοί μισθοφόροι στρατιώτες πολεμούσαν με το μέρος της Ηπείρου εναντίον των Σλάβων και των Βενετών. Για τις υπηρεσίες που προσέφεραν οι Αλβανοί κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων, η αλβανική αριστοκρατία μόνο πήρε σημαντικούς αυλικούς τίτλους.
Αυτοί οι Αλβανοί αριστοκράτες, τοποθετούνταν επικεφαλής πολλών περιοχών, διαβρώνοντας έτσι σταδιακά το παλιό βυζαντινό διοικητικό σύστημα. Από παραδοσιακοί πατριαρχικοί αρχηγοί μεταλλάσσονταν σε άρχοντες. Το καινούργιο καθεστώς που επέβαλλαν οι άρχοντες αυτοί στη γη, αποστερούσε την περιουσία από τους κατοίκους που συχνά έχαναν και την ελευθερία τους πωλούμενοι ως σκλάβοι.
Προσπαθώντας να ξεφύγουν από την νέα αυτή κατάσταση, οι Αρβανίτες υποχρεώθηκαν να αποκτήσουν νομαδικές συνήθειες. Βλέπανε τη μετανάστευση ως μοναδική λύση στα προβλήματα που δημιουργούσε η μονοπώληση των αλβανικών εδαφών από τους Αλβανούς άρχοντες που γίνονταν όλο και πιο βίαιοι. Πέρα όμως από τις μεταβολές αυτές που τάραξαν σε βάθος την κοινωνία τους, μία ακόμη αιτία εκπατρισμού αποτελούσε πλέον η οθωμανική εισβολή.
Οι πηγές αναφέρουν ότι η δια θαλάσσης μετανάστευση άρχισε δειλά γύρω στο 1280, ενώ οι χερσαίες μεταναστεύσεις πρέπει να τοποθετηθούν στα τέλη του 13ου αι. αφού υπάρχουν αναφορές για παρουσία Αρβανιτών στη Θεσσαλία γύρω στα 1315. Οι αρβανίτικες μεταναστεύσεις σταμάτησαν γύρω στο 1600 μ.Χ.
Τέλος η εσωτερική μετακίνηση εντός της επαρχίας Ηπειρωτών μεταναστών, που στο μεταξύ πλήθαιναν με γάμους και τις επιμειξίες σταμάτησε γύρω στο 1600 μ.Χ.
Από τότε, όλοι οι Αρβανίτες που απαντώνται εκτός Αλβανίας παρουσιάζονται ως γνήσιοι νομάδες, και τους συναντούμε από τη Θεσσαλία ως την Αττική και από την Ακαρνανία ως τα νότια της Πελοποννήσου.
Ατομικά ή συλλογικά, η αρβανίτικη αυτή μετανάστευση εμφανίζεται ως αντίδραση φυγής σε μία κοινωνική καταπίεση που είχε γίνει αφόρητη.
Οι Αρβανίτικες φατρίες ήταν και έμειναν πιστές στην Ελληνική Ορθοδοξία. Όμως οι Αλβανοί ασπάστηκαν θρησκείες όπως ο Μουσουλμανισμός και ο Ρωμαιοκαθολισμός ανάλογα με τα δικά τους συμφέροντα.
Η Θεσσαλία υπήρξε η πρώτη ελληνική επαρχία που δέχτηκε τις αρβανίτικες μεταναστεύσεις. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο ιστορικός Χαλκοκονδύλης, μετά τη Θεσσαλία οι Αρβανίτες πήγαν στο εσωτερικό της Μακεδονίας και έφθασαν ως την Καστοριά. Μαζί τους έφεραν και τα προτερήματά τους ως γεωργοί.
Οι Αρβανίτες εγκαταστάθηκαν στην Πελοπόννησο σε μικρούς αριθμούς μετά από πρόσκληση του δεσπότη Μανουήλ Καντακουζηνού (1348 – 1380). Κατόπιν, ο δεσπότης Θεόδωρος Α’ Παλαιολόγος (1383 – 1407) προσκάλεσε περίπου 10.000 Αρβανίτες για να εγκατασταθούν στην Πελοπόννησο. Οι Αρβανίτες υπηρετούσαν στον βυζαντινό στρατό και η Δυναστεία των Παλαιολόγων τους χρησιμοποίησε συχνά σε πολλές στρατιωτικές εκστρατείες. Σε μια περίπτωση, 6.000 Αρβανίτες από την Γλαρέντζα εστάλησαν στο πεδίο μάχης. Στα μέσα του 1454, ένας ηγέτης που ονομαζόταν Πέτρος Βουάς (μάλλον και Σπάτας) είχε περίπου 30.000 Αρβανίτες κάτω από την εντολή του.
Επίσης, οι Βενετοί μίσθωσαν πολυάριθμους Αρβανίτες για να υπηρετήσουν ως «Stradioti». Με βάση τους υπολογισμούς ενός γαλλικού αυτόπτη μάρτυρα Philippe de Commines (1447 – 1511), οι Αρβανίτες επιτήρησαν τις ενετικές περιοχές όπως το Ναύπλιο, ως πεζοί και έφιπποι. Επιπλέον, οι Αρβανίτες αυτοχαρακτηριζόντουσαν ως Έλληνες. « Ήσαν άπαντες Έλληνες, ελθόντες εκ των πόλεων ας κατέχουσα εν Ελλάδι οι Βενετοί, τινές μεν εκ του Ναυπλίου εν Πελοποννήσω, άλλοι δε εξ Αλβανίας, ενώπιον του Δυρραχίου». Άλλωστε, οι Αρβανίτες και οι Αλβανοί, ήταν γνωστοί εκείνα τα χρόνια σαν ατρόμητοι πολεμιστές, που και μόνο στο άκουσμα τους σκορπούσαν το φόβο.
Οι Αρβανίτες υπηρέτησαν επίσης στο στρατό του Ερρίκου Η’ της Αγγλίας και της Ιρλανδίας (1491 – 1547) και του Henry Ε’ της Αγγλίας.
Οι Αρβανίτες είχαν θέσεις σε πολλές ελληνικές ορθόδοξες εκκλησίες. Το 1697, οι Αρβανίτες Μιχαήλ Μπούας και Αλέξανδρος Μοσχολέων καταχώρησαν ως υπάλληλοι της ελληνικής ορθόδοξης εκκλησίας στη Νάπολη και ως Έλληνες.
Από το σύνολο των μεταναστών, όσοι έφτασαν στην Πελοπόννησο και είχαν εγκατασταθεί σε δυσπρόσιτες ορεινές ζώνες, σχημάτιζαν συμπαγείς ομάδες. Καθώς συχνά δεν είχαν ενδοιασμό να τεθούν υπό τις διαταγές ενός ελληνόφωνου άρχοντα, που ήταν απευθείας απόγονος της παλαιάς αυτοκρατορικής δυναστείας, μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες αποτέλεσαν βασική εστία αντίστασης στους Οθωμανούς.
Με την υιοθέτηση κοινής στάσης, οι ελληνο-αρβανίτικες ενώσεις, διαδραμάτισαν σπουδαίο ρόλο στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα, πολλοί Αρβανίτες συμμετείχαν στο Μακεδονικό Αγώνα (1903) όπως ο Βαγγέλης Κοροπούλης από την Μάνδρα.
Ανθρωπολογικές μελέτες
Στις ανθρωπολογικές έρευνες του Θεόδωρου Κ. Πίτσιου, οι Αρβανίτες αποτελούν αιγιακό πληθυσμό με διαφορετικά μορφολογικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τους Αλβανούς. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Η εξέταση αυτών των ομάδων (Αρβανιτοφώνων), μία στη Μεσσηνία, μία στην Αργολίδα και δύο στην Κορινθία, έδειξε ότι σε καμία περίπτωση δεν ξεχωρίζουν από το συνολικό πληθυσμό της Πελοποννήσου ή από τις γειτονικές ομάδες. Σε κανέναν από τους ενενήκοντα χάρτες γνωρισμάτων που σχεδιάστηκαν, δεν μοιάζουν μεταξύ τους περισσότερο από όσο με τις γειτονικές τους γεωγραφικές ομάδες. Επίσης, στα στατιστικά δενδρογράμματα ,ταυτόχρονης σύγκρισης περισσοτέρων γνωρισμάτων, δεν διαχωρίζονται οι αρβανιτόφωνες ομάδες από τις υπόλοιπες της Πελοποννήσου».
Θ. Κ. Πίτσιος. Ανθρωπολογική Μελέτη του Πληθυσμού της Πελοποννήσου. Η Καταγωγή των Πελοποννήσιων. Βιβλιοθήκη Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος Αρ. 2. Αθήνα, 1978.
Αυτή η επιστημονική έρευνα αποδεικνύει πως οι Αρβανίτες ήταν μόνο Έλληνες που εν μέρει εξαλβανίστηκαν γλωσσολογικά εξαιτίας της κατοίκησης μεταξύ αλβανόφωνων πληθυσμών, περίπτωση παρόμοια με τους σύγχρονους αλβανόφωνους Βορειοηπειρώτες Έλληνες που μετανάστευσαν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
* Οι εκδοχές είναι αρκετές (πολύ ενδιαφέρουσα εκπομπή, όπου αναφέρονται πολλά ιστορικά στοιχεία, με τον καθηγητή Φίλια και τον Βαλκανολόγο Αχιλλέα Λαζάρου).
Κατά μία εκδοχή, η οποία στηρίζεται σε ιστορικά στοιχεία και ανασκαφές, η χώρα των Αλβανών βρισκόταν στην Υπερκαυκασία, κοντά στην Κασπία Θάλασσα, δίπλα στην Αρμενία και τη Γεωργία, μέχρι που τους διέλυσαν οι Ρωμαίοι τον 1ον μ.Χ. αιώνα. Πρωτεύουσα ήταν η Καμπάχα, ερείπιά της υπάρχουν και σήμερα. Μετά την καταστροφή από τους Ρωμαίους πολλοί Αλβανοί έφυγαν από την Υπερκαυκασία και ήρθαν στη Ιλλυρία. Κοντά στα σημερινά Τίρανα δημιούργησαν το χωριό Αλβανόν ή Άρβανον, στην περιοχή της σημερινής Κρόιας. Το χωριό αυτό για πρώτη φορά αναφέρεται από τον Πτολεμαίο το Γεωγράφο, ως «Αλβανόπολις», και τον 11ο αιώνα από τους βυζαντινούς. Έτσι ονομάστηκαν Αλβανοί ή Αρβανίτες. Και σιγά σιγά άρχισαν να αυξάνονται, ενώ παράλληλα έφταναν εκεί κι άλλοι Ανατολίτες ή Σλάβοι. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, οι σημερινοί Αλβανοί ήταν θρακικά φύλα από την Δαρδανία (σημερινή περιοχή των Σκοπίων) ή γερμανικά φύλα που αναμείχθηκαν με τους ντόπιους Ιλλυριούς.
** Το πιο χτυπητό παράδειγμα της διαφοράς ανάμεσα στον Έλληνα Αρβανίτη και στον Τουρκαλβανό, το συνειδητοποιεί κανείς με τους Σουλιώτες. Δίγλωσσοι κι εκείνοι, έδειξαν πόσο ψεύτικο είναι το επιχείρημα της αναγωγής σε μια άλλη εθνότητα με στοιχείο τη γλώσσα. Με ελληνικά ή με αρβανίτικα, τραγούδησαν και τραγουδήθηκαν τα κατορθώματά τους που τα ενέπνεε ένα και μόνο: Ή αγάπη για την ελευθερία, η ελληνική συνείδηση, το αδιαίρετο με τη μία έννοια Ελλάδα. Αγεφύρωτο το χάσμα ανάμεσα σε αυτούς και τους Τουρκαλβανούς κι όχι μόνο.
Και τους Λατίνους, τους Παπιστανούς, που τραγική επιβεβαίωση και το ίδιο το βόλι που σκότωσε τον πιο αγαπητό ίσως ήρωα του 1821, τον Σουλιώτη Μάρκο Μπότσαρη.
Mια ακόμα απόδειξη είναι ότι και ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του, όταν αναφέρει τη λέξη «Αρβανίτης», εννοεί «Τουρκαλβανός». Και θα πρέπει να γίνει ειδική μνεία για τον Κολοκοτρώνη, ο οποίος θεωρείται από τους σημερινούς Αλβανούς, λίγο πολύ ως…συμπατριώτης τους. Ακόμα κι αν η αρβανίτικη καταγωγή των Κολοκοτρωναίων μπορεί να θεωρηθεί διερευνήσιμη, εν τούτοις το γεγονός ότι το 1769 ο πατέρας του Θεόδωρου, Κωνσταντής, μαζί με τα αδέλφια του Αποστόλη, Γιώργο και Αναγνώστη, είχε συντρίψει τους Αρβανίτες-Τουρκαλβανούς που μάστιζαν την Πελοπόννησο και το 1770 είχε συμμετάσχει στην εξέγερση του Μοριά κατά τα Ορλωφικά, ενώ το 1779 συμμετείχε στην εξόντωση των Τουρκαλβανών της Πελοποννήσου, είναι στοιχεία αδιαμφισβήτητα.
Χαρακτηριστική είναι επίσης η αποστροφή του ίδιου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στα απομνημονεύματά του: «Όταν έμβηκα εις την Τριπολιτσά, με έδειξαν τον Πλάτανο εις το παζάρι όπου εκρέμαγαν τους Έλληνας. Αναστέναξα και είπα: «Άϊντε, πόσοι από το σόγι μου και από το έθνος μου εκρεμάσθηκαν εκεί», και διέταξα και το έκοψαν».

