ο γνωστός και ο άγνωστος αντιφρονών....

Νόμπελ Ειρήνης 2010 –Κίνα
Ο σύντροφος Ζάο και ο κύριος Λιου

Ο Ζάο Ντογκμίν είχε όλες τις προδιαγραφές, ώστε να γίνει ένα επιφανές στέλεχος της σύγχρονης κινέζικης ελίτ. Ο πατέρας του, μέλος του κόμματος εδώ και εξήντα χρόνια, φρόντισε να τον σπουδάσει δικηγόρο και ο ίδιος μπήκε από νεαρός στις τάξεις του Κομμουνιστικού Κόμματος, φοιτώντας στην κομματική σχολή της περιοχής του.

Η ζωή όμως τα έφερε διαφορετικά, με εκείνο τον τρόπο που μόνο αυτή ξέρει το πώς και το γιατί. Για χρόνια άμισθος εθελοντής, νομικός υπερασπιστής εργατών και συνδικάτων στην επαρχία Shaanxi, προσπαθούσε να βοηθήσει τους ανίσχυρους να πάρουν σύνταξη, να διεκδικήσουν αποζημιώσεις και παροχές και να αντιμετωπίσουν τις σκληρές αποφάσεις των διευθυντών των εργοστασίων.
Παράλληλα έγινε η ψυχή, της Ομάδας Μελέτης της σκέψης του Μάο-Τσετούγκ στην Ξιάν, την πρωτεύουσα της επαρχίας. Αυτά μέχρι την άνοιξη του 2009, όταν σε συνεργασία με εκατοντάδες πρωτοπόρους εργάτες στο Shaanxi, συμμετείχε ενεργά στην δημιουργία μιας επιτροπής για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζόμενων.
Ο Ζάο ανέλαβε την νομική υποστήριξη και την συγγραφή των καταγγελιών προς τις κομματικές και κρατικές αρχές, ενέργειες που θα ήταν περιττές αν το επίσημο συνδικάτο έκανε σωστά την δουλειά του. Τον Ιούνιο του 2009, συνέταξε μια καταγγελία για λογαριασμό 160 εργατών από 10 επιχειρήσεις με θέμα τις παράνομες απολύσεις και την ιδιωτικοποίηση έναντι πινακίου φακής τριών εστιατορίων του κρατικού οργανισμού τουρισμού του Shaanxi και στις αρχές του Αυγούστου έστειλε μια επιστολή προς την Κεντρική Επιτροπή του ΚΚ Κίνας και άλλες κρατικές αρχές, με ανάλογο περιεχόμενο. Οι κινήσεις αυτές θεωρήθηκαν πρόκληση για το κρατικό συνδικάτο και ο Ζάο συνελήφθηκε στις 19 του Αυγούστου με την κατηγορία της διατάραξης της δημόσιας ασφάλειας.
Από τότε ο Ζάο βρίσκεται φυλακισμένος ενώ το φετινό Οκτώβρη καταδικάστηκε από Λαϊκό Δικαστήριο σε τρία χρόνια φυλάκιση. Παρά το γεγονός πως υπήρξε ένα μεγάλο κύμα συμπαράστασης στο εσωτερικό της χώρας και παραγνωρίζοντας πως τα δύο μικρά παιδιά του έχουν μείνει στην ουσία ορφανά, μιας και στο διάστημα της προφυλάκισης του Ζάο, πέθανε η γυναίκα του, στην κηδεία της οποίας μάλιστα δεν του επέτρεψαν να πάει.

