ΕΝ-ΣΤΑΣΕΙΣ
Του ΤΑΚΗ ΜΙΧΑ
Η βαθύτερη ανησυχία της Ελλάδας, όπως είχε παλαιότερα επισημάνει και ο Κ. Μητσοτάκης, δεν είναι το όνομα αλλά η ιδεολογία του αλυτρωτισμού την οποία προβάλλει ένα τμήμα της πολιτικής ελίτ της γειτονικής χώρας. Ο αλυτρωτισμός και όχι το όνομα αποτελεί μακροπρόθεσμα ένα δυνητικό, θεωρητικό ή πραγματικό, κίνδυνο για την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική κυριαρχία. Το όνομα από μόνο του δεν συνιστά κίνδυνο: αν π.χ. οι Εσκιμώοι αύριο υιοθετούσαν το όνομα «Μακεδονία» και αποκαλούσαν τους εαυτούς τους «απογόνους του Αλεξάνδρου», η Αθήνα όχι μόνο δεν θα αντιδρούσε αλλά θα το θεωρούσε και χαριτωμένο. Οπως ακριβώς συμβαίνει με ορισμένες φυλές στο Πακιστάν, που ισχυρίζονται ότι είναι απόγονοι του Μακεδόνα βασιλιά χωρίς αυτό να ενοχλεί κανέναν στην Ελλάδα.
Με δεδομένη την πρόσφατη ιστορία της περιοχής, οι ανησυχίες της Ελλάδας δεν είναι τελείως αδικαιολόγητες. Στην αλυτρωτική ιδεολογία του «μακεδονισμού», η Ελλάδα αντιπροσωπεύει κάτι ανάλογο με το Ισραήλ και οι Σλαβομακεδόνες παίζουν το ρόλο των Παλαιστινίων. Η ελληνική Μακεδονία σε αυτή την εθνική μυθοπλασία αντιπροσωπεύει τα «κατεχόμενα» από τα οποία οι γηγενείς «Μακεδόνες», που αποτελούσαν την πλειονότητα του πληθυσμού μέχρι τους Βαλκανικούς Πολέμους, αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν ως αποτέλεσμα είτε «εθνικών εκκαθαρίσεων» είτε της πολιτικής της βίαιης αφομοίωσης που εφάρμοσαν όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις (και όχι μόνο η δικτατορία της 4ης Αυγούστου) από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι πρόσφατα.
«Ο πραγματικός λόγος της διαμάχης δεν είναι το όνομα», έγραφε χαρακτηριστικά την περασμένη εβδομάδα σε άρθρο του στην «Washington Times» ο πρόεδρος της Ενωμένης «Μακεδονικής» Διασποράς Α. Κολόσκι, «αλλά ότι η Ελλάδα προσάρτησε βίαια ένα μεγάλο μέρος της ιστορικής Μακεδονίας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13. Αρνείται την ύπαρξη του μακεδονικού λαού και ακολούθησε μια πολιτική βίαιης αφομοίωσης. Αυτή η πολιτική ισοδυναμεί με γενοκτονία…». Παρεμπιπτόντως, η αναφορά σε μια ελληνική «γενοκτονία» από μια συντηρητική αμερικανική εφημερίδα την ίδια εβδομάδα που στο Κογκρέσο συζητείτο το θέμα της γενοκτονίας των Αρμενίων, φυσικά δεν έμεινε ασχολίαστο στους διπλωματικούς κύκλους στην Ουάσιγκτον…
Αν λοιπόν δεχτούμε ότι το καίριο πρόβλημα που θα πρέπει να απασχολεί την Αθήνα είναι η ιδεολογία του «αλυτρωτισμού» των Σκοπίων, τότε είναι πολύ δύσκολο να κατανοήσει κανείς την ελληνική παθολογική πλέον επιμονή στο θέμα του ονόματος. Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς πως μια σύνθετη ονομασία (π.χ. «Ανω Μακεδονία») θα ακυρώσει την προαναφερθείσα απειλή του «αλυτρωτισμού». Αντίθετα, είναι πιο πιθανό ότι η αποδοχή μιας σύνθετης ονομασίας («Ανω», «Νέα» κ.λπ.) θα τονίσει ακόμα περισσότερο την εικόνα μιας «κουτσουρεμένης» Μακεδονίας, ένα τμήμα της οποίας βρίσκεται κάτω από τον «ξένο ζυγό».
Απ’ αυτή τη σκοπιά η Ελλάδα βρίσκεται στην καθόλου αξιοζήλευτη θέση να δαπανά πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο προκειμένου να επιτύχει κάτι το οποίο σε τελική ανάλυση έρχεται σε αντίθεση με τα συμφέροντά της. Η ελληνική διπλωματία ρισκάρει με τη στάση της:
α) Μια μετωπική αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
β) Να κατηγορηθεί ότι συνεισφέρει στην περαιτέρω αποσταθεροποίηση της περιοχής. Η Ουάσιγκτον πιστεύει ακράδαντα ότι μόνο η ένταξη της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ μπορεί να αποσοβήσει μια ρήξη μεταξύ των Αλβανών και Σλαβομακεδόνων ως επακόλουθο του υπαρκτού κινδύνου μιας ντε φάκτο διχοτόμησης του Κοσόβου. Οποιοσδήποτε λοιπόν εμποδίζει την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ συνεισφέρει, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, ipso facto στην αποσταθεροποίηση της ευρύτερης περιοχής.
γ) Να θεωρηθεί ότι προσφεύγει στη φιλοσοφία των «εκβιασμών» και του «τσαμπουκά» οπότε χάνει κάποια μάχη στο διπλωματικό επίπεδο (όπως ακριβώς έχει συμβεί με το «Μακεδονικό»).
Ολες αυτές οι κινήσεις θα ήταν σε ένα βαθμό κατανοητές αν το ζητούμενο, δηλαδή η αλλαγή του ονόματος, εξυπηρετούσε άμεσα ζωτικά συμφέροντα της χώρας. Ομως ακριβώς το αντίθετο ισχύει. Η αλλαγή του ονόματος από «Δημοκρατία της Μακεδονίας» σε π.χ. «Δημοκρατία της Ανω Μακεδονίας» θα έχει μοναδικό αποτέλεσμα την περαιτέρω αναζωπύρωση του αλυτρωτικού «μακεδονισμού».
Οσο και αν φαίνεται παράξενο, η σημερινή συνταγματική ονομασία της γειτονικής χώρας εναρμονίζεται περισσότερο με τα ελληνικά συμφέροντα από ό,τι μια νέα σύνθετη ονομασία. Διότι η σημερινή συνταγματική ονομασία σε τελική ανάλυση σηματοδοτεί αποδοχή του γεγονότος ότι οτιδήποτε «μακεδονικό» εξαντλείται εντός των συνόρων της ΠΓΔΜ και δεν υπάρχει κανένα «υπόλοιπο» το οποίο παραμένει εκτός συνόρων, αναμένοντας την «απελευθέρωσή» του. Αν λοιπόν η Ελλάδα επιθυμεί να διασφαλίσει τα συμφέροντά της θα πρέπει να επιμείνει κυρίως σε μέτρα τα οποία οδηγούν μακροπρόθεσμα στην άμβλυνση του αλυτρωτικού «μακεδονισμού» και όχι σε μια αλλαγή ονόματος που θα έχει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου