Ο θρίαμβος του Αλ. Αλαβάνου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Υπερήφανος, απολύτως δικαιολογημένα, μπορεί να αισθάνεται ο απελθών πρόεδρος του ΣΥΝ Αλέκος Αλαβάνος. Παρέλαβε ένα κόμμα που αενάως χαροπάλευε γύρω στο όριο κοινοβουλευτικής επιβίωσης του 3% και το οποίο πολλοί θεωρούσαν ως περίπου... περιττεύον και όχι μόνο το έφερε στο 5% (άλλωστε, τόσο είχε πάρει και στις ειδικές εκλογικές συνθήκες του 1996), αλλά μέσα σε πέντε μόλις μήνες μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου έχει καταστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης στη χώρα μας!

Πρόκειται, ομολογουμένως, περί προσωπικού πολιτικού του άθλου, ανεξαρτήτως της τελικής έκβασης αυτής της πολιτικής περιπέτειας που αναμένεται πολυκύμαντη. Η πανηγυρική εκλογή του Αλέξη Τσίπρα στη θέση του προέδρου του ΣΥΝ με 70% αποτελεί σαφή επιβεβαίωση της μέχρι τώρα επιτυχίας του πολιτικού σχεδιασμού του Αλέκου Αλαβάνου, αφού κατόρθωσε να αποσπάσει τη συγκατάθεση της συντριπτικής πλειονότητας των συνέδρων παρά τη σφοδρή αντίθεση της περιθωριοποιούμενης πτέρυγας του κόμματός του που ανέκαθεν επιζητούσε την προσκόλληση σε ισχυρότερους πολιτικούς σχηματισμούς, όπως το ΠΑΣΟΚ ή η ΝΔ παλαιότερα.

Ο Αλ. Αλαβάνος αντελήφθη και κατανόησε δύο πράγματα.

Πρώτον, ότι μοναδική ελπίδα μακρόχρονης επιβίωσης του ΣΥΝ ήταν η αποκατάσταση δεσμών με τα ριζοσπαστικοποιούμενα στρώματα μιας νεολαίας λιγότερο πολιτικοποιημένης από παλιά και, παράλληλα, η προσπάθεια εξεύρεσης σημείων επαφής με παραδοσιακές ομάδες και πρόσωπα της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που θα ενίσχυαν ορισμένα αριστερά χαρακτηριστικά του ΣΥΝ. Η ύπαρξη ενός ισχυρού και συνεκτικού ΚΚΕ, παρά την περιχαράκωση του τελευταίου, δεν αφήνει σοβαρά περιθώρια στον ΣΥΝ να διεισδύσει στον πυρήνα των κομμουνιστών ψηφοφόρων.

Καθόλου τυχαίο δεν είναι ότι το ΚΚΕ με χαρακτηριστική άνεση και με προκλητικά εχθρικά ή προκατειλημμένα εναντίον του τα ΜΜΕ, ιδίως τα ηλεκτρονικά, πάντοτε ξεπερνά σε εκλογικό ποσοστό τον ΣΥΝ. Τώρα είναι η πρώτη φορά και μόνο σε επίπεδο δημοσκοπήσεων που ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να αμφισβητεί την ηγεμονία του ΚΚΕ στην Αριστερά, αλλά αυτό μένει να αποδειχθεί στην κάλπη και όχι στο νεφέλωμα των παροδικών σφυγμομετρήσεων.

Το δεύτερο και σημαντικότερο που συνειδητοποίησε ο Αλ. Αλαβάνος είναι ότι το δικομματικό σύστημα για δεύτερη φορά αυτή την τριακονταετία αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση στην αναπαραγωγή του ως συστήματος διακυβέρνησης της χώρας (η πρώτη ήταν το 1989-90).

Σε απλά ελληνικά, αυτό σημαίνει ότι το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται αυτή τη στιγμή απολύτως ανίκανο να νικήσει τη ΝΔ στις επόμενες βουλευτικές εκλογές και να σχηματίσει κυβέρνηση, αλλά ταυτόχρονα η ΝΔ έχει ήδη φθαρεί τόσο πολύ ώστε αποκλείεται να κερδίσει αυτοδυναμία! Με τον νόμο Σκανδαλίδη που θα γίνουν οι εκλογές δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση στο εκατομμύριο να πάρει αυτοδυναμία. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, καθόλου η φθορά της να προχωρήσει μία - δύο ακόμη εκατοστιαίες μονάδες με την ακραία αντιλαϊκή πολιτική που ακολουθεί π.χ. στο Ασφαλιστικό που ξεσηκώνει όλη την Ελλάδα εναντίον της, με αποτέλεσμα να μην κερδίζει την αυτοδυναμία ούτε με τον νόμο Παυλόπουλου σε δεύτερες, απανωτές εκλογές!

Ο Αλαβάνος προετοιμάζει τον ΣΥΡΙΖΑ ακριβώς για μια τέτοια περίπτωση. Την προηγούμενη φορά, το 1989, το αδιέξοδο σχηματισμού κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ ξεπεράστηκε με τη χρησιμοποίηση ως αφελούς πολιτικού υποζυγίου του ενιαίου Συνασπισμού που τότε αποτελείτο από το ΚΚΕ και την ΕΑΡ, διάδοχο σχήμα του ΚΚΕ εσωτερικού της μεταπολίτευσης των Λεωνίδα Κύρκου κ.λπ.

Η Αριστερά χρησιμοποιήθηκε ως καταλύτης. Σχημάτισε κυβέρνηση στην αρχή με τη ΝΔ και έπειτα τόσο με το ΠΑΣΟΚ όσο και τη ΝΔ παρέσχε ανεκτίμητες υπηρεσίες βοηθώντας τη ΝΔ του Κ. Μητσοτάκη να αναρριχηθεί στην εξουσία και στη συνέχεια αποβλήθηκε από το σύστημα ως άχρηστο πλέον πολιτικό υλικό. Η διάσπαση του ενιαίου Συνασπισμού και δύο διασπάσεις του ΚΚΕ λόγω αυτής της γραμμής την έφεραν στα όρια της κοινοβουλευτικής εξαφάνισης: Στις εκλογές του 1993 ο ΣΥΝ έμεινε εκτός Βουλής και το ΚΚΕ έπεσε στα επίπεδα του... 1930 (!), παίρνοντας το θλιβερό ποσοστό του 4,5%. Ευτυχώς, οι διασπάσεις του ΠΑΣΟΚ με τον Δ. Τσοβόλα και της ΝΔ με τον Α. Σαμαρά βοήθησαν την Αριστερά να επιβιώσει.

ΕΓΙΝΕ ΑΡΑΓΕ ΜΑΘΗΜΑ;

Η ζοφερή αριστερή τραγωδία του 1989

«Κυβέρνηση ενός Μεγάλου Συνασπισμού με επίκεντρο την Αριστερά» προέβαλε ως σύνθημα ο Αλ. Αλαβάνος. Υποθέτουμε ότι το εννοεί ως σύνθημα ζύμωσης και πολιτικής δυναμικής προοπτικής, όχι ως σύνθημα πολιτικής πράξης ανάλογης με εκείνης του 1989. Και τότε δημοσιεύονταν υποβολιμαίες δημοσκοπήσεις που έδιναν... 23% στον ενιαίο Συνασπισμό και 21% στο ΠΑΣΟΚ (!), αλλά το αποτέλεσμα ήταν στις εκλογές του 1993 η Αριστερά να απειληθεί με κοινοβουλευτικό αφανισμό και το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ να κυβερνούν ανενόχλητα επί 20 ακόμη χρόνια! Φανταζόμαστε ότι αυτή τη φορά, έχοντας την τραγική εμπειρία, εννοεί κάτι σοβαρότερο.