Πηγή : http://perdika-thesprotias.blogspot.com/

"Πολίτες Για την «Όαση"- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Το "Βιβλιοπωλείο της οδού Αβέρωφ" και οι εκδόσεις "Γόρδιος"

Σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου

του Γεράσιμου Σκλαβούνου

ΠΕΡΙ ΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΥΝΕΧΕΙΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Αντίλογος στον Φαλμεράυερ και στη θεωρία των βόρειων Αρίων

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι:

• Παναγιώτης Νούτσος, καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων

• Γιώργος Πλουμίδης, ομότιμος καθηγητής Παν/μίου Ιωαννίνων

• Φίλιππας Φίλιος, δημοτικός σύμβουλος, πρώην δήμαρχος

• και ο συγγραφέας

Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Σπύρος Σκαμνέλος, υπεύθυνος του βιβλιοπωλείου.

ΤΕΤΑΡΤΗ 20 ΜΑΪΟΥ, ώρα 8 μ.μ.

στο "ΠΟΛΥΘΕΑΜΑ" (Σικελιανού 3)

Η ΝΔ ΠΥΡΟΔΟΤΕΙ ΤΗΝ ΕΝΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΑΣ-Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

4/3/2009

Εύλογα ερωτηματικά προκαλεί η προσπάθεια καλλιέργειας κλίματος έντασης στις σχέσεις Ελλάδας-Δ. Μακεδονίας από την κυβέρνηση της Ν.Δ. Αφού προηγήθηκε η καταδίκη της επίθεσης ακραίων εθνικιστικών στοιχείων της Δ. Μακεδονίας σε Έλληνες τουρίστες στην Οχρίδα, από τον εκπρόσωπο του Υπ. Εξωτερικών Γ. Κουμουτσάκο, ακολούθησε η έκδοση άτυπης ταξιδιωτικής οδηγίας από το ΥΠ.ΕΞ.

Η ελληνική κυβέρνηση αδιαφορώντας για τους Έλληνες εργαζόμενους που καθημερινά περνούν τα σύνορα για να εργαστούν σε συνθήκες μαύρης εργασίας στις ελληνικές επιχειρήσεις της Δ. Μακεδονίας, υποκριτικά προειδοποιεί τους Έλληνες ταξιδιώτες «που ενδέχεται να αντιμετωπίσουν προβλήματα, καθώς έχει δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα εις βάρος της χώρας μας, που οδήγησε σε προπηλακισμούς προσώπων και φθορές σε οχήματα, αλλά και με αυστηρή και καταχρηστική εφαρμογή εις βάρος των Ελλήνων πολιτών των κανόνων στα τελωνεία, στους κανόνες οδικής κυκλοφορίας, στις μεταφορές τράνζιτ κλπ». Αργότερα, η επικεφαλής του ελληνικού Γραφείου Συνδέσμου Α. Παπαδοπούλου προέβη σε διάβημα διαμαρτυρίας.

