ΒΙΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΧΑΝΙΩΝ

Ανησυχητικό φαινόμενο

http://www.haniotika-nea.gr/index.php?art_id=14098

22/01/08

Έντονη ανησυχία επικρατεί σε γονείς και εκπαιδευτικούς μετά τα τελευταία περιστατικά ακραίας βίας από περίπου 100 νέους, στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανήλικοι, ακόμη και 12 χρόνων, που οπλισμένοι με λοστούς και σιδερόβεργες, συνεπλάκησαν με άλλους νέους στην περιοχή του παλιού λιμανιού και του Κουμ Καπί των Χανίων.

Είναι φανερό ότι η "μόδα" των ομάδων που επιτίθεται η μία στην άλλη, φαινόμενο συχνό σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, τώρα επεκτείνεται στην ελληνική επαρχία. Τα Χανιά είναι η πρώτη επαρχιακή πόλη της Ελλάδας που, όπως φάνηκε το περασμένο Σαββατόβραδο, το πρόβλημα έχει πάρει άκρως ανησυχητικές διαστάσεις.

Τι είναι όμως αυτό που οπλίζει τα χέρια των παιδιών; Απαντήσεις αναζητήσαμε συνομιλώντας με ειδικούς, εκπαιδευτικούς, αλλά και γονείς. Μια πρώτη διαπίστωση είναι: η τηλεόραση έχει παίξει τρομακτικό ρόλο με τις εικόνες βίας με τις οποίες πλημμυρίζουν τα παιδικά μάτια, ακόμα και όταν βλέπουν κινούμενα σχέδια. Το δικό της ρόλο έχει παίξει η ομαδοποίηση μέσα από τις εν πολλοίς κατασκευασμένες από τα media "τάσεις" της νεολαίας που την έχουν "διαχωρίσει" στους "ίμο", τους "τρέντι" και τους "κάγκουρες". Ο πρόεδρος της Ένωσης Γονέων εκφράζει φόβους ότι αυτή η μορφή "αμφισβήτησης" των πάντων δεν έχει κανένα κοινωνικό περιεχόμενο σε κατεύθυνση απελευθέρωσης όπως κάποτε με τους "πανκ" αλλά "φλερτάρει" με ιδέες που στρέφονται ενάντια στο διαφορετικό.

Είναι όμως μόνον αυτό; Ή μήπως η βία ανάμεσα σε νέους έχει αφετηρία τη βία που υπάρχει στην κοινωνία γενικότερα; Μήπως τα παιδιά "παρασύρονται" από μεγαλύτερους τους οποίους έχουν ως πρότυπο;

Μήπως τελικά, όπως σημειώνει ο διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας, θέλουν να πουν κάτι οι νέοι στους μεγαλύτερους με αυτές τις ακραίες συμπεριφορές;

“Τι θέλουν να πουν οι νέοι;”

"Το θέμα δεν είναι η βία των εφήβων ή των νέων γενικώς, αλλά η βία που υπάρχει στην κοινωνία μας", απαντά ο διευθυντής του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Χανίων, ψυχίατρος Γιώργος Κοκκινάκος. Και προσθέτει: "Είναι ένα φαινόμενο μαζικό. Χαρακτηρίζει τις σύγχρονες κοινωνίες και είναι τελείως υποκριτικό να περιορίζουμε το θέμα στη βία των ανηλίκων. Εν πάση περιπτώσει, όμως, όταν συζητάμε για αυτή τη συγκεκριμένη συμπεριφορά των νέων, θα πρέπει πριν καταστείλουμε αυτό το σύμπτωμα, να το αναγνώσουμε. Κάτι θέλουν να πουν οι νέοι. Και εν πάση περιπτώσει ο σημερινός κόσμος με την κοινωνική βαρβαρότητα είναι δημιούργημα των ενηλίκων και δη των σπουδαγμένων. Δεν είναι δημιούργημα των νέων. Επομένως, μην πέφτουμε στο ίδιο στερεότυπο, κάθε γενιά να θεωρεί άχρηστη την νεότερη γενιά γιατί αυτό έχει αποδειχτεί ανεδαφικό. Οι νεότερες γενιές είναι πάντα καλύτερες από τις προηγούμενες. Εκείνο που χρειάζεται είναι να δούμε τι θέλουν να πουν οι νέοι με αυτόν τον τρόπο που εκδηλώνουν την συμπεριφορά τους, έστω και βίαια".

“Επιδρούν οι σκηνές βίας στην τηλεόραση”

“Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες. Ενοχοποιούμε την τηλεόραση με τη βία καθώς και την εποχή μας που κοιτάει περισσότερο το άμεσο κέρδος παρά να περνάει αξίες στα παιδιά και αυτό είναι αλήθεια", λέει ο παιδοψυχίατρος Αχιλλέας Προκοπίου και συνεχίζει:

"Πάντα σχεδόν υπήρχε βία ανάμεσα σε ομάδες που θέλανε να βγάλουν μια καταπίεση ή ένα άγχος. Στην τηλεόραση επιτρέπεται η βία ενώ σε μια ερωτική σκηνή μπαίνει η ηθική. Ετσι το ότι επιτρέπονται οι σκηνές βίας σημαίνει για τον έφηβο ότι μεγάλωσε".

Χαρακτηρίζει τρομακτική την επίδραση της τηλεόρασης στα παιδιά "γιατί ο έφηβος ψάχνει για πρότυπα και όταν αισθάνεσαι ότι δεν αξίζει και όλα τα παιδιά λίγο - πολύ αισθάνονται ότι δεν αξίζουν διότι ακόμη δεν έχουν αποδείξει τι μπορεί να καταφέρουν, ψάχνουν συχνά την εύκολη λύση που είναι να καταστρέψεις και όχι να δημιουργήσεις".
Ακόμη σημειώνει ότι "είναι και η ψυχολογία του πλήθους. Ένα παιδί που θα το δεις μόνο του να είναι ηθικό, καλό και συγκρατημένο, όταν μπει στην παρέα μπορεί να μεταμορφωθεί".

Για το ρόλο των γονέων σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κ. Προκοπίου ανέφερε ότι "είναι να συνετίσουν τα παιδιά σύμφωνα με τις δικές τους αξίες. Ξεχωριστά να πάρει ο καθένας το δικό του παιδί και να είναι εντελώς σταθερός στο πώς θα του φερθεί. Αλλά αν δεν γίνει με τρυφερότητα και αν το παιδί αυτό δεν πάρει ζεστασιά από την οικογένεια αλλά πάρει απλώς βία, θα τη μιμηθεί και τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα".

“Επικίνδυνες συμπεριφορές”

“Παλιότερα υπήρχε η αντιπαράθεση μεταξύ σχολείων με πέταγμα αβγών. Τώρα, αυτές οι ακραίες και βίαιες συμπεριφορές βάζουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τη ζωή ανθρώπων. Πρέπει να καταλάβουμε όλοι και κυρίως οι νέοι ότι αυτές οι βίαιες συμπεριφορές οδηγούν μόνο σε τραγικά αποτελέσματα: θάνατος, σοβαρός ή πολύ σοβαρός τραυματισμός. Και βεβαίως οδηγούν σε μια διχόνοια μεταξύ των νέων που δεν έχει κανένα κοινωνικό έρεισμα", αναφέρει ο πρόεδρος της Ένωσης Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΕΛΜΕ) Χανίων, Παύλος Κοτσιφάκης.

