Σήμερα Πέμπτη τις 6.30 στην «ΟΑΣΗ»

Σήμερα Πέμπτη 7/5 το απόγευμα τις 6.30 θα συναντηθούμε στην «ΟΑΣΗ» για να συζητήσουμε:

1. Συμπεράσματα Δημόσιας Συζήτησης
2. Έκδοση φυλλάδιου με τις εισηγήσεις & τις προτάσεις στη Δ.Σ.
3. Επόμενες δράσεις και ενέργειες για την "ΟΑΣΗ".

Μπορούν {και πρέπει...} να συμμετέχουν όλες και όλοι, δεν υπάρχει κανένας όρος {"ταμειακώς εντάξει" ή παρόμοιος...} που να αποκλείει κάποιον πολίτη!
Aνάρτηση από Πολίτες για την «ΟΑΣΗ»

http://polites4oassi.blogspot.com/2009/05/630.html
http://polites4oassi.wordpress.com/

Γιάννενα: Δημόσια συζήτηση για την Όαση

Την Τετάρτη 29 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

στις 7:30 το απόγευμα στα Γιάννενα

στην αίθουσα του Τεχνικού Επιμελητηρίου (στοά Αραβαντινού 6) πραγματοποιείται

Δημόσια Συζήτηση για την Όαση

, το κτήριο του Άρη Κωνσταντινίδη, που στέκει εγκαταλειμμένο σχεδόν ένα χρόνο στο κέντρο των Ιωαννίνων, έρμαιο των κερδοσκοπικών συμφερόντων του Δήμου και των ιδιωτών. Στόχος της δημόσιας συζήτησης είναι να κατατεθούν προτάσεις τόσο για την Όαση όσο και για τον περιβάλλοντα κοινόχρηστο χώρο για να επανακτήσουν το δημόσιο χαρακτήρα τους.

Στη συζήτηση θα γίνουν εισηγήσεις από τους

Γεράσιμο Σκλαβούνο, Πολιτικό Μηχανικό, Πολεοδόμο- Χωροτάκτη

Πάνο Τότσικας, Αρχιτέκτονα Πολεοδόμο

Άλεξ Μπέγκα, Αρχιτέκτονα Μηχανικό

και θα ακολουθήσει συζήτηση. Ευπρόσδεκτες προτάσεις, παρεμβάσεις, τοποθετήσεις από κάθε πολίτη που ενδιαφέρεται για το δημόσιο χαρακτήρα της Όασης και ευρύτερα τους δημόσιους χώρους. Έχουν ήδη κατατεθεί αρκετές προτάσεις για δημόσια χρήση της Όασης και μπορείτε να δείτε κάποιες από αυτές στα μπλογκς των Πολιτών για την Όαση (polites4oassi.blogspot.com & polites4oassi.wordpress.com). Εκεί μπορείτε να βρείτε και άλλο υλικό.


ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗ

ΟΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΟΧΙ ΤΩΝ ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΩΝ


ΑΣ ΔΩΣΟΥΜΕ ΤΕΛΟΣ ΣΤΙΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΧΩΡΩΝ

Πολίτες για την «ΌΑΣΗ»

Email:polites4oassi@gmail.com

ΔΙΚΤΥΟ: για τον άγριο ξυλοδαρμό κουρδου Πρόσφυγα από λιμενικούς στην Ηγουμενίτσα

Δίκτυο Μεταναστών

Η Ευρώπη-Φρούριο Δολοφονεί
Να σταματήσει ο πόλεμος ενάντια στους πρόσφυγες

Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Ο 29χρονος Κούρδος πρόσφυγας από το Ιράκ Αριβάν Οσμάν Αμπντουλάχ που χαροπαλεύει στο νοσοκομείο Παπανικολάου της Θεσσαλονίκης υπήρξε θύμα άγριου ξυλοδαρμού από άντρες του λιμενικού στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Η απόκρυψη του περιστατικού από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας αρχικά και η προσπάθεια συγκάλυψής του στη συνέχεια μας καθιστά βέβαιους: Ο Κούρδος πρόσφυγας δεν «αυτοτραυματίστηκε».
Αλλά ούτε η ΕΔΕ που αποφασίστηκε 18 ημέρες μετά το περιστατικό μας πείθει ότι οι ένοχοι θα εντοπιστούν και θα τιμωρηθούν. Η ασυλία και ατιμωρησία που απολαμβάνουν οι άντρες των σωμάτων ασφαλείας είναι σκανδαλώδης, ιδιαίτερα όταν αφορούν παραβιάσεις σε βάρος μεταναστών και προσφύγων «χωρίς χαρτιά». Την ίδια στιγμή είναι προφανές ότι αρμόδιο για τη διενέργεια της ΕΔΕ δεν μπορεί να είναι το σώμα που εμπλέκεται στο υπό διερεύνηση περιστατικό.

Δυστυχώς, ο βαρύτατος τραυματισμός του Κούρδου πρόσφυγα δεν μας εκπλήσσει. Ο Αριβάν Οσμάν Αμπντουλάχ υπήρξε ένα ακόμη θύμα της ανεξέλεγκτης και δολοφονικής δράσης του λιμενικού κατά τις «επιχειρήσεις αποτροπής της λαθρομετανάστευσης». Ένα ακόμη θύμα της δια της βίας «αποτροπής» και της προς παραδειγματισμό «αποθάρρυνσης» των προσφύγων που έχουν καταστεί οι βασικές αρχές της αντιμετώπισης των προσφύγων του πολέμου και της φτώχιας από την κυβέρνηση.
Οι στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις που εξαπολύονται τόσο στα δυτικά λιμάνια της Πάτρας και της Ηγουμενίτσας από όπου οι πρόσφυγες επιχειρούν να διαφύγουν προς την Ιταλία, όσο και κατά την είσοδό τους, στα ανατολικά θαλάσσια και χερσαία σύνορα, αποτελούν μια διαρκή απειλή για τη ζωή και αξιοπρέπεια των προσφύγων. Λαμβάνοντας χώρα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και ενάντια σε ανθρώπους χωρίς δικαιώματα, ο «ακήρυχτος» αυτός πόλεμος ενάντια στους πρόσφυγες προκαλεί θύματα που παραμένουν συνήθως άγνωστα, νεκρούς που παραμένουν αδιεκδίκητοι.
Δεν μπορούμε να σιωπούμε μπροστά στο έγκλημα που διαπράττεται στα ελληνικά σύνορα, δεν μπορούμε να εθιστούμε στη βαρβαρότητα της «καταπολέμησης της λαθρομετανάστευσης». Κανείς δεν κινδυνεύει από τους ανθρώπους που δραπετεύουν από τον πόλεμο και την εξαθλίωση αναζητώντας μια καλύτερη ζωή. Κινδυνεύουμε όμως από την συρρίκνωση των δικαιωμάτων μας και τον εκβαρβαρισμό της κοινωνίας που προκαλούν οι ρατσιστικές πολιτικές των Σαρκοζί, Μπερλουσκόνι και Καραμανλή.

Απαιτούμε:
- Να αποτραπεί κάθε προσπάθεια συγκάλυψης της υπόθεσης.
- Να προστατευθούν οι πρόσφυγες αυτόπτες μάρτυρες του περιστατικού.
- Να αφαιρεθεί η ανάκριση από τα χέρια του άμεσα εμπλεκόμενου στο περιστατικό λιμενικού σώματος και να ανατεθεί σε ανεξάρτητη αρχή.
- Να ελεγχθεί και ερευνηθεί γενικότερα η στάση των λιμενικών της Ηγουμενίτσας και της Πάτρας απέναντι στους πρόσφυγες, καθώς υπάρχουν σωρεία καταγγελιών για αντίστοιχα περιστατικά βίας.
- Να τεθεί άμεσα στη διάθεση της ανάκρισης το όνομα των δραστών και να διερευνηθεί η συμμετοχή του σε άλλα περιστατικά βίας ενάντια σε πρόσφυγες

Κείμενο αποχώρησης των αγωνιστών Λ.Απέκη & Γ.Μαϊστρου από τη ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ

Φίλοι και φίλες της ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗΣ,
Ο έλεγχος της ΠΟΣΔΕΠ από το μπλοκ της «ανακατάληψης» (ΠΑΣΟΚ, Ανανεωτική πτέρυγα ΣΥΝ, ΝΔ), όπως φάνηκε από τα πρώτα κιόλας δείγματα της πολιτικής που θα ακολουθηθεί, διαμορφώνει πολύ αρνητικό κλίμα για τον αγώνα υπεράσπισης του δημόσιου πανεπιστήμιου και
για την αποτροπή της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης.
Δυστυχώς, ενώ η συγκυρία απαιτεί εγρήγορση και διαρκή αγώνα για να ανατραπεί αυτό το αρνητικό δεδομένο, η εξέλιξη στην πολιτική που επικράτησε τελικά, και ακολουθείται μετά το Συνέδριο από τη ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ, δεν ανταποκρίνεται, κατά την εκτίμησή μας, σε αυτές τις
απαιτήσεις.

· Ξεκίνησε με πολεμική κατά των εκπροσώπων στην προηγούμενη ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ και την φθορά τους για τη στάση τους στην Ομοσπονδία.
· Ακολούθησε η άρνηση πολιτικής συζήτησης μέσα στη ΣΥΣ για την πολιτική
αντιπαράθεση και την κρίση εμπιστοσύνης που οδήγησε σε κατάσταση ρήξης, (αγνοώντας τον απολογισμό που κατατέθηκε από τους τέσσερις εκπροσώπους στην ΕΓ)

Καταστάσεις που οδήγησαν τους υπογράφοντες να μην επιδιώξουν ούτε καν την υποψηφιότητά τους για το 9ο Συνέδριο, γεγονός που επίσης δεν απασχόλησε τη ΣΥΣ.
Ακολούθησαν κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου:
· Η προσπάθεια επιβολής άλλου κειμένου για τον προγραμματισμό δράσης, παρά την ύπαρξη κοινού κειμένου σύγκλισης που είχε διαμορφωθεί σύμφωνα με διαδικασία που αποφασίστηκε από τη ΣΥΣ
· Η μη τήρηση των κανόνων που συμφωνήθηκαν, με αποκλεισμό των διαφορετικών απόψεων και εξαφάνιση προσώπων που θα σηματοδοτούσαν τη συνέχεια της προηγούμενης ηγεσίας στην τελική εκπροσώπηση της ΣΥΣ στη νέα ΔΕ και την ΕΓ (έτσι, δεν θεωρήθηκε εκλόγιμος σύντροφος για το οποίο, εκτός των άλλων, εκκρεμεί ποινική δίωξη εις βάρος του για συνδικαλιστική δράση).
· Οι προσπάθειες συνεργασίας, μέσα στο συνέδριο, με τις αντίπαλες παρατάξεις που μας πολέμησαν λυσσαλέα (κοινά κείμενα ψηφισμάτων με ΑΡΜΕ, ΚΙΠΑΝ).

Μετά τη συγκρότηση της νέας ηγεσίας στην ΠΟΣΔΕΠ, ακολούθησαν:
· Οι παλινωδίες στις θέσεις που παρουσιάζονται από τους εκπροσώπους της ΣΥΣ στη νέα ΔΕ, όπου, ενώ η εγκατάλειψη της θέσης κατά της διαδικασίας της Μπολόνια από τη νέα ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ αναφέρθηκε ως λόγος αποχώρησης των εκπροσώπων της ΣΥΣ από τη πρώτη συνεδρίαση της ΔΕ. Αμέσως μετά ήρθε
· το “Υπόμνημα” της ΣΥΣ προς το ΥΠΕΠΘ, όπου αγνοούνται τόσο η θέση κατά της Μπολόνια όσο και οι περισσότερες θεσμικές θέσεις της ΣΥΣ (νόμος Γιαννάκου, “πρότυπος” εσωτερικός κανονισμός, “αξιολόγηση”, πιστωτικές μονάδες, κ.ά.).

Με τις επιλογές, ενέργειες, θέσεις, πράξεις και παραλείψεις που ακολουθεί η ΣΥΣ, σταδιακά ακυρώνονται, κατά την εκτίμησή μας, θεμελιώδεις κατακτήσεις της ΣΥΣ, της ΠΟΣΔΕΠ και του πανεπιστημιακού κινήματος.
Κατά την εκτίμησή μας, με αυτή την πολιτική δεν διασφαλίζεται, τόσο στη ΣΥΣ όσο και στην ΠΟΣΔΕΠ, η συνέχεια και η συνέπεια στις κατακτημένες θέσεις και στην αγωνιστική στάση για την αποτροπή της αναδιάρθρωσης, η συμπόρευσή μας με το μαχόμενο φοιτητικό κίνημα και το
κίνημα παιδείας.
Είναι πολύ οδυνηρό για μας αυτή η στάση και πολιτική να μας υποχρεώνει να μη συμμετέχουμε στη λειτουργία αυτής της συλλογικότητας, της ΣΥΣ, μετά από πάρα πολλά χρόνια κοινών αγώνων.

Συντροφικά
Λάζαρος Απέκης, Γιάννης Μαΐστρος
Απρ. 2009

H Άνοδος της ακροδεξιάς και το ανταγωνιστικό κίνημα στην Ιταλία

μια συζήτηση με τον Sergio Bianchi και η Ilaria Bussoni

ΒΟ: Ποιοι ήταν οι κοινωνικοί µετασχηµατισµοί που οδήγησαν στην ανάδυση της ακροδεξιάς, και από πότε άρχισαν να αλλάζουν την ιταλική πραγµατικότητα;

Sergio Bianchi: Νοµίζω ότι η ιστορική περίοδος που σήµανε την αρχή αυτών των κοινωνικών µετασχηµατισµών ήταν οι αρχές της δεκαετίας του ‘80. Πρόκειται για την περίοδο κατά την οποία έλαβε χώρα η υλική ήττα των δυνάµεων και της ορµής της αριστεράς που συγκρούστηκε τα 20 προηγούµενα χρόνια (δεκαετίες ‘60-‘70), µιας και το ιταλικό ‘68 κράτησε πάνω από δέκα χρόνια. Αυτή η χρονολογία είναι αυτή που σηµατοδοτεί την ήττα του πιο προωθηµένου τµήµατος της εργατικής τάξης που είναι αυτό στην Fiat. Τον Οκτώβρη του 1980, µετά από 35 µέρες απεργία κερδίζει τελικά η διοίκηση και τα συνδικάτα αποδέχονται τις απολύσεις, που στην πραγµατικότητα ήταν απολύσεις της πολιτικής πρωτοπορίας των εργατών των προηγούµενων ετών. Αυτό ήταν κάτι σηµαντικό και κατά την άποψη µου σηµατοδοτεί το κλείσιµο της µαχητικής περιόδου του ‘60-‘70. Αυτή η ήττα σηµαδεύτηκε από το γεγονός ότι τα αφεντικά της Fiat κατάφεραν να οργανώσουν την επονοµαζόµενη πορεία των 40.000: Πρόκειται για πορεία ατόµων που εναντιώθηκαν στις καταλήψεις του εργοστασίου Mirafiori της Fiat στο Τορίνο. Ήταν µια διαδήλωση στην οποία συµµετείχαν η ιεραρχία του εργοστάσιου, οι επόπτες αλλά και η µεσαία τάξη του Τορίνο, καταστηµατάρχες, έµποροι, µικροαστοί. Η διοίκηση λοιπόν κατάφερε µε αυτή τη µεγαλειώδη πορεία των 40.000 να εκφοβίσει τους συνδικαλιστές, οι οποίοι στην ουσία διαπραγµατεύτηκαν την απόλυση δεκάδων χιλιάδων συναδέλφων τους.

Έτσι, αυτή είναι η ηµεροµηνία από την οποία και έπειτα αρχίζει σταδιακά η αντεπίθεση και αλλάζει ριζικά η µαχητικότητα των εργατικών αγώνων, καθώς ακολουθεί η δεκαετία του ‘80 που είναι γνωστή ως η εποχή της παλινόρθωσης, επιστρέφει η δεξιά και ξαναπερνάει η πρωτοβουλία των κινήσεων στις διοικήσεις των επιχειρήσεων. Αυτό είναι το σηµείο που ραγίζουν υλικά οι επαναστατικές δυνάµεις και ταυτόχρονα τα αφεντικά παίρνουν στα χέρια τους την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ακολουθεί ένας καθολικός επαναπροσδιορισµός της εργασίας κι εφόσον τα αφεντικά έχουν ξεµπερδέψει µε την εργατική πρωτοπορία, επαναφέρουν στην παραγωγή όλα αυτά που κράτησαν τόσο χρόνια στις αποθήκες. Ήταν γνωστό ότι η Fiat είχε αγοράσει καινούργια µηχανήµατα που θα της επέτρεπαν να προχωρήσει στην ροµποτοποίηση της παραγωγής, αλλά η προϋπόθεση γι’ αυτό ήταν να ηττηθεί η εργατική πρωτοπορία. Τότε ήταν που εµφανίστηκαν τα νέα µοντέλα της Fiat. Έτσι λοιπόν η Fiat από προωθηµένος χώρος της εργατικής πάλης (η µεγαλύτερη αυτοκινητοβιοµηχανία της χώρας) µετατρέπεται σε πολιτικοκοινωνικό εργαστήριο, µέσα στο οποίο λαµβάνει χώρα µια διπλή επίθεση: µια αυτή που ήδη αναφέραµε και µια δεύτερη µέσω της υψηλής τεχνολογίας, η οποία είχε ως συνέπεια την πολιτική ήττα της τεχνικής σύνθεσης της εργατικής τάξης. Αυτό που συνέβη στην Fiat ήταν αυτό που θα συνέβαινε αργότερα σε όλη την Ιταλία, δηλαδή ο ριζικός επαναπροσδιορισµός της παραγωγής µε την εισαγωγή του αυτοµατισµού και της πληροφορικής. Αυτά συνέβησαν τη δεκαετία του ‘80.

ΒΟ: Αυτού του τύπου η προσέγγιση µας φαίνεται αρκετά υλιστική, το να ξεχωρίζεις ένα επιµέρους στοιχείο της αλλαγής της πάλης: ήττα της τεχνικής σύνθεσης συνεπάγεται ταξική ήττα και να το ανάγεις σε κεντρικό. Γιατί να είναι οι διαδικασίες της παραγωγής εκείνες που καθορίζουν την ταξική σύνθεση και δεν είναι οι ταξικοί αγώνες;

Sergio Bianchi: Μιλάµε για δυο διαστάσεις, η µια είναι η πολιτική σύνθεση και άλλη η τεχνική σύνθεση όπως είναι δοµηµένη µέσα στην παραγωγική διαδικασία, δηλαδή πως είναι συντεθειµένη η εργατική τάξη. Δεν είναι ζήτηµα ποσοτικό της εργατικής τάξης, αλλά της κεντρικότητας της εργατικής τάξης. Η ανάλυση, στην οποία εγώ συµµετέχω, βλέπει την ταξική σύνθεση να αποτελείται από δυο µέρη, την πολιτική σύνθεση και την τεχνική σύνθεση. Ως πολιτική σύνθεση εννοούµε την συγκέντρωση πολιτικής δύναµης που η τάξη επιτυγχάνει µέσα από τους ταξικούς αγώνες και που µετατρέπεται σε ικανότητες και τρόπους οργάνωσης, οι οποίοι στη συνέχεια διαχέονται σε ολόκληρη την κοινωνία. Αυτή η ανάλυση είναι σίγουρα υποκειµενική. Η τεχνική σύνθεση είναι µια υλιστική ανάλυση: είναι ο τρόπος που διαµορφώνεται η εργατική τάξη µέσα στην παραγωγική διαδικασία. Μέσα στη σχέση που αναπτύσσεται µεταξύ της νεκρής εργασίας των µηχανηµάτων και της ανθρώπινης εργασίας διαµορφώνεται η τάξη. Ως νεκρή εργασία εννοούµε την εργασία των µηχανηµάτων και ως ζωντανή εργασία εννοούµε την ανθρώπινη εργασία κι αυτή είναι ο τεχνικός προσδιορισµός της τάξης. Ως πολιτικό προσδιορισµό της τάξης εννοούµε την πολιτική εξουσία που η εργατική τάξη καταφέρνει να έχει µέσα από αυτή τη διαδικασία και να θέσει τους πολιτικούς, τους θεσµικούς ακόµα και τους συνταγµατικούς όρους για να τροποποιήσει την κοινωνική διαδικασία. Αυτό το σχήµα είναι γνωστό στην Ιταλία και όχι µόνο, ως ρεύµα του εργατισµού, το οποίο αποτέλεσε το θεωρητικό εργαλείο των εξωκοινοβουλευτικών πολιτικών δυνάµεων της εργατικής τάξης από το ‘68 και µετά, όπως ήταν η Potere Operaio (Εργατική Εξουσία), η Lotta Continua (Συνεχής Πάλη) αλλά ακόµα και µερικές ένοπλες οργανώσεις όπως οι Brigate Rosse (Ερυθρές Ταξιαρχίες).

Τώρα όσον αφορά την Fiat, εκεί συγκεντρώνονταν η πρωτοπορία της πρωτοπορίας. Η Fiat ήταν η κεντρική βιοµηχανία στην Ιταλία κι εκεί ήταν συγκεντρωµένοι χιλιάδες εργάτες. Για να καταλάβετε τι εννοώ µε την αναφορά µου στα γεγονότα του Οκτώβρη του ’80. Τρεις µήνες νωρίτερα, η εργατική τάξη είχε δεχθεί µια επίθεση σε 61 επιλεγµένα άτοµα από τα πλέον ενεργά στελέχη που εκπροσωπούσαν την εργατική πρωτοπορία, οι περισσότεροι εκ των οποίων συµµετείχαν στην Lotta Continua, στην Avaguardia Operaia (Εργατική Πρωτοπορία) και σε ριζοσπαστικά συνδικάτα. Αυτή ήταν η πρώτη επίθεση των αφεντικών, µπορεί να ακούγεται ίσως απλοϊκό, αλλά σήµερα ακόµα και τα συνδικάτα που τότε συναίνεσαν, το ερµηνεύουν µε αυτόν τον τρόπο. Έπρεπε να προηγηθεί η απόλυση των 61 µαχητικών εργατών για να ακολουθήσει µέσα στους επόµενους µήνες η απόλυση 30.000 εργατών. Πλέον δεν εκδιώχθηκε µόνο η πρωτοπορία αλλά µαζικά η πρωτοπορία της πρωτοπορίας. Είναι η πρώτη φορά που η εργατική τάξη δέχτηκε µια τόσο µεγάλη ήττα από την δεκαετία του ‘50. Τότε τις πρωτοπορίες της παραγκώνιζαν, αλλά δεν κατάφερναν να τις αποβάλουν εντελώς από την διαδικασία όπως έγινε στις αρχές του ‘80. Συνεπώς εµείς βλέπουµε την αρχή της οριστικής πλέον ήττας του κινήµατος του ’77, στην κρίσιµη αυτή περίοδο ανάµεσα στον Ιούλιο και τον Οκτώβρη του ‘80, µια ήττα που αφορούσε όλη την Ιταλία, όχι µόνο τη Fiat. Από εκείνη τη στιγµή αρχίζει όχι µόνο η παρακµή του αυτόνοµου συνδικαλιστικού κινήµατος, αλλά και του ίδιου του P.C.I. (Κοµουνιστικό Κόµµα Ιταλίας) που είχε βοηθήσει σ’ αυτό. Έµεινε µόνο η µιλιταριστική αντίσταση διαφόρων παράνοµων οµάδων που κι αυτή µε τη σειρά της ηττήθηκε ολοκληρωτικά.

Σε ό,τι αφορά την, ας την πούµε έτσι, πολιτική αντιπροσώπευση του εργατικού επαναστατικού κινήµατος έχουµε το εξής σενάριο. Όλες οι δοµές που από το ‘68 και για περισσότερα από 10 χρόνια υπήρχαν και είχαν αφήσει ρίζες, στα εργοστάσια, στις γειτονιές, στην κοινωνία, µια επαναστατική αριστερά βαθιά αυτοπροσδιοριζόµενη και ριζωµένη, τελικά εξαφανίζεται. Μιλάµε για εκατοντάδες µικρές ή µεγάλες οργανώσεις, εξωκοινοβουλευτικές, συνδικαλιστικές, ένοπλες. Μόνο το ’78-‘79 υπήρχαν γύρω στις 100 ένοπλες οµάδες, στην κάθε µια από τις οποίες συµµετείχαν από λίγα έως εκατοντάδες µέλη. Όλο αυτό στις αρχές του ‘80 ραγίζει. Τελικά 10.000 σύντροφοι µπαίνουν στη φυλακή και αντιµετωπίζουν βαρύτατες ποινές, άλλοι 1.000 αυτοεξορίζονται, για να γλιτώσουν τα χειρότερα, στη Λατινική Αµερική και αλλού. Μιλάµε για πρωτοπόρους του επαναστατικού κινήµατος εγκλωβισµένους σ’ ένα αδιέξοδο.

Στις φύλακες οι σύντροφοι από το ‘81 και µετά αντιµετωπίζουν συστηµατικά βασανιστήρια και αποµόνωση εξαιτίας της έντονης αντίστασης και αλληλεγγύης που ανέπτυξαν µέσα στις φυλακές οι ίδιοι οι κρατούµενοι. Εφαρµόστηκαν νόµοι έκτατης ανάγκης που αποσκοπούσαν στην ψυχοσωµατική ισοπέδωση των κρατούµενων, αλλά και στο να αποθαρρύνουν όσους τυχών θέλουν να συνεχίσουν στο δρόµο των ένοπλων οργανώσεων. Εκτός από την ωµή καταστολή οι σύντροφοι έχασαν την πίστη στον εαυτό τους και στην ιδέα της επανάστασης, ενσωµατώνοντας την ήττα. Παρά πολλοί αγωνιστές που είχαν πρωτύτερα επιλέξει τον επαναστατικό δρόµο όχι απλώς εγκαταλείπουν αλλά κάνουν δηµόσια µετάνοια. Ζητούν συγγνώµη που τόλµησαν να φανταστούν την επανάσταση. Και φυσικά όλο αυτό τα media το παίζουν παρά πολύ καλά. Δίνεται έξτρα δηµοσιότητα σε τέτοιες δηµόσιες µετάνοιες που για ένα διάστηµα ακολουθούν η µια την άλλη. Κι αυτό είχε ένα τεράστιο ειδικό βάρος, έκανε τα πράµατα ακόµη πιο βαριά. Αποθάρρυνση, απογοήτευση, ενσωµάτωση της ήττας.

Αρχίζει λοιπόν µια εντελώς άλλη κατάσταση, αδιανόητη πρωτύτερα. Εργάτες της Fiat αυτοκτονούν κατά εκατοντάδες. Άλλοι το ρίχνουν στα ναρκωτικά. Η ηρωίνη θερίζει στο εσωτερικό αυτού που κάποτε ήταν το επαναστατικό κίνηµα. Η ηρωίνη έγινε το κύριο εργαλείο καταστροφής της ψυχοσωµατικής κατάστασης της κάποτε εργατικής πρωτοπορίας. Μόνο σε µια περιοχή της επαρχίας του Μιλάνου, από τους 500 πάνω-κάτω συντρόφους, µπορώ να διαβεβαιώσω πως τουλάχιστον οι 100 πέθαναν από την πρέζα, είτε άµεσα από overdose είτε από τις µακροχρόνιες συνέπειές της.

Για να κλείσω µε αυτό το κοµµάτι, όταν το ‘87 µε τον Νάννι Μπαλεστρίνι αποφασίσαµε να γυρίσουµε στην Ιταλία, γιατί τα δικαστικά µας προβλήµατα φαίνονταν να τελειώνουν, πήγαµε στο Μιλάνο, και δεν υπήρχε κανείς από τους παλιούς συντρόφους, κανένας παρά µόνο ο Primo Moroni. Εκεί βρεθήκαµε αντιµέτωποι µε µια νέα πραγµατικότητα, είχε γίνει συµφωνία µεταξύ όλων των εκδοτών να µην αναδηµοσιεύσουν ποτέ τους λεγόµενους «κακούς δασκάλους». Είχε φτιαχτεί µια λίστα µε ονόµατα, τους ηθικά υπεύθυνους για αυτά που συνέβαιναν το ‘70. Αποφασίσαµε λοιπόν να εκδώσουµε µόνοι µας τους «Αόρατους» και την «Χρυσή Ορδή». Το αποφασίσαµε αυτό διότι συνειδητοποιήσαµε πως υπήρχε πλέον µια νέα προλεταριακή γενιά στην Ιταλία, που δεν ήξερε τίποτα για το τι είχε συµβεί 5 χρόνια νωρίτερα, εξαιτίας ακριβώς αυτής της συµφωνίας των εκδοτών, της καταστροφής της µνήµης ως συνέχεια της καταστολής και της ήττας.

ΒΟ: Πιστεύετε ότι η έλλειψη κριτικής στον αντιιµπεριαλισµό και αντί-αµερικανισµό της ιταλικής αριστεράς συνέβαλε και αυτή στην άνοδο στης ακροδεξιάς, καθώς κάτι τέτοιο έχει συµβεί και στην Ελλάδα;

Sergio Bianchi: Όχι, πιστεύω πως η κατάσταση στην Ιταλία είναι εντελώς διαφορετική. Ασφαλώς και υπάρχει και στη Ιταλία, όπως εδώ, άκρα δεξιά που αναφέρεται στον αντιιµπεριαλισµό, στον αντί-αµερικανισµό και στον αντί-σιωνισµό, αλλά πρόκειται για οµαδούλες ακροδεξιών κι όχι για τη mainstream ακροδεξιά. Πρόκειται για ναζί-φασίστες που δεν έχουν πολιτικό βάρος. Έχουν όµως ένα ειδικό βάρος µε την έννοια ότι εκδηλώνουν µια επιθετικότητα και είναι επικίνδυνοι ακριβώς γι’ αυτό. Επιτίθενται σε συντρόφους, σε κοινωνικά κέντρα αλλά πολιτικά είναι εντελώς ανυπόληπτοι. Όµως η ιταλική δεξιά δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά. Πάνω απ’ όλα η δεξιά, που κυβερνά τη χώρα, δεν έχει τέτοιες πρακτικές, δεν χρησιµοποιεί τέτοια συνθήµατα και δεν εξασκεί την εξουσία της σε σχέση µε αυτή τη ρητορική. Κάθε άλλο είναι φιλοαµερικανική, είναι ευθυγραµµισµένη και εξυπηρετεί τον αµερικανικό ιµπεριαλισµό και το ΝΑΤΟ σε βαθµό αµηχανίας.

BO: Συµβαίνει το ίδιο και µε τη Λίγκα του Βορρά;

Ilaria Bussoni: Η Λίγκα του Βορά προσάρµοσε τις νέες θεωρίες της Αµερικής στην ιταλική πραγµατικότητα. Πολιτισµικό σοκ, σύγκρουση πολιτισµών, ανατολή - δύση, χριστιανοί µουσουλµάνοι, όπως περίπου τα εκφράζει η Οριάνα Φαλάτσι, που επέστρεψε από τις ΗΠΑ µε αναποδογυρισµένα µυαλά. Βάλθηκε να λέει «εµείς είµαστε οι χριστιανοί». Ας µην ξεχνάµε εξάλλου το ρόλο της Ιταλίας σε Αφγανιστάν και Ιράκ.

Η Λίγκα από τη µεριά της παίζει πιο πολύ στο οικονοµικό και στο πολιτικό πεδίο. Έχει µια προστατευτική λογική. Ο κύριος εχθρός αυτή τη στιγµή για τη Λίγκα είναι οι κινέζοι. Η Λίγκα στηρίζει και στηρίζεται από το λεγόµενο «βορειοανατολικό» ιταλικό οικονοµικό µοντέλο. Μικρές επιχειρήσεις, που παράγουν ακριβά προϊόντα για την ιταλική και ευρωπαϊκή αγορά (γυαλιά, µπότες του σκι, ποτήρια…). Αυτό το µοντέλο η Κίνα το αντέγραψε, το ξεπέρασε, έριξε το κόστος µε τα φτηνά εργατικά χέρια. Η Λίγκα είναι τροµοκρατηµένη από τους κινέζους. Συνεπώς όλη η αναφορά στην πατρίδα, στην οικογένεια, στη θρησκεία είναι βοηθητική σε σχέση µε τον οικονοµικό προστατευτισµό ενάντια στους Κινέζους που η Λίγκα προωθεί. Τα υπόλοιπα: οι πήγες του Πάδου, οι Κέλτες εντός των Άλπεων και η όλη αναφορά στο µυθικό παρελθόν είναι γελοίες, είναι ιστοριούλες σε στυλ Μίκυ Μάους.

Sergio Bianchi: Ας περάσουµε τώρα να δούµε ποια ήταν η διαδικασία που διαµόρφωσε εκείνα τα κοινωνικά µπλοκ που επέτρεψαν στη δεξιά να γίνει η συντριπτική πλειοψηφία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπευσης της χώρας και να την κυβερνήσουν. Εγώ εντοπίζω δυο διαδικασίες. Ξεκινώντας από την κρίση του συγκεκριµένου παραγωγικού µοντέλου, του συγκεντρωτικού εργοστασίου. Τι συνέβη λοιπόν όταν η µεγάλη συγκέντρωση εργατών στα εργοστάσια αναδιαρθρώθηκε; Όταν τα µεγάλα εργοστάσια έσπασαν σε πολλές µικρές µονάδες παραγωγής; µε αυτό πραγµατοποιήθηκε αυτό που λέµε παραγωγική αποκέντρωση. Μετά τις µεγάλες απολύσεις τι απέγινε αυτός ο κόσµος; οι απολυµένοι; Ασφαλώς και δεν έφυγαν από τη παραγωγική διαδικασία. Εµείς το είχαµε εντοπίσει και προβλέψει από τη αρχή πως ένα καινούριο παραγωγικό µοντέλο θα φέρει ένα νέο υποκείµενο. Αυτός ο κόσµος δηµιούργησε τις λεγόµενες µικρές επιχειρήσεις. Έτσι οι παλιοί εργάτες, µε τη βαθιά αίσθηση της ταξικότητάς τους, πολλοί είχαν συµµετάσχει σε αγώνες, πρώην συνδικαλιστές κ.τ.λ., γίνανε µικρά αφεντικά ή εργαζόµενοι για µικρά αφεντικά, πολύ συχνά σε πρώην συνάδελφους τους ή συγγενείς τους. Αυτές οι µικρές επιχειρήσεις συχνά βρίσκονται σε ανταγωνισµό µεταξύ τους. Όλοι λοιπόν αυτοί οι πρώην εργάτες που µετατρέπονται σε µικροεπιχειρηµατίες βιώνουν µια ανθρωπολογική µεταστροφή, που διαµορφώνει αυτό το νέο κοινωνικό µπλοκ, που είναι πολύ µεγαλύτερο απ’ όσο φαντάζεστε γιατί µεταξύ άλλων, όντας εξαπλωµένο εδαφικά «µολύνει» όλες τις κοινωνικές περιοχές. Είναι εδώ ακριβώς που γεννιέται η Λίγκα της Λοµβαρδίας, η µετέπειτα Λίγκα του Βορρά, και που αναφέρεται σε αυτό ακριβώς το υποκείµενο, που είναι ένα παραγωγικό υποκείµενο και συνεπώς έχει κοινωνική δύναµη. Το παλιό εργοστάσιο εκρήγνυται και απλώνεται σε έκταση. Δηµιουργείται αυτό που λέµε «εξαπλωµένο - διευρυµένο εργοστάσιο».

BO: Εξαπλωµένο εργοστάσιο σηµαίνει κοινωνικό εργοστάσιο;

Sergio Bianchi: Όχι ακριβώς, ο κοινωνικός εργάτης είναι αυτός που δεν εργάζεται πια στην φάµπρικα αλλά το διευρυµένο εργοστάσιο είναι το δεξιό του ισοδύναµο, να το πούµε έτσι. Εµείς, η εργατική αυτονοµία, το είχαµε προβλέψει ότι το νέο υποκείµενο του αγώνα δεν θα είναι πια ο εργοστασιακός εργάτης αλλά ο κοινωνικός εργάτης, που πλέον δεν θα ήταν εργάτης αλλά εργολάβος του εαυτού του. Εµείς ως αυτονοµία χάσαµε αυτό το στοίχηµα γιατί το νέο υποκείµενο αιχµαλωτίσθηκε από την δεξιά ρητορική της Λίγκας, ακριβώς την εποχή που εµείς εκλείψαµε πολιτικά.

Συνεπώς η Λίγκα δίνει απάντηση στην ανάγκη εκπροσώπησης αυτής της νέας κοινωνικής φιγούρας. Ελλείψει άλλης πολιτικής αναφοράς η Λίγκα έπαιζε µόνη της στο νέο πεδίο. Αν υπήρχαµε εµείς θα βάζαµε τον κοινωνικό εργάτη. Η Λίγκα αναφέρθηκε στο µικρό αφεντικό. Όταν κάτι πεθαίνει, κάτι νέο γεννιέται. Αυτό που γεννήθηκε δεν είχε πολλές επιλογές, η επαναστατική αριστερά ήταν κατεστραµµένη και απούσα, ακόµη και ως φυσική παρουσία των ατόµων που κάποτε την εκπροσωπούσαν. Δεν ήταν ότι δεν υπήρχε ως τρόπος σκέψης αλλά ως δυνατότητα να δράσει και να πολιτευτεί. Η Λίγκα είχε όλο το χρόνο και το πεδίο να παίξει και να κερδίσει χρησιµοποιώντας ένα τέχνασµα. Οριοθέτησε γεωγραφικά την παραγωγή. Είπε: «εµείς είµαστε οι παραγωγή του πλούτου της χώρας και είµαστε ο βορράς και δεν θέλουµε να αναδιανέµεται αυτός ο πλούτος σε όλη τη χώρα». Άρχισε λοιπόν να ενεργοποιεί έναν µηχανισµό εγωισµού, έναν µηχανισµό συντήρησης αυτού του πλούτου και µη αναδιανοµής του. Εδώ γεννιέται ο σωβινισµός, ο ρατσισµός, που σιγά-σιγά από την δεκαετία του ‘80 ωριµάζει και στην δεκαετία του ‘90 είναι πλέον αρκετά ώριµος. Τότε γεννιέται η κοινωνική δεξιά που σήµερα εκπροσωπείται από τη Λίγκα και παίρνει 8% σε όλη την Ιταλία, ενώ στην πραγµατικότητα στο βορρά παίρνει από 20 έως και 50%. Η Λίγκα είναι πλέον πολιτικά ηγεµονική, κυριαρχεί πάνω σ’ αυτό το νέο παραγωγικό υποκείµενο που έχει σαφή γεωγραφικό προσδιορισµό. Στο µεταξύ κάνοντας πολιτική εδώ και 20 χρόνια έχει ήδη αρχίσει να διαµορφώνει την κοινωνική συνείδηση, την κοινωνική νοοτροπία. Έτσι εκείνες οι περιοχές που κυριαρχούνται από τη Λίγκα είναι σίγουρα ξενοφοβικές και συχνά ρατσιστικές, γιατί αυτά τα δυο δεν ταυτίζονται πάντα. Η Λίγκα είναι δεδηλωµένη ξενοφοβική αλλά αρνείται τον ρατσισµό. Αλλά εκ των πραγµάτων το ένα θα φέρει το άλλο σ’ αυτές τις ακραίες συνθήκες.

BO: Μπορούµε να πούµε πως είναι κεντρικό το ότι η αυτονοµία ήταν απούσα σ’ αυτήν την διαδικασία;

Ilaria Bussoni: Ναι, όχι µόνο η αυτονοµία αλλά και το Κοµουνιστικό Κόµµα ήταν απών.

