Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΡΑΥΛΟΥ-ΤΖΑΝΕΤΑΤΟΥ*
Εντονες αντιδράσεις προκάλεσε η πρόσφατη (364/2007) απόφαση του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με την οποία μια κακόβουλη, υπονομευτική του κλίματος εμπιστοσύνης εργοδότη - εργαζομένου συμπεριφορά δικαιολογεί την απόλυση ενός συνδικαλιστή, καθώς η επίκληση από αυτόν της ειδικής προστασίας του Ν. 1264/82 είναι καταχρηστική.
Η θέση αυτή επιβεβαιώνει παλαιότερη νομολογία. Στηριζόμενη δε στα αόριστα και ευχερώς χειραγωγήσιμα κριτήρια της κατάχρησης δικαιώματος, διευρύνει υπερμέτρως τα όρια της επιτρεπτής, δικαιοπλαστικής εξουσίας του δικαστηρίου. Ο νομοθέτης, σταθμίζοντας τα συγκρουόμενα δικαιώματα εργαζομένων και εργοδότη, αναγνώρισε σαφώς αξιολογικό προβάδισμα στη διασφάλιση της αποτελεσματικής προστασίας των φορέων της συνδικαλιστικής δράσης έναντι του δικαιώματος του εργοδότη για καταγγελία της σύμβασης εργασίας. Αυτό τον σκοπό εξυπηρετεί το ειδικό και «κλειστό» σύστημα προστασίας του Ν. 1264/82, βάσει του οποίου η καταγγελία επιτρέπεται μόνο για έναν από τους πέντε προβλεπόμενους λόγους που διαπιστώνονται από ειδική επιτροπή.
Βεβαίως η τυχόν καταδίκη του συνδικαλιστή για ένα σοβαρό ποινικό αδίκημα (π.χ. υπεξαίρεση) θα μπορούσε να δικαιολογήσει όλως εξαιρετικώς απόκλιση από το σύστημα του νόμου. Γιατί στην περίπτωση αυτή, η συνέχιση της εργασίας θα έπληττε τον πυρήνα του δικαιώματος καταγγελίας του εργοδότη. Τυχόν ωστόσο επέκταση της εξαίρεσης αυτής σε «σοβαρές κακόβουλες συμπεριφορές υπονομευτικές του κλίματος εμπιστοσύνης» θα άνοιγε τον δρόμο για καταχρήσεις της εργοδοτικής πλευράς. Αυτή δε καθεαυτή η απειλή άρσης της προστασίας θα παρεμπόδιζε την αποτελεσματική άσκηση της συνδικαλιστικής δράσης. Αλλωστε, τα όρια «γνήσιας» ή «μη γνήσιας» συνδικαλιστικής δράσης, διάκριση στην οποία καταφεύγει το δικαστήριο, συχνά δεν είναι μόνο ρευστά και ασαφή, αλλά εντάσσονται σε μια διαλεκτική ενότητα συμπεριφοράς, η οποία αξιώνει ενιαία νομική αξιολόγηση.
Με την απόφαση αυτή, ενισχύονται οι τάσεις νομολογιακής απορρύθμισης του συνδικαλιστικού δικαιώματος. Ετσι, στην απορρύθμιση του δικαιώματος απεργίας λόγω «καταχρηστικής» άσκησής του προστίθεται η απορρύθμιση της ίδιας της συνδικαλιστικής προστασίας λόγω «καταχρηστικής» επίκλησής της.
* Καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
Βεβαίως η τυχόν καταδίκη του συνδικαλιστή για ένα σοβαρό ποινικό αδίκημα (π.χ. υπεξαίρεση) θα μπορούσε να δικαιολογήσει όλως εξαιρετικώς απόκλιση από το σύστημα του νόμου. Γιατί στην περίπτωση αυτή, η συνέχιση της εργασίας θα έπληττε τον πυρήνα του δικαιώματος καταγγελίας του εργοδότη. Τυχόν ωστόσο επέκταση της εξαίρεσης αυτής σε «σοβαρές κακόβουλες συμπεριφορές υπονομευτικές του κλίματος εμπιστοσύνης» θα άνοιγε τον δρόμο για καταχρήσεις της εργοδοτικής πλευράς. Αυτή δε καθεαυτή η απειλή άρσης της προστασίας θα παρεμπόδιζε την αποτελεσματική άσκηση της συνδικαλιστικής δράσης. Αλλωστε, τα όρια «γνήσιας» ή «μη γνήσιας» συνδικαλιστικής δράσης, διάκριση στην οποία καταφεύγει το δικαστήριο, συχνά δεν είναι μόνο ρευστά και ασαφή, αλλά εντάσσονται σε μια διαλεκτική ενότητα συμπεριφοράς, η οποία αξιώνει ενιαία νομική αξιολόγηση.
Με την απόφαση αυτή, ενισχύονται οι τάσεις νομολογιακής απορρύθμισης του συνδικαλιστικού δικαιώματος. Ετσι, στην απορρύθμιση του δικαιώματος απεργίας λόγω «καταχρηστικής» άσκησής του προστίθεται η απορρύθμιση της ίδιας της συνδικαλιστικής προστασίας λόγω «καταχρηστικής» επίκλησής της.
* Καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 03/01/2008
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου