Όχι στο σχέδιο Ανάν – Μπους
Όχι στη διχοτόμηση της Κύπρου
Κύπρος ενιαία κυρίαρχη ανεξάρτητη
Αγώνας για ειρήνη σημαίνει αγώνας ενάντια στον Ιμπεριαλισμό
Από την αποικιοκρατία στο σχέδιο Ανάν
Αυτή η άρνηση είναι μια μεγάλη νίκη. Νίκη, γιατί δείχνει για μια ακόμα φορά ότι η δύναμη και η βία δεν μπορούν να υποτάξουν τους λαούς που ζητούν το δίκιο τους και σέβονται την ιστορία τους. Νίκη, γιατί έρχεται στην εποχή της Νέας Τάξης, γιατί ο κυπριακός λαός δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς. Νίκη, γιατί έρχεται σε κόντρα με τις διαθέσεις και τις επιθυμίες του πολιτικού κόσμου σε Ελλάδα και Κύπρο, αναγκάζοντάς τους να «τα μαζεύουν».
Επιχειρώντας μια ανασκόπηση της εξέλιξης του Κυπριακού στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, βλέπουμε τις συγκρούσεις και τους ανταγωνισμούς των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, επεμβάσεις και εκβιασμούς, υποχωρήσεις και «ρεαλισμούς», ξεπουλήματα και ενδοτισμό, προδοσίες και κατοχή, μικρούς και μεγάλους αγώνες και ηρωισμούς. Βλέπουμε ακόμα την έλλειψη μιας πραγματικής πρωτοπόρας αριστεράς που να οδηγεί και να προσανατολίζει αυτούς τους αγώνες σε επαναστατική κατεύθυνση. Μια αριστερά που η ανάπτυξη και η δράση της από ‘δω και πέρα θα είναι καθοριστική για το μέλλον της Κύπρου, για να δοθεί η μόνη απάντηση στην κατοχή και τη διχοτόμηση της Κύπρου που είναι ο αγώνας του κυπριακού και ελληνικού λαού, μακριά από τις νεοταξικές επιταγές και τις «ρεαλιστικές» πολιτικές, για μια Κύπρο χωρίς ξένους στρατούς και βάσεις, χωρίς εγγυήτριες δυνάμεις. Για μια Κύπρο ενιαία και ανεξάρτητη.
Η εποχή της αποικιοκρατίας. Οι αντιαποικιακοί αγώνες
Η Κύπρος, στο θαλάσσιο σταυροδρόμι ανάμεσα σε Δύση κι Ανατολή, γνώρισε πολλές επιδρομές και καταχτήσεις στην ιστορία της, από την εποχή των σταυροφοριών μέχρι τον «Αττίλα». Καταχτήθηκε από τους τούρκους το 1571. Στους στρατιώτες που την κατέλαβαν παραχωρήθηκαν εκτάσεις γης για να εγκατασταθούν και με το πέρασμα των χρόνων δημιουργείται η τουρκική μειονότητα του νησιού, που μέχρι την τουρκική εισβολή αποτελούσε το 18% του πληθυσμού. Ακόμα, στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας μέσω των οικονομικών προνομίων και εξουσιών που παραχωρήθηκαν στην εκκλησία, διαμορφώθηκε η Εθναρχία που αποτέλεσε βασικό πολιτικό παράγοντα μέχρι την εποχή του Μακάριου. Μετά την επανάσταση του ’21 και τη δημιουργία του ελληνικού κράτους αναπτύσσεται στην Κύπρο ενωτικό κίνημα ανάλογο με τα ενωτικά κινήματα που αναπτύχθηκαν στις ελληνικές περιοχές που παρέμεναν στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Το 1878 η Κύπρος εκμισθώθηκε από την Οθωμανική στη Βρετανική αυτοκρατορία για να χρησιμοποιηθεί σαν στρατιωτική βάση. Η κατάληψη της Αιγύπτου από τους εγγλέζους (1882) θα μειώσει το ενδιαφέρον τους για την Κύπρο, ενδιαφέρον που αναθερμαίνεται κατά τον Α’ παγκόσμιο πόλεμο και η Αγγλία προσαρτά το νησί. Με τη συνθήκη της Λωζάνης η Τουρκία παραιτείται από τα δικαιώματά της στο νησί και το 1925 η Κύπρος ανακηρύσσεται αποικία του αγγλικού στέμματος.