Γιατί όμως αυτή η επιθετικότητα από την ελληνική κυβέρνηση; Σε πολύ πιο οξυμένες περιόδους στις σχέσεις των δύο γειτονικών κρατών (και με επιθέσεις στο Γραφείο Συνδέσμου της Ελλάδας κλπ) δεν είχαν εκδοθεί αντίστοιχες οδηγίες.

Επίσης, δεν λογαριάζει η ελληνική κυβέρνηση ότι η ακραία συμπεριφορά της, που τυγχάνει ιδιαίτερης προβολής ήδη από τα ΜΜΕ, θα βρει πρόθυμους συνοδοιπόρους στο γνωστό Νομάρχη Μόνιμο Καρναβαλιστή-το μητροπολίτη Άνθιμο της εθνικιστικής τύφλωσης-το ακροδεξιό ΛΑΟΣ κλπ, διαμορφώνοντας κλίμα εθνικιστικού παροξυσμού όπου οι προβοκάτορες κουκουλοφόροι των μυστικών υπηρεσιών και τα μέλη της δολοφονικής οργάνωσης ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ θα βρουν το περιθώριο επιθέσεων «αντεκδίκησης»; Ή μήπως θέλει να τις εκμεταλλευτεί πολιτικά;

Τέλος, εντύπωση προκαλεί ο «θόρυβος» της υπ. Εξωτ. Ντ. Μπακογιάννη εναντίον της Δ. Μακεδονίας σε σύγκριση με τους «λεπτούς χειρισμούς» της ή την αφωνία της απέναντι στη δημόσια ομολογία για τη μαζική δολοφονία Ελλήνων-Κυπρίων αιχμαλώτων από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής-κατοχής.

Νομίζουμε ότι οι προθέσεις της ΝΔ είναι εύκολο να διαπιστωθούν: στο εξωτερικό θέλει να χρησιμοποιήσει την ένταση μεταξύ Ελλάδας-Δ. Μακεδονίας ως διαπραγματευτικό χαρτί απέναντι στις πιέσεις που δέχεται από τις ΗΠΑ για την ελληνική αστική ενεργειακή πολιτική έναντι της Ρωσίας, τις απαιτήσεις των ΗΠΑ για την αύξηση των ελληνικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν κλπ, αλλά και την επάνοδο του ζητήματος εισόδου της Δ. Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ που είχε μπλοκάρει η ελληνική κυβέρνηση στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου, θέτοντας επίσης σε νέα βάση το ζήτημα των διαπραγματεύσεων για το όνομα του γειτονικού κράτους.

Στο εσωτερικό προσπαθεί με αγωνία να αποπροσανατολίσει από τα καυτά κοινωνικά προβλήματα που δημιουργεί η αντεργατική πολιτική της. Μπορεί να παραγγέλνει νέα οχήματα καταστολής πλήθους με την χρήση νερού, αλλά γνωρίζει ότι ο εθνικισμός, η προβολή των «εθνικών κινδύνων», η απαίτηση για «εθνική ενότητα» μεταξύ του κόσμου του πλούτου, που απαιτεί τη διάσωση των κερδών του και του κόσμου της εργασίας, που καλείται να πληρώσει (με ατελείωτη λιτότητα, ανεργία, έμμεσους φόρους και νέα αντιασφαλιστικά εκτρώματα) είναι η πιο αποτελεσματική καθυπόταξη του εργατικού κινήματος.

Αυτός είναι ο δρόμος που ακολουθεί και το ΠΑΣΟΚ, οι ανακοινώσεις του οποίου αυξάνουν την εθνικιστική έξαρση, αλλά είναι πάντα υποχρεωμένες να προσαρμόζονται και στις ανάγκες του αντιπολιτευτικού του ρόλου.

Εμείς καλούμε την Αριστερά να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων. Να αποσυρθεί άμεσα από τα Συμβούλια Πολιτικών Αρχηγών που συμμετείχαν οι ηγέτες του ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ και να καταδικάσει την επιθετική πολιτική ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.

Πρέπει τώρα να αναπτυχθούν μεγάλοι και αποφασιστικοί εργατικοί αγώνες που θα υπερασπιστούν τις σύγχρονες εργατικές ανάγκες.

Να οικοδομήσουμε εργατικό διεθνιστικό μέτωπο ενάντια στον εθνικισμό-ρατσισμό-μιλιταρισμό. Ούτε η Ε.Ε.-ΟΝΕ «θα μας σώσει», ούτε ο Προστατευτισμός των εθνικών κρατών που επιδιώκουν την σωτηρία των τραπεζών-βιομηχάνων-εφοπλιστών. Όπως δεν μοιράστηκαν τα κέρδη τους σε εποχές «φούσκας της κερδοφορίας» τους, έτσι, όχι μόνο δε μοιράζονται την χασούρα, αλλά απαιτούν νέες θυσίες από τους εργαζόμενους.

Οι εργαζόμενοι στα Βαλκάνια πρέπει να συντονίσουν τους αγώνες τους. Για να ξέρουν οι επιχειρηματίες και οι επενδυτές ότι όπου και να πάνε το εργοστάσιο τους οι εργαζόμενοι παλεύουν για το ίδιο μεροκάματο, την ίδια ασφάλιση, έχουν τα ίδια δικαιώματα και ανάγκες.
Να αναγνωρίσουμε στο γειτονικό λαό το δικαίωμα να καθορίσει ο ίδιος την ταυτότητα του και να αγωνιστούμε για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων όλων των μειονοτήτων, όπως και αν ορίζονται (εθνικά-θρησκευτικά κλπ).

Να παλέψουμε για να φύγουν οι ιμπεριαλιστές (ΗΠΑ-Ε.Ε.-ΝΑΤΟ) από τα Βαλκάνια και να ηττηθεί η αντεργατική-αυταρχική-τυχοδιωκτική-ιμπεριαλιστική πολιτική της κυβέρνησης.

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

ΕΠΙΘΕΣΗ ΕΘΝΙΚΙΣΤΩΝ ΣΤΗ ΟΧΡΙΔΑ

Επίθεση στην Οχρίδα από ακραία εθνικιστικά στοιχεία της γειτονικής χώρας δέχτηκαν Έλληνες εκδρομείς. Βωμολοχίες, επίθεση με πέτρες και αναγραφή συνθημάτων στα λεωφορεία («Ενωμένη Μακεδονία», «Μέγας Αλέξανδρος») ήταν το μενού.

Αν και οι τοπικές αρχές και συγκεκριμένα ο δήμαρχος της τουριστικής περιοχής, Αλεξάντερ Πετρέτσκι, που αναμένει πολλά από την επίσκεψη των Ελλήνων εκδρομέων, ζήτησε συγγνώμη γιατί «τέτοιες ενέργειες δυσφημούν την τουριστική εικόνα της πόλης μας», άμεση υπήρξε η αντίδραση των επίσημων ελληνικών αρχών. Χρέωσαν στην κυβέρνηση της Δ. Μακεδονίας την ευθύνη για την καλλιέργεια του εθνικιστικού κλίματος που τροφοδοτεί αυτού του είδους τις επιθέσεις.

Αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά, ότι οι κυβερνήσεις σε Ελλάδα και Δ. Μακεδονίας ακολουθούν εθνικιστική πολιτική και εκμεταλλεύονται τον προβαλλόμενο, ιδιαίτερα από τα ΜΜΕ, «εθνικιστικό παροξυσμό του γείτονα» για να αποπροσανατολίζουν από τα καυτά κοινωνικά προβλήματα που προκαλεί η αντεργατική πολιτική τους. Η αστική Ελλάδα, «ηγεμονική δύναμη στα Βαλκάνια» εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει το γειτονικό κράτος, ξεχνά τα ανάλογα επεισόδια που είχε πραγματοποιήσει η δολοφονική οργάνωση της «Χρυσής Αυγής» με την ανοχή του ελληνικού κράτους ακόμη και τον Αύγουστοι του 2008, κρύβεται πίσω από τις κορώνες μισαλλοδοξίας του Άνθιμου, του Ζορρό Νομάρχη και του ΛΑΟΣ, ενώ φαίνεται ότι και το ΠΑΣΟΚ συναγωνίζεται επάξια τη ΝΔ στο στίβο των αντεργατικών ρυθμίσεων, αλλά και του εθνικισμού. Παράλληλα, η κυβέρνηση της Δ. Μακεδονίας, με μόνο στήριγμα τις ΗΠΑ, δίνει σκληρό αγώνα διεκδικώντας «το Φίλιππο, τον Αλέξανδρο» κλπ συγκαλύπτοντας τη διαφθορά της, τον κρατικό αυταρχισμό και τη νεοφιλελεύθερη πολιτική.

Οι ανακοινώσεις του εκπροσώπου υπουργείου εξωτερικών Γ. Κουμουτσάκου «τέτοιες πράξεις, που δυστυχώς πλήττουν την επικοινωνία μεταξύ των λαών, είναι το ορατό αποτέλεσμα του εθνικισμού και της στρεφόμενης κατά της Ελλάδας μισαλλοδοξίας που συνειδητά καλλιεργούνται τον τελευταίο καιρό στα Σκόπια», αλλά και υπεύθυνου εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ, Α. Λοβέρδου «τα όσα συνέβησαν στην Οχρίδα αποτελούν αποκλειστικό αποτέλεσμα της τακτικής που ακολουθεί η εθνικιστική και μισαλλόδοξη ηγεσία των Σκοπίων», όχι μόνο βρίθουν υποκρισίας, αλλά μοιάζουν με φωτοτυπίες που υπό άλλες περιστάσεις χρησιμοποίησε η εθνικιστική κυβέρνηση της Δ. Μακεδονίας.

Καταγγέλλουμε τον εθνικισμό από όπου και αν προέρχεται. Οι κυβερνήσεις Γκρούεφσκι και Καραμανλή είναι το ίδιο επικίνδυνες για τους λαούς των Βαλκανίων.

Δεν υπερασπιζόμαστε «εθνικά δίκαια», δηλαδή τα καμουφλαρισμένα συμφέροντα του κόσμου του πλούτου.


Η ανάγκη ανάπτυξης ενός νέου εργατικού κινήματος που θα παλέψει από κοινές θέσεις για τα σύγχρονα εργατικά δικαιώματα όλων των εργαζομένων ανεξάρτητα την εθνικότητα-θρησκεία του, που θα ανατρέψει τον εργασιακό Μεσαίωνα που οικοδομούν αστικές κυβερνήσεις και Ε.Ε., απαιτώντας το σεβασμό των μειονοτήτων, την ελεύθερη διακίνηση όλων και το διωγμό των ιμπεριαλιστών από τα Βαλκάνια προβάλλει αναγκαίο όσο ποτέ.

Πρέπει να ανατραπεί η αντεργατική πολιτική και ο κοινοβουλευτικός ολοκληρωτισμός που ως συστατικό τους στοιχείο έχουν την εθνικιστική βία, τον κρατικό αυταρχισμό, τη διαπλοκή επίσημων κατασταλτικών μηχανισμών και της ακροδεξιάς.

Απαιτείται ένας νέος εργατικός διεθνισμός πραγματικό εμπόδιο στους πολεμικούς τυχοδιωκτισμούς και στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, στο απάνθρωπο κυνήγι των μεταναστών-σύγχρονων σκλάβων και στην αντιμετώπιση των εργαζομένων ως «εσωτερικό εχθρό».

ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΗ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΗ

diktiospartakos.blogspot.com/

Η Μακεδονία του Ηλία Πετρόπουλου

ΤΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ ΤΟΥ '92 ΚΑΙ Ο ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες συνεντεύξεις του Ηλία Πετρόπουλου φιλοξενήθηκε το 1992 σε περιοδικό των Σκοπίων. Μέσα από τις προσωπικές του εμπειρίες, ο συγγραφέας μιλάει για τη Θεσσαλονίκη, τη Μακεδονία και τον ελληνικό εθνικισμό.

Συμπληρώνονται, αυτή τη βδομάδα, 17 χρόνια από το μεγάλο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης για το Μακεδονικό (14 Φεβρουαρίου 1992) που σημάδεψε τις κατοπινές εξελίξεις, εφόσον δέσμευσε κυβέρνηση και αντιπολίτευση στο αδιέξοδο και φιλοπόλεμο ιδεολόγημα ότι «η Μακεδονία είναι μία και ελληνική».

Τα ελληνικά κόμματα, αλλά ακόμα και συντηρητικοί αναλυτές έχουν, μετά από χρόνια, συμφωνήσει ότι η εθνικιστική υστερία εκείνης της εποχής ήταν ο χειρότερος σύμβουλος για την προώθηση των συμφερόντων της ίδιας της Ελλάδας στην περιοχή.

Σήμερα, με εξαίρεση την οργανωμένη ακροδεξιά και κάποιους βετεράνους τρόφιμους των μυστικών κονδυλίων, όλοι συμφωνούν ότι το κλίμα των αρχών του 1992 ήταν εκείνο που στοίχισε στην Ελλάδα την επίτευξη μιας έγκαιρης και αμοιβαία αποδεκτής λύσης στο πρόβλημα που είχε δημιουργηθεί μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας.

Από το συλλαλητήριο για την ελληνικότητα της Μακεδονίας. Θεσσαλονίκη, 14/2/1992.
Αλλά αυτά που τώρα πια θεωρούνται περίπου ως δεδομένα για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτικών αναλυτών και τις ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων που κινούνται εντός του συνταγματικού τόξου, ήταν τότε ένα μεγάλο ταμπού. Και όσοι -ελάχιστοι- τόλμησαν το 1992 να αντιταχθούν στο μαζικό -και εν πολλοίς διατεταγμένο- κύμα εθνικιστικής υστερίας βρέθηκαν αντιμέτωποι με δικαστικές διώξεις και την άμεση απειλή λιντσαρίσματος από «αγανακτισμένους εθνικόφρονες» της χώρας μας.

Μέσα σ' αυτό το βαρύ και ανελεύθερο κλίμα, ο γνωστός συγγραφέας Ηλίας Πετρόπουλος (1928-2003) από το Παρίσι έδωσε μια συνέντευξη στο περιοδικό των Σκοπίων «Επόχα» που δημοσιεύτηκε στις 14 Μαρτίου 1992. Με τη γνωστή του προκλητική ευθύτητα, ο λαογράφος απαντά χωρίς περιστροφές στα ερωτήματα της Λιλιάνας Κότεβσκα, μεταφράστριας που ζούσε τότε κι αυτή στο Παρίσι.

Μόλις κυκλοφόρησε το περιοδικό, ο Πετρόπουλος μας έστειλε σε φωτοτυπία το δημοσίευμα και το δικό του κείμενο στα ελληνικά, «αποκλειστικά για την "Ε"». Φυσικά, ούτε λόγος τότε για να δημοσιευτεί αυτό το κείμενο σε ελληνική εφημερίδα. Του εξηγήσαμε τηλεφωνικά το πρόβλημα και αντιμετωπίσαμε την πικρή του συγκατάβαση.

Ανασύρουμε σήμερα από το αρχείο μας αυτή τη συνέντευξη και την παρουσιάζουμε, παρά το γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό αναβιώνουν κάποια κρούσματα μακαρθισμού, παρόμοια μ' εκείνα που είχαμε ζήσει στις αρχές της δεκαετίας του '90.

Το χρωστάμε, άλλωστε, στον ίδιο τον Πετρόπουλο, που δεν δίστασε σε όλη του τη συγγραφική διαδρομή να λέει τα πράγματα με το όνομά τους, όπως εκείνος τα αντιλαμβανόταν και χωρίς να υπολογίζει το προσωπικό κόστος.