Sergio Bianchi: Ένα δεύτερο κοινωνικό µπλοκ είναι αυτό που εκπροσωπείται από την Forza Italia. Είναι αυτό το κοινωνικό κοµµάτι που πάνω του δρα η επικοινωνία, δηλαδή εκείνη η διαδικασία που παράγει γλώσσα, παράγει επικοινωνία. Ο Μπερλουσκόνι ήταν και είναι ο µέγα-επιχειρηµατίας του είδους και υπήρξε υποκείµενο απόλυτης ανανέωσης στην Ιταλία. Αυτό το νέο επικοινωνιακό υποκείµενο, όλως παραδόξως αναδύθηκε από το κίνηµα του ‘77. Τότε ήταν η εποχή που έγινε µια επικοινωνιακή κινηµατική έκρηξη: έντυπα, εφηµερίδες και ραδιόφωνα σε κάθε πόλη, σε κάθε γειτονιά. Το ‘77 η κεντρική επαναστατική φιγούρα ήταν η επικοινωνιακή φιγούρα. Είχε συµβεί µια µεγάλη ανανέωση και σήµερα ακόµη το κίνηµα του ‘77 το θυµόµαστε και γι’ αυτή του την επικοινωνιακή δύναµη. Μετά την ήττα, ο Μπερλουσκόνι ψάρεψε τους πρώτους συνεργάτες του µέσα από το χώρο µας. Έχτισε την επικοινωνιακή του αυτοκρατορία χρησιµοποιώντας τις ιδέες αλλά και τους ανθρώπους µας. Για να το πούµε πιο απλά, αιχµαλώτισε αυτή την νέα επικοινωνιακή φιγούρα. Έδωσε καλές θέσεις εργασίας στον κόσµο αυτό που είχε εµπειρία από ραδιόφωνα, εφηµερίδες, περιοδικά κ.τ.λ. Κι εδώ λοιπόν η δεξιά σφετερίστηκε αυτό που η αυτονοµία προέβλεψε. Όπως και στον τοµέα της υλικής παραγωγής η αυτονοµία προέβλεψε τις αλλαγές και εντόπισε το νέο υποκείµενο, αλλά ήταν απούσα λόγω καταστολής για να το κερδίσει, έτσι και στο χώρο της άυλης εργασίας η αυτονοµία όχι µόνο προέβλεψε τις διαδικασίες, αλλά και τις έβαλε η ίδια σε κίνηση δηµιουργώντας η ίδια, µέσα από το κίνηµα του ‘77, τη φιγούρα εκείνη του εργαζόµενου στο χώρο της άυλης εργασίας, δηλαδή στο χώρο της παραγωγής γλώσσας και κοινωνικότητας. Έτσι τα δυο αυτά στοιχεία, που υπήρχαν ήδη στο κίνηµα, εν τη απουσία µας, αιχµαλωτίστηκαν και εργαλειοποιήθηκαν από τις δυο δεξιές.

BO: Πέρα από τους µετασχηµατισµούς στην εργασία η συντηρητικοποίηση του κοινωνικού σώµατος µήπως οφείλεται και στις ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιλήψεις ενάντια στους µετανάστες;

Sergio Bianchi: Η ξενοφοβία δεν αναδύθηκε άµεσα στην Ιταλία, καλλιεργήθηκε εδώ και 20 χρόνια. Πέρα όµως από την απουσία εναλλακτικής πρότασης, είναι γεγονός ότι µε τη διάχυση του εργοστασίου αυτού, εµφανίστηκε πολύ έντονα το ζήτηµα της ανταγωνιστικότητας. Ανταγωνιστικότητα αρχικά µεταξύ των µικρών αφεντικών και έπειτα καθολική δηµιουργία κλίµατος ανταγωνιστικότητας µε τη µορφή της εχθρότητας ενάντια στους ξένους και ιδίως στους Κινέζους.

Ilaria Bussoni: Το θέµα µε τη Λίγκα είναι ότι εθνικοποίησε τις κοινωνικές συγκρούσεις. Τη σύγκρουση κεφαλαίου-εργασίας η Λίγκα την εθνικοποιεί. Μετά την ήττα του κινήµατος ξαναβάζει το πρόβληµα των νότιο-Ιταλών. Το θέµα των νότιων ήταν µέσα στη ταξική σύγκρουση, οι ίδιοι οι εργάτες στις φάµπρικες του βορρά ήταν εν πολλής νότιο-Ιταλοί, αλλά όταν µεσουρανούσε το κίνηµα τις δεκαετίες ‘60-’70, τέτοιο θέµα καταγωγής δεν υπήρχε. Ο κοινωνικός εργάτης ή το διάχυτο εργοστάσιο δεν υπάρχουν στο νότο και η Λίγκα δούλεψε πολύ και σοβαρά σε θεωρητικό επίπεδο πάνω σε αυτό. Η δεξιά διαβάζει και ερµηνεύει την παγκοσµιοποίηση µε ένα τρόπο παραµορφωµένο που την βολεύει. Είναι δηλαδή µια πρακτική αντίδραση µιας περιοχής απέναντι στις παγκόσµιες προκλήσεις, στη παγκοσµιοποίηση. Χρησιµοποιεί καιροσκοπικά κοµµάτια µιας ανάλυσης που θα µπορούσε και το κίνηµα να κάνει. Βλέπουν τους Κινέζους που έρχονται στην Ιταλία και ρίχνουν τις τιµές και κάνουν τις επιχειρήσεις να καταρρέουν, και δε βλέπουν τις ιταλικές επιχειρήσεις που µετακοµίζουνε σε χώρες µε φτηνό εργατικό δυναµικό για να επανεισάγουν τα προϊόντα τους στην Ιταλία, συµβάλλοντας εξ αρχής στην απεδαφικοποίηση της παραγωγής. Αυτές οι επιχειρήσεις έχουν την έδρα τους εκεί ακριβώς όπου ψηφίζουν την Λίγκα.

Είµαι αρκετά σύµφωνη µε κάποιους συντρόφους που λένε, πως πρέπει να ερµηνεύσουµε τον εκλογικό θρίαµβο της δεξιάς, στις τελευταίες εκλογές, καταρχήν ως µια συντηρητική αντίδραση των περιοχών στη παγκοσµιοποίηση, αλλά και στην ανάγνωση των µητροπόλεων ως µητροπολιτικών ροών, παγκοσµιοποιηµένων τόπων, που διασχίζουµε και που δεν ριζώνουµε. Δεν είναι τυχαίο ότι η αριστερά, δεν κατέρρευσε µόνο σ’ εκείνες τις περιοχές που οι κοινωνικοί αγώνες ήταν συνδεδεµένοι µε τοπικούς αγώνες. Συνεπώς έχουµε τη σύγκρουση µεταξύ περιοχών, τοπικών κοινωνιών και παγκοσµιοποίησης.

BO: Οι αναλύσεις του ιταλικού κινήµατος τα τελευταία χρόνια εστιάστηκαν στα ζητήµατα της παγκοσµιοποίησης, στην επισφαλή εργασία, στα σύνορα, στους µετανάστες και κατάφεραν να οδηγήσουν σε αρκετά σηµαντικούς και ελπιδοφόρους αγώνες (Γένοβα, mayday κτλ). Την ανάλυση όµως που µας παρουσιάζετε τώρα και τους κίνδυνους που υπήρχαν για την άνοδο της ακροδεξιάς, δεν τους είχε κατά νου το κίνηµα ώστε να προβλεφθεί αυτή η δυσµενής εξέλιξη;

Ilaria Bussoni: Κατά κάποιο τρόπο οι διάφορες κινηµατικές δυνάµεις συµµετείχαν στη Γένοβα. Οι κοινωνικές δυνάµεις των τοπικών κοινωνιών ενσωµατώθηκαν σ’ ένα ευρύτερο κίνηµα που ήθελε να αντιταχθεί στη παγκοσµιοποίηση. Διάφοροι τοπικοί αγώνες δεν θα ήταν σήµερα εφικτοί ή δεν θα είχαν σήµερα την ίδια ένταση χωρίς το κίνηµα της Γένοβας. Συνεπώς υπήρχαν και περιοχές που βρήκαν το τρόπο τους να οργανωθούν, δεν µιλώ απαραίτητα για κάποια µεγάλη και στιβαρή οργάνωση. Ωστόσο το κίνηµα της Γένοβας αν και έβαλε πολλά ερωτηµατικά, τα χρόνια που ακολούθησαν συνάντησε δυσκολίες στο να δώσει νέες απαντήσεις, αλλά πάνω απ’ όλα στο να κρατήσει ενωµένα τα τόσα πολλά αλλά και διαφορετικά µεταξύ τους υποκείµενα, αλλά και τις πολύ διαφορετικές µεταξύ τους παραγωγικές δυνάµεις. Εµείς για παράδειγµα έχουµε στο µυαλό µας τη φιγούρα του µητροπολιτικού επισφαλή, αλλά αυτή η φιγούρα αντιπροσωπεύει µικρό κοµµάτι της εργασιακής δύναµης στη προσωρινή (part time) εργασία. Εργασιακές φιγούρες που απ το βορρά στο νότο διαφέρουν πολύ στις πολιτιστικές τους διαστάσεις. Η Γένοβα είχε µια διπλή δυναµική αλλά ξεφούσκωσε γρήγορα όπως και τόσα αλλά. Ας µην ξεχνάµε πως είναι αρκετά αληθοφανής η ανάλυση που λέει πως γλίστρησαν ψήφοι, στις τελευταίες εκλογές, ακόµη και από ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάµεις όπως η Rifondazione Comunista (Κοµουνιστική Επανίδρυση) προς τη Λίγκα. Ακόµη και σε περιοχές που παραδοσιακά ήταν προοδευτικές και ανοιχτές η Λίγκα τα πήγε πολύ καλά.

BO: Ναι αλλά όλη αυτή η διαδικασία δεν εντοπίσθηκε νωρίτερα;

Ilaria Bussoni: Αυτή η ανάλυση δεν είναι αποκλειστικά δικιά µας και έχει γίνει από την αρχή της εµφάνισης του φαινοµένου. Από το καιρό που κάποιοι ήταν ακόµη εξόριστοι στο Παρίσι είχαν εντοπίσει την βορειοανατολική Ιταλία ως τη περιοχή εκείνη της οποία το παραγωγικό µοντέλο θα αναδείξει νέα υποκείµενα.

Sergio Bianchi: Δεν είναι αλήθεια ότι δεν πήραµε χαµπάρι τι γίνονταν. Όχι µόνο το πήραµε χαµπάρι αλλά και το προβλέψαµε κιόλας. Όλα τα σοβαρά έντυπα του χώρου ασχολήθηκαν µε το θέµα εν τη γενέσει. Δηµοσιεύτηκαν άρθρα, αναλύσεις, εκτιµήσεις, προβλέψεις. Εγώ έγραψα για το θέµα στη Derive Approdi από το ‘93. Έγραψα για το πέρασµα από τον εξαρτηµένο εργάτη στον ανεξάρτητο εργαζόµενο ως την υλική ρίζα της πολιτικής δουλειάς που η Λίγκα έκανε, κι ήταν µια ανάλυση πάνω στη Λίγκα της Λοµβαρδίας και σ’ αυτό που θα µπορούσε να καταφέρει, ήταν ένα καµπανάκι κίνδυνου. Το πρόβληµα είναι ότι δεν είχαµε τη δυνατότητα να µετατρέψουµε τις έγκυρες και έγκαιρες αναλύσεις µας σε πολιτική δράση, σε αγωνιστική δράση. Δεν είναι τυχαίο ότι εκεί που πρωτοέκανε την εµφάνιση της η Λίγκα της Λοµβαρδίας, εκεί ως απάντηση η αγωνιστικότητα έµεινε σε υψηλά επίπεδα και εκεί οι σύντροφοι κατάφεραν µε τη δράση τους να δηµιουργήσουν εσωτερικά ρήγµατα στη Λίγκα, µε κάποια κοµµάτια της να προσεγγίζουν την ναζιστική άκρα δεξιά. Αλλά δεν υπήρχε η δυνατότητα αντίδρασης γιατί σ’ αυτές τις περιοχές και όχι µόνο, έλαβε χώρα ο κινηµατικός εκµηδενισµός από την καταστολή όπως περιέγραψα και πριν.

Για να σας δώσω να καταλάβετε τι ακριβώς έλαβε χώρα σ’ αυτές τις περιοχές θα σας φέρω ένα παράδειγµα. Η Λίγκα έκανε τα πρώτα της βήµατα στη περιοχή απ’ όπου κατάγοµαι. Εγώ τη Λίγκα την έζησα από κοντά από τα πρώτα της βήµατα. Ο αδελφός µου είναι της Λίγκας. Δεν είναι µαχόµενος της Λίγκας αλλά είναι ένας πεπεισµένος για τη λογική, για τη φιλοσοφία, τις θέσεις, την πολιτική της Λίγκας. Κάποτε όµως ήταν κι αυτός συνδικαλισµένος εργάτης που ψήφιζε ΚΚΙ…

Εµείς τη Λίγκα την είδαµε να γεννιέται, να εξαπλώνεται, να κυριαρχεί και δεν είχαµε την δυνατότητα να αντιδράσουµε. Όπως δεν κατάφεραν να αντιδράσουν ούτε καν τα κοινοβουλευτικά κόµµατα της αριστεράς.

Ilaria Bussoni: Εγώ νοµίζω πως το κίνηµα της Γένοβας έχασε µια ευκαιρία να φέρει στις τοπικές κοινωνίες, τα σοβιέτ. Τα νέα σοβιέτ της µεταφορντικής εργασίας. Σε κάποια φάση υπήρχαν παντού αυτά τα φόρουµ, στο εσωτερικό αυτού που ονοµάστηκε Social Forum. Παντού στην Ιταλία είχε Social Forum, από το πιο µικρό χωριό µέχρι τις µεγάλες µητροπόλεις. Και τα Social Forum ήταν η ευκαιρία για να διαδοθούν διάφορες θεµατικές, ζητήµατα για τις µμεταφορές, για τις επικοινωνίες, για τη γη, για τις πατέντες, για το copyright, για το νερό, για την παγκοσµιοποίηση. Ήταν µια ευκαιρία να ξαναφτιαχτεί µια δηµόσια σφαίρα πέρα από τη διάσταση της αντιπροσώπευσης, καθώς το κοινοβουλευτικό σύστηµα βρίσκεται σε κρίση. Όλα αυτά, χωρίς να είναι κανενός το φταίξιµο, ξεφούσκωσαν εκ των έσω, έσπασαν στα εξ’ ων συνετέθη. Και οι τοπικές κοινωνίες, ενώ ήταν µέσα, έχασαν τελικά την ευκαιρία να δουν να γεννιέται µια ριζοσπαστική εναλλακτική, που τελικά εξαφανίστηκε.

Υπάρχει όµως ένα ακόµη πρόβληµα. Στη διαδικασία, όπως την έχουµε ήδη περιγράψει, η πνευµατική (cognitiva) εργασία, η επισφαλής εργασία, αυτή η µητροπολιτική φιγούρα, η ευέλικτη, που κατά κάποιο τρόπο προσπαθούµε να αξιοποιήσουµε, είναι µια φιγούρα ίσως πολύ απόµακρη και κάπως άπιαστη από τις τοπικές κοινωνίες, είναι κατά κάποιο τρόπο όπως η φιγούρα του κοινωνικού εργάτη, που ξέφευγε από την φάµπρικα, και όπως στους περασµένους κοινωνικούς αγώνες υπήρχε µια διαφορά ανάµεσα στον εργάτη µάζα και στον νέο κοινωνικό εργάτη, και κάπως αυτή η διαφορά δηµιουργήθηκε ακόµη και µέσα στις φάµπρικες ως αντίθεση, το ίδιο τώρα µπορούµε να φανταστούµε ότι συµβαίνει, µε τη διαφορά ότι η αντίθεση είναι τώρα τοπική, µε ένα συγκεκριµένο παραγωγικό µοντέλο από τη µία και την µητρόπολη από την άλλη µε το δικό της. Πώς να φανταστούµε την αλληλεπίδραση ανάµεσα σ’ αυτές τις δυο πραγµατικότητες; Ίσως µας λείπουν ακόµα οι κατηγοριοποιήσεις για να διαβάσουµε σωστά αυτή τη σύγκρουση.

Sergio Bianchi: Νοµίζω ότι οι µη ιταλοί σύντροφοι, που είναι συνηθισµένοι να θεωρούν την Ιταλία, από την επαναστατική σκοπιά, που τα τελευταία 30 χρόνια παρήγαγε µοναδικά φαινόµενα, ένα πρωτοποριακό επαναστατικό εργαστήριο, είναι λίγο έκπληκτοι από το σενάριο που βλέπουν να ξετυλίγεται µπροστά στα µάτια τους και λένε: «µα πως είναι δυνατόν να µην υπάρχει αντίδραση-αντίσταση; Οι φασίστες στην κυβέρνηση και το κίνηµα δεν κάνει τίποτα; Τι κάνει;» Ακριβώς επειδή η Ιταλία τα τελευταία 30 χρόνια υπήρξε ένα ασυνήθιστο κοινωνικό εργαστήριο επαναστατικής έρευνας, που υπέστη ήττες κι εκµηδενίστηκε αλλά ξαναναδύθηκε τέλος πάντων, δεν έσβησε τελείως, αντίθετα επανήλθε και ξαναδοκίµασε, ειδικά µε τη Γένοβα, νέες οργανωτικές δοµές, που όµως αποδείχτηκαν αποτυχηµένες, µη αποδοτικές, µη ενδιαφέρουσες πλέον, πειραµατίστηκε µε αυτές και τις εγκατέλειψε. Ένα χαρακτηριστικό του ιταλικού κινήµατος είναι, κατά την άποψη µου, ότι όντας τόσο πλούσιο σε πειραµατισµούς και ήττες, σίγουρα τώρα δεν θέλει να ξαναδοκιµάσει δοκιµασµένες κι αποτυχηµένες µεθόδους και συνεπώς σε µια τέτοια κατάσταση η φαινοµενική του ακινησία, απουσία, µη αντίδραση οφείλεται στο γεγονός ότι βρίσκεται σε µια διαδικασία αναστοχασµού, υποθέσεων για το ποιες θα µπορούσανε να είναι οι φόρµες για να αντιµετωπισθεί η κατάσταση. Σίγουρα δεν θέλει να ξαναδοκιµάσει µια από τα ίδια και να ξαναποτύχει. Το να πούµε όµως ότι το κίνηµα δεν είναι σε θέση να αντιδράσει δεν µε βρίσκει σύµφωνο.

O Sergio Bianchi και η Ilaria Bussoni συµµετέχουν στην συντακτική οµάδα του κινηµατικού εκδοτικού οίκου Derive Approdi στην Ρώµη.

Τον Sergio τον έχουµε γνωρίσει µέσα από το µυθιστόρηµα «οι Αόρατοι» του Nanni Balestrini. Η ζωή και τα βιώµατα του Sergio µέσα από µια σειρά µαγνητοφωνήσεων µετατράπηκαν από τον Balestrini στο συλλογικό υποκείµενο που αντανακλά τους χιλιάδες νέους της δεκαετίας του 70, τους ινδιάνους της µητρόπολης, την γενιά του 77, το πολύµορφο κίνηµα της Αυτονοµίας, οι οποίοι σαν ένα χείµαρρος αναστάτωσαν την πολιτική σκηνή της Ιταλίας. Για 10 ολόκληρα χρόνια άλλαζαν τις κοινωνικές σχέσεις, γόνιµα εξεγερµένοι, γόνιµα εξεγερµένες, εναντιώθηκαν στα κόµµατα, κατέλαβαν εγκαταλελειµµένα εργοστάσια και δηµιούργησαν τα πρώτα κατειληµµένα κοινωνικά κέντρα, συνέδεσαν το πολιτικό µε το προσωπικό, αρνήθηκαν την εργασία, το σχολείο, την οικογένεια, δηµιούργησαν νέες κοινωνικότητες, αλλά βίωσαν και την πιο ισχυρή καταστολή. Tο κράτος έκανε τα πάντα για να τους σταµατήσει. 60.000 συλλήψεις, 25.000 καταδίκες, εκατοντάδες χρόνια φυλάκισης. Ο ίδιος ο Sergio θα µείνει στη φυλακή 3 χρόνια και έπειτα θα αυτοεξοριστεί στην Γαλλία.

