Ολο αριστερά η Νότιος Αμερική

Γράφει ο Γιώργος Δελαστίκ

Διακόσια (!) χρόνια χρειάστηκε η Παραγουάη για να εκλέξει τον πρώτο αριστερό πρόεδρο στην ιστορία της ως ανεξάρτητης χώρας (το 1811 ανεξαρτητοποιήθηκε από την Ισπανία), αλλά τελικά έγινε κι αυτό την περασμένη Κυριακή: ο «κόκκινος επίσκοπος» Φερνάντο Λούγο -τον οποίο καθαίρεσε το 2005 ο Πάπας Βοϊτίλα, επειδή ο Λούγο υπερασπιζόταν την αποκαλούμενη «θεολογία της απελευθέρωσης» των φτωχών- κέρδισε τις προεδρικές εκλογές.

Εθεσε έτσι τέρμα στο επί 61 (!) χρόνια μονοκομματικό δεξιό καθεστώς του κόμματος Κολοράδο, το οποίο στο μεγαλύτερο μέρος του σφραγίστηκε από την αιμοσταγή δικτατορία του φιλοναζιστή στρατηγού Αλφρέδο Στρέσνερ, που διήρκεσε 35 ατελείωτα χρόνια, από το 1954 έως το 1989. Για πρώτη φορά στην ιστορία της η Παραγουάη, η οποία αποτελούσε τη «μαύρη τρύπα» της Νοτίου Αμερικής, λόγω του αυτοαποκλεισμού του ζοφερού καθεστώτος της, έρχεται στο πολιτικό προσκήνιο της ηπείρου.

Η Παραγουάη είναι η φτωχότερη χώρα της Νοτίου Αμερικής, με έκταση τρεις φορές σαν την Ελλάδα και πληθυσμό μόλις έξι εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της συνθλίβεται ανάμεσα στους δύο γίγαντες της ηπείρου - τη Βραζιλία, με έκταση σχεδόν... όση όλης της Ευρώπης (8,5 εκατομμύρια τ. χλμ.) και 190 εκατομμύρια πληθυσμό, και την Αργεντινή με 2,8 εκατομμύρια τ. χλμ. έκταση και πληθυσμό 40 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η Παραγουάη θα μπορούσε να είναι πολύ πλουσιότερη, καθώς έχει απίστευτα αποθέματα νερού. Με τα φράγματα του Ιταϊπού και του Γιασιρετά και τα αντίστοιχα υδροηλεκτρικά εργοστάσια παράγονται τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας, που διοχετεύονται στη Βραζιλία και την Αργεντινή αντίστοιχα, σε τιμές όμως που είχε καθορίσει ο δικτάτορας Στρέσνερ. Τιμές που, όπως τόνισε ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Φερνάντο Λούγο, πρέπει να αυξηθούν κατά... 500% (!), για να φτάσουν τις τιμές της αγοράς σήμερα...

Το θέμα, πάντως, που απασχολεί τον διεθνή Τύπο, μετά την πρωτοφανή νίκη της Αριστεράς στην Παραγουάη, είναι η διαπίστωση πως από τις δέκα ουσιαστικά χώρες της Νοτίου Αμερικής (εξαιρουμένων των πρώην ή νυν αποικιακών εδαφών της Γουιάνα, που μαζί με το Σουρινάμ δεν έχουν παρά 1,3 εκατομμύριο κατοίκους), οι εννέα έχουν περάσει σε κυβερνήσεις αριστερές! Στα χέρια της Δεξιάς δεν έχει παραμείνει παρά μόνον η Κολομβία, η οποία κάθε άλλο παρά ελκυστικό παράδειγμα μπορεί να θεωρηθεί. Μόλις την Τρίτη ο Μάριο Ουρίβε, πρώτος εξάδελφος του προέδρου της χώρας, Αλβαρο Ουρίβε, πρόεδρος του Κογκρέσου το 2000-2001, ζήτησε... πολιτικό άσυλο στην πρεσβεία της Κόστα Ρίκα, καθώς ο εισαγγελέας του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κολομβίας τον κάλεσε για ανάκριση ως ύποπτο συνεργάτη ακροδεξιών παρακρατικών συμμοριών δολοφόνων! Λίγα 24ωρα νωρίτερα είχε κληθεί σε ανάκριση για την ίδια υπόθεση η νυν πρόεδρος του Κογκρέσου, Νάνσι Πατρίσια Γκουτιέρες, στενότατη συνεργάτιδα του προέδρου Αλβαρο Ουρίβε και αυτή, ενώ έχουν ήδη οδηγηθεί στη φυλακή 32 μέλη του Κογκρέσου ως συνεργάτες των παρακρατικών δολοφόνων!

Με δεδομένη αυτήν τη ριζική στροφή της Νοτίου Αμερικής προς τα αριστερά, η οποία αντανακλά την απελπισία των λαών της από την ακραία νεοφιλελεύθερη πολιτική που είχε επιβάλει η Ουάσιγκτον στις κυβερνήσεις των χωρών αυτών κατά τη δεκαετία του 1990, το ερώτημα πλέον είναι όχι αν ο κάθε Νοτιοαμερικανός πρόεδρος είναι αριστερός ή δεξιός, αλλά αν είναι αριστερός ριζοσπάστης, όπως ο Τσάβες της Βενεζουέλας, ή αν είναι μετριοπαθής αριστερός, συνεργάτης των Αμερικανών, όπως ο Λούλα της Βραζιλίας.

Το διασκεδαστικό είναι πως οι Αμερικανοί τώρα έχουν υποχρεωθεί να θεωρούν «δικούς τους» ανθρώπους σαν τον Λούλα ντα Σίλβα της Βραζιλίας και τον Αλαν Γκαρσία του Περού, τους οποίους μισούσαν στο παρελθόν και προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να εμποδίσουν την εκλογή τους. «Πέτρα του σκανδάλου» σε αυτή την αλλαγή της αμερικανικής στάσης αποτελεί ο Ούγο Τσάβες, ο οποίος μετατόπισε πολύ αριστερότερα τον πολιτικό άξονα της ηπείρου.

Ο ΗΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΟΥΑΗΣΜε τον Τσάβες ή με τον Λούλα;

Με ποιον θα συμπαραταχθεί ο νέος αριστερός πρόεδρος της Παραγουάης; Από τη μια υπάρχουν οι ριζοσπάστες - ο Τσάβες της Βενεζουέλας, ο Μοράλες της Βολιβίας, ο Κορέα του Ισημερινού, με την πρόεδρο της Αργεντινής Κριστίνα Κίρτσνερ να τους προσεγγίζει όλο και περισσότερο. Από την άλλη, οι μετριοπαθείς, δηλαδή οι συμβιβασμένοι με τους Αμερικανούς και τις εγχώριες ολιγαρχίες - ο Λούλα της Βραζιλίας, ο Γκαρσία του Περού, ο Ταμπαρέ Βάσκες της Ουρουγουάης και η Μισέλ Μπατσελέ της Χιλής. «Είμαι σε μια ενδιάμεση γραμμή μεταξύ Τσάβες και Λούλα», δήλωσε ο Παραγουανός πρόεδρος την περασμένη εβδομάδα στην ισπανική εφημερίδα «Ελ Παϊς». Για να δούμε στην πράξη τι σημαίνει αυτό...