Παράλληλα επισημαίνει ότι αυτή η κατάσταση ανησυχεί τους εκπαιδευτικούς, διαπιστώνει ότι "αυτό που βιώνει η νεολαία σήμερα που είναι η απαξίωση, η ανεργία, το να μη βλέπει από πουθενά διέξοδο για το μέλλον της, αντί να την οδηγήσει σε δημιουργικές ενέργειες όπως πολιτιστικές και αθλητικές, την οδηγεί στην αντιπαράθεση μέχρι θανάτου".

Ο πρόεδρος της ΕΛΜΕ συμπλήρωσε ότι "πρέπει να δραστηριοποιηθούν όλα τα κύτταρα της κοινωνίας ξεκινώντας από την οικογένεια" και ότι η ΕΛΜΕ θα συζητήσει τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος σε συνεργασία και με τους γονείς.

“Το φαινόμενο υπάρχει εδώ και δύο χρόνια”

“Αυτό το φαινόμενο δεν είναι τωρινό. Έπρεπε να φτάσει σε αυτή την έξαρση για να το δούμε σαν κοινωνία. Το φαινόμενο υπάρχει εδώ και δύο χρόνια στα σχολεία μεταξύ των ίμο, των τρέντι και των κάγκουρων", λέει πρόεδρος της Ένωσης Γονέων, Γιώργος Τσέκος.

Ο ίδιος εκτιμά ότι "είναι μια γενικότερη κοινωνική κατάσταση την οποία ούτε η κοινωνία, ούτε το σχολείο μπορεί να αντιμετωπίσει. Το σχολείο δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει γιατί έχει χάσει την κοινωνικότητά του. Εχει γίνει ένας διεκπεραιωτής εξετάσεων και τίποτα περισσότερο. Και αφήνει και ακμάζουν τέτοιες καταστάσεις σε βάρος της ίδιας της κοινωνίας και των ίδιων των παιδιών. Από εκεί και πέρα και άλλες φορές ζήσαμε κινήματα, κινήσεις νέων ανθρώπων. Ο νέος άνθρωπος έχει κάθε δικαίωμα με την ενέργεια που έχει, να αντιδρά, να εκφράζεται με το δικό του τρόπο. Παλιότερα το κίνημα των πανκ είχε μια κοινωνική αμφισβήτηση. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι υπάρχει και εδώ το ζήτημα της κοινωνικής αμφισβήτησης με ένα διαφορετικό τρόπο από αυτόν που γνωρίζαμε στο παρελθόν. Εξελίσσεται περισσότερο σε ατομικό επίπεδο που όμως οδηγεί στην άρνηση των πάντων και αυτό έχει ως αποτέλεσμα αντιπαλότητες μεταξύ των ομάδων που παίρνουν αυτήν την έκταση χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Μια νεανική αμφισβήτηση που οδηγεί στο μηδενισμό. Και δεν είναι μόνο το ζήτημα του μηδενισμού. Το ακραίο φαινόμενο είναι ότι οδηγείται σε φασιστικές εκτροπές. Το πρόβλημα στα ελληνικά σχολεία και ιδιαίτερα στα Χανιά το αντιμετωπίζουμε εδώ και ένα χρόνο με μικροομάδες. Θα έπρεπε αυτές οι ομάδες να γίνουν των εκατό - διακοσίων ανθρώπων, να ζήσουμε αυτές τις τραγικές εικόνες που ζήσαμε το Σαββατόβραδο για να γίνει θέμα. Και αυτό γιατί όλα τα ΜΜΕ και ειδικά τα κανάλια στις μεσημεριανές εκπομπές πρόβαλαν τους ίμο, τους τρέντι κλπ.. Άρα ευθύνονται αυτά τα παιδιά ή η κοινωνία που μέσα από την αμφισβήτησή τους σε μια κοινωνική άθλια πραγματικότητα τα οδηγεί να σκοτώνονται μεταξύ τους; Εμείς την Τετάρτη συνεδριάζουμε ως Ένωση Γονέων και θα το εξετάσουμε το θέμα όπως θα συζητήσουμε μικρά περιστατικά που έχουν συμβεί σε κάποια σχολεία".
“Πρωτοφανή επεισόδια”

Πρωτοφανή χαρακτηρίζει τα περιστατικά μαζικής βίας του Σαββατόβραδου ο πρόεδρος της Ένωσης Καταστηματαρχών του παλιού λιμανιού, Σταύρος Μαρινάκης. Ο ίδιος επισημαίνει:

"Δυστυχώς επιβεβαιώθηκαν αυτά τα οποία είχα πει κατά καιρούς σε δυο βασικούς τομείς. Πρώτον στη μη επαρκή αστυνόμευση και δεύτερον στο ότι όσο απομονώνεται, κλείνει, περιθωριοποιείται το λιμάνι των Χανίων τόσο περισσότερο αυξάνονται αυτά τα περιστατικά. Είναι ομολογώ πρωτοφανές διότι ώς τώρα είχαμε μεθυσμένους, ναύτες, δηλαδή μεμονωμένες περιπτώσεις οι οποίες και πιο εύκολα αντιμετωπίζονται και είναι ήσσονος σημασίας. Δυστυχώς, τώρα, δημιουργούνται αυτές οι ομαδοποιήσεις, τα γκρουπ, και μάλιστα από πολύ μικρά παιδιά, μικρής ηλικίας. Είναι πρωτοφανές. Κάνουμε προσπάθειες ως καταστηματάρχες. Πληρώνουμε σεκιούριτι για να προστατευτούμε. Αλλά πρέπει να συνεργαστούν όλοι οι φορείς να μην πάρει διαστάσεις αυτό το θέμα. Δεν έχει ξαναγίνει να βλέπουμε ομάδες νέων με λοστούς".
Εταιρεία ανηλίκων στα... χαρτιά

Σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίηση των ανηλίκων είχε παίξει η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων Νομού Χανίων (Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου που ελέγχεται από το υπουργείο Δικαιοσύνης) όσο καιρό ήταν αντιπρόεδρός της η συνταξιούχος δικαστής Σοφία Ευαγγελίδου Λυγγούρη. Είχε υποστηρίξει αρκετά παιδιά με παραπτωματική συμπεριφορά ενώ είχε δημιουργήσει και γραφεία επί της οδού Δημητρακάκη. Το 2004 για λόγους υγείας η κυρία Λυγγούρη αποχώρησε.

Έκτοτε η Εταιρεία αδρανοποιήθηκε ενώ τα γραφεία της έκλεισαν.
Η ίδια η κυρία Λυγγούρη, 78 χρόνων, η οποία πάντα είναι κοντά στα παιδιά μας είπε:
"Πριν από μήνες με επισκέφτηκε μία κυρία η οποία συστήθηκε ως πρωτοδίκης διορισμένη στο νέο συμβούλιο της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων, μου ζήτησε να την ενημερώσω και να τη βοηθήσω, της απάντησα ότι ευχαρίστως όποτε θέλει να με επισκεφτεί, αλλά δεν επανεμφανίστηκε ποτέ. Δεν ξέρω ποιοι συμμετέχουν στο νέο Συμβούλιο ενώ τα αρχεία της εταιρείας παραμένουν στο σπίτι μου: το τηλέφωνο, το φαξ βρίσκονται εδώ. Τα βιβλία, το ταμείο και τα πρακτικά τα παρέδωσα στο επόμενο συμβούλιο. Η Εταιρεία στην ουσία δεν λειτουργεί. Βλέπω και μια πλήρη αδιαφορία από μέρος των Αρχών. Οι κοινωνικές υπηρεσίες δεν μπορούν να επιλύσουν το πρόβλημα διότι είναι πολλοί παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση τέτοιων φαινομένων. Λόγοι πολιτικοί, κοινωνιολογικοί, οικονομικοί συντελούν στη διαμόρφωση των χαρακτήρων των ανηλίκων".

Γιάννης Λυβιάκης