Ο ηρωϊκός αγώνας χειραφέτησης των αναπήρων του Ισραήλ

Επί 77 μέρες καθιστική διαμαρτυρία στο υπουργείο εργασίας

 Πριν οκτώ χρόνια, ενάντια στην κυβέρνηση Sharon

Η πιο μεγάλη αγωνιστική/μετωπική διαμαρτυρία στην σύγχρονη ιστορία του διεθνούς αναπηρικού κινήματος είχε ως πρωταγωνίστρια την οργάνωση των ατόμων με αναπηρία του Ισραήλ οκτώ χρόνια πριν. Εχοντας να αντιμετωπίσουν μια ακραία μιλιτιραστική κυβέρνηση που διέθετε το 25% του ΑΕΠ για πολεμικές δαπάνες, οι ΑμεΑ του Ισραήλ υποχρεώθηκαν να ρισκάρουν την ίδια την ζωή τους για να διεκδικήσουν τα “αυτονόητα” . 

Κορύφωση των διεκδικήσεων ήταν η καθιστική διαμαρτυρία εκατοντάδων αναπήρων στους χώρους του υπουργείου εργασίας στην Ιερουσαλήμ που διήρκησε 77 ολόκληρες μέρες!


Πηγή των πληροφοριών που ακολουθούν είναι το περιοδικό Disability World, τεύχος Απριλίου – Μαϊου 2003, άρθρο του Mike Ervin , την μετάφραση έχει επιμεληθεί ο ενίοτε συνεργάτης της σελίδας Κώστας Θεοδωρόπουλος. Το επιλεγέν timing του δημοσιεύματός μας είναι ευνόητο. Υπηρετεί την ανάγκη εμπέδωσης μιας απαράβατης αρχής : Οι μιλιταριστικά οργανωμένες κοινωνίες – φρούρια που παρουσιάζονται συμπαγείς και αμετακίνητες στην εξωτερική απειλή/εχθρό, εντός των τειχών τους συνεπάγονται φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό για τις λεγόμενες ευπαθείς κοινωνικές ομάδες. Οι δε διεκδικήσεις για τους λεγόμενους “αδύναμους” απαιτούν μετωπική σύγκρουση/ρίσκο στα όριά του

Η ιστορική ημερομηνία κατάληψης του υπουργείου εργασίας και έναρξης της καθιστικής διαμαρτυρίας ήταν η 17η Δεκεμβρίου 2002. Το πρωταρχικό αίτημα ήταν οικονομικό. Το μηνιαίο επίδομα που κατέβαλλε η κυβέρνηση για την στήριξη των αναπήρων ήταν μόλις 1741 shekels (4 shekels = 1 $), περίπου το ήμισυ του κατώτατου βασικού μισθού στο Ισραήλ που ήταν 3260 shekels. Πέραν αυτού, μόλις το 1/10 των αναπήρων λάμβαναν το επίδομα, οι δικαιούχοι δεν ξεπέρναγαν τους 14.000 αναπήρους έναντι των περίπου 144.000 που συνολικά ζούσαν στο Ισραήλ. Κοντολογίς, φτώχια βαθιά για το 1/10 και πλήρης εξαθλίωση για τα 9/10. Η οργάνωση των ΑμεΑ του Ισραήλ ζητούσε εξίσωση του επιδόματος με τον κατώτατο βασικό μισθό και δραστική επανεξέταση του αριθμού των δικαιούχων ώστε να προσεγγίσει τον πραγματικό.

Πρωταγωνιστικό πρόσωπο των τότε γεγονότων ήταν ο 53χρονος πρόεδρος της οργάνωσης Arie Zucdevitch με σύνδρομο πολιομυελίτιδας. Περιγράφει τα γεγονότα : “Την πρώτη μέρα της κινητοποίησης οι δυνάμεις ασφαλείας αιφνιδιάστηκαν και έτσι περίπου 500 διαδηλωτές πέρασαν την πόρτα του υπουργείου. Το ηθικό μας ήταν υψηλότατο και είμαστε πλήρεις ψυχραιμίας. Βέβαια έβρεχε και έκανε πολύ κρύο, όμως δεν μας πτοούσε αυτό διότι νιώθαμε εμπιστοσύνη ο ένας για τον άλλον, ανταλλάσσαμε συνέχεια απόψεις και προβληματισμούς, είμαστε μια μεγάλη ομάδα”.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αφήγηση του Zucdevitch για τα γεγονότα – τεκμήρια αλληλεγγύης από την τέταρτη μέρα και μετά : “Τραγουδιστές και ηθοποιοί ήρθαν για να μας διασκεδάσουν. Τοπικά εστιατόρια μας πρόσφεραν δωρεάν τροφή. Μέλη ενός εργατικού συνδικάτου έφεραν στρώματα και κουβέρτες. Για τις ώρες που κρύο και βροχή μαίνονταν, τοπικά ξενοδοχεία διέθεταν δωμάτια για την ξεκούραση/προστασία των διαδηλωτών με βαριές αναπηρίες. Κανένας διαδηλωτής δεν έφυγε, μείναμε ενωμένοι διεκδικώντας δικαιοσύνη. Κάποιοι έμειναν επειδή η προσφερόμενη συμπαράσταση και τρόφιμα σήμαινε γι’ αυτούς πολύ καλύτερη διαβίωση απ’ ότι στο σπίτι τους”

