Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008

Τραπεζική τρικλοποδιά στην οικονομία

ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΘΑ ΛΕΙΨΟΥΝ ΑΠΟ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 5-9 ΔΙΣ. ΕΥΡΩ ΠΟΥ ΘΑ ΕΙΧΑΝ ΜΕ ΔΑΝΕΙΣΜΟ
Τραπεζική τρικλοποδιά στην οικονομία
Η μείωση της ρευστότητας στην αγορά θα μειώσει τον τζίρο των εταιρειών, τα φορολογικά έσοδα από ΦΠΑ, ενώ οι καταναλωτές θα πληρώνουν ακριβότερα το δανεικό χρήμα. Τι θα «κοστίσει» στην ελληνική οικονομία η διεθνής τραπεζική κρίση, που εδώ και μερικούς μήνες αποκαλούμε... διακριτικά «πιστωτική»;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΓΕΛΗΣ


Από τους πλέον συντηρητικούς υπολογισμούς που έχουν αρχίσει να γίνονται στα γραφεία των οικονομικών μελετών των τραπεζών, αλλά και από οικονομικούς αναλυτές... προκύπτει ότι τα απόνερα της κρίσης είναι αρκετά όχι μόνο να τινάξουν στον αέρα τα μεγέθη του προϋπολογισμού, που μόλις πριν από ένα μήνα ψηφίσθηκε στη Βουλή, αλλά και να ανατρέψουν τους σχεδιασμούς των ελληνικών επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.

Κι αυτό γιατί εξαιτίας της τραπεζικής και πιστωτικής κρίσης θα «λείψουν» από νοικοκυριά και επιχειρήσεις ποσά από 5 έως 9 δισ. ευρώ, που φυσιολογικά θα κατέληγαν εκεί μέσω των δανείων. Το ποσό αυτό είναι τεράστιο, καθώς είναι ίσο με το 2% έως και 3,5% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος.

Η «μαύρη τρύπα»

Πώς προκύπτει αυτή η «μαύρη τρύπα»; Από την αναμενόμενη μείωση κατά τουλάχιστον 3% έως 5% του ρυθμού αύξησης των δανείων. Το 2007 τα δάνεια έτρεχαν με αύξηση 18,8%. Οι τραπεζίτες με βάση τα business Plan που έχουν παρουσιάσει προέβλεπαν μέχρι πριν από μερικές εβδομάδες αύξηση της κερδοφορίας τους ανάλογη εκείνης του 2007, γεγονός που προϋποθέτει αύξηση των χορηγήσεων δανείων μεγαλύτερη από 18,8%.

Το ξέσπασμα όμως της κρίσης φαίνεται να ανατρέπει τις προοπτικές αυτές, καθώς το κόστος δανεισμού αυξάνεται για τις τράπεζες όπως και η δυσκολία αναχρηματοδότησης των δανείων τους. Εκτιμήσεις αναλυτών της ΤτΕ βλέπουν επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης των χορηγήσεων αρκετά κάτω από τα περσινά επίπεδα. Θεωρείται μάλιστα ότι υπό προϋποθέσεις μία πρόβλεψη για μειωμένη κατά 3% ή και 5% αύξηση των χορηγήσεων σε σύγκριση με το 2007 είναι μάλλον συντηρητική...

Για μια οικονομία όμως όπως είναι η ελληνική που «ζει και αναπτύσσεται» από την κατανάλωση (σε αυτή οφείλεται κατά τα 3/4 η αύξηση του ΑΕΠ), η «αφαίρεση» ενός τόσο μεγάλου ποσού (5-9 δισ. ευρώ) που τροφοδοτεί τον τζίρο των επιχειρήσεων συνεπάγεται σοβαρούς τριγμούς.

Οι επιχειρήσεις θα δουν τα έσοδά τους να μειώνονται, το κράτος θα έχει λιγότερα φορολογικά έσοδα (από τον ΦΠΑ κ.λπ.) και οι καταναλωτές «θα σφίξουν τα ζωνάρια». Οι καταναλωτές μάλιστα θα επιβαρυνθούν και από το ότι τα χρήματα που θα δανειστούν θα κοστίσουν ακριβότερα λόγω του αυξημένου Euribor...