Πρόκειται για ένα ντοκουμέντο, το οποίο κανείς πρέπει να τοποθετήσει στην εποχή του για να αντιληφθεί τις σκληρές διατυπώσεις του.

Θεσσαλονίκη, 14/2/1992. Με «χορηγούς» τις τράπεζες και τον Ρήγα Φεραίο.
Αλλά η συνέντευξη έχει και μια δεύτερη αξία: περιέχει σημαντικά αυτοβιογραφικά στοιχεία, που βοηθούν στην κατανόηση του τόσο ανοιχτού αλλά και ταυτόχρονα κλειστού αυτού «λαογράφου του υπογείου».

Η συνέντευξη δόθηκε στις 28 Φεβρουαρίου 1992. Εκείνες τις μέρες διοργανώθηκε στο Παρίσι δημόσια συζήτηση για το ειδικό τεύχος του περιοδικού "Autrement", αφιερωμένο στη Θεσσαλονίκη, που κυκλοφόρησε σε ανάμνηση των 500 χρόνων από την εγκατάσταση των Εβραίων στην πόλη.

Το πρώτο κείμενο ήταν του Πετρόπουλου. Σ' αυτό το πλαίσιο έγινε και η εγκάρδια συνάντησή του με την Κότεβσκα. Ο Πετρόπουλος δέχτηκε πρόθυμα να της παραχωρήσει τη συνέντευξη. Η αφιέρωση στο βιβλίο που της προσέφερε έγραφε: «Στους γείτονές μου (ως Μακεδόνες και Παριζιάνους) από καρδιάς».

Ο Ηλίας Πετρόπουλος μιλά στο κρατικό κανάλι ΜΤΒ της ΠΓΔ της Μακεδονίας το 1993 στο σπίτι του στο Παρίσι. Η σκηνή είναι από την ταινία της Καλλιόπης Λεγάκη.
Στο εισαγωγικό της σημείωμα η Κότεβσκα σημειώνει: «Ο έλληνας συγγραφέας Ηλίας Πετρόπουλος ο οποίος πριν είκοσι χρόνια εγκατέλειψε την Ελλάδα και ζει στο Παρίσι αναλύει τις ρίζες της ελληνικής παράνοιας και του σοβινισμού. Η συνάντηση με τον Ηλία Πετρόπουλο, αυτοεξόριστο έλληνα ποιητή και συγγραφέα, συμπίπτει με την οργάνωση του συλλαλητήριου στη Θεσσαλονίκη που είναι η πιο πρόσφατη έκφραση του σοβινισμού στην Ελλάδα. Ξεκινώντας από το γεγονός ότι με μια συζήτηση δεν μπορεί να αποφασιστεί το μέλλον κάποιου λαού, πήρα το θάρρος να αναταράξω τη μοναχική ψυχή του δημιουργού, απλά κινούμενη από την επιθυμία να μοιραστώ τη γνωριμία μαζί του με όλους εκείνους τους αναγνώστες, οι οποίοι πιστεύουν και αναγνωρίζουν μια μοναδική δύναμη - τη δύναμη της ψυχής. Για τον εαυτό του λέει ότι δεν ανήκει σε κανέναν και ότι ο μοναδικός του οδηγός είναι η δουλειά».

- Ποιο είναι το μυστικό της αυτοεξορίας σας;

«Η ελευθερία. Η ελευθερία να γράφεις χωρίς φοβίες και η ελευθερία να δημοσιεύεις χωρίς νομικές συνέπειες. Ανέκαθεν ήθελα να φύγω από την Ελλάδα για να μπορέσω να ανασάνω. Τελικώς, ξεκίνησα να φύγω την εποχή της Χούντας, αλλά δεν μου έδοσαν διαβατήριο. Κατάφερα να φύγω το 75. Ποτέ δεν ξαναγύρισα στην χώρα μου».

- Το δοκίμιό σας για τη νοσταλγία και τη Θεσσαλονίκη ξεκινά με την εικόνα ελληνικής κατοχής της πόλης, το 1912. Ποιο είναι το περιεχόμενο των παιδικών σας αναμνήσεων;

«Η οικογένειά μας ανέβηκε "υποχρεωτικά" από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη, αφού ο πατέρας μου (ένας ασήμαντος δημόσιος υπάλληλος) πήρε μετάθεση για την βόρεια Ελλάδα. Αυτό έγινε στις αρχές της δεκαετίας του '30.

Συνεπώς, εγκατασταθήκαμε τότε σε μια Θεσσαλονίκη που ήτανε, ακόμη, η μεγάλη πολυεθνική πόλη, όπου κυριαρχούσε το εβραϊκό στοιχείο.

Οι εβραίοι, οι έλληνες, οι αρβανίτες (τους λέγαμε: αρναούτηδες), οι σέρβοι, οι αρμένηδες, οι σλαβομακεδόνες, οι βούργαροι, οι ρουμανόβλαχοι, οι λαζοί (άλλοι ήσανε ελληνόφωνοι κι άλλοι τουρκόφωνοι), οι καραμαλήδες (ορθόδοξοι τουρκόφωνοι από το εσωτερικό της Μικράς Ασίας), οι ντονμέδες (εξισλαμισθέντες εβραίοι), οι φραγκολεβαντίνοι. Ολες αυτές οι εθνότητες ζούσαν σε αρμονία. Στην Θεσσαλονίκη δεν υπήρχαν γκέτο. Οι εθνότητες ήσανε οργανωμένες με διάφορους τρόπους: γειτονιά, επάγγελμα, ενορία (γύρο σε μιαν εκκλησία, ή χάβρα, ή τζαμί). Υπήρχε μια ιδιάζουσα κάθετη και οριζόντια κοινωνική διάταξη. Οι άνθρωποι γνωριζόντουσαν από τις εθνικές τους ενδυμασίες. Οι καβάσηδες ήσαν αρβανίτες, οι φουρνάρηδες ηπειρώτες, οι σέρβοι είχαν πολλά ζαχαροπλαστεία, οι αρμένηδες είχαν το μονοπώλιο του καφέ, οι πλανόδιοι γαλατάδες ήσαν βλάχοι... Βέβαια, θυμάμαι τα πρώτα μου παιδικά χρόνια στην Αθήνα, που στο σπίτι μας την θεωρούσαμε σαν αληθινή πατρίδα μας. Εκείνη την μακρινή εποχή οι παλιοελλαδίτες αντιμετώπιζαν σαν αποικία την Βόρεια Ελλάδα. Αλλωστε, τους κάτοικους της Βόρειας Ελλάδας τους αποκαλούσαν "βούργαρους". Η σχετική παράδοση συνεχίζεται, μέχρι σήμερα, στα γήπεδα του φουτ-μπολ: κάθε φορά που μια ομάδα της Θεσσαλονίκης κατεβαίνει στην Αθήνα οι αθηναίοι θεατές ουρλιάζουν "έξω οι βούργαροι" και άλλα χειρότερα».

- Μετά τη διαίρεση της Μακεδονίας αυτή η βαλκανική μητρόπολη μετατρέπεται σε επαρχιακή πόλη;

«Πράγματι, από την στιγμή που η Θεσσαλονίκη έχασε την βαλκανική της ενδοχώρα ξέπεσε οικτρά. Παράδειγμα: πριν τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο το λιμάνι της Θεσσαλονίκης ήταν γεμάτο από ξένα πλοία. Μετά το 1925-1930 τα ξένα πλοία δεν είχανε κανένα λόγο να "πιάσουν" Θεσσαλονίκη. Υστερα από την απώλεια της βαλκανικής ενδοχώρας επακολούθησε κι ένα άλλο θανάσιμο πλήγμα: περίπου 40.000 εβραίοι εγκατέλειψαν για πάντα την Θεσσαλονίκη».

- Πώς αποφασίσατε να στραφείτε στη λαογραφία;

«Οι λαογράφοι αρχίζουν να γράφουν πολύ αργά - συνήθως μετά τα πενήντα τους. Είχα την τύχη ν' αρχίσω το γράψιμο σχετικώς νωρίς. Δουλεύω πάντα πάνω σε θέματα που αγνοούν, ή περιφρονούν, οι πανεπιστημιακοί. Ετσι, δουλεύοντας ουσιαστικώς δίχως βιβλιογραφία, ανατρέχω πάντα στην μνήμη μου, που την χρησιμοποιώ σαν τράπεζα πληροφοριών. Είχα αρχίσει να μαζεύω παλιές φωτογραφίες από τα φοιτητικά μου χρόνια, γύρο στο '50. Ετσι, μου είναι σχετικά εύκολο να δημοσιεύω διάφορα βιβλία για τη Θεσσαλονίκη. Ομως, το πρόβλημα είναι αλλού: δεν μπορείς να γράψεις τις λεζάντες των φωτογραφιών αν δεν κατέχεις απόλυτα την τοπογραφία της Παλιάς Σαλονίκης - μια τοπογραφία που έχει εξαφανιστεί εδώ και τριάντα χρόνια».

- Ποιοι είναι οι συγγραφείς που σας έχουν επηρεάσει περισσότερο;

«Δεν νομίζω ότι έχω δεχθεί συγκεκριμένες επιρροές από συγκεκριμένους συγγραφείς. Ο θεωρητικός οπλισμός μου και η ποιητική μου παιδεία βασίζεται κυρίως στην ελληνική και νεοελληνική γραμματολογία. Η γλώσσα μου είναι τα ελληνικά. Δουλεύω με αυτή τη γλώσσα. Για να μάθω καλά ελληνικά έπρεπε να μελετήσω προσεκτικά πώς μιλάει ο λαός μας και έπρεπε να διαβάσω τους έλληνες ποιητές και πεζογράφους. Από τους παλιούς αγαπώ τον Καβάφη, τον Κάλβο, τον Καρυωτάκη, τον Παπαδιαμάντη, τον Ροΐδη, τον Βιζυηνό. Δεν μου αρέσει καθόλου μήτε ο Καζαντζάκης, μήτε ο Ρίτσος. Προτιμώ άλλους: τον Αναγνωστάκη, τον Καρούζο, τον Εμπειρίκο, τον Γονατά, τον Ελύτη...»

- Και από τους ευρωπαίους;

«Απεχθάνομαι το περιβόητο esprit francais. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιοι γάλλοι συγγραφείς που αγαπώ. Και πριν απ' όλους τον Σταντάλ. Θαυμάζω τους ρώσους κλασικούς, την αμερικάνικη λογοτεχνία εν γένει, καθώς και την αγγλική, τους μεγάλους ιταλούς συγγραφείς, ορισμένους σκανδιναβούς (τον Κνουτ Χάμσουν, τον Στρίνμπεργκ), ορισμένους γερμανούς (λέω "ορισμένους" γιατί λόγου-χάρη ο Τουχόλσκι με εντυπωσιάζει περισσότερο από τον Μπρεχτ)».

- Μια από τις πιο τραγικές περιόδους της Ελλάδας είναι η περίοδος του εμφυλίου πολέμου (1946-49). Οι αναμνήσεις σας από εκείνη την περίοδο;

«Ωχ! Το 1990 εδημοσίευσα το βιβλιαράκι "Πτώματα, πτώματα, πτώματα", όπου μιλάω για την γερμανική Κατοχή (1941-1944) και για τον Εμφύλιο Πόλεμο (1946-1949). Νομίζω ότι, η Γιουγκοσλαβία και η Ελλάδα είχανε τα πιο ισχυρά κομουνιστικά κόμματα της πολεμικής περιόδου. Το ελληνικό κομουνιστικό κίνημα πνίγηκε στο αίμα. Ομως, η χειρότερη περίοδος που περάσαμε, εμείς οι αριστεροί, ήταν η κρυπτοδικτατορία του Καραμαλή (1955-1963) - κι όχι ο Εμφύλιος Πόλεμος, ή η δικτατορία της Χούντας...»

- Γνωρίζετε το γεγονός ότι περίπου 28 χιλιάδες παιδιά μετά τον εμφύλιο πόλεμο είχαν διασκορπιστεί ως πρόσφυγες σ' όλο τον κόσμο;

«Το ξέρω πολύ καλά. Αλλά αυτά τα αρπαγμένα παιδιά δεν καταγόντουσαν μόνο από την Μακεδονία. Και ήσανε στην πλειοψηφία τους ελληνόπουλα από διάφορες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Και το σπουδαιότερο: η ελληνική φασιστική Δεξιά (υπό την προστασία της βασίλισσας Φρειδερίκης) άρπαξε χιλιάδες άλλα παιδιά και τάκλεισε σε σχολεία-φυλακές που υπήρχαν σ' όλη την Ελλάδα, από την Θεσσαλονίκη ως την Ρόδο».

- Πώς εκτιμάτε την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού και του στρατηγού Μάρκου, ο οποίος πρόσφατα αναπαύθηκε;

«Δεν μπορείς να απαντήσεις σε δυο-τρεις αράδες πάνω σε ένα τόσο δύσκολο θέμα. Σήμερα ξέρουμε, πια, ότι ο Στάλιν είχε εγκαταλείψει τους έλληνες αντάρτες, και, ότι, επίσης, ο Τίτο είχε πάψει να ενισχύει τον Δημοκρατικό Στρατό, και, επιπλέον, το καλοκαίρι του '49 είχε αφήσει τον ελληνικό στρατό να μπει στο έδαφος της Γιουγκοσλαβίας και να χτυπήσει πισώπλατα τους αντάρτες. Ο Μάρκος στην κατοχή και στον Εμφύλιο Πόλεμο έπαιξε έναν καλό ρόλο. Ομως, ούτε αυτός κατάφερε να αποτρέψει τους κομουνιστές από την μέθοδο των πολιτικών δολοφονιών».

Οι τάφοι των Βογομίλων της Βεύης στο νομό Φλώρινας. Σκίτσα και φωτογραφίες του Ηλία Πετρόπουλου. Η έκκλησή του στη Μελίνα Μερκούρη για τη σωτηρία των μνημείων έμεινε αναπάντητη.



- Εσείς αντιδράσατε γράφοντας ενάντια στον επίσημο ελληνικό σοβινισμό. Πώς ερμηνεύετε την εμφάνισή του;

«Πιστεύω ότι ο ρατσισμός είναι ένα φυσιολογικό φαινόμενο και ότι είναι αδύνατον να τον ξεριζώσουμε. Και ακριβώς γιαυτό, απαιτείται ένας συνεχής και έντονος αγώνας εναντίον του ρατσισμού, που, ως γνωστόν, εμφανίζεται με πολλές μορφές. Ο νεοελληνικός ρατσισμός οφείλεται, κατά μεγάλο μέρος, στην παιδεία μας που οδηγεί τα ελληνόπουλα στην παρανοϊκή αντιμετώπιση της βαλκανικής πραγματικότητας. Νομίζω ότι, το καλύτερο αντίδοτο κατά του ρατσισμού είναι η βαθιά γνωριμία μεταξύ των λαών.

Οσο για τους τάφους των βογομίλων της Βεύης, τους είδα με τα μάτια μου και τους εδημοσίευσα και στην Αθήνα και στο Παρίσι. Εννοείται πως η Μελίνα Μερκούρη δεν απάντησε ποτέ ούτε στην επίσημη επιστολή μου, ούτε στα άρθρα μου. Ετσι, η ψευτοσοσιαλίστρια υπουργίνα "απόδειξε" πως οι σλάβοι δεν πατήσανε ποτέ το "ιερόν έδαφος" της Ελλάδας!»

