Δευτέρα 17 Μαΐου 2010

Συμμαχίες – Εχθροί και «Πολεμικές Απώλειες»

Άρθρο του Νίκου Κοτζιά

Η κυβέρνηση δήλωσε ότι είμαστε σε πόλεμο και «στον πόλεμο υπάρχουν απώλειες». Φράση που δείχνει αποφασιστικότητα και αντίληψη αποστολής. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι, σε ποιόν ακριβώς «πόλεμο» αναφέρεται η κυβέρνηση. Ενάντια σε ποιόν τον διεξάγει. Ποιος είναι ο εχθρός και ποιοι οι σύμμαχοι.Στην πολιτική ασφαλώς έχει σημασία η εντύπωση που έχει κανείς για τον εαυτό του. Αλλά εξίσου σημαντικό είναι η εικόνα που έχουν οι πολιτικές δυνάμεις, τα κοινωνικά κινήματα και οι πολίτες για εκείνον. Για αυτό, θα πρότεινα στην κυβέρνηση να μελετήσει με προσοχή τον πόλεμο που διεξάγει. Από τη δική της σκοπιά, φαντάζομαι, υπάρχει η αίσθηση ότι είναι ένας δίκαιος πόλεμος ενάντια στα προβλήματα.


Χρειάζεται συνδυασμός ορθής γνώσης και συναισθήματος

Ξεκινώ από τη θέση ότι η κυβέρνηση έχει καλή πρόθεση. Αυτό το στοιχείο το δέχομαι ως πραγματικό. Αλλά σε περιόδους κρίσης δεν αρκεί η καλή πρόθεση. Διότι από καλή πρόθεση μπορεί να δώσει κανείς στον ασθενή το λάθος φάρμακο και να τον σκοτώσει. Ανάλογα, δεν αρκούν οι ορθές γνώσεις, διότι μπορεί κάποιος να δηλητηριάσει έναν τρίτο χάρη σε αυτές. Στη ζωή και στην κοινωνική πάλη, χρειάζεται ένας δημιουργικός συνδυασμός γνώσεων και αγάπης. Ορθών σκέψεων και συναισθημάτων.Η κυβέρνηση κρίνεται, σε τελική ανάλυση, από το ποιος είναι αυτός που πληρώνει τις επιλογές της και ποιος μένει εκτός αυτών. Στην πράξη, μέχρι σήμερα τουλάχιστον, η κυβέρνηση συμπεριφέρεται ως ο αντίπαλος να είναι οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, τα μεσαία στρώματα και τμήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αντίθετα, παίρνει όσα μέτρα μπορεί, υπό ορισμένες συνθήκες αναγκαία, να σώσει τις τράπεζες. Το πρόβλημα είναι, ότι οι τραπεζίτες αφού έκαναν τεράστια κέρδη, στη σημερινή εποχή των ισχνών αγελάδων, εναπόθεσαν την τύχη τους «στο καταραμένο κράτος» από το οποίο και περιμένουν τη σωτηρία τους. Επιδιώκουν δε να σωθούν, χωρίς να χρειαστεί να βάλουν το χέρι τους στην τσέπη. Χωρίς να χρησιμοποιήσουν για τις ίδιες τις «τράπεζες τους» μέρος των παρελθόντων υπερκερδών.Η κυβέρνηση δείχνει με τις επιλογές της (και όχι τα λόγια) ως να συγχωρεί τα λαμόγια των αγορών. Δεν έχει λάβει ούτε ένα μέτρο να κτυπηθούν τα καρτέλ και οι ανομίες τους. Κάνει έκκληση στην καλή τους θέληση, αμφιβάλω αν υπάρχει, ενώ δεν τους επιβάλει τον νόμο. Ακόμα, δεν μαζεύει το λαθρεμπόριο, όπως εκείνο των τσιγάρων και της βενζίνης. Αφήνει να υβρίζονται συνεχώς οι δημόσιοι υπάλληλοι των οποίων περικόπτει δικαιώματα και εισοδήματα, αλλά ταυτόχρονα κηρύσσει πόλεμο ενάντια στους φοροκλέπτες στον οποίο οι φαντάροι που πρέπει να πέσουν σε αυτόν τον αγώνα είναι οι υβριζόμενοι! Θα μπορούσα να πω πολλά ακόμα παραδείγματα. Το συμπέρασμα που εξάγω είναι πολύ απλό: η κυβέρνηση δείχνει ευκολία στη λήψη μέτρων ενάντια στους φτωχούς, στα μικροεισοδήματα, στους γέροντες συνταξιούχους, αλλά δεν βρίσκει το κουράγιο, ή ίσως και τη θέληση, να στριμώξει τους έχοντες και κατέχοντες (να μη μιλήσουμε για τις αθλιότητες των τεκμηρίων με τα οποία εκείνοι που τη γλυτώνουν είναι όσοι έχουν μεγάλα σπίτια, μεγάλα γκαράζ, μεγάλες πισίνες, ακριβά αυτοκίνητα).