Το κρίσιμο χαρακτηριστικό του αγώνα των ισραηλινών αναπήρων , ήταν η σαφήνεια από τις πρώτες στιγμές του ότι δεν αστειεύονται. Στην πατερναλιστική πρώτη αντίδραση του ισραηλινού προέδρου Mosh Katsav την τρίτη μέρα της κατάληψης/καθιστικής διαμαρτυρίας που ευγενικά ζήτησε “αναστολή της κινητοποίησης ώστε να βρεθεί λύση”, υπήρξε η κάθετη απάντηση μέσα από τις σελίδες της Jerusalem Post του διαδηλωτή Mosh Katsav “θα φύγουμε μόνο νεκροί”. Την 28η μέρα ο πρωθυπουργός Ariel Sharon προχώρησε στην κλασσική κίνηση/τρικ σύστασης επιτροπής μελέτης και επίλυσης του προβλήματος με επικεφαλής τον υπουργό του επί των οικονομικών Silvan Shalom, με ευτράπελα αποτελέσματα.

Ο Shalom επ’ ουδενί δεν ήθελε να αναγνωρίσει τους διαδηλωτές ως συνομιλητές και συναποφασίζοντες, τους κατήγγειλε και τον κατήγγειλαν. Στον χορό της κυβερνητικής προσπάθειας εκτόνωσης της κρίσης εισήλθε αμέσως μετά και ο έχων καλύτερο κοινωνικό προφίλ υπουργός εργασίας Shlomo Benizri επιλέγοντας την παραδοσιακή συνταγή του πλειστηριασμού. Η “προσφορά” του ήταν αύξηση από 186 έως 711 shekels (ανάλογα της κατηγορίας αναπηρίας) του επιδόματος και αύξηση σε 38.000 των δικαιούχων. Ανευ του παραμικρού ενδοιασμού απερρίφθη.

Στις 23 Ιανουαρίου 2003 – όταν σε ευρωπαϊκές πόλεις γίνονταν σικ εκδηλώσεις εορτασμού του αφιερωμένου στα ΑμεΑ ευρωπαϊκού έτους 2003 – περισσότερoι από 10.000 διαδηλωτές στο Tel Aviv εξέφρασαν την απόλυτη συστράτευσή τους στον αγώνα των Ισραηλινών αναπήρων, προσδίδοντάς του οριστικά μιά συνολική/κεντρική κοινωνική και πολιτική διάσταση. Ξεκινούν και απεργίες πείνας από τους πλέον χειραφετημένους , θέτοντας οριστικό απαγορευτικό σε κάθε ενδεχόμενη νέα απόπειρα πατερναλιστικής/εξουσιαστικής διαχείρισης. Στο τετραήμερο των απεργιών πείνας ο Sharon “ρίχνει τα μούτρα του” φοβόμενος γενική κατακραυγή. Επικοινωνεί προσωπικά με τον Zusdevitch και του αιτείται την αναστολή των απεργιών πείνας, υποσχόμενος ότι θα αντιμετωπιστούν σοβαρά τα αιτήματα μετά το πέρας της επίσημης συνάντησής του (έγινε εκείνες τις μέρες) με τον αμερικανό πρόεδρο Bush. Το αίτημα γίνεται αποδεκτό ως ένδειξη καλής πίστης.

Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης Bush – Sharon συστήνεται επιτροπή που ανεβάζει την προσφορά προς τους διαδηλωτές , πλέον η προσφερόμενη μηνιαία αύξηση στα επιδόματα φτάνει τα 1050 shekels. Ακολουθούν εκρηκτικές συζητήσεις μεταξύ των διαδηλωτών/καταληψιών, εντέλει αποφασίζουν να δεχτούν. Στις 3 Μαρτίου 2003 και μετά από 77 μέρες καθιστικής διαμαρτυρίας αποχωρούν από το υπουργείο εργασίας.

Οι λοιπές δεσμεύσεις πέραν της αύξησης επιδομάτων του Ισραηλινού πρωθυπουργού (αύξηση δικαιούχων, βελτίωση υγειονομικής περίθαλψης, ανάκληση του νόμου που απαγορεύει χορήγηση επιδόματος σε ανάπηρους εργαζόμενους και συνταξιούχους) , μετά το πέρας της “μετωπικής” και στο διάβα του χρόνου, στην συντριπτική πλειοψηφία τους ξεχάστηκαν. Τι έμεινε; Το διατυπώνει ο πρωταγωνιστής των τότε ηρωϊκών ημερών Arie Zudkevitch με τον πλέον απλό, λιτό τρόπο : “Μέσα από τον ανυποχώρητο αγώνα μας αλλάξαμε την Ισραηλινή κοινωνία. Ο κόσμος πιά καταλαβαίνει καλύτερα τις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία και την γλώσσα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”. Ανυποχώρητη αγωνιστική στάση – συνειδητή αμφισβήτηση, η μοναδική διεθνώς αναγνωρισμένη “γλώσσα” χειραφέτησης και εξέλιξης των κοινωνιών.