Το περιοδικό Derive Approdi γεννιέται στις αρχές της δεκαετίας του ’90, βάσει της προηγούµενης εµπειρίας του περιοδικού Luogo Commune (κοινός τόπος) και το οποίο σηµάδεψε τη διαχωριστική γραµµή ανάµεσα στη δεκαετία του ’80 και τη δεκαετία του ’90 στην Ιταλία. Τα χρόνια της δεκαετίας του ’80 στην Ιταλία ήταν χρόνια καταστολής, κλεισίµατος και απουσίας των κινηµάτων. Στην αρχή της δεκαετίας του ’90, µε βάση τους φοιτητικούς αγώνες που γίνονταν στο πανεπιστήµιο, το κίνηµα της Pantera, ξαναξεκίνησε µια θεωρητική επεξεργασία στην οποία συνέβαλε το Luogo Commune. Το Derive Approdi δεν είναι παρά κληρονόµος αυτού του περιοδικού.

To Derive Approdi συγκέντρωσε γύρω του πρόσωπα τα οποία είχαν συµµετάσχει στους αγώνες του ’60 και του ’70, και έφερε σ’ επαφή αυτόν τον πυρήνα θεωρίας και διανόησης µε τις νέες εκφράσεις που ωρίµασαν κατά τη διάρκεια του ’80 και εξελίχτηκαν στη δεκαετία του ’90, µε το χώρο δηλαδή των κοινωνικών κέντρων. Το Derive Approdi θέλει να έχει επικοινωνία µε το χώρο των νέων υποκειµένων, του νέου κοινωνικού ανταγωνισµού στην Ιταλία, ο οποίος δοµούνταν γύρω από τα κοινωνικά κέντρα. Το πρόταγµα του Derive Approdi ήταν η σύνδεση ανάµεσα στο θεωρητικό πυρήνα, που είχε επεξεργαστεί τον κοινωνικό µετασχηµατισµό που παρατηρήθηκε κατά το πέρασµα από τη δεκαετία του ’80 σ’ αυτήν του ’90, µε την εµπειρία των νέων µορφών συνεύρεσης που ήταν τα κοινωνικά κέντρα και να προβάλει µε δυναµικό τρόπο ένα είδος πολιτικού προγράµµατος γι’ αυτά τα κινήµατα, π.χ. πάνω στο θέµα της επισφάλειας.

Επίσης επεξεργάστηκαν και ανέλυσαν έννοιες όπως το πλήθος, η βιοπολιτικη, η επισφάλεια, ο νοµαδισµός, η κοινωνία του ελέγχου, η έξοδος, η γενική νόηση, ζητήµατα αισθητικής και επικοινωνίας, νέων τεχνολογιών και φυσικά ιστορικές αναλύσεις για τους ινδιάνους της µητρόπολης το κίνηµα της αυτονοµίας του 70 και την άρνηση της εργασίας.

Μορφές οργάνωσης σε επισφαλείς συνθήκες εργασίας

το περιοδικό ΡΕΠΟ εκδίδεται στο χώρο του εμπορίου στην Αθήνα
η συλλογικότητα Βιβλιοφρικάριος δραστηριοποιείται στον χώρο του βιβλίου στην Αθήνα

Εδώ και κάμποσο καιρό, σχεδόν από την αρχή της έκδοσης του Βlack Οut είχαμε αρχίσει να ασχολούμαστε και να γράφουμε κείμενα σχετικά με τους μετασχηματισμούς στις εργασιακές σχέσεις και τις αντανακλάσεις τους σε όλα τα πεδία της καθημερινότητας. Ο ρόλος του blackout ως ένα έντυπο όξυνσης της κριτικής και εμπλουτισμού των κινηματικών εργαλείων αναγκαστικά περιόριζε το ρόλο του εντύπου σε ένα επίπεδο άρθρωσης λόγου. Από εκείνη την περίοδο πολύ νερό κύλησε στο κινηματικό αυλάκι. Το τελευταίο διάστημα παλιότερες (βλέπε βιβλιοφρικάριος) αλλά και νεότερες εργατικές συλλογικότητες έχουν κάνει δυναμικά την εμφάνισή τους. Εργάτες στο γαλαξία των επισφαλών σχέσεων, άρχισαν να οργανώνονται είτε φτιάχνοντας αυτόνομα αυτοοργανωμένα σωματεία είτε δραστηριοποιούμενοι σε εργατικές συλλογικότητες. Οι κομμουνισμοί από τα κάτω (μιας και στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει στην από τα πάνω εκδοχή του) άρχισε δειλά αλλά αποφασιστικά να εμφανίζεται. Οι προσπάθειες αυτοοργανωμένου αγώνα σε ένα εργασιακό τοπίο έρημο από ουσιαστικές ρήξεις και γεμάτο διαμεσολαβήσεις, ξεπουλήματα, και ιδιοτελείς διαδρομές συνδικαλιστών, είναι αναμφίβολα ελπιδοφόρο. Ίσως είναι το σπέρμα, η μήτρα μιας νέας διαδικασίας παραγωγής αγώνων. Εξαιτίας της σημασίας αυτών των προσπαθειών ως συντακτική ομάδα του blackout αποφασίσαμε να διασταυρωθούμε με αυτές τις συλλογικότητες προσπαθώντας να αποτυπώσουμε μέσα από μια σειρά συνεντεύξεων τις εμπειρίες αγώνα που έχουν είδη αποκομίσει αλλά και τις προσδοκίες που κυοφορούνται. Γιατί πρωταρχικός στόχος του blackout δεν είναι η έντυπη εκπροσώπηση κινημάτων αλλά η κυκλοφορία των αγώνων.

Για επικοινωνία με τις ομάδες

Βιβλιοφρικάριος : bibliofrikarios {at} bluebottle.com

Το Ρεπό : repo_zine {at} yahoo.gr

και website: http://repo-zine.blogspot.com/

ΒΟ. Ας ξεκινήσουμε με ένα σύντομο ιστορικό των ομάδων Βιβλιοφρικάριων και Ρεπό

Βιβλιοφρικάριος Α : Γύρω στο 2000 – 2001 μαζευτήκαμε κάποιος κόσμος που γνωριζόμασταν από τον χώρο και τύχαινε να δουλεύουμε σε εκδοτικούς οίκους και βιβλιοπωλεία. Πάρθηκε λοιπόν μια πρωτοβουλία να μαζευτούμε για να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε πάνω στο καθεστώς που επικρατεί στα βιβλιοπωλεία όσον αφορά π.χ. τις συνθήκες εργασίας, πως διεκδικούμε το μισθό κ.α. Πρέπει βεβαία να σημειωθεί ότι υπήρχε και υπάρχει το σωματείο βιβλίου-χάρτου το οποίο είναι από τις καλύτερες περιπτώσεις σωματείων στους χώρους δουλειάς, καθώς δεν υπάρχει ιεραρχία και δεν είναι ένα σωματείο σφραγίδα. Υπήρχε επομένως μια προϊστορία και εμείς βρεθήκαμε κάποιος κόσμος που ήθελε να το πάει λίγο πιο πέρα, δηλαδή όπως και να το κάνουμε ο λόγος του σωματείου ήταν λίγο αγκυλωμένος, το οποίο βεβαία το ξανατονίζω είναι ένα πολύ καλό σωματείο π.χ. στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 στο βιβλιοπωλείο πρωτοπορία είχε γίνει απεργία και μετά απολύθηκε αρκετός κόσμος, τότε λοιπόν το σωματείο έκανε σαμποτάζ στην πρωτοπορία και την ανάγκασε να πάρει όλες τις απολύσεις πίσω και χάλασε και όλη την μόστρα του μαγαζιού, αυτή η κίνηση έμεινε στην ιστορία. Λοιπόν τώρα εμείς βρεθήκαμε όχι ανταγωνιστικά προς το σωματείο αλλά κυρίως επειδή θέλαμε να προχωρήσουμε το λόγο μας λίγο παραπάνω. Ξεκινήσαμε ως εργάτες - εργάτριες από το χώρο του βιβλίου, δεν είχαμε τότε στέκι και μαζευόμασταν στην villa Amalias, ήμασταν 10-15 άτομα, κάποιοι γνωριζόμασταν από παλαιοτέρα αλλά και κάποιοι όχι, ξεκινήσαμε λοιπόν να συζητάμε σε σχέση με τις εργασιακές συνθήκες και πως μπορούμε να βγάλουμε προς τα έξω κάποια πράγματα που μας αφορούν κυρίως σε βιωματικό επίπεδο, δηλαδή τι μας συμβαίνει καθημερινά στη δουλειά. Τότε γεννήθηκε η ιδέα του βιβλιοφρικάριου, της εφημερίδας τοίχου, η οποία θα έβγαινε μηνιαία, (ήμασταν τότε στην αρχή και ήμασταν ενθουσιασμένοι), και η οποία θα είχε τις απόψεις μας και κάποια κείμενα στα οποία θα σχολιάζονταν τι συμβαίνει σε κάθε βιβλιοπωλείο. Όταν ξεκίνησε ο Βιβλιοφρικάριος υπήρχαν δυο τάσεις η μια ήθελε να μιλήσουμε ενάντια στη μισθωτή σκλαβιά και υπήρχε και η τάση να μιλήσουμε για πιο καθημερινά πράγματα και τελικά βρέθηκε μια χρυσή τομή μετά από αρκετές κόντρες όχι τόσο διότι υπήρχε μεγάλη θεωρητική διαφωνία όσο για τον τρόπο που απευθυνόμαστε. Ο Βιβλιοφρικάριος λειτούργησε αρκετά καλά, έγινε γνωστός στον χώρο του βιβλίου και ήταν μια σημαντική παρέμβαση καθώς όταν ένα βιβλιοπωλείο π.χ. ο χριστάκης έβαλε κάμερες και γράφτηκε στον βιβλιοφρικάριο ότι έβαλε κάμερες, την άλλη μέρα είχανε φύγει οι κάμερες, δηλαδή έγινε λίγο ο φόβος και ο τρόμος με την έννοια «να μην ακουστεί το όνομα μας και χαλάσει η φήμη μας», εντάξει κάποιες φορές λειτούργησε και κάποιες μπορεί να μη λειτούργησε καθόλου. Έτσι εστιάσαμε κυρίως στην τακτική έκδοση της εφημερίδας, μερικών προκηρύξεων, συμμετέχουμε επίσης σε απεργίες και μαζί με το σωματείο, παλαιοτέρα ίσως υπήρχε μια κόντρα με το σωματείο η οποία θεωρώ ότι τα τελευταία χρονιά έχει εξομαλυνθεί, κάνουμε δράσεις μαζί με το σωματείο εξάλλου ως άτομα είμαστε όλοι μέλη του σωματείου. Το καλό είναι ότι έχει αναπτυχθεί μια κινητικότητα στο χώρο του βιβλίου και έχουμε καταφέρει να πάρουμε πίσω αρκετές απολύσεις είτε μονοί μας είτε μαζί με το σωματείο. Παράδειγμα τελευταίο ήταν ο Σαββάλας όπου περίπου για ένα μήνα ήμασταν έξω από το μαγαζί με την στήριξη και κόσμου από τα φροντιστήρια και σχεδόν κάθε μέρα κλείναμε το μαγαζί με αποτέλεσμα μετά από ένα μήνα η απόλυση να παρθεί πίσω. Τώρα είμαστε 8 - 9 άτομα στο βιβλιοφρικάριο, αλλά είχαμε φτάσει να είμαστε μέχρι και 30 άτομα. Μια απο τις καλύτερες φάσεις που έγιναν στο παρελθόν ήταν η άρση των απολύσεων στις εκδόσεις Περίπλους. Είχανε απολυθεί τότε 3 άτομα, το αφεντικά μάλιστα είχε κάνει και μηνήσεις για εξύβριση όταν είδε προκηρύξεις και αφίσες, τελικά τα παιδιά το κέρδισαν το δικαστήριο, ήταν πολύ καλή φάση καθώς συμμετείχε αρκετός κόσμος, και πραγματοποιούνταν συνέχεια κλεισίματα του μαγαζιού αλλά και στην έκθεση βιβλίου.

Επίσης, όσον αφορά τη λειτουργία του βιβλιοφρικάριου κρατάμε την πολιτική μας ταυτότητα έξω, δηλαδή εδώ ερχόμαστε μόνο ως εργαζόμενοι και δεχόμαστε την ιδιαιτερότητα του καθένα, βέβαια με τον καιρό δημιουργήθηκε πιο φιλικό κλίμα και αναπτύχθηκε συναισθηματικό δέσιμο. Όσον αφορά την πολιτική ταυτότητα, το να κάνεις μια παρέμβαση δημόσια σε εργαζόμενους έχει σημασία να είσαι το ίδιο με αυτούς, εάν προσπαθήσεις αυτόματα να εφαρμόσεις αυτά που συζητάς στην πολιτική σου ομάδα τότε μάλλον θα αποτύχεις, το να πεις λόγου χάρη «κάτω η μισθωτή εργασία» μάλλον δεν θα αγγίξει κανένα, δε λέω ότι δεν θα το πεις ποτέ, αλλά είναι πιο σημαντικό να μιλήσεις για την καθημερινότητα του οκτάωρου, για τις συνθήκες που υπάρχουν μέσα στο βιβλιοπωλείο, παρά να μιλήσεις θεωρητικά και γενικά. Οπότε όποιος κουβάλαγε μια κουλτούρα γεμάτη ατάκες, δηλαδή τη πεπατημένη, ένα δυο τρία έτσι πάμε, είδε ότι δε μπορούν να προχωρήσουν έτσι τα πράγματα. Για αυτό τελικά κατάφερε ο Βιβλιοφρικάριος να συγκαιράσει απόψεις και να συγκεντρώσει κόσμο ο οποίος αρχικά ήτανε πολύ ετερόκλητος δηλαδή από αριστεριστές μέχρι αναρχικούς και αντιεξουσιαστές.

Ρεπό : Το Ρεπό δημιουργήθηκε από ανθρώπους που συμμετείχαν στο σύλλογο εμποροϋπαλλήλων της Αθήνας και όταν κάποιοι μετά το 2003 κρίνανε ότι ο σύλλογος είναι πλήρως κομματικοποιημένος κυρίως από την πλευρά του ΠΑΜΕ, αποχώρησαν και έφτιαξαν ένα πιο ανεξάρτητο σχήμα το οποίο έβγαζε αρχικά το εντυπάκι «Πίσω από τη βιτρίνα». Την εποχή της επέκτασης του ωραρίου κατά δυο ώρες, συμμετείχαμε στο σχήμα «Πρωτοβουλία ενάντια στην απελευθέρωση του ωραρίου» από κοινού με άλλες συλλογικότητες και σωματεία αλλά και χύμα κόσμο. Τότε λοιπόν οργανώθηκαν δύο δυναμικές πορείες στην Ερμού από την «πρωτοβουλία ενάντια στο ωράριο» στην οποία συμμετείχε και το Ρεπό και ο Βιβλιοφρικάριος. Στις πορείες αυτές πραγματοποιήθηκαν κλεισίματα μαγαζιών και ανάρτηση πανό. Ειδικά τα κλεισίματα μαγαζιών κράτησαν αρκετό καιρό και μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου. Το σημαντικότερο ίσως γεγονός ήταν η παρέμβαση στα εγκαίνια του Άττικα, της ναυαρχίδας του εμπορίου στο κέντρο της Αθήνας, το οποίο θα έμενε ανοιχτό και μετά τις εννιά το βράδυ μέχρι τις 1.00 μετά τα μεσάνυχτα ή όσο πήγαινε. Θεωρήσαμε λοιπόν ότι ήταν μια καλή ευκαιρία να παρέμβουμε κεντρικά εμποδίζοντας τα εγκαίνια και να γίνει γνωστή η δράση μας καθώς όλα τα φώτα της δημοσιότητας ήταν στραμμένα εκείνο το βράδυ στο Άττικα. Είχαμε μάθει επίσης ότι σε πολλά εσωτερικά καταστήματα του Άττικα οι συνθήκες εργασίας ήταν άθλιες. Είχαμε μαζευτεί γύρω στα 200 άτομα, και οι μπάτσοι μας είχαν αποκλείσει. Για την φιέστα είχαν μαζευτεί δημοσιογράφοι, πολιτικοί και γενικά πολύς κόσμος και είχε ιδιωτικούς και κανονικούς μπάτσους, γινότανε χαμός. Αλλά με το πέρας του ωραρίου στις 9.00 μπουκάραμε, ουσιαστικά κάναμε ντου, βάλαμε τους μπάτσους μέσα κατεβάσαμε τα ρολά, ρίξαμε αυγά, ντομάτες, το κλείσαμε το μαγαζί και φύγαμε χωρίς να μας πειράξει κανένας, αφού ξέρανε και οι ίδιοι ότι είναι παράνομοι. Από τότε λοιπόν ξεκινάει πιο δυναμικά η δράση του Ρεπό. Τρία χρόνια τώρα βγάζουμε ένα εφημεριδάκι το οποίο το μοιράζουμε αποκλειστικά σε εργαζόμενους καταστημάτων, και από φέτος βγάζουμε και μια εφημερίδα τοίχου και περιστασιακά καμία αφίσα. Ο πυρήνας της ομάδας είναι 7-8 άτομα, αλλά σε όλο αυτό το διάστημα έχει περάσει αρκετός κόσμος.

Ο χώρος του εμπορίου είναι ένας πολύ δύσκολος χώρος. Από τη μια υπάρχει η κουλτούρα της κατανάλωσης η οποία σε μεγάλο βαθμό περνάει και στον εργαζόμενο. Για παράδειγμα, εάν δεν ξέρεις από καλλυντικά δεν θα δουλέψεις στο hondos, θα πρέπει να έχεις μια σχέση με τα καλλυντικά, όμως η σχέση αυτή προϋποθέτει ότι ασχολείσαι με τα καλλυντικά και έχεις επομένως αυτό το lifestyle και με έναν τρόπο ταυτίζεσαι. Βέβαια τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται τόσο έντονα στον χώρο του βιβλίου, το καταλαβαίνετε, ο κόσμος που διαβάζει βιβλία δεν είναι ο ίδιος με αυτόν που δοκιμάζει καλλυντικά. Από την άλλη υπάρχουν τα μεγάλα καταστήματα στα οποία ο κόσμος εναλλάσσεται με πολύ γρήγορους ρυθμούς, πάει ένα τρίμηνο εδώ, ένα εκεί, άρα δεν υπάρχει σταθερότητα και η πολιτική δουλειά που θα κάνεις εκεί θα χαθεί. Έτσι δημιουργείται το φαινόμενο που κάποιος αλλάζει 15 δουλειές μέχρι να κατασταλάξει κάπου, ή να πει βαριέμαι πάλι να ψάχνω για δουλειά, σκατοδουλειές είναι όλες μένω σε αυτή, είναι δύσκολο να τον εντοπίσεις, να τον χωροθετήσεις.

ΒΟ. Μιλήστε μας λίγο παραπάνω για αυτή τη συνθήκη του νομαδισμού. Μας λέτε ότι η κινητικότητα είναι αρνητική καθώς δεν υπάρχει σταθερός κόσμος στον οποίο μπορείς να απευθυνθείς και να χτίσεις μια σταθερή δομή που θα μείνει στο χρόνο. Μήπως όμως υπάρχει και η άποψη ότι τα άτομα τα οποία έτσι κι αλλιώς πολιτικοποιούνται όταν λόγω της κινητικότητας και της ευελιξίας αλλάζουν χώρο εργασίας προσπαθούν πάντα εκεί που βρίσκονται να είναι δραστήριοι και να χτίζουν οργανωτικές δομές όπου και να βρίσκονται, άρα το ίδιο το υποκείμενο γίνεται κόμβος μεταφοράς εμπειριών, κυκλοφορίας αγώνων, μια κουλτούρα που μπορεί να είναι και επιλογή.