Με τη βρετανική κυριαρχία επιταχύνεται η ανάπτυξη των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής στο νησί, ενώ στην ύπαιθρο κυριαρχούν τα μεγάλα τσιφλίκια και οι αγρότες είναι πνιγμένοι στα χρέη. Ο εξαρτημένος χαρακτήρας της οικονομίας από τη μητροπολιτική Αγγλία διαμόρφωσε αντίστοιχα μια εξαρτημένη ντόπια αστική τάξη. Τα φτωχά λαϊκά στρώματα στις πόλεις και την ύπαιθρο ζουν και εργάζονται σε άθλιες συνθήκες, και υφίστανται διπλή καταπίεση από τη ντόπια αστική τάξη και τους τσιφλικάδες και από το αποικιοκρατικό καθεστώς.
Οι σοσιαλιστικές ιδέες και οι πρώτοι κομμουνιστικοί πυρήνες εμφανίζονται στο νησί στις αρχές της δεκαετίας του ’20. Αρχίζει να οργανώνεται το συνδικαλιστικό κίνημα και γίνονται οι πρώτες απεργίες. Τον Αύγουστο του 1926 ιδρύεται στη Λεμεσό το ΚΚ Κύπρου. Δύο χρόνια μετά τίθεται σε ισχύ η αγγλική νομοθεσία για την «προστασία του κοινωνικού καθεστώτος».
Η ένταση των κοινωνικών ανισοτήτων και τα αντιαποικιακά αισθήματα του κυπριακού λαού οδηγούν τον Οχτώβρη του 1931 σε εξέγερση που βάζει το αίτημα της ένωσης με την Ελλάδα. Η τουρκική μειονότητα του νησιού δεν ήταν εχθρική στην εξέγερση, ενώ η ελληνική κυβέρνηση του Ε. Βενιζέλου την καταδίκαζε δηλώνοντας ότι «οι άγγλοι έχουν χάσει πλέον την υπομονή τους και αρχίζουν την αυστηρή εφαρμογή των νόμων». Οι βρετανοί κατέστειλαν βίαια την εξέγερση. Το ΚΚΚ τέθηκε εκτός νόμου, τα έντυπά του έκλεισαν, οι ηγέτες του εξορίστηκαν και εκατοντάδες κομμουνιστές φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εξορίστηκαν. Κυβερνήτης του νησιού ορίζεται ο Πάλμερ που εφαρμόζει καθεστώς άγριας τρομοκρατίας και καταπίεσης.
Η «παλμεροκρατία» χαλαρώνει με το ξέσπασμα του Β’ παγκόσμιου πόλεμου. Τον Απρίλη του ’41 ιδρύεται το ΑΚΕΛ (Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού) που αποτελεί τη νόμιμη έκφραση του ΚΚΚ. (Τρία χρόνια μετά το ΑΚΕΛ και το ΚΚΚ συγχωνεύονται). Στη διάρκεια του πολέμου η πλειοψηφία της κυπριακής νεολαίας πολέμησε μέσα από τις γραμμές του αγγλικού στρατού. Το ΑΚΕΛ είχε καλέσει τα μέλη και στελέχη του να καταταχτούν εθελοντικά στο στρατό συνδυάζοντας την πάλη ενάντια στο χιτλεροφασισμό, με την «εξασφάλιση του εθνικού, πολιτικού και κοινωνικού μέλλοντος της Νήσου».
Μετά το τέλος του πολέμου οι άγγλοι σκληραίνουν τη στάση τους. Αρνούμενοι το δικαίωμα αυτοδιάθεσης στον κυπριακό λαό, χτυπούν κάθε λαϊκή και συνδικαλιστική εκδήλωση και αρνούνται να αποστρατεύσουν τους κύπριους εθελοντές.
Όλη αυτή την περίοδο η κυπριακή αριστερά προβάλλει το ζήτημα της αυτοδιάθεσης κι όχι το ζήτημα της ένωσης με την Ελλάδα, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα τη συνεχή αύξηση της επιρροής της Εθναρχίας.
Στη διάρκεια του δεύτερου αντάρτικου αντιπροσωπεία του ΑΚΕΛ συναντιέται στο Γράμμο με τον Ν. Ζαχαριάδη και αποφασίζεται η ανάπτυξη ένοπλου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην Κύπρο σε συνδυασμό με τον αγώνα του ΔΣΕ που διεξαγόταν στην Ελλάδα. Το ΑΚΕΛ προβάλλει τη θέση του ΚΚΕ «λεύτερη Κύπρος σε λεύτερη Ελλάδα».
Το 1950, με πρωτοβουλία της Εθναρχίας διενεργείται δημοψήφισμα στην Κύπρο όπου το 96% του ελληνικού πληθυσμού του νησιού τάσσεται υπέρ της ένωσης. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση Πλαστήρα αρνείται να παραλάβει τα πρακτικά του κυπριακού δημοψηφίσματος και «επιφυλάσσεται να χειρισθεί το κυπριακό ζήτημα εντός του πλαισίου των σχέσεων με την φίλη και σύμμαχο δύναμη».
Οι αλλαγές στο συσχετισμό δυνάμεων στον μεταπολεμικό κόσμο με την άνοδο του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και την υποχώρηση του αγγλικού και με τη δημιουργία του σοσιαλιστικού στρατοπέδου και την ανάπτυξη εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων, διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο εξελίσσεται το Κυπριακό.
Ο ανταγωνισμός αμερικάνικου/αγγλικού ιμπεριαλισμού και η πλήρης υποταγή των ελληνικών κυβερνήσεων και της πολιτικής τους στα αμερικάνικα συμφέροντα μετατρέπουν το Κυπριακό από πρόβλημα ανάμεσα στον ελληνικό πληθυσμό του νησιού και τους βρετανούς αποικιοκράτες (που τέτοιο ήταν μέχρι τις αρχές του ‘50), σε πρόβλημα ανάμεσα σε ελληνοκύπριους, τουρκοκύπριους και βρετανούς, και παράλληλα ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία. Η ελληνική αστική τάξη που μέχρι τότε ήταν αντίθετη σε οποιονδήποτε αγώνα του κυπριακού λαού ενάντια στην αποικιοκρατία για να μην δυσαρεστήσει τους βρετανούς, υιοθετεί το σύνθημα της Ένωσης, ενώ οι άγγλοι αρχίζουν να «ενδιαφέρονται» για τα δικαιώματα των τουρκοκυπρίων. Η «τουρκοφαγία» των δεξιών και φασιστικών στοιχείων που δίνουν τον τόνο στον αγώνα για την ένωση παράλληλα με το κυνήγι και τον αποκλεισμό κάθε προοδευτικής φωνής και τις αδυναμίες και παλινδρομήσεις της κυπριακής αριστεράς, και η υποδαύλιση της εχθρότητας ανάμεσα στις δύο κοινότητες από τους άγγλους παράλληλα με την ανάδειξη τουρκοκυπριακής ελίτ, «βάζουν στο παιχνίδι» και την Τουρκία.
Το φούντωμα των αντιαποικιακών αισθημάτων και κινητοποιήσεων του κυπριακού λαού και το κίνημα συμπαράστασης που αναπτύσσεται στην Ελλάδα ενέχουν τον κίνδυνο να ξεφύγει η κατάσταση από τα όρια και τις επιθυμίες των ιμπεριαλιστικών αφεντικών και των υποταχτικών τους. Έτσι στέλνεται στην Κύπρο ο αρχιΧίτης κομμουνιστοφάγος Γ. Γρίβας για να οργανώσει ένοπλο κίνημα για την Ένωση. Δημιουργείται η ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωσις Κυπριακού Αγώνος) που αρχίζει τη δράση της στις 1 Απρίλη του 1955. Η ηγεσία της ΕΟΚΑ αποτελείται από κάθε είδους εθνικιστικά φασιστικά στοιχεία καθώς και πράχτορες των άγγλων (είναι χαρακτηριστικό ότι κανένας από το μηχανισμό της ΕΟΚΑ δεν πιάστηκε στην περίοδο 1955-59), αλλά στις γραμμές της θα ενταχθούν πολλοί άνθρωποι με αγνά πατριωτικά αισθήματα που κράτησαν ηρωική στάση.
Η Εθναρχία που πολιτικά έκφραζε τα δυναμικά ανερχόμενα στοιχεία της αστικής τάξης και τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή, δεν ταυτίστηκε αλλά και δεν αντιτάχθηκε στην ΕΟΚΑ θεωρώντας την σαν ένα μοχλό πίεσης που θα επιτάχυνε τα σχέδιά της.
Το ΑΚΕΛ ήταν αντίθετο στις ένοπλες μορφές πάλης και θεωρούσε ότι ο αγώνας θα πρέπει να έχει μαζικό-πολιτικό χαρακτήρα, ενώ ο Ζαχαριάδης χαρακτήρισε τη δράση της ΕΟΚΑ σαν «πρωταπριλιάτικες τρακατρούκες». Πολλοί αριστεροί θα δολοφονηθούν από τους γριβικούς κατηγορούμενοι για «προδοσία» και η αγγλική διοίκηση θα θέσει εκτός νόμου το ΑΚΕΛ και μια σειρά αριστερές οργανώσεις συλλαμβάνοντας εκατοντάδες στελέχη και μέλη τους.
Η όλη εξέλιξη του Κυπριακού θα μπορούσε να είναι διαφορετική στο βαθμό που η κυπριακή αριστερά έμπαινε στην πρωτοπορία και προσανατόλιζε σωστά τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα.
Τον Αύγουστο του ’55 συγκαλείται στο Λονδίνο Τριμερής Διάσκεψη (Ελλάδα – Τουρκία – Βρετανία) απ’ όπου η Τουρκία αποχωρεί θεωρώντας «απαράδεκτο το ελληνικό αίτημα για αυτοδιάθεση της Κύπρου». Την επόμενη μέρα ξεσπά το πογκρόμ ενάντια στους έλληνες της Κωνσταντινούπολης και οι βιαιοπραγίες ενάντια στους έλληνες αξιωματικούς που υπηρετούσαν στο στρατηγείο του ΝΑΤΟ στη Σμύρνη. Η ελληνική κυβέρνηση εξαναγκάζεται να δεχτεί μια τυπική έκφραση συγγνώμης και να κλείσει το θέμα.
Στις αρχές του ’56 γίνονται στην Κύπρο διαπραγματεύσεις μεταξύ του Μακάριου και του άγγλου κυβερνήτη Χάρτινγκ. Οι βρετανοί προτείνουν αυτοκυβέρνηση, δηλαδή εκλογή Βουλής που θα όριζε πρωθυπουργό που θα ήταν αποδεκτός από τον κυβερνήτη, ενώ τα θέματα της εξωτερικής πολιτικής, των στρατιωτικών και της δημόσιας ασφάλειας θα ανήκαν αποκλειστικά στους εγγλέζους. Ο Μακάριος αρνείται τις βρετανικές προτάσεις και στις αρχές του Μάρτη ενώ ετοιμαζόταν να έρθει στην Αθήνα για να συναντηθεί με τον Καραμανλή συλλαμβάνεται και εξορίζεται στις Σεϋχέλλες. Το γεγονός αυτό και οι απαγχονισμοί κύπριων αγωνιστών από τους άγγλους ξεσηκώνουν θύελλα αντιδράσεων και όλο το επόμενο διάστημα η Ελλάδα συγκλονίζεται από ογκωδέστατα συλλαλητήρια που καταλήγουν σε συγκρούσεις με την αστυνομία με νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες.
Η Βρετανία έχοντας χάσει μια σειρά ερείσματα και βάσεις στην περιοχή και ιδιαίτερα μετά την απώλεια του ελέγχου του Σουέζ (1956) θέλει με κάθε τρόπο να διατηρήσει την κυριαρχία της στην Κύπρο για την προστασία των συμφερόντων της στην περιοχή. Οι εξελίξεις στη Μ. Ανατολή αυξάνουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για το νησί ενώ παράλληλα θέλουν να αποφύγουν τριβές στη ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ από τις εντάσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αναγνωρίζοντας τη μεγαλύτερη σημασία της τελευταίας γι’ αυτούς. Η Σοβιετική Ένωση από το ’56 και μετά εντάσσει τη λύση του Κυπριακού στα πλαίσια του ΟΗΕ, ενώ το ΑΚΕΛ ευθυγραμμίζεται απόλυτα με το Μακάριο.
www.koel.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=975&It...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου