Σάββατο 2 Φεβρουαρίου 2008

Tα εργατικά ατυχήματα στην Ελλάδα το 2000-2005.


Του Φίλιπου Ζάχαρη


Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2005, το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε) δημοσίευσε μια σειρά από στατιστικά στοιχεία σε σχέση με τα εργατικά ατυχήματα στην Ελλάδα το χρονικό διάστημα 2000-2005. Αύξηση των ατυχημάτων την εποχή πριν την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Τα εργατικά ατυχήματα συνεχίζουν αν αποτελούν ένα σοβαρό επιχείρημα για την προστασία και τήρηση των εργασιακών προδιαγραφών και την προφύλαξη του εργαζόμενου από τους διάφορους κινδύνους κατά την διάρκεια της εργασίας του. Στην Ελλάδα, οι απασχολούμενοι αγγίζουν τα 4,5 εκ. Οι κίνδυνοι κατά την διάρκεια της εργασίας, εξακολουθούν να απειλούν πολλούς από αυτούς. Ειδικά στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που έχουμε, το σύνολο των απασχολουμένων στην Ελλάδα, κατά τον Ιανουάριο του 2007, ανήλθε σε 4.491.606 άτομα, οι άνεργοι σε 421.130 άτομα ενώ ο οικονομικά μη ενεργός πληθυσμός σε 4.254.469. Το δε ποσοστό ανεργίας έφτασε σε 8,6%. Βάσει της Οδηγίας 1989, περί της εφαρμογής μέτρων με στόχο την προαγωγή της βελτίωσης της ασφάλειας και της υγείας των εργαζομένων κατά την εργασία, αποσαφηνίζονται πλήρως οι όροι και οι προϋποθέσεις τέλεσης της εργασίας. Η οδηγία κανονικά εφαρμόζεται σ όλους τους ιδιωτικούς ή δημόσιους τομείς δραστηριοτήτων εκτός από ορισμένες ειδικές δραστηριότητες της δημόσιας διοίκησης και των υπηρεσιών προστασίας των πολιτών.
Σύμφωνα με αυτή την οδηγία, οι υποχρεώσεις των εργοδοτών είναι:
- να εξασφαλίζουν την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων σχετικά με όλες τις πλευρές της εργασίας, κυρίως με βάση τις απαριθμούμενες γενικές αρχές πρόληψης, χωρίς χρηματική επιβάρυνση για τους εργαζομένους,
- να αξιολογούν τους επαγγελματικούς κινδύνους, ακόμη και κατά την επιλογή των διάφορων τύπων εξοπλισμού και κατά τη διευθέτηση των χώρων εργασίας και να δημιουργούν υπηρεσίες προστασίας και πρόληψης,
-να καταγράφουν και να αναγγέλλουν τα εργατικά ατυχήματα,
-να οργανώνουν την παροχή πρώτων βοηθειών, την πυρασφάλεια, την απομάκρυνση των εργαζομένων σε περίπτωση κινδύνου και να λαμβάνουν μέτρα σε περίπτωση σοβαρού και άμεσου κινδύνου,
-να πληροφορούν τους εργαζομένους, να ζητούν τη γνώμη τους και να διευκολύνουν τη συμμετοχή τους στο πλαίσιο όλων των θεμάτων που σχετίζονται με την ασφάλεια και την υγεία κατά την εργασία,
- να εξασφαλίζουν ότι κάθε εργαζόμενος καταρτίζεται επαγγελματικά επαρκώς και κατάλληλα όσον αφορά την ασφάλεια και την υγεία κατά την εργασία.
Οι υποχρεώσεις των εργαζομένων είναι:
- να χρησιμοποιούν με σωστό τρόπο τις μηχανές και τα άλλα μέσα, τον εξοπλισμό ατομικής προστασίας καθώς και τα συστήματα ασφάλειας,
- να επισημαίνουν κάθε εργασιακή κατάσταση που παρουσιάζει σοβαρό και άμεσο κίνδυνο, και κάθε ελάττωμα των προστατευτικών συστημάτων,
-να συνεισφέρουν έτσι ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις της υγειονομικής προστασίας που επιβάλλονται και ώστε να διευκολύνεται ο εργοδότης να εξασφαλίζει ότι το εργασιακό περιβάλλον και οι συνθήκες είναι ασφαλείς και ακίνδυνες.
Η εισαγωγή αυτή κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να εμπεδώσουμε το ποιες είναι οι προϋποθέσεις ασφαλούς εργασίας. Στην πράξη βέβαια όλα αυτά καταργούνται ή επιεικώς δεν τηρούνται. Τα εργατικά ατυχήματα εξακολουθούν να συμβαίνουν, χιλιάδες μετανάστες συνεχίζουν να αποτελούν τα θύματα της μαύρης εργασίας, παρά τις σχετικές προόδους που έχουν συντελεστεί, και ο κατάλογος των ατυχημάτων εάν δε μεγαλώνει, μένει στάσιμος. Τα στοιχεία που ακολουθούν αφορούν την περίοδο στην Ελλάδα από το 2000-2005.
Πράγματι, προς το τέλος του 2005, η Διεύθυνση Συντονισμού και Προγραμματισμού της Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε) δημοσίευσε στατιστικά στοιχεία που αφορούν στα εργατικά ατυχήματα στην Ελλάδα το χρονικό διάστημα 2000-2005.
Τα στατιστικά αυτά στοιχεία αφορούν στα δηλωθέντα στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) εργατικά και θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ανά περιφέρεια (2000-2005), στην τάση των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων ανά κλάδο (2005), καθώς και στα αίτια των θανατηφόρων ατυχημάτων στον κλάδο των οικοδομών (2005). Παράλληλα, γίνεται αναφορά στα δηλωθέντα στο Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α) εργατικά ατυχήματα, καθώς και στην εξέλιξη του ποσοστού των εργατικών ατυχημάτων επί του συνόλου των ασφαλισμένων στο Ι.Κ.Α. (1977-2001)
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιδρύματος Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Ι.Κ.Α), από το 1977 μέχρι το 2005, ο αριθμός των εργατικών ατυχημάτων παρουσιάζει μείωση. Συγκεκριμένα, ενώ κατά το έτος 1977 συνέβαινε εργατικό ατύχημα σε ποσοστό 3.81% των ασφαλισμένων, το 2001 το ποσοστό αυτό είχε μειωθεί σημαντικά και ήταν της τάξεως του 0.85%.
Σχετικά με τα δηλωθέντα (ανά περιφέρεια) στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) εργατικά ατυχήματα, αυτά παρουσιάζουν μια αύξηση κατά την χρονική περίοδο 2000-2005 (Πίνακας 1). Μερίδιο ευθύνης για την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων κατά την συγκεκριμένη χρονική περίοδο (ιδιαίτερα από το 2001-2004) αποδίδεται και στην προσπάθεια ολοκλήρωσης των Ολυμπιακών Έργων, που επέβαλε μια εντατικοποίηση των εργασιακών ρυθμών.

ΔΗΛΩΘΕΝΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΤΟ Σ.ΕΠ.Ε.
Περιφέρεια 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Αθηνών-Κρήτης 973 1242 1579 1823 1847 1830
Πειραιά -Ν. Αιγαίου 244 285 289 378 370 363
Αν. Αττική - Β. Αιγαίου 426 521 643 649 715 651
Δ. Ελλάδος - Ηπείρου 380 406 394 425 437 483
Δυτ.Αττικής - Πελοποννήσου 440 520 570 513 629 585
Μακεδονίας - Θράκης 728 1183 1498 1529 1423 1239
Κεντρικής Ελλάδος 841 998 1048 918 912 833
ΣΥΝΟΛΟ 4032 5155 6021 6235 6333 5984
Όπως επισημαίνεται στην σχετική έκθεση, η αύξηση των δηλωθέντων ατυχημάτων δεν σημαίνει απαραίτητα και μια γενικότερη αύξηση των εργατικών ατυχημάτων, δεδομένου ότι παλαιότερα συχνά δηλωνόντουσαν μόνο τα θανατηφόρα και τα πολύ σοβαρά εργατικά ατυχήματα.
Όσον αφορά στα θανατηφόρα ατυχήματα που έχουν δηλωθεί στο Σ.ΕΠ.Ε., αυτά σύμφωνα με τα στοιχεία παρουσιάζουν μια γενικά πτωτική πορεία κατά την χρονική περίοδο 2000-2005, αν και παρατηρείται μια άνοδος κυρίως το 2001, καθώς και το 2002.

ΔΗΛΩΘΕΝΤΑ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΣΤΟ Σ.ΕΠ.Ε.
Περιφέρεια 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Αθηνών-Κρήτης 27 38 36 35 35
Πειραιά -Ν. Αιγαίου 11 23 12 6 6
Αν. Αττική - Β. Αιγαίου 15 12 25 14 8
Δ. Ελλάδος - Ηπείρου 22 11 7 11 12
Δυτ.Αττικής - Πελοποννήσου 8 22 14 27 14
Μακεδονίας - Θράκης 23 51 35 37 38
Κεντρικής Ελλάδος 21 31 24 15 14
ΣΥΝΟΛΟ 127 188 153 145 127 106*
* Αναφέρεται σε τάση θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων. Για το πρώτο 9μηνο του 2005 καταγράφηκαν 80 τέτοια θανατηφόρα ατυχήματα.
Με βάση τα στοιχεία για το 2005, που δείχνουν ότι στα 80 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα που δηλώθηκαν το πρώτο 9μηνο του 2005 τα 43 έγιναν σε οικοδομές και τα 37 σε επιχειρήσεις, προβλέπεται ότι συνολικά για το 2005 η κατάσταση διαμορφώθηκε ως εξής:

ΤΑΣΗ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ 2005
9μηνο 2005 12μηνο 2005
Θανατηφόρα 80 106
Οικοδομές 43 57 (53.75%)
Επιχειρήσεις 37 49 (46.25%)

Τέλος, ως κύρια αιτία των θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων στις οικοδομές για το 2005 (Πίνακας 4) καταγράφεται η πτώση από ύψος, ενώ ακολουθούν οι καταπλακώσεις και οι ηλεκτροπληξίες.

ΑΙΤΙΑ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΣΕ ΟΙΚΟΔΟΜΕΣ 2005
9μηνο 2005 12μηνο 2005 Ποσοστά
Σύνολο 43 57 100%
Πτώσεις 22 29 51.16%
Καταπλακώσεις 9 12 20.93%
Ηλεκτροπληξίες 8 11 18.60%
Διάφορα 4 5 9.31%

* O Φίλιππος Ζάχαρης είναι δημοσιογράφος του ΣΗΠΕ


www.neoiagones.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αναγνώστες