Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2008

Συνέντευξη: Θεοδώρα Τζήμου

Η μούσα του Κωνσταντίνου Γιάνναρη. Η πρωταγωνίστρια του Μιχαήλ Μαρμαρινού. Σήμερα; Η «μαρμάρινη» Όλγα στον «Πύργο» του Κάφκα, που λοξοκοίταξε θεατρικά ο Μιχαήλ Μαρμαρινός στην παράσταση «Ποιος είναι ο κ. Κέλερμαν και γιατί λέει όλα αυτά τα βρωμερά πράγματα για μένα;» στο Τheseum Ensemble. Η υπερκινητική σέξι τραγουδίστρια του Κωστή Μαραβέγια «Κάτω από τον πάτο» στον Αλχημιστή. Στην ταλαντούχα ηθοποιό και ενίοτε τραγουδίστρια Θεοδώρα Τζήμου πάντοτε συναντιούνται περισσότεροι από έναν κόσμοι. Η Ελλάδα με το Ουζμπεκιστάν.

Το θέατρο με το σινεμά. Η ζωή με τη σκηνή. Το ροκ με το καμπαρέ...

Τραγουδάτε. Δεν είναι γνωστό.

Θ.Τ.: Μ’ αρέσει η μουσική, αλλά δεν ήμουνα ποτέ τραγουδίστρια. Ούτε θα γίνω τώρα. Είκοσι χρονών ήμουνα σε ένα γκρουπ, τους Εxpert Medicine. Αργότερα τραγούδησα 5-6 κομμάτια του Πλάτωνα Μαυριτσάκη για μια ταινία της Λάγιας Γιούργου. Στον δίσκο που έκανε ο Μαραβέγιας τραγουδώ ένα τραγούδι. Στο λάιβ μας ερμηνεύω όμως από Τuxedomoon μέχρι Tiger Lillies.

Επάνω στη σκηνή είστε εκρηκτική. Αλλά δεν είναι ένα συνηθισμένο λάιβ. Η περφόρμανς φλερτάρει με το καμπαρέ.

Θ.Τ.: Υπάρχει επαφή με το κοινό. Καμπαρέ είναι, υπό μια έννοια, επειδή είμαστε σε έναν υπόγειο χώρο και η μουσική του Κωστή θυμίζει κάτι από καμπαρέ. Εμένα πάντως δεν μου αρέσει να βάζω ταυτότητες στα πράγματα.

Έχετε έρθει από το Ουζμπεκιστάν.

Θ.Τ.: Ο παππούς και η γιαγιά μου ήταν πολιτικοί πρόσφυγες. Όπως πάρα πολλοί Έλληνες, έφυγαν στον Εμφύλιο για την Τασκένδη. Εκεί γεννήθηκαν και οι γονείς μου κι εγώ. Δύο ετών επέστρεψα. Ελληνίδα είμαι. Απλώς οι γονείς μου έχουν γαλουχηθεί στη ρωσική κουλτούρα και σε αυτό που λέμε «ρωσικός τρόπος ζωής».

Εσείς δεν κουβαλάτε αυτόν τον κόσμο; Δεν μεγαλώσατε διαφορετικά απ’ ό,τι οι συνομήλικοί σας;

Θ.Τ.: Ναι. Αυτό μπορώ να το δω σε σχέση με τα χρήματα. Έχω μια περίεργη σχέση και με τα χρήματα και με τα υλικά αγαθά γενικότερα.

Δηλαδή;

Θ.Τ.: Δεν με ενδιαφέρει να αποκτήσω λεφτά. Αυτό προέρχεται από τις κομμουνιστικές αξίες που μου έχουν εμφυσήσει οι δικοί μου. Δεν κάνω δηλαδή αυτή τη δουλειά για να αποκατασταθώ κοινωνικά ή οικονομικά. Κι αυτή είναι η πολιτική μου θέση.

Εσείς είστε, αισθάνεστε κομμουνίστρια;

Θ.Τ.: Όχι. Καθόλου.

Μεταξύ κομμουνισμού και καπιταλισμού τι θα επιλέγατε;

Θ.Τ.: Φυσικά τον κομμουνισμό. Αλλά δεν θέλω να μιλώ γι’ αυτό το θέμα. Ο παππούς μου πέθανε όταν κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ένα πολιτικό περιβάλλον είναι πολύ δύσκολο να βρουν τη δική τους ταυτότητα. Κι εγώ δυσκολεύομαι. Είμαι μέσα στον κυκλώνα των αρχών και των ιδεωδών με τα οποία με μεγάλωσαν. Φυσικά έχω περάσει και στάδια στη ζωή μου που τα έχω απαρνηθεί όλα. Όμως, το ότι δεν παίρνω θέση είναι και μια αντίσταση στην όποια στράτευση.

Τη σχέση σας με την πολιτική πώς θα τη χαρακτηρίζατε;

Θ.Τ.: Κάκιστη. Παρακολουθώ τι γίνεται αλλά κρατώντας μεγάλη απόσταση. Νομίζω ότι ο τρόπος που ζει κανείς είναι από μόνος του μια πολιτική θέση.

Δικαιολογείτε, φαντάζομαι, όσους υπήρξαν κομμουνιστές, και μάλιστα σκληροπυρηνικοί, σταλινικοί;

Θ.Τ.: Απόλυτα. Μιλάμε για εποχές όπου το ιδεώδες έπρεπε να είναι σημαία για να υπάρχει. Σήμερα τα πράγματα είναι ισοπεδωμένα. Απλώς πιστεύω ότι μέσα από την ατομική θέση του καθενός μπορεί να γεννηθεί το ιδεώδες μαζικά.

Ψηφίζετε;

Θ.Τ.: Δεν ψηφίζω. Όμως δεν πιστεύω ότι αυτό με κάνει και αδιάφορη για το τι συμβαίνει στον κόσμο και γύρω μου. Η ψηφοφορία είναι μια αυστηρώς τυπική διαδικασία.

Στη χώρα που ζείτε και δεν ψηφίζετε υπάρχει κάτι που να σας ανησυχεί;

Θ.Τ.: Χιλιάδες πράγματα. Με ανησυχεί καταρχάς η στάση που έχουμε ως χώρα απέναντι στους οικονομικούς πρόσφυγες, απέναντι στους «ξένους». Είναι ένα θέμα που εμένα με πονάει. Η οικογένειά μου, και έξω και εδώ, πάντα «ξένοι» αισθάνονταν. Στη Ρωσία ήταν οι Έλληνες κι εδώ ήταν οι Ρώσοι.

Εσείς; Δεν ήταν πιο εύκολα για εσάς;

Θ.Τ.: Δεν μεγάλωσα έξω. Αλλά σίγουρα μεγάλωσα εδώ με το μικρόβιο του ξένου. Όμως εμένα, να σας πω την αλήθεια, αυτό μου άρεσε. Κουβαλούσα ένα μύθο για όλον αυτόν τον κόσμο της Ρωσίας, της Τασκένδης. Για τους ανθρώπους που πρωτοήρθαν από εκεί και πάλεψαν για να επιβιώσουν ήταν τελείως διαφορετικές οι συνθήκες. Για μένα ήταν στρωμένα πια τα πράγματα.

Η ελληνική κοινωνία είναι ρατσιστική;

Θ.Τ.: Πολύ ρατσιστική. Γι’ αυτό είναι προτιμότερο να μιλάμε για ατομική στάση στα πράγματα, αντί για το τι λέει για τους οικονομικούς μετανάστες ο τάδε πολιτικός. Δηλώσεις μπορεί να κάνει ο καθένας. Χιλιάδες δηλώσεις. Και λοιπόν; Περπατάς στην πλατεία Κουμουνδούρου και βλέπεις ανθρώπους που δεν έχουνε να φάνε. Τι κάνεις τότε; Γιατί εκεί, στην Κουμουνδούρου βρίσκεται για μένα η πολιτική σου θέση. Κι όχι στο αν θα ψηφίσεις. Με θυμώνει πολύ που στην πολιτική όλοι είναι ακριβώς το ίδιο, ισοπεδωμένοι, και ουσιαστικά ποτέ δεν αλλάζει κάτι.

Σε πορείες συμμετέχετε;

Θ.Τ.: Μπορεί να κατεβώ σε μια πορεία για τα δάση. Αλλά για το ασφαλιστικό δεν θα το έκανα ποτέ. Και οι πορείες έχουνε χάσει την ουσία τους. Έχουν απομυθοποιηθεί εντελώς.

