.Κείμενο-φωτογραφίες: Βικτωρία Μαζεμένου
Μετά από μόλις δέκα λεπτά πτήσης τα παράλια της Ζανζιβάρης εμφανίστηκαν στον ορίζοντα. Είκοσι ένα μόνο μίλια χωρίζουν την ηπειρωτική Τανζανία από το νησί που η ιστορία του εδώ και οκτώ αιώνες είναι αντιστρόφως ανάλογη της έκτασής του. Αυτό «το πετράδι του Ινδικού Ωκεανού» όπως συνήθιζαν να το αποκαλούν, δεν είναι παρά μόνο 80 χιλιόμετρα από τον βορά μέχρι τον νότο και 38 χιλιόμετρα από την δύση μέχρι την ανατολή.
Ένας τροπικός επίγειος παράδεισος, λίγο κάτω από τον Ισημερινό, ήταν φυσικό να αποτελέσει το μήλο της έριδας για Πορτογάλους, Άγγλους και Άραβες που δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στη γοητεία της και αφθονία της .
Στις μέρες μας, ο τροπικός αυτός παράδεισος κλέβει την καρδιά των τουριστών. Η παλιά της πόλη, η StoneTown, με την αραβική αρχιτεκτονική και τα στενά σοκάκια, η βλάστηση που καλύπτει σχεδόν όλο το νησίκαι διακόπτεται μόνο από τους δρόμους που την διασχίζουν , και οι κοραλλένιες παραλίες με τα γαλάζια νερά που αγκαλιάζουν το νησί προσφέρουν ένα περιβάλλον μαγευτικό.
StoneTown: Μια σκληρή (λίθινη) ιστορία
Η StoneTown (Λίθινη πόλη) κτίστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από Άραβες και Ινδούς εμπόρους .Περπατώντας στα στενά σοκάκια της το βλέμμα σου τραβάνε οι απίστευτες ξυλόγλυπτες πόρτες, το σήμα κατατεθέν της πόλης, που μαρτυρούν τα μεγαλεία μιας άλλης εποχής. Τώρα η πόλη δείχνει παραμελημένη και οι προσόψεις των κτιρίων αφημένες στην τύχη τους.
Μπροστά στα σπίτια,κάτοικοι κάθονται στα πέτρινα παγκάκια και συζητάνε. Παιδιά και ηλικιωμένοι μας χαιρετάνε. Σε μια μικρή πλατεία κάποιοι παίζουν ντόμινο σε ένα τραπέζι.. Ένας άνδρας έχει στήσει το αυτοσχέδιο καφενείο του προσφέροντας τσάι. Το ογδόντα πέντε τοις εκατό του πληθυσμού της Ζανζιβάρης είναι μουσουλμάνοι με τους άνδρες να φορούν το καπελάκι τους και τις γυναίκες τις μαντήλες.
Οι μουσώνες που εκδηλώνονται στον Ινδικό ωκεανό έχουν σε μεγάλο βαθμό συμβάλει στην ιστορία της Ζανζιβάρης μέσα στους αιώνες. Ο Βορειοανατολικός μουσώνας, από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, και ο Νοτιοδυτικός, από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο επέτρεψαν σε ναυτικούς και εμπόρους από την Αραβία και τον Περσικό κόλπο να επισκέπτονται τακτικά το αρχιπέλαγος της Ζανζιβάρης και να το καταστήσουν κέντρο εμπορίου. Από τον 12ο μέχρι και τον 15ο αιώνα η περιοχή ήκμαζε και οι Άραβες εδραίωσαν τον Ισλαμισμό και την αραβική αρχιτεκτονική που χαρακτηρίζει το αρχιπέλαγος μέχρι και σήμερα.
Η Αραβική επιρροή στην περιοχή διεκόπη στις αρχές του 16ου αιώνα, όταν οι Πορτογάλοι με πρώτον τον Vasco de Gama επιστρέφοντας από τις Ινδίες σταμάτησαν στην Ζανζιβάρη. Η ομορφιά του αρχιπελάγους δεν τους άφησε ασυγκίνητους και αποφάσισαν να το… αποικήσουν. Η στρατηγική όμως τοποθεσία της Ζανζιβάρης και η μοναδική ομορφιά της προκάλεσαν και το ενδιαφέρον των Άγγλων που αναζητούσαν ένα σταθμό στο μεγάλο ταξίδι τους προς και από τις Ινδίες. Κατά την διάρκεια του δευτέρου αιώνα της πορτογαλικής παρουσίας στο νησί η αγγλική πίεση ήταν έντονη. Παρόλα αυτά, η Ζανζιβάρη για άλλη μια φοράπέρασε στα χέρια των Αράβων. Προς το τέλος του 18ου αιώνα η διακυβέρνησή της Ζανζιβάρης είχε περάσει στα χέρια του σουλτάνου του Ομάν, οι απόγονοι του οποίου κυβέρνησαν την περιοχή, με την συμβολή των Άγγλων , μέχρι την ανεξαρτησία της, το 1963. Στις 26 Απριλίου του 1964, το αρχιπέλαγος της Ζανζιβάρης και η ηπειρωτική Τανγκανίκα ενώθηκαν, δημιουργώντας την Δημοκρατία της Τανζανίας.
Λίγο πιο κάτω πέσαμε πάνω στο πιο ζωηρό κομμάτι της πόλης αυτήν την ώρα, την αγορά Darajani. Εκεί μπορούσες να βρεις φρούτα, λαχανικά, μπαχαρικά, αλλά και κρέατα. Το ενδιαφέρον μας έκλεψαν οι πάγκοι με τα μπαχαρικά. Η ποικιλία των μπαχαρικών και τα απίστευτα χρώματα που είχαν λειτουργούσαν σαν μαγνήτες.Αφού χαζέψαμε για αρκετή ώρα τις γυναίκες να διαπραγματεύονται με τους μικροπωλητές τις αγορές της ημέρας, συνεχίσαμε τη βόλτα μας στην πόλη.
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα η πόλη αυτή αποτέλεσε κέντρο δουλεμπορίου στην ανατολική Αφρική. Από το 1830 έως το 1873, 600.000 άνθρωποι που είχαν αιχμαλωτιστεί στην ανατολική και κεντρική Αφρική πουλήθηκαν σαν σκλάβοι στο παζάρι της Ζανζιβάρης. Η ζήτηση για εργατικά χέρια ήταν μεγάλη καθώς τεράστιες φυτείες σε πολλά νησιά του Ινδικού ωκεανού που ανήκαν σε Ευρωπαίους αποικιοκράτες έπρεπε να καλλιεργηθούν με το ελάχιστο δυνατό κόστος. Καθώς το Ισλάμ δεν επέτρεπε να πουλιούνται οι μουσουλμάνοι σαν σκλάβοι, η λύση ήταν να αναζητηθεί το δυναμικό αυτό στις διάφορες φυλές της Αφρικής. Ο άνθρωπος που έμεινε στην ιστορία ως ο μεγαλύτερος διακινητής σκλάβων στη Ζανζιβάρη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ακούει στο όνομα TippuTip. Ακόμα και σήμερα δύσκολα περνάς από εκεί χωρίς να ακούσεις αυτό το όνομα που έμεινε συνυφασμένο στο μυαλό όλων με το μαρτύριο που έζησαν τόσες χιλιάδες ψυχές στην αναζήτηση πλούτου και δύναμης.
Λίγο παρακάτω πέσαμε πάνω στο σπίτι του Freddie Mercury ή αλλιώς Faroukh Bulsara! Οι γονείς του διάσημου τραγουδιστή ήταν Parsi ( Πέρσες Ζωροάστρες που εγκαταστάθηκαν στη Βομβάη τον 17ο και τον 18ο αιώνα). Στα οκτώ του χρόνια, ο μικρός Φρέντι άφησε την Ζανζιβάρη και εγκαταστάθηκε στη Βομβάη. Προς απογοήτευση των κατοίκων του νησιού, δεν ξαναγύρισε ποτέ.
Αυτό που μας εξέπληξε πιο πολύ από όλα ήταν ότι αρκετοί κάτοικοι της πόλης μίλαγαν Ελληνικά. Τα προηγούμενα χρόνια κάποιοι Έλληνες που ήρθαν στο νησί σαν τουρίστες αποφάσισαν τελικά να μείνουν. Μας μιλήσανε για τον Ανδρέα, ένα νέο άνδρα που είχε μείνει στη Ζανζιβάρη αρκετά χρόνια και ήταν αγαπητός σε όλους. Δυστυχώς ο Ανδρέας σκοτώθηκε πριν 2-3 χρόνια σε ατύχημα με την μηχανή του. Πάντως, σίγουρα όλοι αυτοί οι Έλληνες είχαν κάνει πολύ καλή δουλειά γιατί τα Ελληνικά των ντόπιων δεν περιορίζονταν σε μερικές μόνο λέξεις. Ένα βράδυ είχα ολόκληρη… συζήτηση με έναν ντόπιο κάτοικο που στην αρχή με πλησίασε για να μου πουλήσει κάτι, και όταν έμαθε ότι είμαι Ελληνίδα άρχισε να μου μιλάει Ελληνικά!
Το πετράδι του Ινδικού
Έχοντας πάρει μια γεύση από αυτήν την πόλη και την ιστορία της ήταν καιρός να γνωρίσουμε και το υπόλοιπο νησί. Προορισμός μας ένα ξενοδοχειακό συγκρότημα στην ανατολική ακτή που έβλεπε στον Ινδικό ωκεανό. Δεν είχαμε προλάβει να αφήσουμε την πόλη και η τροπική βλάστηση είχε ήδη πυκνώσει. Διασχίζοντας το νησί από την δύση προς την ανατολή καταλάβαμε γιατί η Ζανζιβάρη χαρακτηρίζεται ως «το πετράδι του Ινδικού ωκεανού». Ολόκληρο το νησί ένα ατελείωτο πράσινο. Δεκαπέντε είδη μπανάνας και δέκα είδη μάνγκο παράγει το νησί. Πιο εύφορο μέρος δεν είχα ξαναδεί. Σε μερικά σημεία κατά μήκος του δρόμου τεράστια δένδρα μάνγκο έριχναν τη σκιά τους στο οδόστρωμα, ενώ σε άλλα οι μπανανιές και πολλά άλλα φυτά και δένδρα -που δεν γνώριζα-,δημιουργούσαν έναν απροσπέλαστο φράκτη που ούτε η ματιά σου δεν μπορούσε να διαπεράσει.
Στο δρόμο, ευτυχώς δεν υπήρχαν πολλά αυτοκίνητα και όσα υπήρχαν κυρίως εξυπηρετούσαν την τουριστική κίνηση του νησιού. Τα ποδήλατα όμως ήταν πολλά. Οι χρωματιστές μπλούζες των ιθαγενών στο πράσινο φόντο της φύσης έγραφαν καταπληκτικά. Όλα ήταν σε αρμονία. Το τοπικό λεωφορείο, το γραφικό Dalla-Dalla, μικρής χωρητικότητας, ανοικτό στο πλάι και με κάποιον να κρέμεται συνήθως στο πίσω μέρος, τραβούσε τα βλέμματα.
Μικρά χωριουδάκια ξεπρόβαλλαν παντού. Σπίτια φτωχικά αλλά πολύ ζωντανά με τα πιτσιρίκια να παίζουν και τις γυναίκες να απλώνουν την πολύχρωμη μπουγάδα τους. Πού και που έβλεπες μια παρέα νέων να έχουν αφήσει τα ποδήλατά τους στο πλάι και να το έχουν ρίξει στην συζήτηση. Κανείς δεν έδειχνε να βιάζεται. Ζούσαν όλοι στους ρυθμούς της τροπικής φύσης. Ευτυχώς για αυτούς, οι τουρίστες κατευθύνονταν στις παραλίες και άφηναν την ενδοχώρα στους ιθαγενείς.
Και η ώρα της παραλίας
Όταν φτάσαμε στην παραλία δύο ώρες πριν να βασιλέψει ο ήλιος η κίνηση ήταν ελάχιστη. Τα σύννεφα στον ουρανό έκαναν την ατμόσφαιρα λίγο μελαγχολική. Το γαλάζιο του ουρανού στον ορίζοντα είχε ενωθεί με το γαλάζιο της θάλασσας. Τα νερά είχαν τραβηχτεί και η παραλία φάνταζε πελώρια.
Αφού προμηθευτήκαμε ποτά από το διπλανό μπαράκι που είχε... «happyhour», αράξαμε στη λευκή άμμο και κοιτάζαμε γύρω μας. Μπροστά μας απλωνόταν ο Ινδικός ωκεανός και κάπου απέναντι, μετά από χιλιάδες χιλιόμετρα, βρισκόταν η Ινδονησία. Εκείνη την ώρα κανένας δεν έκανε μπάνιο στη θάλασσα. Οι τουρίστες είχαν βγει για jogging και οι ντόπιοι ανεβοκατέβαιναν με τα ποδήλατά τους. Τον χρωματικό τόνο τον έδιναν οι Μασάι που είχαν επιστρατευτεί από την βόρειο Τανζανία και ήταν υπεύθυνοι για την φύλαξη του συγκροτήματος.
Όλες οι παραλίες που επισκεφτήκαμε τις επόμενες ημέρες ήταν μαγευτικές. Άλλες μικρότερες και άλλες μεγαλύτερες, άλλες με μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα και άλλες πιο εναλλακτικές ήταν όλες υπέροχες, με την κάθε μία να έχει τον δικό της χαρακτήρα. Και όταν ήρθε η ώρα να φύγουμε είχαμε τόσες ωραίες εικόνες χαραγμένες στην μνήμη μας, που έφτανε να κλείσουμε τα μάτια και, νοερά πια, να τις ξαναζήσουμε.
Την τροπική ομορφιά της Ζανζιβάρης δεν μπορείς και δεν θέλεις να την ξεχάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου