Πολυτεχνείο

Στις αρχές του Σεπτεμβρη του 1973 η επέμβαση των ιμπεριαλιστών στην Χιλή και η δολοφονία του Αλλιέντε πυροδότησε τις καρδιές της ελληνικής νεολαίας και είναι χαρακτηριστικό πως τις πρώτες μέρες της εξέγερσης των Ελλήνων στα αετώματα ή τα κιγκλιδώματα του Πολυτεχνείου ( που είχαν σκαρφαλώσει οι νέοι μας ακούγονταν ζητωκραυγές για τους φοιτητές της Ασίας) και υψώθηκαν πλακάτ με την επιγραφή ΄΄ Ταϋλάνδη ΄΄ και ακούγονταν το σύνθημα ΄΄απόψε θα γίνει Ταϋλάνδη΄΄. Χρειάζεται να γίνει μια σύντομη αναδρομή στα γεγονότα εκείνης της εποχής . Όλο το 1973 είχε διαταραχθεί από τις έντονες καθολικές αντιδράσεις του ελληνικού λαού στο εσωτερικό της χώρας. Η παράνομη δραστηριότητα των αντιδικτατορικών οργανώσεων κρατούσε σε συνεχή επιφυλακή την αστυνομία +++++++= Στις αρχές του 20ου αιώνα εμφανίστηκε σε μια σειρά χώρες της Ευρώπης (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία και αλλού) το πιο απάνθρωπο και πιο αντιδραστικό σύστημα στον κόσμο, ο φασισμός. Ο φασισμός, τρομοκρατική εξουσία της ολιγαρχίας που έχει σκοπό να εξασφαλίσει τα προνόμια και την εξουσία της και να συντρίψει την αντίσταση της εργατικής τάξης και όλων των προοδευτικών δυνάμεων της κοινωνίας. Ο φασισμός (αυτό το σύστημα) στηρίζεται στην τρομοκρατία, τα βασανιστήρια, το παράλογο και το ψέμα. Τα κυριότερα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα του φασισμού είναι ο αντικομουνισμός, ο αντικοινοβουλευτισμός, ο σωβινισμός, ο ρατσισμός, η αστυνόμευση της δημόσιας και προσωπικής ζωής των ανθρώπων, η έμμεση αλλά συνεχής μετατροπή του ατόμου σε κατηγορούμενο, η μεθοδολογία της πολιτικής πλαστογραφίας και κοινωνικής δημαγωγίας (που έχει σαν στόχο να κινητοποιήσει πολιτικά ένα τμήμα του λαού για τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης).

Ο φασισμός χτύπησε και την Ελλάδα το 1936 με τον δικτάτορα του ρετσινόλαδου και του πάγου Ι.Μεταξά.

Όμως μετά από πενταετή αιματηρό αγώνα (1939-1945) οι λαοί της Ευρώπης κατάφεραν να εξαλείψουν αυτό το στίγμα μαζί κι εμείς (κι η Ελλάδα).

Κι ενώ πιστέψαμε ότι γλιτώσαμε πια από το φασισμό ξημέρωσε η 21^η Απριλίου 1967.

Αλλά ας δούμε πως φτάσαμε στη δικτατορία ποιοι ευθύνονται γι’ αυτήν, ποια κατάσταση στη χώρα μας κατά τη διάρκειά της, ποια η στάση του λαού απέναντί της, πως φτάσαμε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου και ποια η εξέλιξη αυτής (της εξέγερσης).

Μετά τον εμφύλιο πόλεμο με την επέμβαση των Αμερικάνων οι φιλελεύθερες κυβερνήσεις που προκύπτουν από τις πρώτες εκλογές (1950 και 1951) υποχρεώνονται να παραχωρήσουν τη θέση τους σε κυβερνήσεις πλαισιωμένες από ακροδεξιά στοιχεία που κυριαρχούν μέχρι το 1963.

Το πολιτικό καθεστώς παραμένει φαινομενικά ‘βασιλευόμενη δημοκρατία’ αλλά στην πραγματικότητα η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των εξωκοινοβουλευτικών δυνάμεων που συνιστούν ουσιαστικά ένα παράλληλο κυβερνητικό σχήμα, το λεγόμενο ‘παρακράτος’. Το σύνολο της αναγκαστικής νομοθεσίας του εμφυλίου κατά της αριστερής στρέφεται τελικά εναντίον κάθε αντιπολιτευόμενου, χωρίς όμως ν’ αναχαιτίσει τη δύναμη της αντιπολίτευσης που γίνεται όλο και πιο ισχυρή και εξαιτίας της όξυνσης του κυπριακού και του αιτήματος για 15% για την παιδεία των φοιτητών – μαθητών κερδίζει τις λαϊκές μάζες.

Στην Καραμανλική οκταετία ’55-’63 το παρακράτος (ΚΥΠ, ΤΕΑ, Ασφάλεια, Στρατός, διάφορες αντικομουνιστικές οργανώσεις) οργιάζει. Η PAX AMERIKANA βασιλεύει στην Ελληνική Μπανανία.

29 Οκτωβρίου 1961. Εκλογές βίας και νοθείας. Τότε ψηφίζουν και τα δέντρα. Το ποτήρι ξεχειλίζει. Το λαϊκό δημοκρατικό κίνημα οργανώνεται ζητώντας την πτώση του Καραμανλή. Το παρακράτος αντεπιτίθεται. 22 Μαΐου 1963. Η δολοφονία του Λαμπράκη σφραγίζει τη «χρυσή οκταετία». Πάνω από 500.000 λαού διαδηλώνουν στην κηδεία του.

Ο Καραμανλής αναρωτιέται «ποιος κυβερνάει αυτόν τον τόπο;» Στο μεταξύ το κόμμα του χάνει δύναμη.

Η λυσσαλέα πάλη ανάμεσα στην αντιπολίτευση και την ΕΡΕ, το κόμμα του Καραμανλή, η οποία σύρεται από την άκρα δεξιά και τις παρακρατικές οργανώσεις της, καταλήγει στην νίκη των δημοκρατικών κομμάτων. Στις εκλογές της 3^ης Νοεμβρίου 1963 ο συνασπισμός του κέντρου κερδίζει το 43% των ψήφων και στις εκλογές της 16^ης Φεβρουαρίου 1964 εξασφαλίζει την απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή με 53% των ψήφων και 179 έδρες. Ο κεντρώος αρχηγός Γ. Παπανδρέου σχηματίζει κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου υποσχέθηκε, έστω και δειλά να αναθεωρήσει τα προνόμια (της ολιγαρχίας) που είχαν παραχωρηθεί στο ξένο κεφάλαιο και να εκσυγχρονίσει και εκδημοκρατίσει την δημόσια εκπαίδευση και να φιλελευθεροποιήσει το πολίτευμα χωρίς να θίγονται οι δομές του συστήματος). Παρόλο τον συντηρητισμό της κυβέρνησης, παρόλο που ο Γ. Παπανδρέου ήταν άνθρωπος της εμπιστοσύνης τους, οι προσπάθειες για εκσυγχρονισμό και φιλελευθεροποίηση της πολιτικής ζωής θεωρήθηκαν από την ολιγαρχία μακροπρόθεσμα απειλή για τα προνόμιά της. Ακόμη κάποιες τάσεις που εκδηλώνονται προς τη μία πληρέστερη ανεξαρτησία στην εθνική πολιτική, κυρίως στο κυπριακό, ανησυχούν τις ΗΠΑ. Η αδιάλλακτη στάση του Μακαρίου για να προστατεύσει την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου, υποστηρίχτηκε, χωρίς προφυλάξεις από την κυβέρνηση Παπανδρέου που αντιστεκόταν στις πιέσεις των ΗΠΑ. Έτσι οπισθοδρομικές δυνάμεις του εσωτερικού και ορισμένη Αμερικανική πολιτική αποφασίζουν την πτώση της. Η ανοιχτή επίθεση εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης αρχίζει μόλις ο Γ. Παπανδρέου αποφασίζει να εκκαθαρίσει το στρατό και ζητάει την απομάκρυνση του Γαρουφαλιά από το Υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Ο βασιλιάς αρνείται να του χορηγήσει το ΓΕΣ και ο Παπανδρέου αναγκάζεται να παραιτηθεί στις 15 Ιουλίου 1965. Ακολουθούν διάφορες κυβερνήσεις αποστατών που όμως πέφτουν κάτω από την πίεση του λαού αφού δεν παίρνουν ψήφο εμπιστοσύνης. Τελικά γίνεται ένας συμβιβασμός μεταξύ Ενώσεως Κέντρου (Γ. Παπανδρέου) και ΕΡΕ (Παν. Κανελλόπουλου) και σχηματίζεται μια Υπηρεσιακή Κυβέρνηση τον Δεκέμβρη του 1966 που παραιτείται αργότερα και ο Βασιλιάς αναθέτει στον τότε αρχηγό της ΕΡΕ (της συντηρητικής παράταξης) τον σχηματισμό κυβέρνησης που θα προετοίμαζε τις εκλογές της 28^ης Μαίου του 1967. Τα πράγματα δείχνουν ότι οδηγούμαστε σε ομαλές πολιτικές εξελίξεις. Δυστυχώς, όμως, η κατάσταση έχει πάρει άλλο δρόμο.

Η απόπειρα του βασιλιά να επιβληθεί με κοινοβουλευτικά μέσα απότυχε, συνέβαλε, όμως όχι λίγο στην προετοιμασία ενός κλίματος ευνοϊκού για την επέμβαση του στρατού με την αποσύνθεση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος.

Ύστερα απ’ όσα είχαν μεσολαβήσει και προετοιμαστεί, μόνο η ληξιαρχική πράξη θανάτου της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας απόμενε. Και μια νύχτα, πριν ανοίξουν οι κάλπες και δουν έντρομοι πόσο τους καταδίκασε και πάλι αυτός ο λαός, και ενώ όλα ήταν έτοιμα, δόθηκε το σύνθημα της νύχτας που ονομάστηκε «Σχέδιον Προμηθεύς» που θα εκτελούσε τη σταύρωση! (κασέτα Μπήκαν στην πόλη οι οχτροί).

Σκοπός: Ν’ αλυσοδέσουν την Ελλάδα.

Δικαιολογία: ο κομμουνιστικός κίνδυνος και η πάταξη της φαυλοκρατίας.

Και μια ήσυχη ανοιξιάτικη νύχτα, που όλη η Ελλάδα κοιμόταν και ονειρευόταν, οι τρομοκρατικές ερπύστριες των τάνκς, λειώνοντας στην άσφαλτο το σύμβολο της Δημοκρατίας και κάνοντας το όνειρα εφιάλτες επέβαλαν την εσωτερική κατοχή. Την ίδια ημέρα ο φασισμός δικαιολογήθηκε στον Ελληνικό Λαό (Ανακοίνωση ραδιοφώνου για την δικτατορία Διάγγελμα Παπαδόπουλου από την κασέτα: οι δικτάτορες απολογούνται).

Ποιοι ήταν αυτοί οι αυτοαποκαλούμενοι σωτήρες του ελληνοχριστιανικού πολιτισμού από τα χέρια της Δημοκρατίας. Πρώτος αρχιπραξικοπηματίας ο Γ. Παπαδόπουλος, συνεργάτης των Γερμανών, πράκτορας της ΣΙΑ και αρχιμάγειρας στον Εβρο.

Ο Πατίλης ταγματασφαλίτης συνεργάτης των Γερμανών στο Αγρίνιο. αντιπρόεδρος ο Παττακός, ένας ηλίθιος που είχε τόση δουλοπρέπεια που , παρόλο που ήταν ταξίαρχος ακολουθούσε τον κύριο συνταγματάρχη σαν να ήταν υπηρέτης του.

Στην πεντάδα που μάθαμε την πρώτη μέρα (΄΄Πρωθυπουργός’’ κ. Κόλλιας, ΄΄αντιπρόεδρος και υπουργός Αμυνας’’ Γρ. Σπαντιδάκης, ΄΄υπουργοί’’ Συντονισμού Ν. Μακαρέζος, ΄΄προεδρίας’’ Γ. Παπαδόπουλος και ΄΄εσωτερικών’’ Στ. Παττακός, προστέθηκαν νέα ονόματα που συμπλήρωναν την πρώτη χουντική κυβέρνηση.

Λόγω Κόλλια (Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου και επικεφαλής της ΄΄δικαστικής χούντας’’) τέσσερις αρεοπαγίτες πήραν πόστα: ο Λ.Ροξάκης ΄΄υπουργός Δικαιοσύνης’’, ο Κων. Καλαμπόκας, παιδείας, ο Π. Τσαρούχης Δ.Εργων και ο Ν. Οικονομόπουλος Βιομηχανίας.

Στις άλλες θέσεις μπήκαν ο δικηγόρος Αδ. Ανδρουτσόπουλος (σ.σ. μετείχε σε όλες τις κυβερνήσεις) και τελικά έγινε και ΄΄πρωθυπουργός’’ – λέγανε ότι ήταν άνθρωπος της CIA-υπουργός Οικονομικών ο ναύαρχος Αθ. Αθανασίου Εμπ. Ναυτιλίας ο Πρέσβης Π. Οικονόμου- Γκούρας εξωτερικών ο στρατηγός Ζωϊτάκης ΄΄υφυπουργός’’ Αμυνας, ο Π. Τοτόμης ή ΄΄΄Ταρζάν’’ Δ. Τάξης, ο Ε. Πουλατζάς Υγιεινής, ο Γ. Παπαδημητρόπουλος Εμπορίου, ο Αλ. Ματθαίου Γεωργίας και ο Δ. Οικονομόπουλος , Ι. Ροδινός – Ολλανδός ΄΄υφυπουργός’’ Συγκοινωνιών και Συντονισμού αντίστοιχα.

Στις 26 του μήνα προστέθηκαν οι Τσαντήλας Συγκοινωνιών, Α. Λέκκας Εργασίας, Σπ. Λιζάρδος ΄΄υφυπουργός’’ Οικονομικών και Γ. Γεωργακόπουλος Εμπορίου.

Ένα από τα άσχημα αλλά γνωστά είναι ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κων/νος Κόλλιας, που παρόλο που δεν τον υπολόγιζαν ούτε για κλητήρα τον έβαλαν μόνο για λόγους παραπλανητικούς. Καιρός ήταν να αποκαταστήσει και εκείνος τη δικαιοσύνη που τόσο είχε παρεκκλίνει τους σκοπούς της με τους (Δελεπόρτηδες) και Σαρτζετάκηδες, που τόλμησαν να καταδικάσουν μαζί με τους παρακρατικούς εγκληματίες και την κορυφή της αστυνομίας. Έτσι ο ανακριτής Σαρτζετάκης δεν άργησε να συλληφθεί σε αντάλλαγμα της αποφυλάκισης του Γκοτζαμάνη, εκτελεστή δολοφόνου του Λαμπράκη.

Ανάμεσα σε αυτούς τους αγνώστους έχουμε και τους γνωστούς που έτρεξαν με προθυμία … να σώσουν την Ελλάδα!

Αφού δημιουργήθηκε η ομάδα των σωτήρων χρειαζόταν κι η ευλογία της Εκκλησίας. Έτσι έβαλαν τον αρχιμανδρίτη των ανακτόρων Ιερώνυμο να ορκίσει πρώτα τα γένια του (χειροτονήθηκε αρχιεπίσκοπος) τους επίορκους ευλογώντας το θεάρεστο έργο τους!

Αφού η χούντα αμέσως αναγνωρίστηκε από την προστάτιδα μας Αμερική, έκλεινε τον κύκλο της επιτυχίας, αφού συνδυάσει μελετημένη συνωμοτική προετοιμασία, μονόπλευρη υποστήριξη της ΣΙΑ, της ευλογίας Θεού, συμμετοχή κορυφής δικαιοσύνης (σύλληψη αντιφρονούντων και πλεύση αμερικάνικου στόλου! Πώς να βρεθεί άνθρωπος να ισχυριστεί ότι δεν έγινε με την έγκριση του Ελληνικού Λαού;

Πολλοί αφελείς δέχτηκαν το πραξικόπημα με ανακούφιση ελπίζοντας ότι οι στρατιωτικοί θα εξυγίαναν την κατάσταση. Αυτοί είχαν πέσει θύματα εκείνων που είχαν συμφέρον να διαδίδουν ότι τόσο οι πολιτικοί όσο και ο λαός ‘το είχαν παρακάνει τα τελευταία χρόνια’. Μετά τα αίσχη του πολιτικού κόσμου από την μια και την αντίδραση με συλλαλητήρια διαμαρτυρίας και απεργίες από την άλλη. Το διατυμπάνιζαν λοιπόν μέρα και νύχτα ότι ο πολιτικός βίος είχε καταρρακωθεί. Αν όμως ήταν κάποιοι, που το είχαν παρακάνει δεν ήταν ο λαός που προστάτευε τη Δημοκρατία ακολουθώντας το 114, τελευταίο άρθρο του Συντάγματος που εναπόθετε την τήρηση του συντάγματος στον πατριωτισμό των Ελλήνων, αλλά οι δημιουργοί της ανωμαλίας και της μισαλλοδοξίας, του ανακτορικού πραξικοπήματος που προσπάθησαν να κουράσουν το λαό για να βρουν εκτονωμένο το έδαφος και να στήσουν την δικτατορία τους και τόσα άλλα. Όσο για τις απεργίες, δεν ήταν παρά αγώνες που γίνονταν κάτω από τις ανάγκες των εργαζομένων για το ψωμί τους, γιατί κανένας αφέντης δεν είπε ποτέ ΄΄να πάρε ένα κομμάτι από το μερίδιό μου, που με τον ιδρώτα σου τον κέρδισες’’.

Δεν άργησαν, όμως, να δουν ακόμα και οι πιο αφελείς απ’ αυτούς ότι αυτοί οι σιχαμένοι ήταν επικίνδυνοι εγκληματίες και όργανα ξένων συμφερόντων.

Γρήγορα ο κόσμος βλέπει ότι το 1967 δεν υπήρχε κομμουνιστικός κίνδυνος, αφού οι περισσότεροι ηγέτες της Αριστεράς πιάστηκαν χωρίς αντίσταση το βράδυ της 21^ης Απριλίου. Οι πράξεις των δικτατόρων θ’ αποκαλύψουν γρήγορα το πρόσωπό τους.

Έτσι την πρώτη μέρα της δικτατορίας συνέλαβαν 30 χιλιάδες και τους έστειλαν εξορία στα ξερονήσια του Σαρωνικού και Αιγαίου. (Γράμμα ενός κρατουμένου από τη Λέρο – ακολουθεί το τραγούδι Κ’ Συ Λαέ Βασανισμένε μην ξεχνάς τον Ωρωπό).

Σχεδόν ταυτόχρονα ότι βάσει ενός νόμου του … 1912 ‘περί καταστάσεως πολιορκίας’ η χούντα απαγόρευσε:

1) Τας εν υπαίρθω συγκεντρώσεις πλέον των πέντε ατόμων.

2) Τας εκ κλειστώ χώρω συγκεντρώσεις πλήν των δημοσίων θεαμάτων.

3) Την καθ’ οιονδήποτε τρόπον άσκησιν αντεθνικής προπαγάνδας … ή δημοσίευσιν πληροφοριών δυναμένων να φέρωσιν ανησυχίαν ή φόβον εις τους πολίτες και να διαταράξωσιν την δημόσιαν τάξιν οπωσδήποτε.

4) Την προσωρινή περίθαλψιν κατ’ οίκον προσώπων μη ενοικούντων μετά της οικογενείας, ή τις παρέχει την περίθαλψιν, εάν τούτο δεν δηλωθεί εντός δύο ωρών εις την οικείαν Αστυνομικήν Αρχήν.

5) Την κατοχή εγκατάστασιν και λειτουργίαν ερασιτεχνικών ραδιοφωνικών σταθμών και παντός μέσον ανταποκρίσεως και διαβιβάσεων.

6) Ως προς την κυκλοφορίαν των πολιτών κλπ. Θέλουσι εκδοθεί διαταγαί παρά των κατά τόπους Στρατιωτιών Διοικητών.

Και βέβαια ΄΄οι παραβάτες της παρούσης παραπέμπονται εις Εκτακτον Στρατοδικείον και θα τιμωρούνται συμφώνως προς τας διετάξεις του ‘περί καταστάσεως πολιορκίας νόμου’.

Αναστέλλονται τα βασικά άρθρα του συντάγματος. Διαλύονται τα κόμματα και οι συνδικαλιστικές οργανώσεις. Κλείνει η βουλή. Καθαιρούνται οι δήμαρχοι και τα εκλεγμένα δημοκρατικά συμβούλια. Κλείνουν πολλές εφημερίδες. Επιβάλλεται αυστηρή λογοκρισία. Λόγω των πολιτικών φρονημάτων των γονιών χιλιάδες μαθητές αποκλείονται από τις εξετάσεις για τα ΑΕΙ. Φοιτητές αποβάλλονται από τα Πανεπιστήμια.

Συγχρόνως ο κόσμος, μαθαίνει από τα ξένα ραδιόφωνα την κτηνωδία του καθεστώτος με την εν ψυχρό δολοφονία του γεωπόνου Παναγιώτη Ελή στον Ιππόδρομο, όπου είχε μεταφερθεί ως κρατούμενους μαζί με τους άλλους (Απόσπασμα από το Ημερολόγιο).

Ακολουθούν αποστρατείες ΄΄υπόπτων’’ διορισμοί εμπίστων. Η κραυγαλέα δεξιότητα των τριών μεγάλων μετατρέπουν κάθε μέρα το δράμα του ελληνικού λαού σε κωμωδία. Η απομόνωση της Ελλάδας από τον έξω κόσμο, η συχνή εμφάνιση του ΄΄γυψωτή’’ από την τηλεόραση , οι έρευνες στα σπίτια και οι συχνές κλήσεις των πολιτών στην ασφάλεια η υποκλοπή τηλεφωνημάτων, ο έλεγχος της αλληλογραφίας, συστημένες επιστολές που δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους, λογοκρισία στα λογοτεχνικά έργα- ως και αυτή η ΄΄Αντιγόνη’’ του Σοφοκλή απαγορεύτηκε.

Όμως το πιο βάρβαρο είναι η μετατροπή των ειδικών στρατιωτικών υπηρεσιών (ΕΣΑ) ακόμα και αστυνομικών τμημάτων σε άντρο βασανιστών.

Αυτοί που χρησιμοποιούν το σύνθημα ΄΄Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών’’ δεν θα διστάσουν να βασανίσουν και παπάδες (Απόσπασμα από την κατάθεση του ιερέα Γαβαλά από τον Αγιο Θωμά Μονοφατσίου Ηρακλείου Κρήτης) – τραγούδι: Χτυπούν στην ταράτσα τον Ανδρέα.

Δεκάδες λεβέντες ακόμα και αξιωματικοί βγήκαν σακατεμένοι και ανάπηροι (στρατηγός ή άνθρωποι φυτά (συνταγματάρχης Σπ. Μουστακλής) άλλοι έμειναν στον τόπο. Δεκάδες φαντάροι δολοφονήθηκαν και η εκτέλεσή τους παρουσιάστηκε σαν αυτοκτονία (δολοφονία – Β.Βασιλικού).

Και μόνο από τα μέτρα αυτά οι συνταγματάρχες έδειχναν πως ήρθαν από τη μια να εξυπηρετήσουν στρατιωτικούς στόχους των Αμερικανών και τα συμφέροντα του ντόπιου ξένου κεφαλαίου και από την άλλη να σταματήσουν τις δημοκρατικές εξελίξεις στην χώρα μας.

Όμως το αδιαπέραστο σκοτάδι που κύκλωσε την ηλιόλουστη χώρα μας δεν το σκίαζαν μόνο οι χιτλερικές κραυγές του δικτάτορα με τα ΄΄Αποφασίζομεν και διατάσσομεν’’ το σκίαζαν και οι φωτοβολίδες της Αντίστασης (κατά της χούντας). Η τόλμη της νεολαίας, η αξιοπρέπεια των ενηλίκων που έφτιαχναν στα υπόγεια βόμβες και τις τοποθετούσαν εδώ και εξεί από όπου θα περνούσε με προφυλακή 50 μοτοσυκλετιστών ο ΄΄πρωθυπουργός’’, ο ΄΄αντιβασιλέας’’, ο ΄΄πρόεδρος της δημοκρατίας’’. Ο πάνσοφος καθοδηγητής ακόμα και των πρυτάνεων.

Η αντίσταση άρχισε από την πρώτη μέρα της δικτατορίας.

Λίγες δεκάδες οργανωμένων μελών της ΕΔΑ και της νεολαίας Λαμπράκη, που δεν πιάστηκαν την πρώτη μέρα, βγήκαν στην παρανομία και με την βοήθεια πολιτών από όλο το πολιτικό φάσμα άρχισαν να στήνουν τις πρώτες αντιδικτατορικές οργανώσεις. Παράνομες εφημερίδες, δελτίο αληθινών ειδήσεων μεταδίδονται κάθε μέρα από την Ντόν τσε Βέλε, Βουδαπέστη, Φωνή της Αλήθειας, Μόσχα, Μπ ίμπι Σί. Πετάγονται προκηρύξεις ή τοποθετούνται μαγνητόφωνα με αντιδικτατορικό περιεχόμενο σε διάφορα σημεία της Αθήνας και άλλων μεγάλων αστικών κέντρων.

Κι ο αγώνας άρχισε! Και ο αγώνας ήταν δύσκολος! Και οι δυσκολίες ήταν ανυπέρβλητες! Γιατί δεν υπήρχαν ούτε καν τα στοιχειώδη υλικά και τα τεχνικά μέσα. Και έλειπαν όλα, μέσα σε ‘ένα φοβερό πολιτικό κλίμα χουντικής τρομοκρατίας και απογοήτευσης των μαζών από την πολιτική ηγεσία της χώρας μας, η οποία με την στάση της δεν μπόρεσε να αποτρέψει τα σχέδια της χούντας των συνταγματαρχών.

Παρόλο που το καθεστώς δεν δίσταζε να βασανίζει ακόμα και ανώτερους αξιωματικούς, όπως τον Μουστακλή, δολοφόνοι εν ψυχρώ πολιτικούς, όπως τους βουλευτές Τσαρουχά και Μανδηλαρά και τον αδερφό του Αλέκου Παναγούλη, όλος και περισσότερος κόσμος παίρνει μέρος στην αντίσταση κατά της χούντας.

Οι τοίχοι γέμιζαν συνθήματα. Ο τοίχος είχε την δική του ιστορία. Η κηδεία του Γ. Παπανδρέου μετατράπηκε σε έκρηξη ηφαιστείου. Πήραν μέρος σε αυτήν χιλιάδες κόσμου. Προκηρύξεις γεμίζουν κάθε τόσο τους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, στην αρχή και αργότερα και σε άλλα αστικά κέντρα και συχνά μαγνητόφωνα με αντιδικτατορικά συνθήματα. Ένας λαός σιδεροδέσμιος σκύβει κάθε βράδυ στα ραδιόφωνα. Καρδιοχτυπάει και κοινωνάει το νόημα της ελευθερίας ακούγοντας ένα τραγούδι, ένα όνομα, ένα μήνυμα από ΄τους μαχητές του εξωτερικού. (Ένα το χελιδόνι, κασέτα). Επί έξι χρόνια ο αγώνας συνεχίζονταν και όλο και δυνάμωνε.

Όμως το Πολυτεχνείο είναι ορόσημο. Στον τόπο αυτό είδαμε μια πυρκαγιά με φλόγες ουρανομήκεις να κατακλύζουν την ιστορία της περίφανης πόλης. Οι μέρες του αποτελούν μία ρωγμή. Την πιο μεγάλη στις 228 ημέρες της τυραννίας. Ένα μήνα πριν (τον Νοέμβρη) είχε προηγηθεί η εξέγερση των φοιτητών στην Ταϋλάνδη. Στην Μπανκόνγκ παρά τα τάνκς, τα οδοφράγματα, τις άγριες οδομαχίες, το αίμα, τα θύματα, η στρατοκρατική χούντα έπεσε και η τριανδρία των δικτατόρων, για να σωθεί από το λιντσάρισμα πήρε το δρόμο της αεροπορικής φυγής προς άλλα εδάφη. Πριν από την εξέγερση της Ταϋλανδέζικης νεολαίας τον Μάρτη του 1973 είχε σημειωθεί στην Αθήνα η πρώτη φοιτητική εξέγερση στη Νομική, στα κτίρια της οποίας είχαν κλειστεί οι φοιτητές επί μέρες ή νύχτες αναπετάσσονται από τα δώματα σημαίες ή βροντερά συνθήματα καλώντας τον Αθηναϊκό λαό σε εξέγερση.

(κείμενο που αναφέρεται στην επίθεση της αστυνομίας από το έργο της Ελένης Βοϊσκου).

Οι φλόγες της πρώτης εκείνης έκρηξης κατασβέστηκαν με άγριες συμπλοκές αστυνομίας / φοιτητών / πολιτών στους δρόμους και με πολλούς τραυματίες από τους ξυλοδαρμούς. ( Ελένη Βοϊσκου).

Η εξέγερση των φοιτητών στην Μπανκόνγκ η αγανάκτηση του λαού γα την χούντα. Ο ψυχικός λαϊκός αναβρασμός για την ανατροπή της χούντας είχε φτάσει στην ψηλότερη θερμοκρασία. Τα καθίσματα των συνταγματαρχών έτριζαν. Το μαχαίρι είχε φτάσει στο κόκαλο. Το 1973 χαρακτηρίζεται από την σοβαρή αγωνιστική αντίσταση του λαού και της νεολαίας. Το χαμηλό επίπεδο ανάπτυξης των αγώνων των εργαζομένων αρχίζει να ξεπερνιέται. Αναπτύσσονται εργατικές κινητοποιήσεις που εκδηλώνονται με καταγγελίες συμβάσεων, συνέλευση, επιτροπές, αποφάσεις για απεργίες αλιεργατών Καβάλας, προσωπικού τρόλεϋ, εργαζομένων της ΔΕΗ, κινηματογραφιστών Αθήνας. Μέσα στο 1973 αναπτύσσονται και οι εκδηλώσεις των αγροτών που παίρνουν την μορφή μαζικής άρνησης για παράδοση και πώληση των προϊόντων τους και επεκτείνονται σ΄όλη την χώρα.

Πληθαίνουν οι αγωνιστικές εκδηλώσεις ενάντια στις απαλλοτριώσεις. Οργανώνονται συλλαλητήρια κατά των απαλλοτριώσεων στα Μέγαρα, στα Σπάτα, στο Μενίδι, στον Σκαραμαγκά. Κινούνται εντονότερα οι επαγγελματίες και βιοτέχνες και οι άνθρωποι του πνεύματος και της επιστήμης, οι εκπαιδευτικοί και τα άλλα στρώματα των εργαζομένων.

Η ανάπτυξη των αγώνων είναι μεγαλύτερη στη νεολαία και ειδικά στην σπουδάζουσα. Μέσα από τους αγώνες τους το φοιτητικό κίνημα ανεβάζει και τις πιο ανοιχτές αντιμαχικές εκδηλώσεις του. Η χούντα προσπαθεί να οργανώσει επίθεση εναντίον του. Το Γενάρη δημοσιεύει το λεγόμενο καταστατικό χάρτη της Ανωτάτης Παιδείας. Στις 13 Φλεβάρη με την συγκέντρωση στο Πολυτεχνείο αρχίζει η ανώτερη φάση των αγώνων Φλεβάρη/ Μάρτη /Απρίλη. Παραβίαση ασύλου, βάρβαρη επίθεση ακόμη και στα γραφεία των καθηγητών. Σε απάντηση στις 21 /22 Φλεβάρη 4.000 φοιτητές κάνουν κατάληψη στο κτίριο της Νομικής. Χιλιάδες λαού τους συμπαραστέκονται. Η χούντα χτυπάει πάλι με τρομοκρατία. ( απόσπασμα διηγημάτων Ελένης Βοϊσκου ) / ένα το χελιδόνι).

Οι φοιτητές όμως δεν κάμπτονται. Στις 16 του Μάρτη οργανώνεται ξανά κλείσιμο για ώρες στο κτίριο της ιατρικής και μετά μαχητική διαδήλωση. Στις 20 του Μάρτη δυόμισι χιλιάδες φοιτητές συγκεντρώνονται στο κτίριο της Νομικής.

Αγωνιστικές διαδηλώσεις και αποχή στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης / Πάτρας και Ιωαννίνων. Εκδηλώσεις στην επέτειο του φασιστικού πραξικοπήματος (1 Απριλίου 1973), την πρωτομαγιά του 1973 τη νύχτα του σχηματισμού της κυβέρνησης Μαρκεζίνη. Οι αντιδικτατορικές διαδηλώσεις αγκαλιάζουν και τις ένοπλες δυνάμεις, όπως έδειξε το κίνημα του Ναυτικού.

Η χούντα στην προσπάθεια να εξαπατήσει την κοινή γνώμη και το παγκόσμιο κοινό, απολύει τους περισσότερους κρατούμενους και παραχωρεί ορισμένες ελευθερίες διακηρύσσοντας ότι προετοιμάζει ΄΄ εκλογές ΄΄ Ο Μαρκεζίνης προσπαθεί να κερδίσει τη συμπαράσταση του πολιτικού κόσμου. Οι ως τότε αγώνες του λαού, όμως, δεν του επέτρεψαν να περάσει αυτός ο ελιγμός.

Στους φοιτητές υπόσχεται εκλογές μετά τις βουλευτικές. Όμως το φοιτητικό κίνημα δεν εξαπατήθηκε. Σημειώνονται καταλήψεις σχολών, κινητοποιήσεις, απεργίες, αποχές. Ταυτόχρονα οι εκλεγμένες από τους φοιτητές επιτροπές έχουν αναδειχθεί εκφραστές του φοιτητικού κινήματος. Οι αγωνιστικές διαθέσεις του λαού και της νεολαίας παίρνουν αντιδικτατορικό χαρακτήρα. Στις 4 Νοέμβρη στο μνημόσυνο του Παπανδρέου οργανώνεται παλλαϊκή αντιδικτατορική εκδήλωση. Ο λαός έρχεται σ΄ανοιχτή αντιπαράθεση με την αστυνομία, χρησιμοποιεί ακόμα και οδοφράγματα. Όλα δείχνουν ότι οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες. Στις πρώτες 15 ημέρες του Νοέμβρη μαχητικές διαδηλώσεις δημιουργούν αναμφισβήτητα γενικότερο κλίμα ξεσηκωμού. Στην ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών υπάρχει η αίσθηση ότι κάτι προ ουσιαστικό θα ξεσπάσει, και μέσα σ΄αυτό το κλίμα εκδηλώνονται τα γεγονότα στο Πολυτεχνείο.

Το μεσημέρι της 14^ης Νοεμβρίου οι φοιτητές συνεδριάζουν. Στο Πανεπιστήμιο συνεχίζεται παμφοιτητική συγκέντρωση. Ξεκινούν εκατοντάδες φοιτητές για το Πολυτεχνείο.

Η συγκέντρωση εκατοντάδων φοιτητών ( πάνω από 800 ) και η συγκέντρωση κόσμου απ΄έξω από το Πολυτεχνείο δίνουν την αίσθηση ότι η κατάληψη έχει αρχίσει. Το απόγευμα γύρω στις 7 αποφασίζεται η αποχή από τα μαθήματα και η παραμονή των φοιτητών στον χώρο του Πολυτεχνείου.

Το ίδιο απόγευμα με συνθήματα ΄΄ Ψωμί Παιδεία Ελευθερία’’, ΄΄ΕΡΓΑΤΕΣ / ΑΓΡΟΤΕΣ ΚΑΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ’’ οι φοιτητές ξεχύνονται στα πεζοδρόμια. (κασέτα για το Πολυτεχνείο ΄΄Δέντρο το δέντρο΄΄ ).

Μέσα στο Πολυτεχνείο είναι 1500 φοιτητές και έξω στο δρόμο μερικές χιλιάδες λαού που ενώνονται και μένουν ως τις 7 μετά τα μεσάνυχτα ( το πρωί ). Η κυκλοφορία παρεμποδίζεται. Ισχυρή αστυνομική δύναμη και εισαγγελέας τους καλούν να διαλυθούν. Μέσα στο Πολυτεχνείο σχηματίζεται Επιτροπή Αγώνα που συντονίζει την Πάλη του αγώνα και βάζει κάποιον έλεγχο στο χώρο, στα μεγάφωνα, στις προμήθειες τροφίμων και παίρνει διάφορα μέτρα περιφρούρησης.

Οι τοίχοι του Πολυτεχνείου γεμίζουν συνθήματα. Μοιράζονται αυτοσχέδιες προκυρήξεις στους περαστικούς. Τα συνθήματα δυναμώνουν. ΕΣΑ / ΕΣ /ΕΣ ΒΑΣΑΝΙΣΤΕΣ, Ψωμί / Παιδεία / Ελευθερία / Εργάτες / Αγρότες και Φοιτητές. ΄΄ Δεν περνάει ο φασισμός '', ΄΄ θάνατο στον τύραννο ΄΄ Ελλάς Ελλήνων φυλακισμένων '' (κασέτα ).

Για πρώτη φορά στο κέντρο της Αθήνας ακούγεται η παράτολμη κραυγή ΄΄Κάτω η χούντα κάτω ο Παπαδόπουλος ΄΄ Τα δίκαια αιτήματα των σπουδαστών παρουσιασμένα με δυναμισμό στριμώχνουν τη χούντα και αναθερμαίνουν το πατροπαράδοτο αντιστασιακό πνεύμα του Αθηναϊκού λαού.

Το βράδυ από το Ραδιοσταθμό που έχουν εγκαταστήσει οι φοιτητές μέσα στο Μετσόβειο και σε μήκος κύμάτος 200 χιλιοκύκλων ακούγεται για πρώτη φορά το θρυλικό μήνυμα ΄΄Εδώ Πολυτεχνείο΄΄ ( κασέτα με την φωνή Δαμανάκη ).

΄΄Εδώ Πολυτεχνείο’’ ΄΄Σας μιλάει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των Ελεύθερων Αγωνιζόμενων Φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων’’. Η φωνή των φοιτητών συγκλονίζει από τα θεμέλια την πρωτεύουσα. ΄΄Εδώ Πολυτεχνείο’’. Προς το μεσημέρι της Πέμπτης μεγαλώνει αυτόματα η λαϊκή συμπαράσταση. Ογκώδεις μάζες λαού συγκεντρώνονται και περισφίγγουν το Πολυτεχνείο. Τραγουδώντας τον εθνικό ύμνο και με πατριωτικά θούρια κινούνται κατά κύματα τα πλήθη. Ιαχές ζητωκραυγές (κασέτα), εργάτες μπροστά, πίσω τους οι μαθητές που μόλις σχόλασαν από τα σχολεία ήρθαν κατευθείαν στο Πολυτεχνείο.

Την νύχτα της Πέμπτης εκλέγεται νέα συντονιστική Επιτροπή. Στην πρώτη συνεδρίαση το μεσημέρι της Παρασκευής η Συντονιστική Επιτροπή καταλήγει στην ανακοίνωση που καθόρισε τον χαρακτήρα της εκδήλωσης σαν αντιφασιστικής και αντιϊμπεριαλιστικής σημασίας. Οι φοιτητές που είχαν αρχίσει με (το) αίτημα του ελεύθερου συνδικαλισμού και της ποιοτικής βελτίωσης της παιδείας θέτουν θέμα ανατροπής της χούντας. (κασέτα / όρκος φοιτητών).

Μέσα σε λίγες ώρες το Πολυτεχνείο μετατράπηκε σε έπαλξη Εθνική και όλοι φωνάζουν ΄΄κάτω η χούντα’’ ΄΄ελευθερία /Δημοκρατία /Εθνική Ανεξαρτησία΄΄.

Οι ιαχές του Κρητικού τραγουδιού ΄΄Πότε θα κάνει ξαστεριά΄΄ (κασέτα) αντιβοούν σ΄όλη την γύρω περιοχή. Η Αθήνα συγκλονίζονταν. Η οχλοβοή έμοιαζε με ξέσπασμα καταιγίδας και αληθινά προμηνούσε απελευθέρωση. Εκδηλώσεις, ξεσπάσματα και ξεσηκώματα ή απόπειρες για τέτοια γίνονταν και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Καταλήψεις Πανεπιστημιακών κτιρίων Θεσσαλονίκης και Πάτρας, συνελεύσεις στο Πανεπιστήμιο στα Γιάννενα. Ξεσήκωμα των αγροτών στα Μέγαρα. Εκδηλώσεις στο Αιγάλεω. Η εκδήλωση το μεσημέρι της Παρασκευής έφτασε στο αποκορύφωμά της. Όλη σχεδόν η Αθήνα δίνει την εικόνα αναταραχής και επικρατεί μεγάλη αγωνιστικότητα. Στις συνοικίες ο κόσμος βρίσκεται σε διαρκή αναβρασμό. Μεγάλες ομάδες κατεβαίνουν προς το κέντρο. Το ίδιο γίνεται και σε άλλες περιοχές από τον Πειραιά μέχρι την Χαλκίδα. Βιομηχανικοί εργάτες , φοιτητές, οικοδόμοι, ιδιωτικοί υπάλληλοι, πωλήτριες, διανοούμενοι, βιοτέχνες διαδηλώνουν όλοι μαζί και μαζί με πολλούς μαθητές κατεβαίνουν από την λεωφόρο Αλεξάνδρας, το Περιστέρι, τα Χαυτεία, την Στουρνάρα και συγκλίνουν στο Πολυτεχνείο βροντοφωνάζοντας το σύνθημα ΄΄Κάτω η χούντα / Ελευθερία΄΄, ΛΑΕ ΠΟΛΕΜΑ ΣΟΥ ΠΙΝΟΥΝΕ ΤΟ ΑΙΜΑ. ΕΣΑ / ΕΣ / ΕΣ / ΒΑΣΑΝΙΣΤΕΣ (κασέτα)

Υπολογίζεται να είναι στο δρόμο γύρω στις 150.000 κόσμος.

Ολόκληρη τη μέρα το Πολυτεχνείο περισφίγγεται από χιλιάδες κόσμου. Όλοι κάτι θέλουν να προσφέρουν στους ελεύθερους πολιορκημένους.

Ώρα 7 περίπου το βράδυ ξεσπούν συμπλοκές στα Χαυτεία. Η αστυνομία επιτίθεται με δακρυγόνα, γκλόμπς και σφαίρες. Στήνονται οδοφράγματα για να παρεμποδιστεί η επίθεση της αστυνομίας και να παρεμποδίσουν τις Αύρες να πλησιάσουν στο Πολυτεχνείο. Χαλασμός κόσμου. Πέφτουν οι πρώτοι νεκροί. Ο Ραδιοσταθμός των φοιτητών καλεί: Όλοι ενωμένοι στον αγώνα, Απόψε πεθαίνει ο φασισμός, Έλληνες ξεσηκωθείτε… Όλοι Ενωμένοι (κασέτα).

Ο Ραδιοφωνικός σταθμός δίνει συμβουλές στον κόσμο πώς να εξουδετερώνουν τα αέρια και μια στεντόρεια Κραυγή: Συμπαράσταση! Σ΄αυτή την κραυγή που εκπέμπει ο ραδιοσταθμός κανένας δεν μένει ασυγκίνητος. Τεράστια πλήθη κατεβαίνουν με βήμα ταχύ απ΄όλα τα σημεία της πρωτεύουσας. ΄΄Λαέ λαέ ή τώρα ή Ποτέ΄΄ φωνάζει η Ελληνική νεότητα και ο Παπαδόπουλος και η συντροφιά του έτρεμαν.

Οι νεκροί και οι τραυματίες πληθαίνουν. Ο ραδιοσταθμός κάνει έκκληση για γιατρούς και φάρμακα. (κασέτα): Όσοι είσαστε γιατροί, όσοι έχετε φάρμακα, όσοι μπορείτε να μας φέρετε τρόφιμα, όχι χρήματα. Ως αργά τη νύχτα της 16^ης Νοεμβρίου συνεχίζονται οι άγριες συμπλοκές και το ανθρωποκυνηγητό. Νεκροί, τραυματίες. Μια μεγάλη διαδήλωση με επικεφαλής εργάτες κυρίως οικοδόμοι καταλαμβάνουν τη Νομαρχία. Απειλείται σοβαρά το Υπουργείο Δημοσίας Τάξης που είναι ασφυκτικά περισφιγμένο με τους φρουρούς εξουδετερωμένους. Η αστυνομία ζητάει επέμβαση του στρατού. Στις 12 μπαίνουν στην Αθήνα στρατός και τάνκς και λίγο αργότερα περικυκλώνουν ολόκληρο το χώρο του Πολυτεχνείου.

O μικρός πομπός του ραδιοσταθμού του Πολυτεχνείου φωνάζει αλλόφρονα: ΄΄Τα τανκ είναι έτοιμα να μας χτυπήσουν. Όμως δεν θα το κάνουν. Είναι αδέρφια μας. Δεν θα κτυπήσουν’’ (κασέτα). Γαντζωμένοι από το εσωτερικό στα κυκλιδώματα οι φοιτητές ψέλνουν με έπαρση τον εθνικό ύμνο. ΄΄Απ’ τα κόκαλα …’’. Οι φοιτητές από μέσα φωνάζουν ΄΄Είσαστε αδέλφια μας, είμαστε άοπλοι …’’ Και ο ραδιοσταθμός των έγκλειστων ΄΄Προσοχή όχι άλλο αίμα, είμαστε τα στρατευμένα αδέλφια μας. Ξέρουμε δεν φταιτε εσείς, σας διατάζουν. Η καρδιά σας χτυπάει κοντά στην δική μας’’ (κασέτα). Ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούν από την ταράτσα του Ακρόπολη και από άλλες ταράτσες και σ’ όλα τα στενά που οδηγούν στο Πολυτεχνείο. Σε λίγο η κοπέλα μεταδίδει το ανακουφιστικό μήνυμα: Τα τανκ αποχωρούν. Η πολιορκία λύνεται. Ζήτω η Δημοκρατία. Πραγματικά σε λίγα λεπτά τα άρματα αποχωρούν. Η γη σείονταν μέσα στη νύχτα. Η ανακούφιση ήταν στιγμιαία. Στις 3 μετά τα μεσάνυχτα μέσα σε εκείνο τον ορυμαγδό και τη σύγχυση ένα θεόρατο τανκ που είχε μείνει εκεί σαν φόβητρο παίρνει διαταγή να εισβάλει στο Πολυτεχνείο συντρίβοντας το σιδερένιο πυλώνα, μέσα σε ουρλιάσματα τρόμου (κασέτα) ενώ σφαίρες πέφτουν από αόρατους σκοπευτές, το χαλύβδινο τέρας με το πολυβόλο προτεταμένο εισχωρεί στον περίβολο κάνοντας πλάκα ένα αυτοκίνητο που είχε σταθμεύσει εκεί. Πεζοναύτες και λοκατζήδες ορμούν μέσα με αυτόματα. Οι στρατιώτες φωνάζουν στα παιδιά ΄΄φευγάτε θα σας σκοτώσουμε’’. Ορμούν οι αστυνομικοί και χτυπούν στο ψαχνό, ποδοπατούν με λύσσα τα κεφάλια των πληγωμένων και ρίχνουν τους συλληφθέντες στις κλούβες σαν τσουβάλια.

Μέσα στο σάλαγο που κορύφωσαν τα κλάξον, οι σειρήνες των ασθενοφόρων, η φωνή της έγκλειστης σπήκερ συνέχιζε μέχρι τις 3 του Σαββάτου της 17^ης Νοεμβρίου διαλαλώντας (διαδηλώνοντας) την πίστη της προς την πατρίδα και τη λευτεριά, συνδέοντας την με την ανάγκη ανατροπής του καθεστώτος της τυραννίας και της αμερικανοκρατίας. Οι εκπομπές ιδιαίτερα των τελευταίων ωρών έδωσαν ένα χαρακτήρα ηρωικό στον ξεσηκωμό πράγμα που μένει σαν στοιχείο έμπνευσης στους παραπέρα αγώνες του λαού.

Η φωνή της ολοένα εξασθενίζει. Μην απομακρυνθείτε από το ραδιόφωνο, θα ανασυνδεθούμε … (κασέτα). Δεν ξαναμίλησε. Μίλησαν οι Αθηναίοι, οι Έλληνες ο κόσμος ολόκληρος. Μίλησε η νέα μας ιστορία. Μίλησαν οι φοιτητές… Στις 3 και 30’ βγήκαν και οι τελευταίοι ελεύθεροι πολιορκημένοι. Το Μετσόβειο μοιάζει καταπληγωμένο κτίριο. Τα νοσοκομεία γεμίζουν τραυματίες. Τα νεκροτομεία νεκρούς, τα κρατητήρια κακοποιημένους νέους. Δίκαια έγραψε ο μεγάλος ποιητής Μενέλαος Λουντέμης: ΄΄Απόψε πάψαν να ουρλιάζουν οι λύκοι, γιατί ουρλιάζουν οι άνθρωποι’’.

Παρόλα αυτά συνεχίζονται οι διαδηλώσεις και οι συγκεντρώσεις και το Σάββατο αυξάνοντας τους νεκρούς. Η μανία των αστυνομικών οδηγεί και στην δολοφονία ενός πεντάχρονου.

Εν τω μεταξύ το μεσημέρι κηρύσσεται ο στρατιωτικός νόμος. (κασέτα με το διάγγελμα του Παπαδόπουλου) (της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ).

Στο διάγγελμα της 17^ης Νοέμβρη ο δικτάτορας Παπαδόπουλος θα μιλήσει για οργανωμένη μειοψηφία κι είχε δίκιο. Επρόκειτο για μια οργανωμένη, όμως συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνικού λαού που είχε σαν όραμα μια Ελλάδα ανεξάρτητη – ελεύθερη – κοινωνικά δίκαιη.

Οι λακέδες της χούντας θριαμβεύουν και παρουσιάζουν την χούντα αήττητη και τον αγώνα των φοιτητών και του λαού στο Πολυτεχνείο μάταιο.

Το Πολυτεχνείο, βέβαια, δεν μπόρεσε να φτάσει στη νίκη. Όμως μετά το Πολυτεχνείο τίποτε δεν ήταν όπως πριν. Αν και δεν έπεσε η χούντα χτυπήθηκε καίρια η ψυχολογία της ήττας, του δέους απέναντι στην αμερικανοκρατία. Αποκαλύφτηκε η απάτη της φιλελευθεροποίησης με το Μαρκεζίνη. Το αίμα που χύθηκε απ΄τη μια ζητούσε δικαίωση, απ’ την άλλη δημιούργησε σοβαρό ρήγμα στο χουντικό στρατόπεδο, που οδήγησε στο αντιπραξικόπημα του Ιωαννίδη και την μεγαλύτερη απομόνωση της χούντας.

Ακόμη μετά το Νοέμβρη οι νέοι αγωνιστές άρχισαν να εντάσσονται μαζικά στις διάφορες οργανώσεις.

Αυτό προκαλεί ανησυχία στην ολιγαρχία και τους ξένους προστάτες των συνταγματαρχών. Εκείνοι για ν’ αποφύγουν μια ανατροπή που θα άλλαζε ριζικά το σύστημα δουλεύουν για την αλλαγή του σκηνικού.

Έτσι τις 2^η Ιουλίου κάτω από τις συνθήκες μετά το έγκλημα της Κύπρου, που οδήγησε στην κατάληψη του μισού νησιού απ’ τους Τούρκους, η χούντα πέφτει.

27 χρόνια μετά. Το Πολυτεχνείο φαντάζει αρκετά άβολο και ξεπερασμένο … κάτι σαν φάντασμα του παρελθόντος που στριφογυρίζει ασθμαίνοντας σε δρόμους που άλλοτε είχε πυρπολήσει καρδιές και σήμερα αρνούνται να το δεχτούν ακόμα στη μνήμη.

Μερικοί υποστηρίζουν πως ο αγώνας του Πολυτεχνείου πήγε χαμένος αφού τα συνθήματα της εξέγερσης παραμένουν επίκαιρα.