Κατηγορείτε την κατάσταση που επικρατεί. Δεν αισθάνεστε ποτέ ότι ίσως έχετε κι εσείς ένα μερίδιο ευθύνης, με τη μη ενεργό συμμετοχή σας στα κοινά;

Θ.Τ.: Είναι το μειονέκτημά μου. Αλλά η ίδια η ζωή δεν σου επιτρέπει πια να έχεις ενεργό πολιτική θέση. Εγώ επαναπαύομαι. Οι οποιεσδήποτε ανησυχίες μου εκφράζονται μέσα από τη δουλειά μου. Δεν το λέω με περηφάνια. Διατηρώ μια πολύ παιδική και ανώριμη σχέση με όλα αυτά τα θέματα. Το θέατρο όμως, κι αν θέλετε, το θέατρο που κάνει ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, έχει πολύ μεγάλη, πολύ άμεση σχέση με την πολιτική. Η τέχνη γενικότερα εμπεριέχει την πολιτική. Και η συγκεκριμένη δουλειά μας πάνω τον Κάφκα νομίζω ότι φέρει έναν γερό πολιτικό άξονα. Αυτό δεν έχει να κάνει με το θέμα του έργου, αλλά με τη στάση που κρατάει ο Μιχαήλ. Ο Κάφκα μιλάει για έναν Πύργο. Για μένα η πολιτική στην Ελλάδα ένας Πύργος είναι. Ενόσω μαινόταν η φοβερή κόντρα μεταξύ Βενιζέλου και Παπανδρέου κάναμε πρόβες. Και λέγαμε όλοι: «Κάφκα είναι, Πύργος!». Απίστευτο!

Από τη συνεργασία σας με τον Μαρμαρινό, τι έχετε κερδίσει; Πόσο έχετε «μετατοπιστεί»;

Θ.Τ.: Δεν θα μιλούσα μόνο για το τι έχω πάρει σε σχέση με το θέατρο. Έχει αλλάξει τελείως η οπτική μου μέσα στην καθημερινότητά μου. Έχει αλλάξει η αισθητική μου στα πράγματα. Ο τρόπος που μπορεί να λαμβάνω τα εξωτερικά ερεθίσματα έχει γίνει διαφορετικός. Επειδή μάλιστα αυτές οι παραστάσεις είναι βαθιά ερευνητικές, έρχονται στιγμές που βρίσκεσαι τελείως αντιμέτωπος με τον εαυτό σου. Έχει αλλάξει πολύ ο τρόπος που σκέφτομαι σε σχέση και με εμένα και με τους γύρω μου.

Προς ποια κατεύθυνση έχει αλλάξει αυτός ο τρόπος;

Θ.Τ.: Προς αυτό που εγώ θεωρώ πιο ουσιαστικό. Και πιο βαθύ.

Στις ταινίες του Γιάνναρη ήρωες είναι πολύ συχνά οι μετανάστες. Τον απασχολεί πολύ η περιπέτειά τους. Ο αγώνας τους να ενταχθούν, να αφομοιωθούν σε μια εχθρική, ξενοφοβική κοινωνία.

Θ.Τ.: Αυτός είναι ένας λόγος που τον εκτιμώ βαθύτατα. Ο Κωνσταντίνος έχει βαθιά πολιτική θέση σε αυτά τα ζητήματα.

Υπάρχει κάποια σκηνή σας σε ταινία του που σας δυσκόλεψε πολύ;

Θ.Τ.: Στον «Όμηρο». Η σκηνή που μου ζήτησε να κατουρήσω πραγματικά. Μου ήταν αδύνατο εκείνη τη στιγμή. Δυσκολεύομαι πάντως πάρα πολύ να βλέπω τον εαυτό μου στο σινεμά.

Δεν σας αρέσει αυτό που έχετε απέναντί σας;

Θ.Τ.: Όχι. Βλέπω μόνο τα μειονεκτήματά μου. Δεν μπορώ να χαλαρώσω. Δεν το απολαμβάνω. Είναι πολύ δύσκολο.

Σας βοήθησε το γεγονός ότι είστε μια πολύ όμορφη και ελκυστική γυναίκα;

Θ.Τ.: Προφανώς βοηθάει.

Συνήθως στους ωραίους αρνούνται το ταλέντο.