Οι ελληνικές εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες, αν και δεν βαρύνονται από τα περιβόητα «Subrime» (αμερικανικά στεγαστικά δάνεια μειωμένης εγγύησης των οποίων η αγορά έχει καταρρεύσει), έχουν και αυτές συμπαρασυρθεί στην περιδίνηση της διεθνούς κρίσης. Το βασικό τους πρόβλημα είναι ότι έχουν δυσκολίες στην αναχρηματοδότηση των δανείων τους μέσω των οποίων χρηματοδοτούνται τόσο το Δημόσιο όσο και τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις.

Πρακτικά, δηλαδή, δεν μπορούν να βρουν σε συμφέρουσες «τιμές» φρέσκο χρήμα ώστε να «δανείσουν» με την σειρά τους νοικοκυριά, επιχειρήσεις αλλά και Δημόσιο.

Όπως παρατηρούν στελέχη της ΤτΕ, η περίπτωση της SocGen απέδειξε ότι κανείς δεν γνωρίζει ποιος έχει τον «μουντζούρη», δηλαδή ποιος έχει εκτεθεί σε μεγάλα ανοίγματα (ανοικτές επενδυτικές θέσεις) σε χρεόγραφα των οποίων η αξία πέφτει λόγω της χρηματιστηριακής και πιστωτικής κρίσης.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα όλες οι διεθνείς τράπεζες να αποφεύγουν να πάρουν ρίσκα αγοράζοντας «χαρτιά» (είτε αυτά είναι ομόλογα είτε τιτλοποιήσεις) άλλων τραπεζών. Γι' αυτό και για τις ελληνικές τράπεζες έχει κλείσει η δυνατότητα ομαλής χρηματοδότησής τους μέσω των τιτλοποιήσεων.

Οι τιτλοποιήσεις, δηλαδή η έκδοση ομολόγων με εγγύηση πακέτα δανείων (στεγαστικών, καταναλωτικών, προσωπικών κ.λπ.), το 2007 ήταν ένα «φθηνό» εργαλείο χρηματοδότησης (euribor + 0,20% το μάξιμουμ) για τις τράπεζες ακόμα και αν το «πακέτο» των δανείων αποτελείτο από δάνεια με καθυστέρηση εξυπηρέτησης.

Αυτό είχε επιτρέψει σε ορισμένες ελληνικές τράπεζες να «αντικαταστήσουν» τα προβληματικά τους δάνεια με ομόλογα που είχαν «μοσχοπουλήσει» στους αδηφάγους επενδυτές μέχρι το καλοκαίρι του 2007. Οι τιτλοποιήσεις έφθασαν τα 4,4 δισ. ευρώ. Επιπλέον φέτος πρέπει να «διαγράψουν» από το ενεργητικό τους μη εξυπηρετούμενα δάνεια που ξεπερνούν το 1,8-2 δισ. ευρώ, μειώνοντας το ποσοστό των «κόκκινων» δανείων κάτω από το 4% έναντι του 5,2%-5,3% που είναι σήμερα.

Πριν 2 μήνες

Η επιβεβαίωση της ριζικής -αρνητικής- αλλαγής στο χρηματοδοτικό τοπίο των τραπεζών ήρθε με την έκτακτη Πράξη του διοικητή της ΤτΕ πριν από δύο μήνες (ΠΔ/ΤΕ 2598/2/11/2007), με την οποία νομοθετήθηκε η δυνατότητα της έκδοσης των αποκαλούμενων «Covered Bonds».

Η ΤτΕ υποχρεώθηκε να «νομοθετήσει» εσπευσμένα την έκδοση των «covered bonds» έπειτα από πιέσεις των τραπεζιτών, για να βρεθεί λύση στο θέμα της χρηματοδότησής τους. Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι πιέσεις προς την ΤτΕ συνεχίζονται από πλευράς ορισμένων τραπεζών, προκειμένου να γίνουν κάποιες επιπλέον ευνοϊκές ρυθμίσεις στην Πράξη του διοικητή.

Οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να αντλήσουν φέτος μεγάλο όγκο κεφαλαίων για να καλύψουν τις συνολικές ανάγκες τους (χορηγήσεις δανείων, κάλυψη ανοικτών επενδυτικών θέσεων, κ.ά.). Τα ποσά που αναφέρονται υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τα 10-12 δισ. ευρώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:


Αναγνώστες