Η ιστορία, όμως άλας μας λέει. Ο τόπος μας απαλλάχτηκε πρώτα-πρώτα από το παλάτι και τους πράκτορές του δικούς μας και ξένους. Οι χιλιάδες εκπατρισμένοι από τον εμφύλιο επιστρέψανε στα σπίτια τους και η αστυνομία έχασε τη δύναμή της. Κάθε χωροφύλακας ήταν τότε, αλλά και πριν τη χούντα ο φόβος και ο τρόμος κάθε συνοικίας. Στα χωριά βέβαια ήταν αυτοκράτορας. Ψώνιζαν δίνοντας χιλιάρικο και περνάν πίσω 10 κατοστάρικα. Ξανά υπάρχει βουλή, εκλογές, εφημερίδες. Για πρώτη φορά μετά τη χούντα μεταπολεμικά ο νεοέλληνας διαβάζει την εφημερίδα του ελεύθερα, χωρίς να τον καλούν στην αστυνομία.

Ακόμα μετά την χούντα χάρη στην ώθηση που έδωσε στο λαικό κίνημα το πνεύμα του Πολυτεχνείου στήνεται στην χώρα μας το κράτος πρόνοιας. Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Γεωργίου Παπανδρέου που είχε διακοπεί βίαια ξαναμπαίνει σε εφαρμογή το 1976 και για πρώτη φορά τα Ελληνόπουλα έρχονται σ’ επαφή με τα νεοελληνικά κείμενα και το πνεύμα των Αρχαίων Ελληνικών γραμμάτων με την εισαγωγή των Αρχαίων από μετάφραση.

Το κυριότερο, όμως είναι, ότι λειτουργεί ομαλά η αντιπροσωπευτική κοινοβουλευτική δημοκρατία για πρώτη φορά στον τόπο μας μετά το ’21.

Αν δεν μεσολαβούσε το Πολυτεχνείο μάλλον σε ρεπούμπλικα αλλά τούρκα θα είχαμε εξελιχτεί το πολύ σαν μια Δημοκρατία τύπου Πινοσέτ.

Αν είχε μείνει ο Μαρκεζίνης, όπως υποστήριζαν πολλοί πολιτικοί του κέντρου και της δεξιάς τότε ακόμα και της ρόζ αριστεράς, θα είχαμε μια δημοκρατία τύπου Πινοσέτ. Αν είχε σχηματιστεί κυβέρνηση Μαύρου-Κανελόπουλου, πρόταση που μπήκε προς ψήφιση στις συνελεύσεις του Πολυτεχνείου και απορρίφτηκε από τους φοιτητές και τους εργάτες θάμασταν με τον Ιωαννίδη κάτι μεταξύ Εβρέν και Καρανταγή στην Τουρκία.

Θα πει κανείς πως η νέα ζωή που ελπίσαμε οι περισσότεροι εκείνη την εποχή και για την οποία σακατεύτηκαν ή σκοτώθηκαν τόσα άτομα δεν ήρθε, δεν την είδαμε. Η ώρα του ΄΄εμείς’’ και όχι του ΄΄εγώ’’ όπως εδώ και τόσα χρόνια ζητούσε ο Μακρυγιάννης δεν σήμανε.

Πράγματι από το τρίπτυχο Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία μόνο το τρίτο έχει εν μέρει πραγματοποιηθεί, ενώ τα δύο άλλα παρά την προώθησή τους στην 12ετία 74-85 προωθήθηκαν αρκετά σήμερα παραμένουν επίκαιρα και μάλιστα το πρώτο πιο οξυμένο απ’ ότι τότε.

Όμως γι'αυτό δεν φταίει το Πολυτεχνείο. Αντίθετα. Το σύνθημα για αξιοπρεπή για όλους και σύμφωνη με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του εργαζόμενου, δωρεάν ανθρωπιστική και πολυτεχνική παιδεία και εθνική ανεξαρτησία, που εκφράστηκαν με το σύνθημα Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία, Έξω οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, συνοδεύονταν από το σύνθημα ενότητα και πάλη. Αγρότες-εργάτες και φοιτητές.

Κατά τη διάρκεια της χούντας πιστέψαμε σε μια αληθινή ιδέα, τη δημοκρατία. Πολλοί όμως ξεχάσαμε ότι η προστασία της είναι και προσωπική ευθύνη του καθενός. Έτσι την καταντήσαμε ανενεργή.

Ο πολύς ο κόσμος πίστεψε σ’ εκείνους, πολλοί από τους οποίους είχαν παλέψει κατά της χούντας και είχαν την καλή μαρτυρία, που τους προπαγάνδιζαν το περιττό των αγώνων και έμμεσα καλλιεργούσαν την άποψη ότι ο αγώνας δικαιώθηκε. Έτσι πολλοί ακολούθησαν την αρχή: ΄΄Ο καθένας σπίτι του και για τον εαυτό του’’. Αμελήθηκε η συλλογικότητα που οδηγεί στην διεύρυνση της δημοκρατίας με τη λειτουργία των συμμετοχικών θεσμών, και ταυτόχρονα την κατάκτηση της ποιότητας ζωής.

Γι'αυτό επιμένουμε πως το πνεύμα του Πολυτεχνείου παραμένει ζωντανό.

Η εξέγερση του Νοέμβρη του 1973 θρυμμάτισε την απαισιοδοξία και την παθητική αναμονή για την πτώση τους χούντας. Ξεπέρασε την ηττοπάθεια και την ρουτίνα. Ανέτρεψε τις εντυπώσεις ότι η πολιτική είναι οι κινήσεις και οι χειρισμοί κορυφών.

Μπορεί να μας εμπνεύσει στον αγώνα μας πρώτα κατά της ηττοπάθειας. Αμέσως μετά ν’ αρχίσουμε έναν οργανωμένο αγώνα κόντρα στην νέα τάξη πραγμάτων. Για έναν κόσμο χωρίς πολέμους, δυστυχία, φασισμό, εκμετάλλευση. Για έναν κόσμο ελεύθερο, όμορφο, δημιουργικό. Πιστεύω περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι ανάμεσα στην ΄΄παντούφλα και το οδόφραγμα υπάρχει η αναγκαιότητα της εγρήγορσης’’.

Το Πολυτεχνείο ζει μες στους αγώνες ενάντια στην ανεργία, την ανασφάλεια, την ανέχεια, για ψωμί και μια παιδεία που θα βοηθάει τους μαθητές να κατανοούν και να ερμηνεύουν την πραγματικότητα στο σύνολό της , που θα διασφαλίζει τη δυνατότητα του πολίτη να συμμετέχει ενεργητικά στα κοινωνικά δρώμενα, θα προάγει τις δημοκρατικές αξίες και ανθρωπιστικά ιδανικά.

Ο αγώνας συνεχίζεται, όχι μόνο για να μην έρθει ποτέ, πια δικτατορία, αλλά για να μπορέσει και η χώρα μας ανεξάρτητη, δημοκρατική, να ακολουθήσει μια πορεία οικονομικής πολιτιστικής ανάπτυξης, με στόχο μια πλουραλιστικής κοινωνίας των πολιτών, μια κοινωνία με δικαιοσύνη και αλληλεγγύη, μια κοινωνία με παιδεία και ελευθερία.

Αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο σε όσους πέσανε το Νοέμβρη και κατά την επτάχρονη δικτατορία.

Κι ας έχουμε στο νου μας τα λόγια του Τούρκου φιλέλληνα και ανθρωπιστή ποιητή:

Αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς, τότε πως θα σβήσουν τα σκοτάδια;

Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο

‘Σας Μιλάει ο Σταθμός των Ελεύθερων αγωνιζόμενων Φοιτητών, των Ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων’

Έτσι άνοιξε ο ραδιοφωνικός σταθμός των φοιτητών του Πολυτεχνείου, το Νοέμβρη του 1973.

Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες θα ακούμε τα παραπάνω λόγια και η μνήμη μας θα μας θυμίζει ότι το Νοέμβρη του ’73 τα νιάτα της Ελλάδας πάλεψαν γενναία και κατάφεραν μαζί με το λαό να της χαρίσουν τη Λευτεριά.

Κι ας πάμε για λίγο πίσω στο χρόνο.

Απρίλης 1967. Μια ομάδα Ελλήνων αξιωματικών (ο ανισόρροπος φασίστας συνεργάτης των Γερμανών Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο Πατίλης, ο Πατακός, ο Μακαρέζος) που δεν ήταν τίποτε άλλο από προδότες, με τη βοήθεια των Αμερικάνων, έγιναν οι κυβερνήτες της χώρας μας.

Η πατρίδα μας για 7 ολόκληρα χρόνια από το 1967 ως το 1974 αλυσοδέθηκε. Η λευτεριά της φυλακίστηκε.

Ο τόπος έγινε ένα απέραντο στρατόπεδο εξόριστων.

Απαγόρεψαν στον κόσμο να διαβάζει την εφημερίδα που προτιμούσε. Τα καλύτερα βιβλία αποσύρθηκαν από την αγορά. Οι αστυνομικοί διάβαζαν την αλληλογραφία. Παρακολουθούσαν εκείνους που άκουγαν ξένους ραδιοφωνικούς σταθμούς και τους φακέλωναν.

Όσοι τόλμαγαν να διαμαρτυρηθούν γι’ αυτή την κατάσταση ή ζήταγαν δουλειά για όλο τον κόσμο και καλύτερα μεροκάματα κλείνονταν σε σκοτεινά κελιά και βασανίζονταν αλύπητα.

Οι πιο δραστήριοι δήμαρχοι, κοινοτάρχες, συνδικαλιστές, δάσκαλοι, λογοτέχνες και φοιτητές εξορίστηκαν στα ξερονήσια.

Ο πατέρας εξορία

και το σπίτι ορφανό

ζούμε μες στη τυραννία

και στο σκοτάδι το πικρό.

Κλαιει η μάνα τώρα μόνη

κλαίν τα δένδρα, τα βουνά

στην πατρίδα μας νυχτώνει

ορφανή η αγκαλιά.

και συ λαέ βασανισμένε,

Μη ξεχνάς τον Ωρωπό.

Τα λόγια αυτού του τραγουδιού μας δίνουν το κλίμα της εποχής. Και το παρακάτω γράμμα δύο παιδιών στον εξόριστο πατέρα τους έρχεται να τα επαληθεύσει.

΄΄Αγαπημένε μου πατερούλη

Χθες και σήμερα είμαστε μαζί με τη Ζωίτσα μόνα μας στο σπίτι χωρίς τη μαμά. Η μαμά μου είπε να σου γράψω γιατί αυτή ίσως να μη μπορέσει. Τώρα τελευταία ήταν πολύ άρρωστη και χθές το πρωί τη πήρε η γειτόνισσά μας η κυρία Αννα και την πήγε στο νοσοκομείο. Άκουσα να λεει ο γιατρός που ήρθε στην κυρία Άννα πως η μαμά έχει καρκίνο και θα αργήσει νάρθει στο σπίτι. Τι είναι αυτό μπαμπά; Είναι κακό; Εσύ πότε θάρθεις στο σπίτι να κοιμάσαι μαζί μας τώρα να μη φοβόμαστε; Αυτές τις μέρες δεν θα πάω σχολείο για να προσέχω τη Ζωή μας. Η κυρία Άννα μας έφερε και φάγαμε δύο μέρες και μας είπε πως θα μας φέρει και αύριο. Μπαμπά που είναι αυτή η Γυάρος και δεν μπορείς νάρθεις; Νάρθουμε να σε πάρουμε εμείς; Μπαμπά πες μας τι να κάνουμε;

Μπαμπά σε φιλούμε

Νίκος και Ζωίτσα΄΄.

Και κάθε μέρα που περνούσε ο λαός υπέφερε όλο και πιο πολύ, ώσπου η πίκρα που σιγά-σιγά μεγάλωνε, φούντωσε σαν θολό κατεβασμένο ποτάμι κι έγινε οργή όλα αυτά τα χρόνια.

Κι άρχισαν τότε οι πρώτες αντιδράσεις ενάντια στη Χούντα. Οι εργάτες απεργούσαν και οι φοιτητές δεν πήγαιναν στα μαθήματά τους.

Έτσι ο αγώνας των φοιτητών ξεκινάει με το σύνθημα:

΄΄Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία’’

Νοέμβρης 1973 και στο Πολυτεχνείο οι φοιτητές οργανώνονται για να πολεμήσουν τη χούντα. Μαζί τους έχουν τη νεολαία και όλο τον κόσμο.

14 Νοέμβρη.

Οι φοιτητές αρχίζουν να συγκεντρώνουν τρόφιμα, φάρμακα, μπαίνουν φρουρές σε ορισμένα σημεία του Πολυτεχνείου και δημιουργούνται διάφορες επιτροπές αγώνα.

15 Νοέμβρη.

Οργανώνεται ιατρείο.

Και το βράδυ ακούγεται στην επαναστατημένη Αθήνα το μήνυμα ΄΄Εδώ Πολυτεχνείο, Εδώ Πολυτεχνείο’’ και οι εκπομπές των ελεύθερων πολιορκημένων από το Ραδιοφωνικό Σταθμό που έστησαν. Οι φοιτητές δηλώνουν πως θα συνεχίσουν τον αγώνα τους και καλούν το λαό και τους πολιτικούς να τους συμπαρασταθούν.

16 Νοέμβρη.

Έξω από το Πολυτεχνείο έχουν συγκεντρωθεί χιλιάδες λαού, φοιτητές, φοιτήτριες, εργάτες, εργάτριες, μαθητές, μαθήτριες, δημόσιοι υπάλληλοι και πολίτες από κάθε χώρο.

Κάποιοι νέοι οχυρώνουν τον χώρο με οδοφράγματα και άλλοι ακινητοποιούν λεωφορεία και τρόλεϊ.

Τα συνθήματα, ΄΄Ζήτω η Λευτεριά, Κάτω η τυραννία, Είμαστε αδέρφια, Κάτω η Χούντα, Έξω οι Αμερικανοί, Απόψε πεθαίνει ο φασισμός, Ψωμί-Παιδεία-Ελευθερία’’ ακούγονται όλο και πιο δυνατά.

Η Χουντική Κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι: ‘ο χώρος είναι άσυλο φοιτητών ιερό και δε θα παραβιασθεί’.

Παρ’ όλα αυτά πυροβολούν τους άοπλους φοιτητές και όσους τους συμπαραστέκονται. Πολλοί οι τραυματίες.

Ο πολιορκημένος Ραδιοφωνικός σταθμός ζητάει γιατρούς. Πάρα πολλοί ανταποκρίνονται και βοηθούν αν και κινδυνεύουν.

17 Νοέμβρη, ώρα 2 το πρωί.

Τα τάνκς πλησιάζουν το Πολυτεχνείο και οι πολιορκημένοι φοιτητές φωνάζουν: ‘Φαντάροι, είμαστε άοπλοι, είμαστε αδέρφια μη μας χτυπήσετε’.

Ώρα 3 το πρωί. Ένα τανκ γκρεμίζει την πόρτα του Πολυτεχνείου και στρατός και αστυνομικοί μπαίνουν στο προαύλιο. Ο ραδιοφωνικός σταθμός καταγγέλλει την ανίερη πράξη του διχτάτορα Παπαδόπουλου. Οι φοιτητές προσπαθούν να ξεφύγουν. Πολλοί φαντάροι αν κι έχουν εντολή να χτυπούν αλύπητα τους προστατεύουν και τους βοηθούν.

Εκατοντάδες από τους κλεισμένους στον περίβολο του Ιδρύματος πιάστηκαν και οδηγήθηκαν στην ΕΣΑ (Στρατιωτική Αστυνομία) όπου βασανίστηκαν φρικτά.

Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός των Ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών και των ελεύθερων αγωνιζόμενων πολιτών μεταδίδει: ‘Λαέ μας σκοτώνουν! Την ώρα τούτη πεθαίνουμε για τη Λευτεριά σου! Μας σκοτώνουν! Βοήθεια θα νικήσουμε! Ο φασισμός επέδρασε, αλλά Δε θα περάσει… Να, φτάσαν. Ακούτε τους πυροβολισμούς… Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού τη τρομερή… και μετά δεν ξανακούστηκε τη βραδιά εκείνη.

Το κυνηγητό λαού και φοιτητών συνεχίστηκε μέχρι το πρωί. Οι νεκροί είναι επίσημα δεκάδες και οι τραυματίες εκατοντάδες.

Η εξέγερση του Πολυτεχνείου δεν έξιωξε αμέσως τη Χούντα αλλά τα θεμέλιά της ράγισαν από τον αγώνα της νεολαίας και τον Ιούλιο του 1974 ο λαός μας πανηγύρισε την αποκατάσταση της Δημοκρατίας.

Ο αγώνας του Νοέμβρη του ’73 δείχνει πως η αγάπη για τη Λευτεριά και η αντίσταση σε κάθε λογής τυράννους δεν εγκατέλειψε ποτέ τους Έλληνες.

Το αντιστασιακό πνεύμα του ’21 πέρασε στους νέους που πολέμησαν στο Αλβανικό μέτωπο και αργότερα στους αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης. Κι ενώ την αντίσταση της κατοχής την κράτησαν επί μια γενιά το επίσημο κράτος και το κατεστημένο στην καραντίνα, τυλιγμένη με τη συνωμοσία της σιωπής, το πνεύμα της πέρασε σιωπηλά στα νέα παιδιά του Νοέμβρη του ‘’73. Κι αυτό φαίνεται από τα διασκευασμένα τραγούδια του ‘’21: ΄΄Μαύρη η ζωή που κάνουμε εμείς οι φοιτητές, Πότε θα κάνει ξαστεριά να κατεβώ στο Σύνταγμα, στις στράτες της Αθήνας, κι Γιούπι-γιούπι για, θέλουμε δημοκρατία και κυρίαρχος να είναι ο λαός’’.

Το Πολυτεχνείο Ζει

Και μας οδηγεί.

Στέργιος Ηλίας