Βιβλιοφρικάριος Α : Θα μπορούσε να είναι και επιλογή αλλά εμείς αναφερόμαστε στο κόσμο που δεν είναι πολιτικοποιημένος και απλά αλλάζει δουλειές. Εγώ το δικαιολογώ κάπως αυτόν τον κόσμο, διότι οι συνθήκες εργασίας είναι άθλιες και επομένως λογικό είναι να θέλουν οι εργαζόμενοι να φύγουν από κάποια δουλειά, δηλαδή όση όρεξη και να έχεις για να κανείς πολιτικά πράγματα πολλές φορές δεν αντέχεις, είναι ψυχοφθόρο. Δουλεύεις, όχι από χόμπι και χαβαλέ αλλά για να καλύψεις κάποιες σου ανάγκες, άρα δε μπορείς να πηγαίνεις κάθε μέρα στη δουλειά και να είσαι σε κόντρα με το αφεντικό. Εγώ τουλάχιστον τώρα έτσι το βλέπω, μετά από χρόνια, παλαιότερα λέγαμε ότι το να κανείς την χειρότερη δουλειά είναι και το καλύτερο είσαι ο τελευταίος τροχός της αμάξης οπότε δεν ασχολείσαι με την δουλειά. Εγώ έχω καταλήξει πλέον ότι αυτό είναι λάθος, δηλαδή να βρίσκεσαι στις χειρότερες συνθήκες εργασίας και να έχεις κάθε μέρα αυτή την τριβή με το αφεντικό, είναι πάρα πολύ ψυχοφθόρο κάπως πρέπει να ζήσεις, έχεις να πληρώσεις ένα σωρό λογαριασμούς, και εάν έχεις κάνει την επιλογή να φύγεις από τους γονείς πρέπει να έχεις μια καθημερινότητα μετά το οκτάωρο στην δουλειά που να είναι κάπως υγιής. Δηλαδή να μπορείς να κάνεις πράγματα πέρα από τη δουλειά σου που να σε ικανοποιούν και ταυτόχρονα να μην είσαι σε μια διαρκή κόντρα κάθε μέρα με το που ξυπνάς, αυτό το θεωρώ τρομερά ψυχοφθόρο, δηλαδή δεν μπορεί να κρατά για χρόνια αυτό.

Βιβλιοφρικάριος Β: Υπάρχουν δυο ζητήματα. Στην περίπτωση τη δική μας του Βιβλιοφρικάριου υπάρχει η ομάδα, υπάρχει και ο σύλλογος του βιβλίου χάρτου, ο οποίος είναι αρκετά ανοιχτός και μπορείς να συναντηθείς με άλλους ανθρώπους ενώ υπάρχουν άλλες δουλειές στις οποίες έχω βρεθεί μόνος μου και ενώ μπορεί να συμμετέχω σε πολιτικές ομάδες στέκια κτλ είναι όμως πολύ δύσκολο να βοηθήσουν αυτά από μόνα τους για να στήσεις μια κατάσταση. Το δεύτερο είναι σχετικά με τον κόσμο και την σύνθεσή του, υπάρχει μια κινητικότητα και όσοι σπουδάζουν και παίρνουν ένα πτυχίο έχουν άλλες απαιτήσεις από τη δουλειά τους, αλλά αυτό που ισχύει είναι όπως αυτό που λένε ότι «αυτός πουλάει σουβλάκια αλλά τελείωσε μαθηματικός». Αυτή η αντίληψη έχει μπει πολύ στο μεδούλι του κόσμου, δηλαδή ότι αυτό που κάνω είναι προσωρινό μέχρι να διοριστώ ή να βρω μια άλλη άκρη άρα δεν με πολύ ενδιαφέρει να ασχοληθώ πολιτικά και να αγωνιστώ. Αλλά ακόμα και να μην έχει πτυχίο όλοι ελπίζουν ότι θα βρουν κάποια άκρη και θα βολευτούν κάπου καλύτερα. Αυτή είναι μια αντίληψη εντελώς καταστροφική, δεν υπάρχει η αντίληψη ότι είμαι εργάτης και ότι όποια σκατοδουλειά και να κάνω έχω μια προλεταριακή αντίληψη όπου τον κάθε χώρο εργασίας, το κάθε κάτεργο τον βλέπω και σαν ένα χώρο αντίστασης και η συνείδηση μου λέει ότι εδώ έχουμε πόλεμο με τα αφεντικά.

Ρεπό : Για να συμπληρώσω ότι έχει να κάνει με τις συνθήκες εργασίας, κινητικότητα, ελαστικότητα όλο αυτό το πράγμα που λέγεται επισφάλεια είναι καλό αν προέρχεται και βασίζεται πάνω στον ίδιο τον εργαζόμενο. Αν δηλαδή λένε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι ότι ναι θα αλλάζω δουλειές και θα γυρνάω από μαγαζί σε μαγαζί και όπου πάω θα δημιουργώ προβλήματα στα αφεντικά. Αλλά τώρα τα περισσότερα καταστήματα π.χ. super market σε παίρνουν για λίγες ώρες, 4ωρα – 6ωρα, άρα δεν είναι δικιά σου επιλογή.

Βιβλιοφρικάριος Α : Να συμπληρώσω για την περίπτωση των βιβλιοπωλείων, έχω βρεθεί αρκετές φορές να κάνω παρεμβάσεις με εργαζόμενους που δεν είναι στον Βιβλιοφρικάριο ούτε στον σύλλογο, και είχαμε διεκδικήσει διάφορα. Όμως το ότι εγώ είμαι στον Βιβλιοφρικάριο και ότι εάν χρειαζόταν κάτι θα ερχόταν και άλλος κόσμος, ήταν πολύ σημαντικό. Όσον αφορά για την κινητικότητα, είναι τρομερή, ειδικά στον κόσμο που δουλεύει με μηχανάκια ή σε αποθήκες αλλά και συνολικότερα οι μισθοί και οι συνθήκες εργασίας είναι άθλιες. Εγώ θεωρώ ότι έχουμε χάσει πλέον την μπάλα, έχουμε φάει 50 γκολ. Δηλαδή τότε με το ωράριο έλεγες κάνω 5 κλεισίματα καταστημάτων, έρχεται τώρα το ασφαλιστικό και τα παίρνουν όλα, νιώθεις εντελώς αδύναμος στο τι μπορείς να κάνεις, περνάει από πάνω σου σαν οδοστρωτήρας, το μόνο που μπορείς να κανείς είναι μικρά πράγματα και πολύ δύσκολα μπορείς να πας παραπέρα. Να φέρω ένα παράδειγμα: συζητούσαμε τις προάλλες για την σύνταξη στα 65 και εγώ τους λέω ότι υπάρχει κόσμος που δουλεύει συνέχεια υπερωρίες κάθε μέρα 10 ώρες και παραπάνω και τις περισσότερες φορές απλήρωτα χωρίς ένσημα τι να του πεις ότι θα δουλεύεις μέχρι τα 65, μα αυτά τα επιπλέον χρόνια τα έχει δουλέψει ήδη, δηλαδή τα έχει ανεβάσει μόνος του τα όρια ηλικίας.

ΒΟ. Οι Βιβλιοφρικαριοί λειτουργούν έξω από θεσμούς, δεν είναι σωματείο, πώς λοιπόν μπορείς να κάνεις κάποιες δράσεις και να μιλήσεις σε άλλους εργαζόμενους οι οποίοι θα σε ρωτήσουν ποια είναι η ιδιότητά σου και με ποιο «δικαίωμα» μου προτείνεις να δράσουμε;

Βιβλιοφρικάριος Α : Επειδή υπήρχε το σωματείο με το οποίο τα πάμε καλά δεν μας τέθηκε ποτέ το ερώτημα να αποκτήσουμε θεσμική μορφή. Αντιθέτως, υπήρχε η ανάγκη να μιλήσουμε πιο ελευθέρα έξω από τα όρια του σωματείου. Βέβαια επαναλαμβάνουμε ότι ο χώρος του βιβλίου είναι μια ειδική περίπτωση δεν είναι το χάος του εμπορίου, είναι κάπως πιο εξειδικευμένος ο κόσμος που δουλεύει, γνωρίζεται και κατά συνέπεια έχει αποκτήσει μια άτυπη υπόσταση σε αυτόν τον χώρο ο Βιβλιοφρικάριος.

Ρεπό : Όσον φορά την νομική υπόσταση νομίζω ότι είναι το τελευταίο που μας αφορά. Για να καταλάβετε τι εννοώ εάν κάνω αφισοκόλληση ως ρεπό, θα χαρώ πολύ να με πιάσουν οι μπάτσοι σαν εργάτη και όχι σαν αναρχικό. Θέλω να πω ότι κάποια πράγματα τα έχουμε ξεχάσει ότι είναι αυτονόητα, δηλαδή όταν τα καταστήματα παρατείνουν από μόνα τους το ωράριο αυτά είναι παράνομα και ο κάθε εργαζόμενος θα μπορούσε να καλέσει, λέμε τώρα, τους μπάτσους για να κλείσουν το μαγαζί.

Βιβλιοφρικάριος Β : Για μένα τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, ο Βιβλιοφρικάριος δεν θα γίνει δυνατός έχοντας θεσμική συνδικαλιστική υπόσταση αλλά όταν παρεμβαίνει δυναμικά σε μαζικούς αγώνες, αλλά και όταν ένας εργαζόμενος είναι μόνος του δεν αρκεί απλά να τον ενημερώσει το σωματείο για τα δικαιώματά του, χρειάζεται την έμπρακτη στήριξη από κόσμο, έτσι κάνουμε εμείς σε περιπτώσεις απολύσεων, δηλαδή λειτουργούμε περισσότερο ως συλλογικότητα βάσης η οποία δείχνει αλληλεγγύη σε εργάτες.

Βιβλιοφρικάριος Α : Να φέρω ένα παράδειγμα είχαμε φτιάξει την «πρωτοβουλία ενάντια στην επέκταση του ωραρίου» και δεν είχαμε καμία νομική υπόσταση, όταν λοιπόν πήγαμε στον Φωκά σε ημέρα απεργίας για να τον κλείσουμε και όντως το κλείσαμε βγήκε η προϊσταμένη μάζεψε τους εργαζόμενους και τους πήγε σε ένα καφέ λέγοντάς τους ότι όταν φύγουμε εμείς θα γυρίσετε. Εμείς λοιπόν πήγαμε στην καφετέρια που ήταν μαζεμένοι οι εργαζόμενοι, και τους μιλήσαμε και μετά ακολούθησε πορεία στην Σταδίου, στην οποία ήρθαν οι περισσότεροι εργαζόμενοι του Φωκά, βέβαια κάποιοι ξαναγυρίσανε πίσω μετά την πορεία, για δουλειά αλλά τουλάχιστον έστω και για λίγο ήρθαν στη πορεία και κατάλαβαν γιατί γίνεται αυτή η ιστορία, εντάξει δεν έκαναν ολόκληρο βήμα αλλά κατάλαβαν πέντε πράγματα.

Ρεπό : Για μας δε μπαίνει θέμα θεσμικής υπόστασης. Μπαίνουμε μέσα στα μαγαζιά και εάν μας εμποδίσουν και χειροδικήσουν επάνω μας δεν μπαίνει θέμα νομικής υπόστασης, θα τους απαντήσουμε κατάλληλα, μπορεί και εμείς να χειροδικήσουμε. Δηλαδή με απλά λόγια, εάν υπάρχει μια κίνηση 15 - 20 άνθρωποι οι οποίοι είναι διαθέσιμοι να τρέξουν και να βοηθήσουν, η θεσμική υπόσταση είναι μόνο για τους τύπους.

Βιβλιοφρικάριος Β : Για να καταλάβετε πώς το βλέπουμε, τότε που κάναμε την πορεία ενάντια στην επέκταση του ωραρίου, ξεκίνησε με μικροφωνική στα ΕΛΤΑ στην Αιόλου και τελικά κάναμε πορεία στην Ερμού. Λοιπόν αυτή η πορεία καλέστηκε από την πρωτοβουλία εργαζομένων ενάντια στην επέκταση του ωραρίου, χωρίς να έχουμε καμία θεσμική υπόσταση, ούτε σωματείο αλλά η επιτυχία οφειλόταν στη δουλειά που είχε προηγηθεί, δηλαδή αντιπληροφόρηση, κλεισίματα σε καταστήματα, τσαμπουκάδες με αφεντικά…

Ρεπό : και πέρα από την πορεία αν δούμε και τις απολύσεις που έχουν ανακληθεί τα τελευταία 3-4 χρόνια θα δούμε ότι δεν ήταν η επίσκεψη ενός συνδικαλιστή κάποιου σωματείου που πήγε με την καρτούλα του στο αφεντικό, αλλά αντιθέτως ήταν ο αλληλέγγυος κόσμος και οι συνάδελφοι που διαμαρτύρονταν έξω από την κάθε επιχείρηση για να ανακληθούν οι απολύσεις. Με απλά λόγια δηλαδή εάν έχεις 100 άτομα μαζί σου δε χρειάζεται νομική υπόσταση.

Βιβλιοφρικάριος Α : Δηλαδή νομίζω ότι μερικές φορές γίνονται φανερά τα πράγματα και εάν την πάμε και πιο πέρα τη κουβέντα μάς λένε ότι το βιβλίο είναι ειδικό εμπόρευμα, αλλά αυτό που προσπαθούσαμε να κάνουμε ως Βιβλιοφρικάριος ήταν να σπάσουμε αυτήν την αντίληψη, να απομυθοποιήσουμε το βιβλίο. Ποιο ειδικό εμπόρευμα, όταν εγώ κουβαλάω κάθε μέρα κούτες με βιβλία δε ξέρω και εγώ πόσα κιλά μας κοροϊδεύουνε. Δηλαδή θέλω να πω ότι σε όλες οι δουλειές οι συνθήκες εργασίας είναι σκατά, ποιός κόσμος του πνεύματος, τι μας πουλάτε, ποιός κόσμος του βιβλίου, ποιο αριστερό αφεντικό, ποιος αριστερός εκδότης, υπάρχει και ένα χαρακτηριστικό σύνθημα «τι μου λες πως είσαι και πάω να τρελαθώ, άνθρωπος του πνεύματος και όχι αφεντικό».

ΒΟ. Στις δράσεις και στο λόγο σας πέρα από τους τυπικούς εχθρούς το αφεντικό, το κράτος, στον πελάτη με ποιον τρόπο απευθύνεστε;

Ρεπό : Οι πελάτες πάντα μας ενδιαφέρουν, ωστόσο έχει σημασία και για ποια καταστήματα μιλάμε. Ένα super market στην Κυψέλη έχει διαφορετικούς πελάτες από κάποιο άλλο στην Αγία Παρασκευή ή στην Εκάλη, δηλαδή στο super market που δουλεύω εγώ το 75% είναι μετανάστες. Η αλήθεια είναι ότι έχουμε βρεθεί πολλές φορές σε δυσχερή θέση όσον αφορά την πελατειακή σχέση και είναι πάντα ένα μεγάλο ζήτημα. Χαρακτηριστικά, εκεί που δουλεύω επειδή είναι γειτονιά η σχέση με αρκετούς πελάτες έχει υποκειμενοποιηθεί. Βέβαια υπάρχουν πελάτες που έχουμε πλακωθεί και υπάρχουν και πελάτες που έχουν πάρει το μέρος μας. Όταν λοιπόν έρχεται ο συνταξιούχος χωροφύλακας που νοικιάζει 8 διαμερίσματα σε μετανάστες με 450 ευρώ την τρύπα και βλέπει τον μετανάστη από Ρουμανία που είχε να του πληρώσει το νοίκι 3 μέρες και κάνει φασαρία μέσα στο μαγαζί πρέπει να πάρεις θέση, εννοείται υπέρ του μετανάστη. Πέρα από κάποια ακραία περιστατικά για μας το κριτήριο είναι εάν ο πελάτης μπαίνει στο κατάστημα διότι πρέπει να αγοράσει κάποια προϊόντα για να ζήσει και αντιλαμβάνεται ότι ο κόσμος που εργάζεται είναι πάνω κάτω στην ίδια μοίρα με αυτόν ή εάν μπαίνει μέσα με στυλ ότι τώρα εγώ αφήνω εδώ τα λεφτά μου και σας θέλω όλους σούζα. Ε, τότε θα τον βρίσω, ένας μου είπε μια φορά «αφήνω εδώ 5 ευρώ και θέλω να κανείς γρήγορα» και του λέω «και εγώ αφήνω εδώ 8 ώρες…». Έχει σημαντική διάφορα ο πελάτης από τον καταναλωτή.

Βιβλιοφρικάριος Α : Για τους πελάτες στο σύνολό τους έχουμε γράψει κατά καιρούς διάφορα. Πολλές φορές δημιουργούν μεγαλύτερο πρόβλημα από τα αφεντικά, π.χ. στα κλεισίματα καταστημάτων είχαμε πολλές φορές πρόβλημα με πελάτες οι οποίοι επέμεναν ότι «θέλω να μπω στο μαγαζί να ψωνίσω». Θυμήθηκα τώρα μια πλάκα που κάναμε σε πελάτες στην έκθεση βιβλίου. Τότε, αλλά και τώρα, παίζουν πολύ άσχημες συνθήκες εργασίας στις εκδόσεις Πατάκη, είχαμε μοιράσει λοιπόν ένα flyer, που έλεγε ότι οι εκδόσεις Πατάκη σας κάνουν δώρο ένα βιβλίο. Το flyer ήταν αρκετά αληθοφανές με το logo του Πατάκη και παρακινούσε τον κόσμο πως όποιος προλάβει και πάει στο περίπτερο του Πατάκη, θα πάρει δωρεάν ένα βιβλίο. Έγινε λοιπόν χαμός, πολύς κόσμος πήγαινε να ζητήσει τζάμπα βιβλία και μετά οι υπεύθυνοι του Πατάκη ψάχνανε ποιος το μοίρασε το flyer και τέλος κάνανε ανακοίνωση από τα μεγάφωνα, αλλά ήταν κάποιοι πελάτες που επιμένανε και λέγανε αφού εσείς από τον Πατάκη μου το δώσατε θέλω να πάρω τζάμπα βιβλία. Λοιπόν με την κίνηση αυτή θέλαμε να τη σπάσουμε λίγο στον συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο, αλλά χρησιμοποιώντας την καταναλωτική μανία του πελάτη που θέλει να τα πάρει όλα.

ΒΟ. Θα θέλαμε να μας μιλήσετε τώρα για ζητήματα όχι αμιγώς εργατικά, ξέρουμε ότι το σωματείο βιβλίου χάρτου προσπαθεί να βάλει στις δράσεις του και άλλα ζητήματα τα όποια ενισχύουν την αλληλεγγύη μεταξύ των εργαζομένων, όπως να μιλήσεις σε σχέση με τους μετανάστες και για το φύλο, ποια είναι η γνώμη σας;

Βιβλιοφρικάριος Α : Κοιτάξτε να δείτε, όταν μιλάς ενάντια στην εργασία, γίνονται αναπόφευκτα συνδέσεις με άλλα ζητήματα, αλλά ο Βιβλιοφρικάριος έκανε την επιλογή να μη βάζει άλλα ζητήματα. Όποιος θέλει να ασχοληθεί με κάτι άλλο ας το κάνει με άλλες συλλογικότητες, εμάς αυτό που κυρίως μας ενδιαφέρει είναι ο αγώνας μέσα στον εργασιακό χώρο.

Βιβλιοφρικάριος Β : Κοιτάξτε ως Βιβλιοφρικάριος τα διάφορα ζητήματα τα πολεμάμε μέσα στον χώρο εργασίας, δηλαδή εάν υπάρξει ένα σεξιστικό σχόλιο σε κάποιο βιβλιοπωλείο δεν χρειάζεται καν να βγει προκήρυξη, αντιδράς και το παλεύεις άμεσα.