Πόλεμος προβλημάτων ή κοινωνικών συμφερόντων;

Προς το παρόν, ο πόλεμος που διεξάγει η κυβέρνηση δεν στοχεύει στα παράσιτα, τα λαμόγια, τους υψηλόβαθμους αξιωματικούς του συστήματος. Νομίζω ότι καιρός είναι να αντιληφθεί ότι δεν αρκεί να ρίχνει βολές και να δηλώνει ότι βρίσκεται σε πόλεμο με τα προβλήματα του πεδίου βολών, αλλά θα πρέπει να αλλάξει στόχους, στηρίγματα και αντίπαλο εντός του πεδίου μάχης. Αλλιώς σε λίγο θα βρεθεί και η ίδια χωρίς κοινωνικά πυρομαχικά και θα συνθλιβεί. Διότι οι μεν μη κατέχοντες δεν θα μπορούν και ούτε θα θέλουν να την στηρίξουν, οι δε πολλαπλά κατέχοντες θα ζητάνε όλο και περισσότερο και κάποια στιγμή, όταν θελήσουν να παραλάβουν τα λάφυρα του σημερινού πολέμου, δεν θα την έχουν ανάγκη. Θα την ποδοπατήσουν με ειρωνείες, με γελιοποίησή και άλλες γνωστές μεθόδους που είχε υποστεί επί χρόνια προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός.Σε έναν πόλεμο σημασία δεν έχει μόνο τη νομίζεις εσύ, αλλά και τι νομίζουν οι άλλοι για σένα και για τον πόλεμο που διεξάγεις. Ανάλογα με το περιεχόμενο του πολέμου θα βρεθούν οι φίλοι και εχθροί σου. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έχει βάλει απέναντί της, ακόμα και αν δεχτούμε ότι το κάνει άθελά της, τον κόσμο της εργασίας, γενικότερα την πλειοψηφία της κοινωνίας. Διεξάγει μαζί με τους υπερεθνικούς θεσμούς με τους οποίους ήρθε σε συμφωνία, από μια σκοπιά αναγκαία, όχι όμως απαραίτητη στον τρόπο που επιτεύχθηκε, ένα κοινωνικό πόλεμο από τα πάνω. Οι πιο αυθεντικές λαϊκές δυνάμεις βρίσκονται στη μηχανή σύνθλιψης που δημιουργήθηκε στο όνομα του μηχανισμού στήριξης. Οι πιο δυναμικές και παραγωγικές δυνάμεις της χώρας νιώθουν απογοήτευση και τείνουν στην κατάθλιψη, όπως και μεγάλα τμήματα της νεολαίας. Υπάρχουν και τμήματα που επιθυμούν κάποιου είδους εξέγερση.Με την κυβέρνηση δείχνει να είναι ο ΣΕΒ, ορισμένοι μεγάλοι επιχειρηματίες, συγκεκριμένα συγκροτήματα συμφερόντων που τις κάνουν, μάλιστα, μαθήματα ότι καθυστερεί στη λήψη μέτρων ενάντια στον λαό. Βρίσκεται η πλειοψηφία στους θεσμούς της ΕΕ, που είναι σαφώς συντηρητική. Οι τραπεζίτες που δανείζονται με 1% από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και δανείζουν την χώρα με 6%, αλλά και άλλοι.Ο πιο πάνω κοινωνικός διαχωρισμός εκφράζεται και πολιτικά. Η κυβέρνηση υποστηρίζεται από τα πλέον δεξιόστροφα τμήματα του παλιού μπλοκ του εκσυγχρονισμού, εκείνα, δηλαδή, τα τμήματα που είχαν αποσυνδέσει τον εκσυγχρονισμό από την δημοκρατία και την κοινωνική δικαιότητα. Που δεν ενδιαφέρθηκαν για έναν πραγματικό δημοκρατικό εκσυγχρονισμό. Αυτές οι δυνάμεις, εξάλλου, κυριαρχούν στους σημερινούς οικονομικούς αρμούς της χώρας. Για να είμαι σαφής δεν αναφέρομαι συνολικά στο ρεύμα που θεώρησε τον εαυτό του εκσυγχρονιστικό, αλλά σε ένα συγκεκριμένο τμήμα του, που υπήρξε παθογενές. Μαζί της συμπορεύονται, επίσης, ως προς την οικονομική πολιτική, το ΛΑΟΣ, η οικογένεια Μητσοτάκη, έστω το κύριο μέρος της, δηλαδή οι νεοφιλελεύθεροι. Όσοι διαπλεκόμενοι αντιτάχθηκαν με συστηματικό τρόπο στην παραμονή του Γ.Α.Παπανδρέου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, στο να κερδίσει το τελευταίο τις εκλογές.Η κυβέρνηση έχει απέναντί της, την αριστερά και τμήματα της λαϊκής δεξιάς. Τα μαζικά κινήματα. Τους περισσότερους συνδικαλιστές. Ενώ την αντιμετωπίζουν κριτικά μεγάλα τμήματα των δυνάμεων που στήριξαν το 2007-2009 τον Γ.Παπανδρέου, ιδιαίτερα το λαϊκό ΠΑΣΟΚ. Η κυβέρνηση κινδυνεύει να νομίζει ότι πολεμά ενάντια στα προβλήματα και στην πραγματικότητα να διεξάγει κοινωνικό πόλεμο ενάντια στα ίδια τα στηρίγματά της.

Δύο ερμηνείες για τον «πόλεμο» που διεξάγεται

Δεν κατηγορώ την κυβέρνηση ότι είναι εκείνη που επέλεξε όλους αυτούς που σήμερα εμφανίζονται ως υποστηρικτές της. Κάθε άλλο. Όμως, αυτή η εκτίμηση δεν την απαλλάσσει από το καθήκον να αναρωτηθεί τους λόγους για τους οποίους επέλεξαν να την στηρίξουν ορισμένα μεγάλα συμφέροντα, οι νεοφιλελεύθεροι, τα μπιστόλια της δημοσιογραφίας,; Καθώς και το γιατί η κοινωνία είναι θυμωμένη μαζί της;Οι ερμηνείες και απαντήσεις στα πιο πάνω είναι πολλές. Ας μου επιτραπεί να τις ταξινομήσω σε δύο. Η πρώτη είναι ότι το ορθό είναι να διεξάγεται ένας πόλεμος ενάντια σε προβλήματα. Προβλήματα που είναι υπαρκτά, αλλά τα υπεύθυνα πρόσωπα αόρατα. Προβλήματα που ως προς τη λύση τους δεν υπάρχουν συμφέροντα. Σε αυτή την περίπτωση, ΛΑΟΣ, Μητσοτάκης – Μπακογιάννη, δεξιόστροφοι εκσυγχρονιστές, ο ΣΕΒ, οι τραπεζίτες έχουν μεγαλύτερη κατανόηση των προβλημάτων από όλους εμάς τους υπόλοιπους. Είναι πιο υπεύθυνοι και για αυτό στηρίζουν, με διαβαθμίσεις, την κυβέρνηση. Μια τέτοια ερμηνεία θα είχε ένα στοιχείο υπέρ της κυβέρνησης: όσοι την στηρίζουν το κάνουν διότι κατανοούν και αποδέχονται το σκεπτικό της.Υπάρχει, όμως, και μια δεύτερη ερμηνεία. Ότι η κυβέρνηση κινδυνεύει να χάσει τον κοινωνικό προσανατολισμό της. Ότι τείνει να σκέφτεται με τρόπο αρνητικό την αριστερά, εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ, τα μαζικά κινήματα, τους απλούς ανθρώπους που δεν διαθέτουν «την πολιτική πείρα» του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. «Την διαύγεια σκέψης» του ΛΑΟΣ. «Την τόλμη» των δεξιόστροφων εκσυγχρονιστών.Τέλος, υπάρχει το ουσιαστικό θεμελιακό ερώτημα: μήπως η κοινωνική πλειοψηφία δεν έχει κοινά συμφέροντα με αυτούς που αποφάσισαν από μόνοι τους να συμπορευτούν με τη σημερινή κυβερνητική πολιτική; Αν είναι έτσι, τότε η κυβέρνηση έχει πρόβλημα. Θα πρέπει να πάψει να αφήνει να την επιλέγουν ως σύμμαχο οι τρίτοι και να επιλέξει εκείνη συνειδητά τους συμμάχους της.

Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αναγνώστες