Θ.Τ.: Ναι. Αλλά δεν αισθάνομαι ότι έχω να αποδείξω κάτι. Κάνω αυτή τη δουλειά γιατί πραγματικά δεν μπορώ να ζήσω χωρίς αυτήν. Είναι εντελώς προσωπικός ο λόγος.

Πόσο προσωπικός δηλαδή;

Θ.Τ.: Η δουλειά μου με φέρνει αντιμέτωπη με τα μειονεκτήματά μου. Ίσως επειδή είμαι τεμπέλα, μέσα από το θέατρο μπαίνω ευκολότερα στη διαδικασία που θα με φέρει αντιμέτωπη με το βαθύτερο «είναι» μου. Αυτό που λέω δεν είναι κάτι πολύπλοκο. Όταν έχεις το θάρρος και κατορθώσεις να δεις τις αδυναμίες σου κάνεις ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Αισθάνεσαι ωραία, βρε παιδί μου.

Όνειρα κάνετε;

Θ.Τ.: Όλοι κάνουν όνειρα. Τα δικά μου όμως όνειρα έχουν να κάνουν με μια προσωπική ηρεμία. Μια ησυχία.

Την οποία ως άνθρωπος, ως ιδιοσυγκρασία δεν την έχετε;

Θ.Τ.: Όχι. Και θα ήθελα κάποια στιγμή να την αποκτήσω. Θέλω να ησυχάσω. Τελικά όμως μήπως η ανησυχία κάνει καθέναν από εμάς να είναι αυτό που είναι; Μήπως αν μας την αφαιρέσουν γίνουμε κάποιος άλλος; Δεν ξέρω.

Τις ωραιότερες στιγμές τις έχετε ζήσει πάνω στη σκηνή ή έξω από αυτή;

Θ.Τ.: Kαι στη σκηνή και στη ζωή. Ούτως ή άλλως, δεν αισθάνομαι ότι βιώνω ζωές μέσα από χαρακτήρες. Αισθάνομαι ότι τη δική μου ζωή φέρνω μέσα στο κείμενο και στον χαρακτήρα. Αισθάνομαι ότι η αντίληψή μου στη δουλειά επηρεάζει και την αντίληψή μου στη ζωή. Είναι λάθος να διαχωρίζεις το θέατρο από τη ζωή. Δεν είναι δύο τελείως αδιαμεσολάβητα μεταξύ τους πράγματα. Συγκοινωνούντα δοχεία είναι.

Μέσα στον χρόνο, από δουλειά σε δουλειά, εξελίσσεστε; Είναι μετρήσιμο μέγεθος η πρόοδος ενός ηθοποιού;

Θ.Τ.: Η εξέλιξη είναι κάτι πολύ προσωπικό, πολύ υποκειμενικό. Νομίζω όμως ότι, ναι. Εξελίσσομαι. Γι’ αυτό κι έχω τη δύναμη να συνεχίσω. Οποιονδήποτε όμως και αν ρωτήσετε το ίδιο θα σας απαντήσει: «Εξελίσσομαι». Ακόμη και ένας καρεκλοποιός αυτό θα πει. Αν δεν πιστεύεις στην εξέλιξή σου δεν έχεις έναυσμα να συνεχίσεις. Θα άλλαζες δουλειά.

Η σχέση σας με τον χρόνο είναι καλή; Έχετε συμβιβαστεί με το γεγονός ότι μεγαλώνετε;

Θ.Τ.: Δεν με στενοχωρεί. Θα έλεγα μάλιστα ότι μου αρέσει κιόλας. Ίσως επειδή στο παρελθόν σκορπιζόμουν και αναλωνόμουν εκεί που δεν θα έπρεπε.

Η μοναξιά σας φοβίζει;

Θ.Τ.: Είναι τεράστιος ο φόβος μου για τη μοναξιά. Θέλω να αγαπώ και θέλω ν’ αγαπιέμαι. Όλοι φοβόμαστε. Ένας λόγος που κάνω θέατρο και σινεμά πηγάζει βεβαίως από τον φόβο της μοναξιάς.

Για ποιο πράγμα, για ποιον θα κάνατε τη μεγαλύτερη θυσία;

Θ.Τ.: Για τους γονείς μου. Για τους ανθρώπους που αγαπώ.

(Ποντίκι, 3.1.2008)


http://www.topontiki.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αναγνώστες