Βιβλιοφρικάριος Α : Ποτέ δεν έχουμε πει ότι τώρα θα ασχοληθούμε με ένα άλλο θέμα, π.χ. ο τάδε είναι στη φυλακή και θα το δημοσιοποιήσουμε, βέβαια βγάλαμε μια αφίσα για τον Στεργίου ως εργαζόμενο που συνελήφθη μαζί με άλλους, βγάλαμε μια αφίσα για τον πόλεμο που και αυτό το συνδέαμε με την εργασία έλεγε «για τα αφεντικά ο πόλεμος είναι δουλειά, για εμάς η δουλειά είναι πόλεμος» και «δε φταίνε μονάχα οι βόμβες αλλά και οι δουλειές» σε αντιδιαστολή με το σύνθημα του ΣΕΚ «δουλειές και όχι βόμβες». Υπάρχουν περιπτώσεις που έχουν απολυθεί μετανάστες οι οποίοι κυρίως δουλεύουνε σε αποθήκες, οπότε τότε μέσα σε όλες τις κινήσεις που κάναμε λέγαμε και δυο λόγια παραπάνω σε σχέση με το καθεστώς των μεταναστών. Για σεξιστική συμπεριφορά μέσα σε βιβλιοπωλεία έχουμε γράψει στο Βιβλιοφρικάριο. Σε γενικές όμως γραμμές αυτή η παρέα των εργαζομένων μαζεύτηκε κυρίως με βάση τον εργατικό χαρακτήρα και είπαμε ότι αφήνουμε στην άκρη τις πολιτικές μας αναφορές, την πολιτική μας ταυτότητα, για τους λόγους που είπαμε προηγουμένως και ξεκινώντας από το μηδέν θέτουμε βασικά ερωτήματα, ποιους έχουμε απέναντι μας, τι είναι αυτοί, πώς θα μιλήσουμε, πώς θα παρέμβουμε, γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχει πεπατημένη. Βάζουμε λοιπόν ως αφετηρία την εργασία και τα αλλά είναι προέκταση, μας αφορά ό, τι αγγίζει την εργασία που είναι ο πυρήνας της ενασχόλησής μας , π.χ. η κατανάλωση, οι σεξιστικές συμπεριφορές, το μεταναστευτικό.

Ρεπό : Όσον αφορά την πολιτική ταυτότητα και τις πολιτικές απόψεις για μένα είναι αδιανόητο να εμφανιστώ σε μια εργατική συλλογικότητα και να αρχίσω να τους λέω για τον Ντεμπόρ, για τον Βανεγκέμ, για το Νταντά, για τον Σουρεαλισμό και όλες αυτές τις ωραίες αναφορές, είναι εντελώς άκυρο. Πρέπει να βρεις έναν τρόπο να προσεγγίζεις την καθημερινότητα, πολλές φορές μπορεί να αναγκάζεσαι να μιλήσεις για πράγματα που δε σε ενδιαφέρουν όπως π.χ. για το ποδόσφαιρο, εγώ ξαναανακάλυψα το ποδόσφαιρο για να μπορέσω να επικοινωνήσω με άλλους εργαζόμενους. Ταυτόχρονα κατάλαβα ότι πολλές φορές κάποιες πολιτικές απόψεις είναι εκτός πραγματικότητας, δηλαδή το νταντά είναι είκοσι βιβλία στο ράφι του δωματίου μου. Έτσι μου μπήκε το ερώτημα, πώς κάποια πράγματα μπορείς να τα πολεμήσεις εκεί, μέσα στο χώρο της δουλειάς, εκεί εδαφικοποιημένα. Είναι λοιπόν σημαντικό να χτίσεις δεσμούς αλληλεγγύης με τους υπόλοιπους εργαζόμενους, να τους στηρίζεις και να σε στηρίζουν, και αυτό είναι που με κράτησε εκεί που δουλεύω, δηλαδή λουφάρουμε όλοι μαζί, κλέβουμε όλοι μαζί, όταν έρχεται ο επόπτης στηρίζουμε ο ένας τον άλλο.

Να σας πω ένα παράδειγμα σε σχέση με τον ρατσισμό, ήταν τότε με το πογκρόμ στους Αλβανούς και ήταν μια εργαζόμενη η οποία περιέγραφε την επόμενη μέρα πώς κατέβηκε και αυτή και συμμετείχε στο λιντσάρισμα και εγώ φυσικά φρίκαρα, έλεγα τι γίνεται; δεν είναι πια κάτι μακριά. Ο ρατσισμός βρίσκεται εδώ, μπροστά μου, είναι ζωντανός. Τι κάνεις λοιπόν όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με μία τέτοια κατάσταση; Γιατί έχεις από τη μια πλευρά μία συνάδελφο και από την άλλη μία που κατεβαίνει να πλακώσει μετανάστες στο ξύλο. Αυτό που εγώ έκανα ήταν από τη μια να την απονομιμοποιήσω -αν τυχόν είχε τέτοια νομιμοποίηση- στις συνειδήσεις των υπόλοιπων συναδέλφων, λέγοντας τι πράγματα είναι αυτά, και από την άλλη να μπω σε μία διαδικασία να προσπαθήσω να πείσω τις συναδέλφους να βλέπουν αλλιώς το ζήτημα πελάτης-μετανάστης. Και αυτό γιατί γενικώς το κλίμα όταν πρωτοέπιασα δουλειά ήταν στη φάση: μισούμε τους πελάτες έτσι και αλλιώς, και άμα είναι και μετανάστες τους μισούμε ακόμα περισσότερο... Από τότε έκανα άπειρες συζητήσεις με συναδέλφους πάνω στο θέμα μετανάστες και θέλω να πιστεύω ότι άλλαξα σε έναν αρκετά μεγάλο βαθμό τις αντιλήψεις τους. Ακόμα και όταν τσακωνόμασταν με πελάτες μετανάστες, είχα κάνει ένα τεράστιο ζήτημα να μην τσακωνόμαστε στη βάση ότι αυτοί είναι μετανάστες αλλά στη βάση ότι αυτοί είναι πελάτες. Τέλος πάντων για να το κλείσω λίγο και για να δείξω τη σύγχυση της αποπάνω συνάδελφου θέλω να αναφέρω και το εξής περιστατικό: τα Χριστούγεννα της ίδιας χρονιάς παίρνει σε κάποια φάση ένα παιχνίδι καμιά 10 ευρώ το χτυπάει στο ταμείο της και το χαρίζει στο πιτσιρίκι μίας πελάτισσας αλβανίδας... Όταν τη ρώτησα, γιατί τόση καλοσύνη η απάντηση της ήταν “αυτή δεν είναι σαν τους άλλους”...

ΒΟ. Θα θέλαμε να μας πείτε εάν υπάρχουν κίνδυνοι αφομοίωσης σε σχέση με θεσμικά όργανα ή με τη συμμετοχή σε καλεσμένες απεργίες από ΓΣΕΕ, τι στάση κρατάτε;

Βιβλιοφρικάριος Α : Παλαιοτέρα χρησιμοποιούσαμε τις απεργίες ως αφορμή για να πάμε σε μαγαζιά και να μοιράσουμε κείμενα. Σε κάποιες απεργίες δεν έχουμε κάνει τίποτα, απλά έχουμε απεργήσει, σε άλλες πάλι έχουμε προσπαθήσει να παρέμβουμε πριν την ώρα της πορείας με μοιράσματα σε μαγαζιά ή ακόμα και με κλεισίματα. Δηλαδή θα έλεγα ότι περισσότερο χρησιμοποιούμε την απεργία ως αφορμή για να κάνουμε κλεισίματα καταστημάτων ή κάτι άλλο παρά για να κατεβούμε στην πορεία. Με το γραφειοκρατικό θεσμικό κομμάτι της απεργίας διαφωνούμε για αυτό κάνουμε δουλειά βάσης, με αυτόν τον τρόπο νομίζω ότι δεν τίθεται θέμα αφομοίωσης και πλέον νομίζω ότι αρκετός κόσμος βγάζει λόγο ενάντια στην ΓΣΕΕ. Βέβαια επαναλαμβάνω ότι στη δική μας περίπτωση στο σωματείο βιβλίο χάρτου δεν έχει ηγεμονευτεί ούτε από το ΠΑΜΕ ούτε από πασόκους.

Βιβλιοφρικάριος Β : Βέβαια υπάρχουν και οι κλαδικές στις οποίες συμμετέχουμε πάντα, διότι είμαστε εμείς που τις κάνουμε, είναι από εμάς για μας. Από την στιγμή που ορίζεται η ημέρα της απεργίας τρέχουμε και προπαγανδίζουμε την απεργία από μαγαζί σε μαγαζί, από αποθήκη σε αποθήκη από courier σε courier, από υπάλληλο σε υπάλληλο. Τον τελευταίο καιρό μέσα σε τρεις μήνες γίνανε πέντε απεργίες, τρεις γενικές και δυο κλαδικές, ήτανε αρκετά εξοντωτική αλλά και πλούσια περίοδος.

ΒΟ. Για ποιο λόγο πιστεύεται ότι υπάρχει κόσμος που προτιμά μια πολιτική ταυτότητα από το να εμπλακεί σε εργατικές ομάδες;

Βιβλιοφρικάριος Β : Αυτό όντως συμβαίνει, υπάρχουν πολλοί ελευθεριακοί, αντιεξουσιαστές που δουλεύουν ως εμποροϋπάλληλοι ή στο χώρο του βιβλίου και δεν συμμετέχουν. Ενδιαφέρονται να τρέξουν για άλλα ζήτημα για καταλήψεις, για φυλακισμένους, άλλα δεν βρισκόμαστε να συζητήσουμε για τα εργατικά ζητήματα, και ίσως να είναι λάθος έκφραση αυτή «τα εργατικά», να μιλήσουμε για την καθημερινότητά μας.

Βιβλιοφρικάριος Α : Εγώ θυμάμαι όταν είχε ξεκινήσει ο Βιβλιοφρικάριος έλεγα ότι είναι κάτι κλαδικό άρα δε μπορεί να με καλύπτει συνολικά ως πολιτικό ων, ότι είναι κάτι πολύ επιμέρους, που είναι βέβαια, αλλά προχωρώντας λίγο πιο βαθιά και συναντώντας και άλλο κόσμο άλλαξε αυτή η αντίληψη. Διότι όταν βρίσκεσαι σε μια διαδικασία και ανοίγεσαι και κάνεις πράγματα, αυτά δε ξέρεις πού πηγαίνουν, όμως σε κάποιες στιγμές παίρνεις κάτι πίσω, το νιώθεις ότι με κάποιους επικοινωνείς, τους συναντάς, μιλάς, αναπτύσσεται συντροφικότητα, το οποίο τελικά εμένα με γεμίζει περισσότερο από μια εντελώς γενική θεώρηση να παρεμβαίνω παντού.

Ρεπό : Υπάρχει η αντίληψη σε αρκετό κόσμο ότι τα εργασιακά ζητήματα είναι μαρξιστικά ζητήματα δηλαδή ασχολούνται μόνο οι κομμουνιστές με αυτά. Εγώ προσωπικά το θεωρώ λίγο τραγικό να ασχολείσαι με τα δικαιώματα των ζώων και να μην ασχολείσαι με τη δουλειά σου, για την δικιά σου τη ζωή. Το κλειδί όσον αφορά το κομμάτι της δραστηριοποίησης είτε αυτός είναι ένας εργασιακός χώρος είτε είναι η γειτονιά είτε οτιδήποτε είναι το feedback, η ανατροφοδότηση, δηλαδή η εμπλοκή σε αυτά τα πράγματα έχει να σου δώσει να σου γυρίσει πίσω αρκετά πράγματα. Εγώ μπορεί χρόνια τώρα να γράφω, να δημοσιεύω αλλά ποτέ δεν έφτασα στο σημείο να κλάψω από συγκίνηση για κάτι που έγραψα και να πάρω ανατροφοδότηση. Αντιθέτως, διαπίστωσα ότι η εμπλοκή μου σε διεκδικήσεις στο χώρο δουλειάς μου, μου πρόσφερε πολλά περισσότερα σε αυτό το επίπεδο, πράγμα που όταν το βλέπεις να συμβαίνει σου προκαλεί ερωτήματα. Είναι για όλους μας μεγάλο ερώτημα πώς θα καταφέρεις να μιλήσεις και να πείσεις έναν άλλο συνάδελφο να διεκδικήσετε από κοινού κάτι ή να κατέβει σε μια απεργία και δυστυχώς δεν είμαστε πολύς κόσμος που το κάνει αυτό και δεν υπάρχουν αρκετοί για να σε στηρίξουν. Δυστυχώς δεν είμαστε στις εποχές του IWW (Βιομηχανικοί Εργάτες του Κόσμου) που πήγαιναν με τον τσαμπουκά και τα έκλειναν όλα.

Βιβλιοφρικάριος Β : Ε ναι, μα βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα δεν μπορείς να βρεθείς με την συναδέλφισσα, με τον συνάδελφο μόνο στο οικονομικό και με το που θα τους μιλήσεις θα τους πάρεις μαζί σου. Δεν αρκεί πλέον να μιλάς μόνο για οικονομικά ζητήματα χρειάζεται ο άλλος, η άλλη να έχουν και μια αντίληψη. Όσοι έχουν ακολουθήσει αυτούς τους νέους αγώνες είμαι σχεδόν σίγουρος ότι είναι άνθρωποι που ζουν έξω από τον καπιταλισμό που έχουν κάνει τέτοιες επιλογές και στην υπόλοιπη ζωή τους. Δηλαδή, δεν έχω δει κανένα που να κατεβαίνεις τις πορείες μας και μετά να πηγαίνει στα μπουρδέλα, ενώ παλαιοτέρα ο βιομηχανικός εργάτης ήτανε διεκδικητικός μόνο στον χώρο εργασίας και στην υπόλοιπη ζωή του δεν ξέρω τι έκανε.

Βιβλιοφρικάριος Α : Εγώ πιστεύω ότι η δυσκολία κινητοποίησης του κόσμου έχει κάνει και με τη συνολικότερη δομή της ελληνικής κοινωνίας, δηλαδή το γεγονός ότι όσο και πεινασμένος να είναι ο άλλος, η μάνα του ο πατέρας του θα του έχουν σε κάποιο χωριό ένα χωράφι ή θα του έχουν καμία γκαρσονιέρα. Δηλαδή δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος να πεθάνει από την πείνα, σε αυτή τη χώρα δεν υπήρξε κράτος πρόνοιας αλλά υπάρχει μικροϊδιοκτησία και οικογένεια. Έτσι σήμερα μένουν μέχρι τα 30-35 στο σπίτι δεν έχουν την κουλτούρα να φύγουν, βολεύονται με μια σκατοδουλειά με 600 ευρώ, δεν έχουν έξοδα στέγασης, αγοράζουν με δάνειο ένα αυτοκίνητο για να περνάνε καλά το σαββατοκύριακο, οπότε ποια δουλειά και ποια απεργία και ποιος αγώνας. Είναι δηλαδή μια γενικότερη έλλειψη κουλτούρας, αυτό που κυριαρχεί είναι πώς ατομικά θα κοιτάξει ο καθένας να βρει την άκρη, να κάνει μια λαμογιά, να χωθεί κάπου, να γλύψει για να καταφέρει να επιβιώσει, όχι όμως να επιβιώσει διεκδικώντας συλλογικά, αλλά να επιβιώσει με χίλιους άλλους τρόπους εκτός από αυτόν, ίσως θα είναι το τελευταίο πράγμα που θα σκεφτεί η συλλογική διεκδίκηση.

Ρεπό : Υπάρχει τρομακτική έλλειψη στους διεκδικητικούς αγώνες από τα κάτω, αυτοί είναι που γεμίζουν και δίνουν πράγματα στον κόσμο. Ποιους διεκδικητικούς αγώνες από τα κάτω θυμάστε τα τελευταία 20 χρόνια που να έχουν κερδίσει; Όταν συμβαίνει ένας νικηφόρος αγώνας σημαίνει ότι μέσα στην ιστορική εξέλιξη κερδίζονται συνειδήσεις και άτομα. Για παράδειγμα για εμάς εδώ ποια ήταν η πρώτη εμπειρία πολιτικοποίησης; Τα μαθητικά του ‘91, εάν λοιπόν τώρα κοιτάξεις στο χώρο τι ηλικίες κινούνται, παρατηρείς κάποια χρονικά χάσματα, τα οποία συμπίπτουν με κινητοποιήσεις και αγώνες. Υπάρχει δηλαδή ενδεικτικά ένα ρεύμα κόσμου που βγήκε από τα μαθητικά του 90-91, μια επόμενη φουρνιά που βγήκε πάλι με τα μαθητικά το ’98 με τον Αρσένη. Αυτός ο κόσμος έχει δει και έχει ζήσει και γνωρίζει την κουλτούρα της συλλογικής διεκδίκησης.

Βιβλιοφρικάριος Α : Μαζί με τα παραπάνω στην Ελλάδα λείπουν και τα κοινωνικά αντανακλαστικά που όταν συμβαίνει κάτι ο κόσμος αντιδρά άμεσα, όπως σε άλλες χώρες της Ευρώπης όταν ακριβαίνουν τα τρόφιμα πιο πολλοί θα μπουν στα super market και θα κλέψουν ή θα μποϋκοτάρουν ή θα κάνουν καταλήψεις. Αυτό έχει να κάνει με την παράδοση, την καταγωγή και την κουλτούρα των αγώνων που στην Ελλάδα υπάρχει τρομερή έλλειψη.

Ρεπό : Η Ελλάδα έχει αποκλειστικά πολιτική κουλτούρα και ουσιαστικά είναι η πολιτική κουλτούρα του ΚΚΕ. Έτσι δεν έχει εμφανιστεί η εργατική κουλτούρα που αναπτύχθηκε στην Αγγλία ή στην Αμερική ή στην Λατινική Αμερική. Στην Ελλάδα η εργατική κουλτούρα είναι η πολιτική σταλινική κουλτούρα του ΚΚΕ.

Βιβλιοφρικάριος Α : Αυτό έχει να κάνει με την δομή της χώρας, η οποία ποτέ δεν ήταν κάτι συγκεκριμένο, ποτέ δεν ήταν ασ’ πούμε βιομηχανική χώρα. Αυτό που συνέβη ήταν ότι έλεγε ο άλλος, θα φύγω από το χωριό θα πάω μετανάστης στην Αθήνα, οπότε ερημώνει η ύπαιθρος, δεν υπάρχει αγροτική πολιτική και ταυτόχρονα στοιβάζονται όλοι στην Αθήνα και καταστρέφεται η πόλη καθώς χτίζονται τα πάντα. Ποτέ δεν υπήρξε μια ξεκάθαρη εργατική φιγούρα, μεμονωμένα μπορεί αλλά όλες αλέσθηκαν έγιναν μια σούπα μέσα στο χάος της Αθήνας. Η δε κυρίαρχη φιγούρα από το 80 και μετά ήταν να καβατζοθώ ατομικά κυρίως μπαίνοντας στο δημόσιο.

Ρεπό : Επίσης στην Ελλάδα ο συνδικαλισμός είναι απόλυτα πολιτικοποιημένος, υπάρχει παντού το κόμμα, όταν λοιπόν βρίσκεσαι σε έναν εργατικό αγώνα και έχεις από πίσω το κόμμα με την πολιτική θεωρία που λέει ότι δε πειράζει άμα χάσουμε σε αυτόν τον αγώνα έχουμε κερδίσει στις εκλογές μια έδρα παραπάνω, πώς να προχωρήσεις.

ΒΟ. Ποια είναι η άποψή σας για την άρνηση της εργασίας, υπάρχει σαν φιλοδοξία, βρίσκεται σε αντίθεση με το χτίσιμο μιας εργατικής ταυτότητας δηλαδή ισχύει ότι όταν αγωνίζεσαι προσπαθείς να καταστρέψεις τον ρόλο του εργάτη, τον ρόλο που είναι ετεροκαθορισμένος από πριν.

Βιβλιοφρικάριος Β : Η άρνηση της εργασίας ξεκινάει από το ότι αρνούμαι την εργασία μέσα από την εργασία. Πολλές φορές αυτό που συμβαίνει είναι ότι υπάρχει η οικογένεια που σε συντηρεί και λέει ο άλλος εγώ «αρνούμαι τώρα την εργασία» μη δουλεύοντας. Υπάρχει όμως και η άρνηση της εργασίας η οποία πατάει πάνω στο χτίσιμο δομών κοινωνικής αλληλεγγύης φτιάχνονται λ.χ. ταμεία εργαζόμενων. Η άρνηση λοιπόν της εργασίας είναι η λούφα, είναι η κοπάνα είναι το σαμποτάζ, αλλά δεν αρκούν αυτά χρειάζονται και οι μαζικές απεργίες, οι δομές υποστήριξης αλληλεγγύης όπως τα ταμεία αλληλοβοήθειας, χρειάζονται οι ρήξεις με την οικογένεια και οι συγκατοικήσεις.

Βιβλιοφρικάριος Α : Για μια εργατική συλλογικότητα είναι δύσκολο να βάλει στο κέντρο της ανάλυσής της την άρνηση της εργασίας. Εάν θέλει να έχει μια σοβαρή παρέμβαση σε χώρους εργασίας δεν μπορεί να το κάνει αυτό μιλώντας στους εργαζόμενους για άρνηση της εργασίας. Δυστυχώς πρέπει να ξεκινήσεις από πολύ πιο απλά πράγματα και κυρίως για τις συνθήκες εργασίας. Δε γίνεται να πεις στον άλλο «μη δουλεύετε ποτέ» όταν έχει χάσει την μπάλα σε βασικά καθημερινά πράγματα.

Ρεπό : Για να μιλήσεις για άρνηση της εργασίας πρέπει να έχεις ένα αντιπαράδειγμα. Σε γενικές γραμμές η άρνηση της εργασίας περνάει από διάφορες διαδρομές, αλλά εγώ ως πολιτικά δραστήριος θα πω ότι προτάσσω την άρνηση της εργασίας μόνο με συλλογικούς τρόπους και όχι ατομικά. Δε με ενδιαφέρει αν ατομικά κάποιος αρνείται την εργασία, οι ατομικές λύσεις και οι ατομικές διέξοδοι δεν αποτελούν πρόταγμά μου. Μπορεί να πω μπράβο σε κάποιον που κλέβει μια τράπεζα και «αρνείται την εργασία», αλλά πολιτικά μου είναι αδιάφορη κίνηση. Μόνο ως μια συλλογική στάση μπορώ να προσεγγίσω την άρνηση της εργασίας.

Αν δεν υπάρχουν ελεύθεροι χώροι, θα τους ανοίξουμε εμείς!

Άδεια σπίτια, ακατοίκητα, ανεκμετάλλευτα, εγκαταλειμμένα περιμένοντας κάποια κερδοσκοπική μελέτη. Γειτονιές υποβιβασμένες από το οικονομικό ενδιαφέρον ιδιοκτητών και δημαρχείων, τυφλών απ΄ την απληστία. Νεολαία αποκοιμισμένη, ντοπαρισμένη, συνηθισμένη να περιμένει τις λύσεις στα προβλήματά της από κάποιον άλλο. Είμαστε εμείς οι ίδιοι, οι νέοι που έχουμε τη λύση των προβλημάτων στα χέρια μας. Όσοι υποφέρουμε καθημερινά την αποξένωση, τη δολοφονία της δημιουργικότητάς μας κλεισμένοι σε χώρους επισφαλούς εργασίας, σε πανεπιστήμια που δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες μας αλλά σ΄αυτές των εταιριών. Το σταματάμε όλο αυτό, δημιουργούμε ελεύθερους χώρους, καταλαμβάνουμε. Ξαναπαίρνουμε τις γειτονιές και τη ζωή στα χέρια μας. Η αυτοοργάνωση είναι δυνατή, υπάρχουν χιλιάδες παραδείγματα.

Για πάνω από 20 χρόνια το κτίριο στη λεωφόρο constitución στο νούμερο 355 στην Tavernes Blanques έχει μείνει ακατοίκητο, εγκαταλειμμένο με ότι έχει μέσα: σκουπίδια, μπάζα και πολλά τετραγωνικά μέτρα αχρησιμοποίητα. Εδώ και 8 μήνες καταλήφθηκε από μια συλλογικότητα νέων ανθρώπων της περιοχής. Έτσι γεννήθηκε το CSOLa Closca. Κουβέντες, συζητήσεις, εργαστήρια, συναυλίες και διάφορες πολιτιστικές δράσεις συνόδευσαν την κατάληψη αυτού του κτιρίου. Ένας χώρος νεκρός και βρόμικος μετατράπηκε σε ένα κτίριο ζωντανό και ελεύθερο, έξω από τη δικαιοδοσία του κράτους ή οποιασδήποτε οργάνωσης που προσπαθεί να εμποδίσει τον πολιτικό μας αγώνα, αυτό είναι, ένα μέρος που μπορείς να σκέφτεσαι μόνη σου, να συμβιώνεις, να συζητάς δημόσια, να αυτοδιαχειριζόμαστε και να πραγματοποιούμε τις αντιεξουσιαστικές ιδέες μας.

Και τώρα ερχόμαστε να μείνουμε έξω. Στις 20 Φλεβάρη, για ένα 24ωρο η αστυνομία χτυπούσε το σπίτι, διατάζοντας όλες και όλους τους νέους που περνούσαν από μπροστά. Κόβοντας το ρεύμα και το νερό, ρημάζοντας πανώ και αφίσες, καταστρέφοντας παράθυρα και αλλάζοντας τα λουκέτα απαγορεύοντάς μας έτσι την είσοδο. Από την πρώτη στιγμή αυτή η προσπάθεια μπήκε στις επιχειρήσεις της αστυνομίας, κατηγορώντας και πιέζοντας με τη βοήθεια των κατασταλτικών δυνάμεων του κράτους. Μια αστυνομία που δεν σταμάταγε να τρομοκρατεί, να στριμώχνει και να χρησιμοποιεί βία ενάντια στον κόσμο που συμμετείχε στις δράσεις ή στο ίδιο το κτίριο. Για όλα αυτά φωνάζουμε καταγγέλοντας δυνατά. Παρόλο που αυτό το κτίριο κατάφεραν να επιστρέψουν για να το αφήσουν χωρίς ζωή μέσα από την εκκένωση, δεν κατάφεραν να σταματήσουν τη δύναμή μας και την όρεξη αυτής της συλλογικότητας να συνεχίσει τον αγώνα. Ένας αγώνας που θα συνεχίσει να είναι ζωντανό όσο υπάρχει η αυτοοργάνωση και οι αντιεξουσιαστικές ιδέες.

ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΧΩΡΟΙ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΝΟΙΞΟΥΜΕ ΕΜΕΙΣ

Πρώτο ρήγμα στον εργασιακό Μεσαίωνα

Μια πρώτη, αλλά καθοριστική, μάχη κέρδισαν χθες η Παναττική Ενωση Καθαριστριών και Οικιακού Προσωπικού (ΠΕΚΟΠ) και η Πρωτοβουλία 90 πρωτοβάθμιων σωματείων, που εδώ και δύο μήνες, από την ημέρα που η Κωνσταντίνα Κούνεβα δέχθηκε τη δολοφονική επίθεση, δίνουν καθημερινά αγώνα για να αποκαλυφθεί ο εργασιακός Μεσαίωνας, ο οποίος επικρατεί στον χώρο των ιδιωτικών συνεργείων καθαρισμού και να μπει ένα τέλος στο καθεστώς του δουλεμπορίου.
Η διοίκηση της Α.Ε. ΗΣΑΠ αναγκάστηκε να βάλει «νερό στο κρασί της» όσον αφορά την εταιρεία ΟΙΚΟΜΕΤ, που έχει αναλάβει τον καθαρισμό των εγκαταστάσεων του ΗΣΑΠ, να παραδεχτεί, επί της ουσίας, τα εργασιακά προβλήματα που εδώ και χρόνια καταγγέλλουν οι συνδικαλίστριες της ΠΕΚΟΠ (ανάμεσά τους και η Κωνσταντίνα Κούνεβα) και τις παραβάσεις που έχουν διαπιστωθεί από την Επιθεώρηση Εργασίας. Μεταξύ άλλων, οι αρμόδιοι της επιχείρησης δεσμεύτηκαν ότι θα προβούν άμεσα στη σύνταξη όρων νέου διαγωνισμού για τους καθαρισμούς των εγκαταστάσεών της, προκειμένου να διασφαλίζονται μέσα από αυτούς τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων.

Ολα ξεκίνησαν όταν χθες το πρωί οι εκπρόσωποι των σωματείων προχώρησαν σε κατάληψη των γραφείων της διοίκησης του ΗΣΑΠ στην οδό Αθηνάς, ζήτησαν επιτακτικά -και το πέτυχαν τελικά- να συναντηθούν με τον διευθύνοντα σύμβουλο κ. Παπαθανάση, από τον οποίο και απαίτησαν να καταγγείλει τη σύμβαση με την εταιρεία ΟΙΚΟΜΕΤ.

Στη συζήτηση που είχαν μαζί του, και με άλλους υπηρεσιακούς παράγοντες, τόνισαν ότι «πρόκειται για εταιρεία η οποία, όπως προκύπτει από ελέγχους της Επιθεώρησης Εργασίας, καταγγελίες της ΠΕΚΟΠ και στοιχεία των ίδιων των υπηρεσιών του ΗΣΑΠ, συστηματικά παραβιάζει την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία».

Ζήτησαν ακόμα το έργο της καθαριότητας του ΗΣΑΠ να καλύπτεται από μόνιμο προσωπικό και να γίνουν οι αναγκαίες προσλήψεις από τους ήδη εργαζόμενους Ελληνες και μετανάστες.

Υστερα από μακρά συζήτηση η διοίκηση του ΗΣΑΠ, η ΠΕΚΟΠ και το Σωματείο Εργαζομένων στον ΗΣΑΠ κατέληξαν σ' ένα πρακτικό συνεργασίας το οποίο περιλαμβάνει τις δεσμεύσεις από μέρους της συγκοινωνιακής επιχείρησης. Σύμφωνα με αυτό, η Α.Ε. ΗΣΑΠ:

1. Λαμβανομένων υπόψη, μεταξύ άλλων, όσων έχουν υποπέσει στην αντίληψη των υπηρεσιακών παραγόντων και του εγγράφου της Επιθεώρησης Εργασίας (αρ. πρωτ. 106/21.01.2009) και των από μέρους της ΠΕΚΟΠ καταγγελιών για τις συνθήκες εργασίας (αμοιβές, ασφάλιση κ.λπ.) του απασχολούμενου υπό την ΟΙΚΟΜΕΤ Α.Ε. προσωπικού στην καθαριότητα των εγκαταστάσεών της, θα προβεί αμέσως σε όλες τις δέουσες ενέργειες διαπίστωσης αντισυμβατικής συμπεριφοράς της εργολάβου εταιρείας που θα επισύρει την κύρωση της καταγγελίας της με αυτήν υφιστάμενης σύμβασης.

2. Θα εισηγηθεί σε συνεδρίαση του Δ.Σ. της ως θέμα την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού για τη διενέργεια των καθαρισμών.

3. Θα προβεί άμεσα στη σύνταξη όρων νέου διαγωνισμού για τους καθαρισμούς της, σε στενή συνεργασία με την ΠΕΚΟΠ και τα σωματεία των εργαζομένων της, προκειμένου με τον νέο αυτό διαγωνισμό να προκύψουν όροι πλήρους διασφάλισης των εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων στους καθαρισμούς, σύμφωνα με όσα προβλέπονται στις οικείες συλλογικές συμβάσεις εργασίας και στην εν γένει εργατική νομοθεσία και παράλληλα στη διερεύνηση της δυνατότητας απευθείας από την Α.Ε. ΗΣΑΠ της μισθοδοσίας του προσωπικού του εργολάβου.

Ως «μια πρώτη νίκη» χαρακτήρισε τις εξελίξεις η πρόεδρος της ΠΕΚΟΠ Βλασία Παπαθανάση, η οποία υποστήριξε ότι «εδώ και 3,5 χρόνια η ΠΕΚΟΠ δίνει έναν αγώνα για να δοθεί λύση στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι καθαρίστριες», ενώ τόνισε ότι ο ΗΣΑΠ ήταν σε δύσκολη θέση, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς, αφού από το 2006 η σύμβαση ανάμεσα στην ΟΙΚΟΜΕΤ και την επιχείρηση παραβιάζεται κατ' εξακολούθηση.

Μέλη της Πρωτοβουλίας επισήμαναν ότι οι δεσμεύσεις αυτές δείχνουν ότι η κινητοποίηση των πρωτοβάθμιων σωματείων, η συλλογική δράση και η αλληλεγγύη μπορούν να έχουν αποτέλεσμα.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΜΕΝΟΥΝ ΣΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ

By Πολίτες Για την «Όαση»

ΣΗΜΕΡΑ 16-2 δημόσια συζήτηση

για την τζαμάλα στην “ΟΑΣΗ” και άλλες δράσεις

Στο Εργατικό Κέντρο, στις 7μμ

Για να γίνει η “ΟΑΣΗ”, όαση για τους πολίτες

Κάποτε χάνουν οι αλαζόνες “ταγοί”…

By Πολίτες Για την «Όαση»

Η γενική αίσθηση, που έχουν καλλιεργήσει επίμονα, είναι ότι «δεν μπορείς να τα βάλεις με το κράτος», ότι «το σύστημα είναι ακλόνητο», τέτοια…
Κι όμως πρόσφατα είχαμε μερικά αλλεπάλληλα γεγονότα που δείχνουν ότι δεν συμβαίνει πάντα έτσι… Δείχνουν ότι το φρούριο της αλαζονείας και της αυθαιρεσίας των “κρατούντων” κάποτε γκρεμίζεται από την έντονη, επίμονη, μεθοδική αντίδραση των πολιτών.

1. ΞΕΝΙΑ
Η εφημερίδα “Ηπειρωτικός Αγών” δημοσίευσε στις 14.2.09 {σελ.7} εκτενές άρθρο… για το ΞΕΝΙΑ {”Γκράν Σεράϊ”} και την πρόσφατη απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεώτερων Μνημείων, η οποία ζητάει από τον επιχειρηματία, στον οποίο ο Δήμος Γιαννιωτών το πούλησε, να γκρεμίσει τον αυθαίρετο πάνω όροφο και τα kitsch μορφικά στοιχεία, προκειμένου να πάρει νόμιμη άδεια λειτουργίας.
Για λεπτομέρειες πατείστε εδώ ή πληκτρολογείστε:
http://www.epirotikosagon.gr/service.asp?ArticleId=3280

2. ΤΣΙΜΕΝΤΟ στα Νησιά και τις Ακτές μας
Απορρίφθηκε από το Εθνικό Συμβούλιο Χωροταξίας, με ψήφους 9 πρός 7 {όπου οι 4 από τους 7 ήταν οι διορισμένοι από τον κ. Σουφλιά γραφειοκράτες …} το …μεγαλόπνοο υπουργικό σχέδιο να χτίζονται διάσπαρτα στις ακτές μας ξενοδοχεία με εξωφρενικούς όρους πυκνής δόμησης. Όμως ο υπουργός επιμένει και πάει να περάσει πλαγίως το σχέδιό του.
Γιαυτό το «Δίκτυο Αγαίου» συνεχίζει τη συλλογή υπογραφών ενάντια στο νέο «χωροταξικό», που δίνει τη δυνατότητα να πέσει πολύ …τσιμέντο για τουριστική “ανάπτυξη”…
Για πλήρη ενημέρωση πατείστε εδώ ή πληκτρολογείστε:
http://www.diktioaigaiou.gr, και, αν θέλετε, προσθέστε και σείς την υποστήριξή σας.

3. Αποσύρθηκε το σχέδιο για εργοστάσια λιθάνθρακα
«Όταν πριν από δύο, περίπου, χρόνια ξεκινούσε, στις περιοχές μας, η επέλαση της ΔΕΗ, εγχώριων και ξένων οικονομικών κολοσσών, για την εγκατάσταση μονάδων λιθάνθρακα, η ακύρωση, έστω και μιας, μονάδας φάνταζε σαν ένα τιτάνιο έργο. Από τότε, μέχρι σήμερα, κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι …..
Ένα αυθόρμητο κίνημα πολιτών αναπτύχθηκε, συσπειρώνοντας τη μεγάλη πλειοψηφία των τοπικών κοινωνιών. Μια σειρά πρωτόγνωρων, δυναμικών κινητοποιήσεων έφερε στην επιφάνεια το μέγεθος της επερχόμενης λαίλαπας του “κάρβουνου”.»
Έτσι αρχίζει η πρόσφατη ανακοίνωση της κίνησης “Πολίτες κατά του λιθάνθρακα”. Ολόκληρη θα την βρείτε πατώντας εδώ
ή πληκτρολογώντας: http://lithanthrakas.wordpress.com

4. Τρίζουν τα θεμέλια του μεγαθήριου “The Μall”
Με e-mail μάς ήρθε η είδηση ότι καταδικάστηκε ο κ. Τζανίκος στην 1η δίκη {ακολουθούν άλλες 6} για το “The Μall”.
«Στις 19 Ιανουαρίου στο Τριμελές Εφετείο Αθηνών εκδικάστηκε η υπόθεση του πρώην Δημάρχου ΤΖΑΝΙΚΟΥ - (Δήμαρχος Αμαρουσίου επί κατασκευής Μall) μετά από προσφυγή πολιτών για τις παρανομίες του Δημάρχου και άλλων εμπλεκόμενων στην οικοδόμηση του παράνομου μεγαθήριου The Μall.
Το Τριμελές Εφετείο Αθηνών καταδίκασε τον πρώην Δήμαρχο σε 12 μήνες φυλακή με τελεσίδικη απόφαση.
Το δικαστήριο δεν έκανε δεκτούς τους ισχυρισμούς του πρώην Δημάρχου ότι το Μall ωφέλησε το Μαρούσι, ότι δεν προξένησε περιβαλλοντολογική καταστροφή. Η συγκεκριμένη δίκη είναι η πρώτη μέσα στο 2009 που έχει σχέση με την κατασκευή του Μall, καθώς έχουν προσδιορισθεί και άλλες 6 δίκες. Μία μάλιστα από αυτές ζητάει 600 εκ. ευρώ αποζημίωση υπέρ του Δήμου Αμαρουσίου από τις κατασκευαστικές του κ. ΛΑΤΣΗ και τον πρώην Δήμαρχο για την τεράστια ζημιά που υπέστη ο Δήμος.»
Κι ακόμα:
* Δικάστηκε και καταδικάστηκε σε 12μηνη φυλάκιση ο νομάρχης Θεσσαλονίκης κ. Ψωμιάδης, για παράνομη μείωση προστίμου σε λαθρέμπορο καυσίμων.
*Αλλά και ο Δήμαρχος Αθηναίων κ. Κακλαμάνης, που θέρισε 40 τεράστια δέντρα σε πλατεία της Κυψέλης για να κάνει κάποιος ιδιώτης επιχείρηση “πάρκινγκ”, τα βρήκε εντέλει σκούρα από την έντονη και συνεχή αντίδραση των περιοίκων.
Μεταξύ άλλων έβγαλαν του δημάρχου και το παρατσούκλι …Ομέρ-Πριόνης.
Καλό!

