Επανακτώντας το Συλλογικό

Διακήρυξη επτά συλλογικοτήτων στο πεδίο της σωματικής υγείας

Το κείμενο αυτό αποτελεί την κοινή έκφραση του λόγου, του προβληματισμού και των εργασιών επτά διαφορετικών συλλογικοτήτων στο πεδίο της σωματικής υγείας, σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας, του Α.Π.Θ., με αφορμή την κοινωνική πραγματικότητα που ζούμε. Βασίζεται σε μια σειρά κοινών διαπιστώσεων, αναγκών, διεκδικήσεων σε σχέση με ζητήματα που αφορούν όλους εμάς στον τομέα των πολιτικών υγείας, της περίθαλψης, της κοινωνικής πολιτικής, ή αλλιώς σε σχέση με την ασφυκτική καθημερινότητα και τα δικαιώματά μας.

Κοινή μας διαπίστωση είναι:

· Η ανεπάρκεια και η έλλειψη βούλησης του κράτους να ανταποκριθεί στις ανάγκες των πολιτών. Αυτό οδηγεί τους πολίτες στο να καλύπτουν οι ίδιοι τις ανεπάρκειες του υπάρχοντος συστήματος μέσα από πρωτοβουλίες και τη δημιουργία και δραστηριοποίηση συλλογικοτήτων. Συμφέρει δηλαδή στο κράτος να υπάρχουν σύλλογοι και ομάδες αυτοβοήθειας, καθώς σήμερα λειτουργούν σε πολλά ζητήματα αντί του κράτους, το οποίο αποποιείται των ευθυνών του, μεταθέτοντας αυτές στους συλλόγους και τις ομάδες. Είναι ιστορικά διαπιστωμένο ότι το κίνητρο μιας τέτοιας επιλογής είναι κυρίως οικονομικό.

· Η αδυναμία του κράτους στο να παρέχει ποιότητα ζωής στους πολίτες και να ενσωματώνει τη διαφορετικότητα μέσα στο εχθρικό και απροσπέλαστο αστικό περιβάλλον δεν οφείλεται μόνο στην έλλειψη οργάνωσής του. Η αδυναμία αυτή αποτελεί περισσότερο συνειδητή πολιτική παροχής επιδομάτων, διαχείρισης, κατακερματισμού και αφομοίωσης κάθε μορφής συλλογικής αντίστασης και πρωτοβουλίας. Αυτή η επιδοματική πολιτική του κράτους περιορίζεται στη διαπραγμάτευση επιμέρους διευκολύνσεων με μία προνομιακή και πελατειακή λογική απέναντι σε πολίτες με προβλήματα, εκπαιδεύοντάς τους στην παθητικότητα και την παραίτηση, οδηγώντας τους ουσιαστικά στον αποκλεισμό.

· Η γραφειοκρατία της κρατικής μηχανής, που δυσχεραίνει τους πολίτες με προβλήματα υγείας, υποβάλλοντάς τους σε διαδικασίες ελέγχου, αμφισβήτησης ακόμα και της ύπαρξης του προβλήματός τους και εξευτελισμού.

· Η κυριαρχία του μονολόγου των ειδικών θεωρητικά και πρακτικά στα ζητήματα υγείας και ο παραγκωνισμός της εμπειρίας, του λόγου και των δικαιωμάτων των ίδιων των ενδιαφερομένων.

· Ο πολυκερματισμός του κοινωνικού χώρου των ατόμων με προβλήματα υγείας, όσον αφορά στη δραστηριοποίηση και διεκδίκηση δικαιωμάτων μέσα από επιμέρους συλλόγους. Αυτή η αποσπασματική λογική αποδυναμώνει τα αιτήματα που διεκδικούνται κάθε φορά, δημιουργεί διάσπαση, ανταγωνισμό και τριβές ανάμεσα στις πρωτοβουλίες των πολιτών που ουσιαστικά διεκδικούν κοινά ζητήματα. Από την άλλη εξυπηρετεί το κράτος, αφού του εξασφαλίζει το διαπραγματευτικό πλεονέκτημα να συζητά ξεχωριστά με τον κάθε σύλλογο και να διαχειρίζεται έτσι τα κοινά δικαιώματα των πολιτών με επιμέρους υποσχέσεις και με αποσπασματικές δεσμεύσεις.

Ως αντίδραση σε αυτές τις διαπιστώσεις προτάσσουμε:

• Την ανάγκη, να είναι πρωταγωνιστής στα ζητήματα υγείας ο άμεσα ενδιαφερόμενος, ο πάσχων. Στο επίκεντρο βρίσκονται οι ανάγκες και ο λόγος των ίδιων των ενδιαφερομένων. Το άτομο οφείλει να έχει τον πρώτο λόγο στη πορεία του από τον αποκλεισμό στην ανασυγκρότηση, ανάπτυξη, διεκδίκηση της ζωής και της αξιοπρέπειάς του. Το κράτος έχει υποχρέωση να ακούσει το λόγο του πάσχοντα και να πλαισιώσει ανάγκες και πρωτοβουλίες του, μέσα από υπηρεσίες που θα ελέγχονται από τους ίδιους τους ενδιαφερόμενους.
• Τη δημιουργία μιας διαρκούς οριζόντιας συνάντησης προσώπων από διάφορες συλλογικότητες για ζητήματα υγείας με διάρκεια στο χρόνο και στη δραστηριοποίηση. Μια οριζόντια συνάντηση μεταξύ των συλλογικοτήτων μπορεί να αποβεί χρήσιμη αν δεν εξαντλείται στην ανταλλαγή και κατάθεση παραπόνων, αλλά περνά, μέσα από την κοινή εμπειρία, στην κινητοποίηση σε δράσεις προς την αλλαγή.

· Το γεγονός ότι η διαφορά ως προς την φύση των διαφορετικών προβλημάτων δεν πρέπει να αποτελεί σημείο διάσπασης των συλλογικοτήτων, καθώς ο προβληματισμός, οι ανάγκες, ο προσανατολισμός είναι κοινός. Το ζητούμενο είναι να αναδειχθεί αυτός ο κοινός τόπος, γιατί μόνο τότε μπορεί να ασκηθεί πίεση στο κράτος, καθώς θα έχει να αντιμετωπίσει μια ευρύτερη συλλογικότητα με κοινές, συνολικές διεκδικήσεις και προτάσεις. Με μια τέτοια λογική θα αυξηθεί η διαπραγματευτική ισχύς των διαφόρων ομάδων, παρά τις επιμέρους ιδιαιτερότητες της κάθε ομάδας, αφού όλοι έρχονται αντιμέτωποι με το ελλειμματικό σύστημα υγείας και κοινωνικής πολιτικής, την αδιαφορία και τις γενικές και αόριστες υποσχέσεις.

• Η φωνή των αποκλεισμένων απουσιάζει από το πανεπιστήμιο και την επιστημονική κοινότητα, όπου κυριαρχεί ο μονόλογος των ειδικών σχετικά με τα ζητήματα υγείας, τις πολιτικές και τις πρακτικές που υιοθετούνται. Σε επίπεδο πανεπιστημίου και επιστήμης είναι αναγκαία η δημιουργία χώρων συμμαχιών. Να ακουστεί ένας άλλος λόγος στο Πανεπιστήμιο, εξίσου επιστημονικός, ο λόγος των ίδιων των ενδιαφερομένων, από τους οποίους συνήθως αφαιρείται απόλυτα. Να υπάρξει αποκατάσταση της εξουσίας και της διαμόρφωσης των πραγμάτων, μέσα από την ανάδειξη της εμπειρίας, της γνώσης, του βιώματος, της ματιάς των ανθρώπων που έχουν προβλήματα υγείας, έτσι ώστε οι ειδικοί να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους, να μάθουν από τους πάσχοντες.

Προσανατολιζόμαστε περισσότερο:

• Στη δραστηριοποίηση σε σχέση με τα ζητήματα που μας αφορούν, αντί της παθητικότητας και της προνοιακής λογικής
• Στην ανάδειξη του κοινού τόπου των ζητημάτων υγείας, αντί του ανταγωνισμού ανάμεσα στις συλλογικότητες
• Στη διεκδίκηση μέσα από αυτόν τον κοινό τόπο, αντί της αποσπασματικότητας και της αφομοίωσης
• Στον αγώνα για αξιοπρέπεια, που τα αυτονόητα δικαιώματά μας μας εξασφαλίζουν, αντί της παραίτησης και του αποκλεισμού
• Στην ανάδειξη του λόγου, της εμπειρίας και της γνώσης των πασχόντων, αντί του μονολόγου της επιστημονικής κοινότητας

Συμμετέχουν οι:

· Σύλλογος Καρκινοπαθών Μακεδονίας-Θράκης

· Σύλλογος Νεφροπαθών Βορείου Ελλάδος

· Σύλλογος Γονέων Παιδιών Πασχόντων από Κακοήθη Νοσήματα Βόρειας Ελλάδας, «ΛΑΜΨΗ»

· Σύλλογος Γονέων Παιδιών Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία Θεσσαλονίκης

· Ένωση Γονέων Διαβητικών Παιδιών και Εφήβων Βορείου Ελλάδος

· Σύλλογος Βορείου Ελλάδος για Άτομα με Συγγενείς Καρδιοπάθειες, «ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΚΑΡΔΙΕΣ»

· Ελληνική Εταιρεία για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας

· Πρόγραμμα Προαγωγής Αυτοβοήθειας, Α.Π.Θ.

Επικοινωνία:

Τηλ.: 2310500477-8

e-mail: selfhelp@auth.gr