Λίγους μήνες πριν, τον Δεκέμβρη του 2008, συνελήφθη ένας άλλος κινέζος αντιφρονών. Ώρες πριν δημοσιευθεί επίσημα ο Χάρτης 08, ένα κείμενο 350 διανοουμένων και υπερασπιστών των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της αστικής πολυκομματικής δυτικής δημοκρατίας, στην συγγραφή του οποίου πρωταγωνίστησε ο καθηγητής Λιου Σιαομπό.
Από οικογένεια πνευματικών ανθρώπων, που μετακινήθηκαν στην εσωτερική Μογγολία στην περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης ο Λιου αποτελεί ζωντανή διάψευση της δυτικής άποψης για την χαμένη γενιά εκείνης της περιόδου που δήθεν καταδικάστηκε στην αμορφωσιά. Με πανεπιστημιακές και μεταπτυχιακές σπουδές στην λογοτεχνία έγινε καθηγητής κινέζικης λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
Αφότου έγινε επισκέπτης καθηγητής στα πανεπιστήμια του Όσλο, της Χαβάης και στο Κολούμπια θα μπορούσε να έχει μια ξεχωριστή ακαδημαϊκή καριέρα στο εξωτερικό με διαβατήριο εκτός των άλλων τις αντί-καθεστωτικές απόψεις του αλλά προτίμησε να επιστρέψει στην χώρα του, στην περίοδο του κινήματος στην Τιενανμέν το 1989.
Από τότε αντιμετώπισε συχνές διώξεις, φυλακίσεις και εσωτερικές εξορίες και έγινε ένας από τους πιο γνωστούς αντιφρονούντες στην Δύση και λιγότερο μέσα στην Κίνα. Στις 25 του Δεκέμβρη του 2009, καταδικάστηκε σε ενδεκαετή φυλάκιση, παρά την μεγάλη διεθνή κινητοποίηση, με την κατηγορία της υποκίνησης σε ανατροπή της κρατικής εξουσίας, αποκόπηκε από την οικογένεια του -την γυναίκα και τον γιο του- και έκτοτε βρίσκεται στην φυλακή της Jinzhou της επαρχίας Liaoning.
Ο Λιου είναι ένας φανατικός οπαδός της δυτικής δημοκρατίας και αρκετές φορές διατύπωσε ακραίες θέσεις ενάντια στην κινέζικη φιλοσοφική παράδοση, υποστήριξε τις ιδιωτικοποιήσεις και την καθολική επέκταση της ελεύθερης αγοράς και τουλάχιστον μια φορά δήλωσε πως μια από τις αδυναμίες της Κίνας είναι πως πέρασε μόνο εκατό χρόνια κάτω από τον ζυγό του αποικισμού αντί για τριακόσια που θα έπρεπε, ώστε να μοιάσει στο Χονγκ Κονγκ!
Είναι τόσο φανατικός του δυτικού υποδείγματος μάλιστα που δημοσίευσε και άρθρο με τίτλο "Η νίκη στην άγγλο-αμερικανική συμμαχία για την Ελευθερία" για να υποστηρίξει την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ έχοντας την προσδοκία πως εκεί θα αναγεννηθεί ένα ελεύθερο, δημοκρατικό και ειρηνικό Ιράκ από τις στάχτες του πολέμου!
Στις 8 Οκτωβρίου 2010, η νορβηγική επιτροπή ανακοίνωσε πως δίνει το φετινό Νόμπελ Ειρήνης στον κύριο Λιου. Εξ ονόματος –όπως γίνεται συνήθως αλλά δεν λέγεται- της Δύσης και της καπιταλιστικής αστικής δημοκρατίας όχι μόνο σαν ανταπόδοση αλλά και σαν προσδοκία για μελλοντική άσκηση πολιτικής. Ο άγνωστος στην Δύση σύντροφος Ζάο, δεν υπήρχε περίπτωση ούτε καν στις λίστες των υποψηφίων να είναι. Γιατί η νορβηγική Ακαδημία ξέρει πολύ καλά από την μακρόχρονη πείρα της ποιοί είναι οι αληθινοί φίλοι και ποιοί οι εχθροί του κόσμου που εκπροσωπεί και θέλει να παρατείνει την ζωή του ανανεώνοντας τον με νέες δυνάμεις.