Η αφύπνιση των πληβείων της εργασίας

Οι 620.000 απασχολούμενοι σε «επισφαλή» επαγγέλματα έχουν φέρει σε αμηχανία τη ΓΣΕΕ και τους επίσημους συνδικαλιστικούς φορείς Της Χριστινας Κοψινη «Ντελιβεράδες», εργαζόμενοι σε βιβλιοχαρτοπωλεία, καθαρίστριες στο Δημόσιο, τηλεργαζόμενοι, δημοσιογράφοι «free lancer», συμβασιούχοι των 450 ευρώ, μετανάστες, «ενοικιαζόμενοι» των τραπεζών, μηχανικοί με «μπλοκάκι», νέοι εργαζόμενοι στα γνωστά «stages» των υπουργείων και των ταμείων. Οχι, όλοι αυτοί δεν προέκυψαν «ξαφνικά», τους γνωρίζαμε καλά από το 2000. Ο λόγος για επαγγέλματα και ειδικότητες που βρίσκονται εκτός των παραδοσιακών σωματείων, σε πλήρη επισφάλεια που κάνει ακόμη κι αυτή τη... μη κυβερνητική οργάνωση της «γενιάς των 700 ευρώ» να μοιάζει με παλαιομοδίτικη επινόηση... Τα «νέα» επισφαλή επαγγέλματα και οι συνδικαλιστικές τους εκφάνσεις, είναι συνέπεια της έκτασης που έλαβαν τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Ενα μόνο τμήμα από τους 330.000 προσωρινά απασχολούμενους, τους 270.000 της μερικής απασχόλησης και τους 20.000 σε δουλειές «του ποδαριού». Ορισμένοι από αυτούς απασχολούνται στο 25% των επιχειρήσεων που κάνει χρήση εργολαβιών ή μπορεί και να προέρχονται από την απολύτως ανασφάλιστη εργασία. Η δραστηριότητα που αναπτύσσουν, συγκροτώντας συλλόγους και σωματεία, έξω από τα παραδοσιακά σχήματα προκαλεί αμηχανία. Ιδιαίτερα όταν προχωρούν σε καταλήψεις χώρων, όπως της ΓΣΕΕ, του ΕΚΘ και της ΕΣΗΕΑ, προκαλώντας ερωτήματα για το εάν αναβιώνουν οι αντιδράσεις αναρχοσυνδικαλιστών του προηγούμενου αιώνα. Χωρίς θεσμική έκφραση Η συνδικαλιστική «αφύπνιση» αυτών των νέων πληβείων της εργασίας εκδηλώθηκε το ίδιο απότομα με τον τρόπο που συντελέστηκε και η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και στην Ελλάδα. Μια απορρύθμιση την οποία ούτε η ΓΣΕΕ ούτε οι μεγάλες Ομοσπονδίες και τα Εργατικά Κέντρα φρόντισαν να ρυθμίσουν συνδικαλιστικά, όπως έγινε σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δίδοντας ένα βήμα θεσμικής έκφρασης σε όλους όσοι κινούνται στην γκρίζα ζώνη μεταξύ της μισθωτής εργασίας και της αυτοαπασχόλησης. Λέγεται ότι σε πέντε χρόνια από σήμερα ο συνδικαλιστικός χάρτης στη χώρας θα έχει αλλάξει, καθώς το μόνο βέβαιο είναι ότι η οικονομική κρίση θα αυξάνει την ανασφάλεια στην εργασία, τα κοινοτικά κονδύλια για την υποτιθέμενη κατάρτιση θα εξαντλούνται μέχρι το 2013 και η ανεργία θα εναλλάσσεται με την απασχόληση σε διαφορετικούς εργοδότες, η κρίση αντιπροσώπευσης στα κατεστημενα συνδικάτα θα οδηγεί σε νέα σχήματα που ίσως αποδειχθούν απρόβλεπτα στον τρόπο που θα προωθούν τα συμφέροντα των μελών τους. Η αναπαραγωγή ενός μοντέλου, προσαρμοσμένου στην πλήρη απασχόληση τύπου ΔΕΚΟ, που δεν υπάρχει πια παρά μόνο στα υπουργεία, αποτυπώθηκε ανεξίτηλα στη σύνθεση της ΓΣΕΕ. Αλλά και η παρατεταμένη παρουσία σε ηγετικά πόστα των ίδιων, επί μια εικοσαετία, επροσώπων δεν θυμίζει μόνο τους... γκριζομάλληδες κομσομόλους της ΕΣΣΔ. Συντηρεί και έναν μηχανισμό γραφειοκρατίας που αδυνατεί να προσαρμοστεί στις ραγδαίες μεταβολές, παραμένει στοχοπροσηλωμένη στην αυτοσυντήρησή της, βλέποντας κάθε καινούργιο μόρφωμα ως έναν δυνάμει κίνδυνο για την αναπαραγωγή της. Επιχορήγηση εκατομμυρίων από το κράτος Ο γραφειοκρατικός μηχανισμός γεννήθηκε μέσα από την οικονομική εξάρτηση των τριτοβάθμιων σωματείων και των εργατικών κέντρων από το κράτος. Γι’ αυτό τον λόγο, συχνά η ΓΣΕΕ στην οποία κατευθύνονται τα περισσότερα χρήματα «αντιγράφει» το κράτος. Για παράδειγμα, αναθέτει την καθαριότητα των γραφείων σε εργολάβους και προσλαμβάνει ιδιωτικές εταιρείες security, κατά τα πρότυπα των κρατικών οργανισμών. Υιοθετεί ακόμη και τα προγράμματα stage των δημόσιων οργανισμών. Μάλιστα γνωστό στέλεχός της, πρόεδρος μεγάλης ομοσπονδίας ΔΕΚΟ, διατηρούσε επί χρόνια εργολαβική επιχείρηση καθαριότητας στο όνομα της συζύγου του. Η ετήσια και πλούσια επιχορήγηση από την Εργατική Εστία απέκοψε τον δεσμό της όποιας συνδικαλιστικής συνδρομής συνέδεε το μέλος με την οργάνωσή του για τη μεγάλη πλειοψηφία των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ. Με αυτόν τον τρόπο, το 1/4 από τα ποσά των εργοδοτικών και εργατικών εισφορών που καταβάλλονται στον Οργανισμό Εργατικής Εστίας, μεταφέρονται κάθε χρόνο στις δευτεροβάθμιες και τριτοβάθμιες οργανώσεις, καθώς και στην εθνική συνομοσπονδία ατόμων με ειδικές ανάγκες. Το ποσό που καταβάλλεται στις οργανώσεις μπορεί να φτάσει το 25% των εισφορών που καταβάλλονται μέσω του ΙΚΑ -που διαδραματίζει τον ρόλο του ταμία της υποχρεωτικής συνδικαλιστικής εισφοράς- αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 15%. Δηλαδή από τα έσοδα των 140 εκατ. ευρώ σε εισφορές που είχε προϋπολογίσει η Εστία για το 2008, περίπου 35 εκατ. ευρώ καταβλήθηκαν στη ΓΣΕΕ και σε εργατικά κέντρα. Πού πανε οι εισφορές των εργαζομένων και των εργοδοτών; Σε λειτουργικές δαπάνες αλλά και σε «δαπάνες για ταξίδια και διαμονή στην Ελλάδα και το εξωτερικό, με σκοπό την ανάπτυξη σχέσεων με συνδικαλιστικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς που προωθούν την πολιτική των εργασιακών σχέσεων». Οι Βρυξέλλες Οσο η ΓΣΕΕ έχανε την επαφή της με τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα τόσο βελτίωνε την ικανότητά της να διαχειρίζεται μεγάλα κοινοτικά «πακέτα» που κατευθύνονταν στη φούσκα της κατάρτισης. Σιγά - σιγά το συνδικάτο άρχισε να γίνεται περισσότερο αποδεκτό σε φορείς της εξουσίας και λιγότερο στον κόσμο της επισφαλούς εργασίας. Βεβαίως, η ΓΣΕΕ πραγματοποιεί μερικά από τα καλύτερα προγράμματα στην αγορά. Ολοι το λένε. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι το σύστημα της κατάρτισης είναι αξιόπιστο. Παραμένει βαθιά αναξιόπιστο, αλλά, στην πράξη, δεν έχει αμφισβητηθεί ούτε από τη Συνομοσπονδία. Προγράμματα της ΓΣΕΕ επιχορηγούνται και με πόρους του ΛΑΕΚ, του λογαριασμού για την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση που συστάθηκε το 1996 με εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων και υπάγεται στον ΟΑΕΔ. Τα ετήσια έσοδα του ΛΑΕΚ κυμαίνονται από 150 έως 200 εκατ. ευρώ. Πάντως, τα πολλά χρήματα θα προέλθουν από το Δ' ΚΠΣ, αφού όλες οι οργανώσεις των κοινωνικών εταίρων θα μοιραστούν περίπου το 2% του ποσού που αντιστοιχεί στους πόρους που διαχειρίζεται το υπουργείο Απασχόλησης. Ολα στο όνομα της εργασίας. Αποκλεισμός των μη ελεγχομένων Από τι εξαρτάται όμως η τύχη ενός πρωτοβάθμιου σωματείου όταν υπάρχει μια ισχυρή συνδικαλιστική γραφειοκρατία; Από τον συσχετισμό παρατάξεων, προσώπων αλλά κυρίως από την τήρηση της τάξης και της ιεραρχίας. Κι όταν κάποιο από τα πρωτοβάθμια σωματεία αθετήσει τον παραταξιακό «όρκο», το μόνο που απομένει είναι η απομόνωση ή το σβήσιμο από τον χάρτη ή προσπάθεια εξαγοράς, λίγο αργότερα. Οσοι είναι εκτός πλαισίου, όσοι δεν έχουν παραταξιακούς πάτρωνες είναι δύσκολο να βρουν ακόμη και μια αίθουσα στα εργατοϋπαλληλικά κέντρα της χώρας που συντηρούνται από τις εισφορές των εργοδοτών και των εργαζομένων. Η ιστορία του πρωτοβάθμιου πανελλαδικού σωματείου 1.500 μηχανικών ΑΕΙ και ΤΕΙ είναι αποκαλυπτική. Ηδη από το 2001,το 30% του συνόλου των μηχανικών στην οικοδομή, τις κατασκευές και τις βιομηχανίες, αλλά και των γεωλόγων, σχεδιαστών και εργοδηγών, αμειβόταν με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Ο Σύλλογος Τεχνικών Υπαλλήλων Ελλάδος που ελέγχεται πλήρως από την ΠΑΣΚΕ (ο πρόεδρός του είναι επικεφαλής του ΚΕΠΕΑ της ΓΣΕΕ) αρνήθηκε να τους εγγράψει στη δύναμή του με το επιχείρημα ότι αμείβονταν με δελτίο. Στη συνέχεια προσέφυγε στα δικαστήρια, προκειμένου να στερήσει από το σωματείο τη δυνατότητα να υπογράφει συλλογική σύμβαση για τους εργαζόμενους με «μπλοκάκι». Το δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή του συλλόγου και αναγνώρισε στο σωματείο των νέων μηχανικών το δικαίωμα να συνάπτει συμβάσεις τοπικής εφαρμογής (για την Αττική). Οι τεχνικοί των ΜΜΕ Δεν χρειάζεται να είσαι νέος για να αποκλειστείς από τους συνδικαλιστικούς μηχανισμούς. Αρκεί να είσαι διαφορετικός και να θέτεις σε αμφισβήτηση την πρωτοκαθεδρία. Αυτό αποδεικνύει η προσπάθεια που καταβάλλει η ΠΟΣΠΕΡΤ για να αποκλείσει από το συνέδριό της τρία σωματεία του ιδιωτικού τομέα στον χώρο των ΜΜΕ και μάλιστα παρά την αποτυχία της προσπάθειάς της να εξασφαλίσει γι’ αυτό και δικαστική απόφαση, με ασφαλιστικά μέτρα. Τα τρία σωματεία που θέλει να αποπέμψει η ΠΟΣΠΕΡΤ είναι των τεχνικών τηλεόρασης (ΕΤΙΤΑ), των τεχνικών Θεσσαλονίκης (ΕΤΙΤΒΕ) και των τεχνικών ραδιοφωνίας (ΕΤΕΡ). Για τις συγκεκριμένες οργανώσεις είχε αποφασιστεί να μην καταβάλλονται συνδρομές στην ΠΟΣΠΕΡΤ, προκειμένου να εξισορροπηθεί το κόστος από τη στέγαση γραφείων και άλλων εξόδων. Ωστόσο, παραμονές του συνεδρίου, και με τον κίνδυνο να αλλάξουν οι συχετισμοί, η ΠΟΣΠΕΡΤ ζήτησε ή τον αποκλεισμό των σωματείων ή την καταβολή 120.000 ευρώ. Φυσικά τα σωματεία στερούνται οποιασδήποτε επιχορήγησης. Πλούσια επιδόματα Αντιθέτως, στην ΠΟΣΠΕΡΤ με μια σύμβαση που είναι ακόμη σε ισχύ, ο πρόεδρος και ο γραμματέας λάμβαναν τα αντίστοιχα διευθυντικά επιδόματα των 1.300 ευρώ. Μάλιστα στη δημόσια ραδιοτηλεόραση ο «συμμετοχικός» συνδικαλισμός έχει προχωρήσει τόσο πολύ που επιβραβεύεται από όλους τους προέδρους. Ακόμη κι όταν ένας συνδικαλιστής πρόεδρος αποπεμφθεί από το αξίωμά του είναι ήσυχος, γιατί τον περιμένει μια θέση συμβούλου διοίκησης με έναν πολύ καλό μισθό. Αλλωστε αυτό συνέβη και με τους δύο προηγούμενους προέδρους της ΠΟΣΠΕΡΤ. Είναι γνωστό ότι οι συνδικαλιστές της ΓΣΕΕ μετέχουν ακόμη σε ορισμένα διοικητικά συμβούλια τραπεζών και οργανισμών, έναντι αμοιβής που φτάνει τα 500 ευρώ τον μήνα. Ωστόσο, οι καλύτερα αμειβόμενες θέσεις είναι του αντιπροέδρου του ΟΑΕΔ, της Εργατικής Κατοικίας και της Εργατικής Εστίας. Κατά δήλωσή του ο γενικός γραμματέας της ΔΑΚΕ, κ. Κ. Πουπάκης έχει αρνηθεί την αμοιβή για τη θέση του υποδιοικητή στον ΟΑΕΔ, ενώ οι λιγοστοί εκπρόσωποι του ΚΚΕ και του Συνασπισμού που έχουν διοριστεί σε επιτροπές, πλην ενός, καταθέτουν τα επιμίσθιά τους στα ταμεία των κομμάτων Ουσιαστική απουσία από τους χώρους δουλειάς «Η αδυναμία των συνδικάτων οφείλεται πρώτα και κύρια στην ουσιαστική απουσία τους από τους περισσότερους χώρους δουλειάς. Ο συνδικαλισμός στη χώρα μας αναπτύχθηκε κυρίως στη σχετική ασφάλεια της δημόσιας απασχόλησης: όχι μόνο στο Δημόσιο αυτό καθεαυτό, αλλά και στον χώρο των δημοσίων επιχειρήσεων και των τραπεζών (μέχρι πρόσφατα επίσης κρατικών). Οι δύο τελευταίοι κλάδοι απασχολούν μόλις το 8% των μισθωτών (εκτός μονίμων δημοσίων υπαλλήλων που οργανώνονται στην ΑΔΕΔΥ), όμως η ΟΤΟΕ και τα συνδικάτα των ΔΕΚΟ έχουν απόλυτη πλειοψηφία στα όργανα της ΓΣΕΕ. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι ότι η συνδικαλιστική πυκνότητα στον υπόλοιπο ιδιωτικό τομέα είναι γύρω στο 15%». Αυτό τονίζεται σε σχετική εργασία του Μ. Ματσαγγάνη, αναπληρωτή καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο. Ο ίδιος συμπληρώνει: «Γενικά, η οργανωτική διείσδυση των συνδικάτων είναι χαμηλότερη στα πιο δυναμικά τμήματα της απασχόλησης. Η ισχνή παρουσία τους στις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα αναφέρθηκε. Το 40% των μισθωτών είναι γυναίκες, αλλά η “φυλετική” αναλογία στη Διοικούσα Επιτροπή της ΓΣΕΕ την περίοδο 1992-2004 ήταν κατά μέσο όρο τρεις γυναίκες σε 45 μέλη. Παλαιότερη δημοσκόπηση για λογαριασμό της ΓΣΕΕ διαπίστωσε ότι η συμμετοχή των νέων εργαζομένων στα συνδικάτα είναι μικρότερη κατά πέντε φορές από ό,τι των μεγαλύτερων ηλικιών. Τέλος, με την τιμητική εξαίρεση του Συνδικάτου Οικοδόμων, καμιά άλλη συνδικαλιστική οργάνωση δεν έχει οργανώσει τους ξένους εργάτες ούτε έχει εκλέξει κάποιον από αυτούς σε Δ.Σ. ομοσπονδίας». Γιάννης Παναγόπουλος Κάποια συνδικάτα συμπεριφέρονται σαν κόμματα Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ κ. Γιάννης Παναγόπουλος, ρωτήθηκε από την «Κ», σχετικά με τον ρόλο που ο ίδιος πιστεύει ότι μπορεί να διαδραματίσει η ΓΣΕΕ εν μέσω κρίσης. Ο ίδιος μεταξύ άλλων λέει ότι πρέπει να σταματήσουν κάποια συνδικάτα να συμπεριφέρονται σαν κόμματα. — Σε μία περίοδο γενικευμένης δυσπιστίας προς τους θεσμούς, αισθάνεστε ότι μπορεί η ΓΣΕΕ και εσείς προσωπικά να εμπνεύσετε την εμπιστοσύνη σε αυτούς που φοβούνται ότι το «οχυρό» της απασχόλησης θα πέσει αμαχητί; — Οσοι φοβούνται για την αμαχητί πτώση του οχυρού ας γνωρίζουν ότι «χαμένες μάχες δεν υπάρχουν, παρά μόνο αυτές που δεν δίνονται». Στην εποχή της κρίσης, η δυσπιστία είναι γενικευμένη ιδίως προς τους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς. Οταν οι κοινωνικές συλλογικότητες και τα άτομα «παραλύουν», περιμένουν τη βοήθεια και το «θαύμα» από θεσμούς οι οποίοι όμως είναι έκφρασή τους. Η σχέση αυτή αλληλοτροφοδοτείται. Οι κοινωνικοί θεσμοί –όπως η ΓΣΕΕ– εμπνέουν και κινητοποιούν όταν όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις κινητοποιούν και κινητοποιούνται από τους εργαζόμενους. Η ΓΣΕΕ και τα συνδικάτα δεν είναι ένας μονολιθικός, κοινωνικός ή ιδεολογικός στρατός. Σ’ αυτά συνεκφράζονται πολλά και διαφορετικά ρεύματα. Για τον λόγο αυτό πολλές φορές εμφανίζονται υστερήσεις έναντι των απαιτήσεων, αναποτελεσματικότητα και οι «παιδικές ασθένειες» του κομματισμού και της παραταξιοποίησης, όπως και οι «γεροντικές» της γραφειοκρατικοποίησης και του συντεχνιασμού. Η μάχη δεν είναι ατομική. Εχω υποχρέωση να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου, να ενώσω τους εργαζόμενους, να αποτρέψω τις άγονες κομματικές αντιπαραθέσεις, να επιδιώξω την κινητοποίηση απέναντι στον κοινό εχθρό των εργαζομένων: το κεφάλαιο, την εργοδοτική βουλιμία και αυθαιρεσία, τις κυβερνητικές πολιτικές που ευνοούν τους έχοντες και κατέχοντες σε βάρος των δυνάμεων της εργασίας. Αυτό έκανα και αυτό θα εξακολουθήσω να κάνω. Οι αποφάσεις πρέπει να λαμβάνονται μέσα στα συνδικάτα και να μη τις υπαγορεύουν κόμματα, εργοδότες, κράτος, αναλυτές και σχολιαστές. Και όταν τελικά λαμβάνονται, με ενότητα και δράση, να εργαζόμαστε για την υλοποίησή τους. — Ποιο είναι το σχέδιο της ΓΣΕΕ για να οργανώσει την άμυνα της εργασίας απέναντι στην κρίση; — Η ΓΣΕΕ είναι από τους λίγους θεσμούς που έχει παρουσιάσει σχέδιο και προτάσεις όχι μόνο άμυνας αλλά και διεξόδου. Βεβαίως από μόνη της η συνδικαλιστική δράση δεν αρκεί για την προστασία της εργασίας. Χρειάζεται ευρύτερο πολιτικό και οικονομικό σχέδιο. Γι’ αυτό ας σταματήσουν κάποια συνδικάτα να συμπεριφέρονται σαν κόμματα και κάποια κόμματα να συμπεριφέρονται σαν συνδικάτα. Οι «εργολάβοι» και οι αυτόκλητοι υπερασπιστές των εργαζομένων έχουν περάσει στα αζήτητα από τους ίδιους τους εργαζόμενους.