- Ποιες είναι οι αναμνήσεις σας από την περίοδο της στρατιωτικής χούντας στην Ελλάδα;

«Η δικτατορία των συνταγματαρχών ήτο περισσότερο γελοία, παρά σκληρή. Ναι, υπήρξαν πολλές περιπτώσεις βασανισμού. Αλλά, όταν ο Καραμαλής ήταν πρωθυπουργός είχαμε πολύ περισσότερους βασανισμούς. Με την μικρή διαφορά ότι, τότε, εβασάνιζαν τους κομουνιστές, ενώ ο Παπαδόπουλος "απετόλμησε" να βασανίζει πολίτες "πρώτης κατηγορίας" που ανήκαν στο Κέντρο, ή και στην Δεξιά. Αυτοί οι μπουρζουάδες, όταν βρέθηκαν στα μπουντρούμια της Ασφάλειας, ανακάλυψαν κα-τά-πλη-κτοι ότι η Αστυνομία είχε το "δικαίωμα" να βασανίζει, χρησιμοποιώντας επί τούτω ειδικευμένο προσωπικό, εργαλεία κτλ. Σήμερα στην Ελλάδα επανήλθαμε στα παλιά κλασικά βασανιστήρια. Ποτέ μου δεν επίστεψα στην αφέλεια των μπουρζουάδων».

- Η διένεξη μεταξύ του ορθόδοξου κλήρου και των περισσότερων Ελλήνων καλλιτεχνών είναι παρούσα στον 20ό αιώνα-τα παραδείγματα με τον Καζαντζάκη, η τελευταία ταινία του Αγγελόπουλου... Ποια είναι η προσωπική σας εμπειρία από αυτό το χώρο;

«Είμαι άθεος. Σιχαίνομαι τους παπάδες. Αυτομάτως είμαι στο πλευρό του σκηνοθέτη Αγγελόπουλου (καθώς, βεβαίως, και της Λιάππα), που προσπαθούν να τους τρομοκρατήσουν κάποιοι μητροπολίτες και κάποια τσογλάνια της Νέο-ορθοδοξίας. Η διένεξη του Καζαντζάκη με την Εκκλησία δεν είχε πολύ μεγάλη σημασία. Ο Καζαντζάκης δεν υπήρξε επαναστάτης. Στον τάφο του βλέπεις έναν πανύψηλο σταυρό. Πολύ σημαντικότερες ήσανε οι περιπτώσεις του Ροΐδη και του Λασκαράτου, που τους αφόρισε η Εκκλησία. Ο Ροΐδης είναι, πιθανότατα, ο σπουδαιότερος Ελληνας πεζογράφος. Και ο πιο καλλιεργημένος».

- Σήμερα είμαστε μάρτυρες μιας μαζικής εκδήλωσης σοβινισμού με τη διοργάνωση του συλλαλητηρίου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο στρέφεται ενάντια στη διεθνή αναγνώριση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας, μιας πρώην γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας. Πώς βλέπετε αυτό το πρόβλημα;

Η σύντροφος του Πετρόπουλου Μαίρη Κουκουλέ σκορπά τη στάχτη του στους υπονόμους του Παρισιού, σύμφωνα με την επιθυμία του συγγραφέα (2003).
«Η μεγάλη λαϊκή συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης (η οργανωμένη από ΟΛΑ τα κόμματα!!!) ήταν μια σχιζοφρενική και επικίνδυνη εκδήλωση. Οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης δεν ξέρουν (ή παριστάνουν πως δεν ξέρουν) τι είναι οι σλαβομακεδόνες και ποιούς λέγαμε σλαβομακεδόνες. Η μάφια των πουλημένων καθηγητών των πανεπιστημίων έπραξε το παν για να αποδείξει την "ελληνικότητα" της Μακεδονίας, ενώ συχνά οι καθηγητές δεν είναι σε θέση να αποδείξουν την "ελληνικότητα" του εαυτού τους. Αυτό ισχύει για τον Καραμαλή που μιλάει απαίσια την γλώσσα μας (νομίζω ότι η μάνα του μίλαγε βουργάρικα και ο πατέρας του τούρκικα), για τον αρχαιολόγο Μανόλη Ανδρονίκογλου (ή κάπως έτσι...) και για όλους τους όψιμους "έλληνες", που, από κόμπλεξ μειονεξίας, παριστάνουν τους σούπερ-πατριώτες».

- Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής από την αρχή αυτού του έτους γράφει επιστολές προς τους ευρωπαίους εταίρους του για να στρέψει την προσοχή τους προς το ζήτημα της Μακεδονίας, όπου και ο ίδιος έχει γεννηθεί. Η Ευρώπη θα τον ακούσει ή όχι;

«Στην Ευρώπη δεν μετράει η υπογραφή του Καραμαλή. Η Ευρώπη περνάει μιαν οδυνηρή μεταβατική περίοδο, όπου, αναγκαστικώς, έχει εμπλακεί και το βαλκανικό πρόβλημα. Η Ελλάδα, μη διαθέτοντας μιαν εθνική στρατηγική, προσπαθεί να αντιδράσει με σπασμωδικά διπλωματικά μέσα. Νομίζω ότι, η Ελλάδα έχει χάσει το παιχνίδι εκ των προτέρων. Αυτό που προέχει στην ευρύτερη περιοχή Βαλκάνια/Μαύρη Θάλασσα/Κασπία είναι η Τουρκία, που, ολοταχώς, αποβαίνει μια μεγάλη δύναμη. Οι έλληνες πολιτικάντηδες αδυνατούν να στοχαστούν πάνω στις νέες προοπτικές και, υπακούοντας σε μια τιποτένια δημαγωγική τακτική, αφήνονται στην γοητεία του εθνικισμού και του ρατσισμού. Η ελληνική κυβέρνηση έχει, ήδη, συναντήσει το νέο κράτος της Μακεδονίας σε αρκετές διεθνείς συμβάσεις, αλλά τώρα ήρθε η ώρα να αρνηθεί αυτό το κράτος. Η ελληνική κυβέρνηση είναι εξίσου τυφλή και στα εξωτερικά και στα εσωτερικά θέματα. Θέλω να πω ότι, ίσως δεν είμαστε πολύ μακριά από την μέρα που οι κρητικοί θα απαιτήσουν την ανεξαρτησία της Κρήτης».

- Τι σημαίνει για σας η Μακεδονία;

«Οι κούρδοι γυρίζουν, εκεί, ανάμεσα Αρμενία και Μεσοποταμία, πολύ πριν από την εποχή του Ξενοφώντα. Οι κούρδοι δεν κατάφεραν να αποχτήσουν δικό τους σπίτι. Ομως, οι μακεδόνες της πρώην Γιουγκοσλαβίας μπόρεσαν να χτίσουν την δικιά τους ανεξάρτητη Μακεδονία. Οι νεοέλληνες φρονούν πως είναι κληρονόμοι της αρχαίας Ελλάδας και του Βυζαντίου και ότι μπορούν να διεκδικούν μονοπωλιακώς την λέξη "Μακεδονία". Επίσης, οι νεοέλληνες επιμένουν να ονομάζουν την Ισταμπούλ: 'Κωνσταντινούπολη'. Οι συμπατριώτες μου θα αναγκαστούν να πιούν πολλά πικρά ποτήρια».

* Ευχαριστούμε το γιατρό ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΛΙΓΚΑΤΣΗ από τη Φλώρινα που βοήθησε στη μετάφραση των ερωτήσεων του περιοδικού.

Η ιστορία μιας συνέντευξης

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr

Η συνέντευξη του Πετρόπουλου στο περιοδικό «Επόχα» των Σκοπίων (Μάρτιος 1992).
Το κείμενο της συνέντευξής του στο περιοδικό «Επόχα» (14/3/1992) μας το έστειλε από το Παρίσι ο Ηλίας Πετρόπουλος, με ένα χειρόγραφο συνοδευτικό σημείωμα, όπως συνήθιζε. Το σημείωμα έφερε ημερομηνία «Πρωταπριλιά 1992» και οι οδηγίες του συγγραφέα όπως πάντα σαφείς:

«Εσωκλείω τα αναγκαία. Δεν δακτυλογράφησα τις αυτονόητες ερωτήσεις, διότι, ασφαλώς, θα κάνετε δικιά σας δημοσιογραφική ανασύνθεση. Το περιοδικό των Σκοπίων λέγεται Επόχα (με κυριλλικά: ΕΠΟΧΑ). Να μην ξεχάσετε το όνομα της Λιλιάνας Κότεβσκα -είναι εκεί γνωστή μεταφράστρια. Καλήν αντάμωση, λοιπόν!» Το σημείωμα έκλεινε με την υποσημείωση ότι «η συνέντευξη είναι αποκλειστικότητα για την"Ε"».

Με τον Ηλία Πετρόπουλο γνωριζόμασταν από την εποχή του περιοδικού «Σχολιαστής». Αφορμή ήταν μια συνέντευξη που του είχε πάρει ο Γιώργος Αλλαμανής, συνεργάτης τότε του περιοδικού, με θέμα τους «Εβραίους της Θεσσαλονίκης», και αφορούσε την επίσημη αποσιώπηση της παρουσίας των Εβραίων στην πόλη κατά τη διάρκεια των εορτών του 1985 για την επέτειο των 2.300 χρόνων της. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο τ. 36 του «Σχολιαστή» (Μάρτιος 1986). Από τότε ο συγγραφέας και λαογράφος έστελνε τακτικές συνεργασίες στο περιοδικό. Η συνεργασία μας -και με ορισμένους από μας στενή φιλία- συνεχίστηκε και όταν έκλεισε το περιοδικό και δημιουργήθηκε η στήλη του «Ιού» στην «Ε».

Η συνέντευξη στο «Επόχα» έχει τίτλο «Παρανοϊκή αντιμετώπιση της βαλκανικής πραγματικότητας» και καταλαμβάνει τρεις σελίδες του περιοδικού.

Ορισμένες αναγκαίες διευκρινίσεις για το περιεχόμενο της συνέντευξης:

- Η απόφαση του Πετρόπουλου να εγκαταλείψει την Ελλάδα πάρθηκε το 1975. Είχαν προηγηθεί τρεις καταδίκες του επί χούντας και πολύμηνη φυλάκισή του. Το 1968 καταδικάστηκε σε πολύμηνη φυλάκιση στο Γεντί Κουλέ για τα «Ρεμπέτικα Τραγούδια» του, ένα έργο που σήμερα θεωρείται κλασικό. Το Μάιο του 1972 κλείστηκε στον Κορυδαλλό με πεντάμηνη φυλάκιση για το βιβλίο «Καλιαρντά», δηλαδή το λεξικό της αργκό των ομοφυλόφιλων του περιθωρίου. Ενα μήνα αργότερα καταδικάστηκε σε επτάμηνη φυλάκιση για τη λέξη «αιδοίον» που περιείχε το ποίημά του «Σώμα» που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Τραμ». Αλλά και μετά την πτώση της δικτατορίας δεν έπαψαν οι διώξεις. Μόλις κυκλοφόρησε το «Εγχειρίδιον του καλού κλέφτη» (1979, εκδ., «Νεφέλη») θεωρήθηκε πορνογράφημα, κατασχέθηκε και ο Πετρόπουλος καταδικάστηκε πάλι σε δεκαοκτώ μήνες φυλάκιση. Είχε όμως ήδη εγκατασταθεί οριστικά στο Παρίσι.

- Ο Πετρόπουλος αναφέρει ότι η συγκέντρωση της Θεσσαλονίκης στις 14 Φεβρουαρίου 1992 ήταν οργανωμένη απ' όλα τα κόμματα. Στην πραγματικότητα δεν μετείχε το ΚΚΕ, το οποίο διατηρούσε εκείνη την εποχή μια απόσταση από τον κυρίαρχο εθνικιστικό λόγο.

- Η υποστήριξη στον Θεόδωρο Αγγελόπουλο αναφέρεται βέβαια στην περιπέτεια του σκηνοθέτη κατά τα γυρίσματα της ταινίας «Το μετέωρο βήμα του πελαργού» στη Φλώρινα. Οι αναφορές του σεναρίου στα σύνορα που χωρίζουν (και σκοτώνουν ή τρελαίνουν τους ανθρώπους) ερμηνεύτηκαν από τις επαγρυπνούσες υπηρεσίες του υπερεθνικόφρονα μητροπολίτη Καντιώτη ως έμμεση υποστήριξη των Σλαβομακεδόνων. Από τη Μητρόπολη Φλώρινας οργανώθηκαν λαϊκά συλλαλητήρια και δημιουργήθηκε κλίμα τρομοκράτησης των παραγόντων της ταινίας.

- Η σκηνοθέτιδα και συγγραφέας Φρίντα Λιάπα αντιμετώπιζε την ίδια περίοδο την επίθεση συντηρητικών κύκλων (και της Εκκλησίας βέβαια) για την ταινία της «Τα χρόνια της μεγάλης ζέστης» (1991).

Τον Ιανουάριο του 1992 ο τότε σύμβουλος Κινηματογραφίας του ΥΠΠΟ, Απόστολος Δοξιάδης, ζητάει την εξαίρεση της ταινίας από τα κρατικά βραβεία, καταγγέλλοντας ότι, κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων, κακοποιήθηκε ένα ανήλικο παιδί για τις ανάγκες μιας σκηνής. Με τη βοήθεια εφημερίδων και καναλιών προκλήθηκε τρομερό σκάνδαλο και ασκήθηκε αυτεπάγγελτη δίωξη εις βάρος της Λιάπα και της μητέρας του παιδιού. Η Μελίνα Μερκούρη, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Ζυλ Ντασσέν, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Νίκος Κούνδουρος αντέκρουσαν τη συκοφαντία. Η υπόθεση πήγε με βούλευμα λίγους μήνες αργότερα στο αρχείο, αλλά η Λιάπα ήταν ήδη βαριά άρρωστη με όγκο στον εγκέφαλο και πέθανε τον Οκτώβριο του 1994.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr

Ηλία Πετρόπουλου

«Ελλάδος κοιμητήρια» (εκδ. Κέδρος, Αθήνα 2005)

Αλμπουμ με τη μεγάλη φωτογραφική του συλλογή που ετοίμαζε αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει ο συγγραφέας. Αναφέρεται η «εγκάρδια συμπαράσταση του Κώστα Τσόκλη». Οι περισσότερες φωτογραφίες έχουν τραβηχτεί από τον ίδιο κατά τη διάρκεια μιας πολύμηνης περιπλάνησής του σ' όλη την Ελλάδα με τη Μαίρη Κουκουλέ την περίοδο 1974-75. Περιλαμβάνονται διάσπαρτα πολλά τεκμήρια από την παρουσία των Βογόμιλων Σλάβων στον ελλαδικό χώρο.

Ηλίας Πετρόπουλος κ.ά.

«Θεσσαλονίκη, 1850-1918. Η "πόλη των Εβραίων" και η αφύπνιση των Βαλκανίων» (μετ. Γιώργος Καλαμαντής, εκδ. Εκάτη, Αθήνα 1992)

Συλλογικό έργο που κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1992, την περίοδο των συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό από την επιθεώρηση «Autrement». Το πρώτο κείμενο είναι του Πετρόπουλου για την εβραιοπούλα Αλέγκρα που αγάπησε νέος και την έχασε στο Ολοκαύτωμα.

Ηλία Πετρόπουλου

«Πτώματα, πτώματα, πτώματα...» (πρόλογος Ηλία Χ. Παπαδημη- τρακόπουλου, εκδ. Νεφέλη, Αθήνα 1990)

Η εμπειρία του συγγραφέα από τις εκτελέσεις της περιόδου της Κατοχής και του Εμφυλίου. Πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Σχολιαστής» (Ιούνιος 1988).

ΔΕΙΤΕ

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr

Καλλιόπη Λεγάκη

«Ηλίας Πετρόπουλος, Ενας κόσμος υπόγειος» (2004/2005)

Βραβευμένη ταινία για τη ζωή και το έργο του Ηλία Πετρόπουλου μέσα από δικές του συνεντεύξεις και διηγήσεις κοντινών του ανθρώπων από τη φωτεινή αλλά και τη σκοτεινή πλευρά της ζωής, αυτό που ονομάζεται συνήθως περιθώριο αλλά εκείνος επέμενε να θεωρεί ανθρώπους του υπογείου.

Ο ΙΟΣ ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ


ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 08/02/2009