Βαλκάνια και παγκόσμιος καπιταλισμός

εξαγωγή σε openoffice | εκτύπωση κειμένου

Οι λαοί των Βαλκανίων έχουν μια μακρά παράδοση κοινοτικής ζωής σε χωριά και σε πόλεις. Άνθρωποι με διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες ή κουλτούρα κατάφερναν να ζουν μαζί ειρηνικά σε κοινότητες για χιλιάδες χρόνια. Αυτές οι ‘μεσαίου μεγέθους’ κοινότητες (μερικά εκατοντάδες άτομα) χρησιμοποιούσαν την κοινή γη τους και μοίραζαν την παραγωγή ισότιμα. Δεν υπήρχαν έθνη ή άλλα σύνορα, το να ταξιδεύει κάποιος ήταν εύκολο και η φιλοξενία ιδιαίτερα θερμή. Η εσωτερική οργάνωση των κοινοτήτων αυτών συνήθως να ήταν αντιιεραρχική, αντιπατριαρχική, αντιμονοθεϊστική, χωρίς καμία ατομική ιδιοκτησία γης ή άλλων πόρων. Η λανθάνουσα * αγροτική πρωτο-κοινωνία (5500πΧ) στις περιοχές αυτές αποτέλεσε προβοκάτσια για φεουδαρχικούς πατριάρχες, εθνικόφρονες, καπιταλιστές, πολιτικές συμμορίες και μαφίες όλων των ειδών. Μόνον αυτή η απειλή μπορεί να εξηγήσει το ξέσπασμα της βίας στους καιρούς μας.

Κάπου στα 7000 με 3500 πΧ ένας πολυεθνικός πολιτισμός αναπτύχθηκε στην περιοχή που περικλείουν ο Δνείπερος, η Κρήτη, η Σικελία και οι Άλπεις. Η γεωργία καθώς και είδη χειροτεχνίας, όπως αγγεία, εγγυώνται έναν πλούσιο τρόπο ζωής. Ανασκαφές στην Vinca (κοντά στο Βελιγράδι), Butmir, Petresti, Cucuteni ή στην Κνωσό   αποκαλύπτουν μεγάλους αστικούς οικισμούς δίχως οχυρώσεις – απόδειξη ενός ειρηνικού πολιτισμού.

Το ότι τα Βαλκάνια είναι πλέον το τελευταίο πεδίο μάχης της Ευρώπης, οφείλεται σαφώς στη σχετική ζωντάνια αυτών των κοινοτικών παραδόσεων. Οι εν λόγω παραδόσεις πρέπει να συντριφτούν και να αντικατασταθούν με τους νόμους της ατομικής ιδιοκτησίας, την εγκαθίδρυση του υπερ-εγωιστικού Οικονομικού Ανθρώπου (homo economicus) του παγκόσμιου καπιταλισμού. Τα Βαλκάνια είναι ένα πεδίο οπισθοδρομικότητας με την προοπτική του νεοφιλελεύθερου συστήματος, που διαπερνά όλες τις πτυχές της ζωής. Αυτό συμβαίνει κατά την ιστορική στιγμή, που ο λεγόμενος δυτικός πολιτισμός περνάει μια βαριά κρίση. Καθώς οι απογοητευμένοι νεολαίοι στα φτωχά προάστια και περίχωρα των δυτικών μητροπόλεων, οι χωρικοί σε Μεξικό, Βραζιλία και Ινδία, οι εργάτες στα εργαστήρια σύνθεσης/συναρμολόγησης** και στα υπόγεια εργοστάσια επαναστατούν ενάντια στο αβάσταχτο αυτό σύστημα, πρέπει να στρέψουμε την προσοχή μας προς τη διδασκαλία ενός μαθήματος για τη σύγχρονη οικονομία και τη δυτική δημοκρατία στους βάρβαρους των Βαλκανίων.

Λαμβάνοντας υπόψη ότι στη Δύση όλο και περισσότεροι άνθρωποι ψάχνουν για νέες μορφές αυτάρκειας, κοινοτικές οργανώσεις σε πόλεις, νέους τρόπους ζωής πέρα από τον καπιταλισμό, ένα συγκεκριμένο είδος «μοντερνισμού» συνεχίζει να προβάλλεται σαν προοπτική στους Βαλκάνιους. Φυλετικές καταγωγές, θρησκείες, ιστορικά περιστατικά χρησιμοποιούνται για να διαχωρίσουν και να αποδυναμώσουν τους ανθρώπους ώστε να είναι έτοιμοι να δεχτούν το καπιταλιστικό ευαγγέλιο.

Αλλά η πραγματική εναλλακτική βρίσκεται αλλού, όχι μόνο για τους Βαλκάνιους αλλά παντού στον πλανήτη.

Ούτε η Ρωμαϊκή ούτε  Βυζαντινή ούτε η Τουρκική αυτοκρατορία ήταν έκφραση της αυθεντικής μητριαρχικής κουλτούρας των Βαλκανίων. Οι μάχες μεταξύ πατριαρχικών συστημάτων ποτέ δεν ήταν μάχες για το συμφέρον της πλειοψηφίας των ανθρώπων, ιδίως των γυναικών που έπρεπε να υποστούν τις συνέπιες. Εθνικές ψευτοταυτότητες κατασκευάστηκαν ώστε να κατευθύνουν μακριά τα πραγματικά ζητήματα της ζωής: τροφή, τέκνα, χαρά. Μονοθεϊστικές θρησκείες όλων των ειδών υιοθετήθηκαν για να δικαιολογήσουν την καταπίεση των γυναικών, την ελεύθερη σκέψη, την πολιτισμική ποικιλομορφία. Η κρατική-καπιταλιστική μεταμόρφωση αυτών των πατριαρχικών ηγεμονιών, συχνά λέγεται σοσιαλισμός ή κομμουνισμός, δεν ήταν ποτέ ικανή να παραπλανήσει όλους αυτους που συνέχιζαν να γνωρίζουν τις αληθινές εναλλακτικές. Ο παγκόσμιος καπιταλισμός δεν προσφέρει καμία λύση, απλά περισσότερες διαιρέσεις, περισσότερα δεινά.

Η ιστορία των Βαλκάνιων δεν είναι καθόλου διαφορετική από αυτή των υπόλοιπων ανθρώπων. Απλά οι Βαλκάνιοι επιλέχτηκαν να γευτούν τη νέα τάξη πραγμάτων, να αναγκάσει τους ανθρώπους να διαλέξουν ανάμεσα σε εξίσου άσχημες εναλλακτικές. Σε σύγκριση με τον Μιλόσεβιτς, η ΕΕ ίσως φαίνεται λιγότερο άσχημη, ωστόσο η ΕΕ σημαίνει, επίσης, αποδοχή της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης, της επιδείνωσης των συνθηκών εργασίας, της ολοκληρωτικής κυριαρχίας της καθημερινής ζωής από πολυεθνικές εταιρίες. Ευρώπη θα πει αθλιότητα στους περισσότερους ανθρώπους, παρόλα τα αυξημένα ονομαστικά εσόδων. Το ευρώ και το δολάριο δεν μπορούν να μας σώσουν. Κάποιοι στα Βαλκάνια τρέφουν, μάλλον, την αυταπάτη πως θα ήταν δυνατό να υπερασπιστούν την όποια πρόσβαση στη γη, το σπίτι ενός, τα ορισμένα πολιτισμικά στάνταρντς, ενώ συμμετέχουν στην παγκόσμια οικονομία. Αλλά οι παλιές μέθοδοι έληξαν. Οι βαλκανικοί πόλεμοι έιναι το τελευταίο παράπηγμα της πατριαρχίας. Οι πατριάρχες δεν μπορούν να υπερασπιστούν τη γη, τον πραγματικό πολιτισμικό πλούτο, έναν ουσιαστικό τρόπο ζωής. Μία νέα δύναμη μπορεί να εγερθεί μόνον εντός ενός εξαιρετικά ριζοσπαστικού παγκόσμιου κινήματος που θα επιτίθεται στους θεμέλιους λίθους του καπιταλισμού: πατριαρχική κρατική υπόσταση, ατομική ιδιοκτησία, πολιτισμικός ηγεμονισμός.

Είμαστε όλοι υπερήφανοι που είμαστε Σέρβοι, Μάγιας, Γιάνκις, Ολλανδοί, Βάσκοι, Γάλλοι, Ελβετοί, Κροάτες, Έλληνες, Αλβανοί, Σιού, Μογγόλοι, Βούλγαροι ή Πορτογάλοι. Είμαστε ντανταϊστές, ρέιβερς, λάτρεις πούρων, χορτοφάγοι, καλοφαγάδες, τρελαμένοι με τον Καρμπιζιέ, γυμνιστές, οπαδοί του Μότσαρτ, κκαποι (καθοδικοί κινητοί αστικοί προλετάριοι), νεοχίππηδες, θύματα της μόδας. Αλλά πάνω από όλα είμαστε τέκνα μητέρων και δε θα αφήσουμε την εθνικη ή όποια άλλη ταυτότητα να μας κάνει εχθρούς. Μπορούμε να περάσουμε καλά μαζί, ή τουλάχιστον να νιώθουμε όμορφα βλέποντας ο ένας τον άλλο να περνάει καλά.

Ας οικοδομήσουμε νέες αυτόνομες κοινότητες στις πόλεις και την ύπαιθρο!

Ας κολεκτιβοποιήσουμε τη γη και τους πόρους μας ώστε να φτιάξουμε ευρεία αυτάρκη χωριά και γειτονιές!

Ας καταργήσουμε τον παλιό σεξιστικό διχασμό στην εργασία: άντρες και γυναίκες θα μοιράζονται ίσα την αγροτική εργασία και τη φροντίδα των παιδιών.

Ας αντικαταστήσουμε την καταπιεστική πατριαρχική οικογένεια με ανοιχτές κοινότητες με την πρόθεση οι νέοι να σχεδιάσουν όπως θέλουν τις ζωές τους!

Ας εγκαθιδρύσουμε αυτόνομη κυβέρνηση αυτών των κοινοτήτων στη βάση των ίσων δικαιωμάτων για άντρες και γυναίκες, για γέρους και νέους!

Ας ανταλλάξουμε τροφή για υπηρεσίες και βιομηχανικά αγαθά υπό τους δικούς μας όρους ανά τις πόλεις και τις περιβάλλουσες αγροτικές περιοχές!

Ας οργανώσουμε την απαραίτητη βιομηχανική παραγωγή, ιατροφαρμακευτικές υπηρεσίες, μέσα μεταφοράς με τη συνεργασία και υπό τον έλεγχο της δικτύωσης των βασικών κοινοτήτων.

Ας δημιουργήσουμε δίκτυα συνεργασίας και δίκαιες ανταλλαγές αγαθών μεταξύ των κοινοτήτων ανά τα Βαλκάνια, ανά την Ευρώπη και τον πλανήτη!